Dziedziczenie. Podatek od spadków i darowizn.

1. Dziedziczenie.Podatek od spadków i darowizn.

2. Uwaga!!! • Treści niniejszej prezentacji mają charakter ogólny. • W szczególności należy pamiętać, iż każdy przypadek należy rozpatrywać indywidualnie. • Przedstawione informacje mogą nie mieć zastosowanie do zdarzeń przeszłych, bowiem w tym czasie przepisy, a także praktyka właściwych organów mogły ulec zmianie. • Zawarte w prezentacji informacje mogą również stracić aktualność ze względu na stały proces zmiany prawa i jego interpretacji.

3. Zdolność do dziedziczenia Spadkobiercą może być osoba fizyczna lub osoba prawna, z wyjątkiem: • Osoby fizycznej, która nie żyje w chwili otwarcia spadku; Wyjątek: dziecko poczęte w chwili otwarcia spadku może być spadkobiercą, pod warunkiem, że urodzi się żywe • Osoby prawnej, która nie istnieje w chwili otwarcia spadku; • Fundacji stanowionej przez spadkodawcę w testamencie, jeżeli nie zostanie wpisana do rejestru w ciągu 2 lat od ogłoszenia testamentu.

4. Spadkobierca niegodny (1) • Z dziedziczenia zostaje wyłączony (w sposób, jak gdyby nie dożył otwarcia spadku) spadkobierca uznany za niegodnego. • Uznania za niegodnego dokonuje sąd. • Uznania spadkobiercy za niegodnego może żądać każdy, kto ma w tym interes. • Czas na wystąpienie z ww. żądaniem ograniczony jest do roku od dnia, w którym wnioskodawca dowiedział się o przyczynie niegodności, lecz nie później niż przed upływem 3 lat od dnia otwarcia spadku.

5. Spadkobierca niegodny (2) Sąd może uznać spadkobiercę za niegodnego, jeżeli: • dopuścił się umyślnie ciężkiego przestępstwa wobec spadkodawcy; • podstępem lub groźbą nakłonił spadkodawcę do sporządzenia lub odwołania testamentu albo w taki sam sposób przeszkodził mu w dokonaniu jednej z tych czynności; • umyślnie ukrył bądź zniszczył testament spadkodawcy, podrobił bądź przerobił jego testament albo świadomie skorzystał z testamentu podrobionego bądź przerobionego rzez inną osobę. Uwaga: spadkobierca nie może być uznany za niegodnego, jeżeli spadkobierca mu przebaczył.

6. Dziedziczenie Dziedziczenie: • testamentowe • ustawowe

7. Pierwszeństwo testamentu Spośród dziedziczenia testamentowego i ustawowego pierwszeństwo ma testament, co oznacza, że dziedziczenie ustawowe: • co do całości spadku następuje wtedy, gdy spadkodawca nie powołał spadkobiercy albo gdy żadna z osób, które powołał, nie chce lub nie może być spadkobiercą; • co do części spadku następuje wtedy, gdy spadkodawca nie powołał do tej części spadkobiercy albo gdy którakolwiek z kilku osób, które powołał do całości spadku, nie chce lub nie może być spadkobiercą (czyli gdy zostanie część spadku „niezagospodarowana” testamentem).

8. Dziedziczenie ustawowe

9. Dziedziczenie ustawowe – spadkobiercy i ich części (1) W pierwszej kolejności do spadku powołani są małżonek i dzieci. Dopiero jeżeli nie ma dzieci do dziedziczenia mogą być powołane inne osoby. Dzieci + małżonek – po równo, ale małżonek minimum 1/4. Jeżeli dziecko nie dożyło – to dzieci tego dziecka (czyli wnuki spadkodawcy) dziedziczą jego udział po równo (dotyczy też dalszych zstępnych).

10. Dziedziczenie ustawowe – spadkobiercy i ich części (2) Gdy nie ma dzieci, to małżonek + rodzice + rodzeństwo, ale małżonek minimum ½, a każdy z rodziców ¼ tego, co przypada łącznie rodzicom i rodzeństwu, reszta po równo między rodzeństwo:

11. Dziedziczenie ustawowe – spadkobiercy i ich części (3) Jeżeli któryś z rodziców nie dożył, to jego udział po połowie dla drugiego małżonka i całego rodzeństwa:

12. Dziedziczenie ustawowe – spadkobiercy i ich części (4) Jeżeli do spadku powołani są obok małżonka tylko rodzice albo tylko rodzeństwo, dziedziczą oni w częściach równych to, co przypada łącznie dla rodziców i rodzeństwa.

13. Małżeńska wspólność majątkowa Uwaga: Ze względu na wspólność majątkowąmałżeńską majątek spadkodawcy jest z reguły w połowie własnością jego współmałżonka. Dziedziczeniu podlega jedynie udział ½ w majątku wspólnym; reszta to własność małżonka nie objęta spadkiem.

14. Małżonek – zasady szczególne • Małżonek dziedziczący z ustawy w zbiegu z innymi spadkobiercami, z wyjątkiem zstępnych spadkodawcy, którzy mieszkali z nim razem w chwili jego śmierci, może żądać ze spadku ponad swój udział spadkowy przedmiotów urządzenia domowego, z których za życia spadkodawcy korzystał wspólnie z nim lub wyłącznie sam. • Uprawnienie to nie przysługuje małżonkowi, jeżeli wspólne pożycie małżonków ustało za życia spadkodawcy.

15. Małżonek – zasady szczególneseparacja Regulacje odnośnie do dziedziczenia ustawowego nie dotyczą małżonka pozostającego w separacji.

16. Małżonek – zasady szczególnewystąpienie o rozwód/separację • Małżonek jest wyłączony od dziedziczenia, jeżeli spadkodawca wystąpił o orzeczenie rozwodu lub separacji z jego winy, a żądanie to było uzasadnione. • Wyłączenie małżonka od dziedziczenia następuje na mocy orzeczenia sądu. • Wyłączenia może żądać każdy z pozostałych spadkobierców ustawowych powołanych do dziedziczenia w zbiegu z małżonkiem w terminie 6 miesięcy od dnia, w którym spadkobierca dowiedział się o otwarciu spadku, nie więcej jednak niż jeden rok od otwarcia spadku.

17. Przysposobienie Przysposobienie pełne: • przysposobiony dziedziczy po przysposabiającym i jego krewnych tak, jak by był dzieckiem przysposabiającego, a przysposabiający i jego krewni dziedziczą po przysposobionym tak, jak by przysposabiający był rodzicem przysposobionego. • przysposobiony nie dziedziczy po swoich wstępnych naturalnych i ich krewnych, a osoby te nie dziedziczą po nim. • w wypadku gdy jeden z małżonków przysposobił dziecko drugiego małżonka, zasady tej nie stosuje się względem tego małżonka i jego krewnych, a jeżeli takie przysposobienie nastąpiło po śmierci drugiego z rodziców przysposobionego, także względem krewnych zmarłego, których prawa i obowiązki wynikające z pokrewieństwa zostały w orzeczeniu o przysposobienie utrzymane. Przysposobienie częściowe” • przysposobiony dziedziczy po przysposabiającym na równi z jego dziećmi, a zstępni przysposobionego dziedziczą po przysposabiającym na tych samych zasadach co dalsi zstępni spadkodawcy; • przysposobiony i jego zstępni nie dziedziczą po krewnych przysposabiającego, a krewni przysposabiającego nie dziedziczą po przysposobionym i jego zstępnych; • rodzice przysposobionego nie dziedziczą po przysposobionym, a zamiast nich dziedziczy po przysposobionym przysposabiający; poza tym przysposobienie nie narusza powołania do dziedziczenia wynikającego z pokrewieństwa.

18. Dziadkowie Dziadkowie spadkodawcy, jeżeli znajdą się w niedostatku i nie mogą otrzymać należnych im środków utrzymania od osób, na których ciąży względem nich ustawowy obowiązek alimentacyjny, mogą żądać od spadkobiercy nie obciążonego takim obowiązkiem środków utrzymania w stosunku do swoich potrzeb i do wartości jego udziału spadkowego. Spadkobierca może uczynić zadość temu roszczeniu także w ten sposób, że zapłaci dziadkom spadkodawcy sumę pieniężną odpowiadającą wartości jednej czwartej części swojego udziału spadkowego.

19. Brak testamentu i spadkobierców ustawowych Uwaga: W braku testamentu i spadkobierców ustawowych (małżonka, dzieci i ich dzieci, rodziców i rodzeństwa) dziedziczy Skarb Państwa, nie dalsza rodzina. Osoby samotne powinny więc zadbać o pozostawienie testamentu.

20. Dziedziczenie testamentowe

21. Testament tylko jednej osoby Testament może zawierać rozrządzenia tylko jednego spadkodawcy. To oznacza, że małżonkowie ani dwie inne osoby nie mogą sporządzić testamentu wspólnego.

22. Osoba sporządzająca testament • Sporządzić, a także odwołać testament może tylko osoba mająca pełną zdolność do czynności prawnych. • Uwaga: Testamentu nie można sporządzić ani odwołać przez przedstawiciela, pełnomocnika, opiekuna itp.

23. Nieważność testamentu Testament jest nieważny, jeżeli został sporządzony: • w stanie wyłączającym świadome albo swobodne powzięcie decyzji i wyrażenie woli; • pod wpływem błędu uzasadniającego przypuszczenie, że gdyby spadkodawca nie działał pod wpływem błędu, nie sporządziłby testamentu tej treści; • pod wpływem groźby. Na nieważność testamentu z powyższych przyczyn nie można się powołać po upływie 3 lat od dnia, w którym osoba mająca w tym interes dowiedziała się o przyczynie nieważności, a w każdym razie po upływie 10 lat od otwarcia spadku.

24. Odwołanie i zmiana testamentu (1) • Spadkodawca może w każdej chwili odwołać zarówno cały testament, jak i jego poszczególne postanowienia. • Odwołanie testamentu może nastąpić bądź w ten sposób, że: • spadkodawca sporządzi nowy testament, • w zamiarze odwołania spadkodawca testament zniszczy lub pozbawi go cech, od których zależy jego ważność, • Spadkodawca dokona w testamencie zmian, z których wynika wola odwołania jego postanowień. • Jeżeli spadkodawca sporządzi nowy testament, nie zaznaczając w nim, że poprzedni odwołuje, ulegają odwołaniu tylko te postanowienia poprzedniego testamentu, których nie można pogodzić z treścią nowego testamentu.

25. Odwołanie i zmiana testamentu (1) • Odwołanie lub zmiana testamentu sporządzonego w jednej formie może nastąpić w drodze sporządzenia testamentu w innej formie, tzn. testament notarialny może być mieniony również inną formą testamentu.

26. Rodzaje testamentów Polskie prawo dopuszcza następujące rodzaje testamentów: • testamenty zwykłe: • testament własnoręczny (holograficzny); • testament notarialny; • testament allograficzny; • testamenty szczególne; • testament ustny; • testament na statku / w samolocie; • testament wojskowy.

27. Testamenty szczególne • Uwaga: testament szczególny może być sporządzony tylko w okolicznościach szczególnych. • Jest ważny tylko 6 miesięcy od daty ustania tych szczególnych okoliczności. Dlatego w tym czasie należy sporządzić nowy testament, jeden z trzech tzw. zwykłych testamentów.

28. Testament własnoręczny (holograficzny) - 1 Testament własnoręczny czyli holograficzny to testament: • napisany w całości pismem ręcznym osobiście przez spadkodawcę; • podpisany własnoręcznie przez spadkodawcę; • opatrzony datą. • Uwaga: Nie będzie ważny testament napisany na maszynie, a jedynie podpisany ręcznie. Cały tekst powinien być napisany odręcznie i to osobiście przez spadkodawcę. • Tekst powinien być również podpisany własnoręcznie przez spadkodawcę. Podpis obejmuje co prawda imię i nazwisko i najlepiej, aby był czytelny, to bowiem wykluczy potrzebę dokonywania jakichkolwiek czynności interpretacyjnych i zapewni bezpieczeństwo rozporządzeniu testamentowemu. • Testamentem może być również list napisany i podpisany własnoręcznie przez spadkodawcę, w którym zawarto całościowe albo częściowe rozporządzenie majątkiem na wypadek śmierci.

29. Testament własnoręczny (holograficzny) - 2 • W pewnym wypadkach możliwe jest podpisanie testamentu nieczytelnie czy samym imieniem (gdy np. z treści testamentu wynika tożsamość testatora: „ja, niżej podpisany Jan Kowalski...” albo gdy testator w obrocie prawnym występował właśnie pod samym imieniem, a z treści testamentu nie wynikają wątpliwości w tym zakresie). Warto jednak podpisać się czytelnie i pełnym imieniem i nazwiskiem. • Uwaga: Podpis powinien znaleźć się pod testamentem. Jeżeli znajdzie się w innym miejscu, niezbędna będzie interpretacja testamentu, aby stwierdzić, czy podane tam imię i nazwisko to rzeczywiście podpis, bowiem cały dokument jest pisany ręcznie i może się okazać, że podanie imienia i nazwiska nie oznacza podpisu. Podpis w innym miejscu, niż pod rozporządzeniem, występuje często, gdy testator pisze, iż zamierza rozporządzić mieniem w następujący sposób (tu podpis), a następnie przytaczane są poszczególne postanowienia testamentu. Dlatego nie wystarczy napisać „Ja, Jan Kowalski przekazuję mój majątek…’ • Brak daty nie powoduje nieważności testamentu, o ile nie powoduje to wątpliwości co do daty sporządzenia testamentu (wątpliwość tę usuwa się w postępowaniu sądowym). Dopuszczalne jest zatem wpisanie daty maszynowo po podpisie.

30. Testament notarialny • Testament przygotowany w formie aktu notarialnego zawiera wszelkie elementy przewidziane dla aktu notarialnego, zna je zatem bardzo dobrze notariusz. • Spadkodawca powinien złożyć przed notariuszem oświadczenie swojej woli. Uwaga; jeżeli spadkodawca podpisze jedynie tekst przygotowany przez notariusza i spadkobiercę, to taki testament będzie nieważny; • jeżeli spadkodawca nie umie lub nie może się podpisać, notariusz powinien uczynić wzmiankę na ten temat w treści testamentu pod rygorem jego nieważności; • Uwaga: odpis aktu notarialnego zawierającego testament nie jest testamentem; jedynie oryginał pozostający u notariusza jest testamentem, i tylko wypis jest z nim równoznaczny. • Niekiedy podaje się możliwość sporządzenia testamentu notarialnego przez konsula.

31. Testament allograficzny Testament allograficzny to testament sporządzony: • poprzez złożenie oświadczenia ustnego; • w obecności min. dwóch świadków (mogą to być również osoby wymienione w testamencie); • wobec: • wójta, burmistrza, prezydenta miasta; • starosty; • marszałka województwa; • sekretarza powiatu albo gminy; • kierownika USC; • spisany w protokole; • z podaniem daty sporządzenia; • odczytany spadkodawcy w obecności świadków; • podpisany przez świadków oraz spadkodawcę (jeżeli spadkodawca nie może podpisać, trzeba podać to w protokole ze wskazaniem przyczyny). • Testamentu allograficznego nie mogą sporządzić osoby głuche i nieme. • Uprawnionym do przyjęcia oświadczenia spadkodawcy jest każdy podmiot wchodzący w skład zarządu gminy: wójt albo burmistrz czy prezydent miasta, także ich zastępcy i pozostali członkowie zarządu. • W praktyce oświadczenie składane jest w drodze dyskusji, wymiany zdań, wyjaśnień itp. Nikt nie wymaga, aby spadkodawca oświadczył bezbłędnym językiem i płynnie swoją wolę, nie posiada bowiem stosownego wykształcenia ani doświadczenia w tym zakresie.

32. Testament ustny Testament ustny to testament sporządzony jeżeli zachodzą okoliczności szczególne: • obawa rychłej śmierci spadkodawcy („obawa rychłej śmierci” a nie tylko „obawa śmierci”, nie dotyczy zamiaru samobójczego, chorób prowadzących nieuchronnie do śmierci gdy brak jest dodatkowych oznak nagłego pogorszenia stanu zdrowia, niezbędne są obiektywne okoliczności, nie tylko subiektywne przekonanie spadkodawcy) • wskutek szczególnych okoliczności zachowanie zwykłej formy testamentu nie jest możliwe lub jest bardzo utrudnione. • Ta forma testamentu pozwala na złożenie oświadczenia ustnego w obecności minimum trzech świadków. Treść testamentu ustnego powinna być później stwierdzona w ten sposób, że: • jeden ze świadków albo osoba trzecia spisze oświadczenie spadkodawcy przed upływem roku od jego złożenia, z podaniem miejsca i daty oświadczenia oraz miejsca i daty sporządzenia pisma, a pismo to podpiszą spadkodawca i dwaj świadkowie albo wszyscy świadkowie, albo • w ciągu sześciu miesięcy od dnia otwarcia spadku wszyscy świadkowie złożą  przed sądem zgodne zeznanie; jeżeli przesłuchanie jednego ze świadków nie jest możliwe lub napotyka trudne do przezwyciężenia przeszkody, sąd może poprzestać na zgodnych zeznaniach dwóch świadków.

33. Testament na statku/w samolocie Testament taki można sporządzić: • podczas podróży na polskim statku morskim lub powietrznym; • przed dowódcą statku lub jego zastępcą; w ten sposób, że: • spadkodawca oświadcza swą wolę dowódcy statku lub jego zastępcy; • w obecności dwóch świadków;  • dowódca statku lub jego zastępca spisuje wolę spadkodawcy, podając datę jej spisania, • pismo to w obecności świadków odczytuje spadkodawcy,  • po czym pismo podpisują spadkodawca, świadkowie oraz dowódca statku lub jego zastępca. • Jeżeli spadkodawca nie może podpisać pisma, należy w piśmie podać przyczynę braku podpisu spadkodawcy. Jeżeli zachowanie tej formy nie jest możliwe, można sporządzić testament ustny. Możliwy jest podpis elektroniczny kwalifikowany (np. wysłanie maila).

34. Testamenty wojskowe Testament wojskowy może być sporządzony tylko w czasie: • mobilizacji; • wojny; • przebywania w niewoli. • Testamenty wojskowe mogą sporządzać: • żołnierze Sił Zbrojnych pełniący czynną służbę wojskową; • pracownicy cywilni zatrudnieni w Siłach Zbrojnych; • osoby cywilne towarzyszące Siłom Zbrojnym, a mianowicie: • członkowie personelu stowarzyszenia "Polski Czerwony Krzyż" i innych stowarzyszeń udzielających pomocy wojskowej służbie zdrowia; • osoby wykonujące czynności duszpasterskie w Siłach Zbrojnych, • członkowie służb pomocniczych i inne osoby wykonujące świadczenia osobiste na rzecz Sił Zbrojnych. • również inne osoby cywilne niż wymienione wyżej, jeżeli znajdują się na obszarze będącym pod wyłącznym zarządem organów wojskowych albo na jednostce pływającej Marynarki Wojennej lub na statku powietrznym należącym do Sił Zbrojnych. • Testament wojskowy może być sporządzony według jednej z następujących form: • spadkodawca oświadcza swą ostatnią wolę ustnie sędziemu wojskowemu, który spisuje ją w protokole z podaniem miejsca i daty jego sporządzenia, odczytuje protokół spadkodawcy i sporządza o tym wzmiankę; następnie protokół podpisują spadkodawca i sędzia, a jeżeli spadkodawca nie może się podpisać, sędzia wojskowy powinien zamieścić w protokole uwagę wyjaśniającą powód braku podpisu spadkodawcy; • spadkodawca oświadcza swą ostatnią wolę ustnie w obecności dwóch świadków jednocześnie obecnych, z których jeden spisuje wolę spadkodawcy, podając miejsce i datę jej spisania, a następnie tak sporządzony testament podpisują spadkodawca i dwaj świadkowie; • jeżeli spadkodawca nie może się podpisać, oświadcza ustnie swą ostatnią wolę w obecności trzech świadków jednocześnie obecnych, z których jeden spisuje wolę spadkodawcy podając miejsce i datę jej spisania wraz z wyjaśnieniem powodu braku podpisu spadkodawcy; tak sporządzony testament po odczytaniu go spadkodawcy i dokonaniu o tym wzmianki podpisują wszyscy trzej świadkowie; • w razie obawy rychłej śmierci spadkodawcy wskutek odniesionych ran lub choroby albo jeżeli wskutek szczególnych okoliczności zachowanie formy testamentu określonej wyżej jest niemożliwe lub bardzo utrudnione, testament wojskowy może być sporządzony również w tej formie, że spadkodawca oświadcza swą ostatnią wolę ustnie wobec dwóch (a nie trzech jak przy testamencie niewojskowych) świadków, choćby niejednocześnie obecnych. Stwierdzenie treści testamentu sporządzonego w obawie rychłej śmierci następuje później w ten sposób, że: • jeden ze świadków albo osoba trzecia spisze oświadczenie spadkodawcy przed upływem roku od jego złożenia, z podaniem miejsca i daty oświadczenia oraz miejsca i daty sporządzenia pisma, a pismo to podpiszą spadkodawca i dwaj świadkowie albo wszyscy świadkowie, albo • w ciągu sześciu miesięcy od dnia otwarcia spadku wszyscy świadkowie złożą  przed sądem zgodne zeznanie; jeżeli przesłuchanie jednego ze świadków nie jest możliwe lub napotyka trudne do przezwyciężenia przeszkody, sąd może poprzestać na zgodnych zeznaniach dwóch świadków. • W sytuacjach, gdy można sporządzić testament wojskowy, można równie dobrze sporządzić testament w formie niewojskowej, np. testament własnoręczny itp.

35. Zapis

36. Zapis i dalszy zapis • Spadkodawca może przez rozrządzenie testamentowe zobowiązać spadkobiercę ustawowego lub testamentowego do spełnienia określonego świadczenia majątkowego na rzecz oznaczonej osoby (zapis). • Spadkodawca może obciążyć zapisem także zapisobiercę (dalszy zapis).

37. Zapis a słownictwo w testamencie Uwaga: ponieważ zapis stanowi odrębną instytucję prawną, nie należy posługiwać się w testamencie zwrotami typu „zapisuję mojej córce, Annie Kowalskiej…”, mając na myśli fakt przekazania do dziedziczenia.

38. Zakres zapisu • Jeżeli spadek przypada kilku spadkobiercom, zapis obciąża ich w stosunku do wielkości ich udziałów spadkowych, chyba że spadkodawca postanowił inaczej. • Tę samą zasadę stosuje się odpowiednio do dalszego zapisu.

39. Zwolnienie z obowiązku zapisu • Jeżeli osoba, na której rzecz został uczyniony zapis, nie chce lub nie może być zapisobiercą, obciążony zapisem zostaje zwolniony od obowiązku jego wykonania, powinien jednak w braku odmiennej woli spadkodawcy wykonać dalsze zapisy. • Zapisobierca obciążony obowiązkiem wykonania dalszego zapisu może zwolnić się od tego obowiązku także w ten sposób, że dokona bezpłatnie na rzecz dalszego zapisobiercy przeniesienia praw otrzymanych z tytułu zapisu albo przelewu roszczenia o jego wykonanie.

40. Szczególne formy zapisu Zapis może być uczyniony pod warunkiem lub z zastrzeżeniem terminu.

41. Przedmiot zapisu • Jeżeli przedmiotem zapisu jest rzecz oznaczona co do tożsamości, do roszczeń zapisobiercy o wynagrodzenie za korzystanie z rzeczy, o zwrot pożytków lub o zapłatę ich wartości, jak również do roszczeń obciążonego zapisem o zwrot nakładów na rzecz stosuje się odpowiednio przepisy o roszczeniach między właścicielem a samoistnym posiadaczem rzeczy. • Jeżeli przedmiotem zapisu jest rzecz oznaczona co do tożsamości, obciążony zapisem ponosi względem zapisobiercy odpowiedzialność za wady rzeczy jak darczyńca. • Jeżeli przedmiotem zapisu są rzeczy oznaczone tylko co do gatunku, obciążony powinien świadczyć rzeczy średniej jakości, uwzględniając przy tym potrzeby zapisobiercy. • Jeżeli przedmiotem zapisu są rzeczy oznaczone tylko co do gatunku, do odpowiedzialności obciążonego względem zapisobiercy za wady fizyczne i prawne rzeczy stosuje się odpowiednio przepisy o rękojmi przy sprzedaży. Jednakże zapisobierca może żądać od obciążonego zapisem tylko odszkodowania za nienależyte wykonanie zapisu albo dostarczenia zamiast rzeczy wadliwych rzeczy takiego samego gatunku wolnych od wad oraz naprawienia szkody wynikłej z opóźnienia.

42. Przedawnienie roszczeń z tytułu zapisu Roszczenie z tytułu zapisu przedawnia się z upływem 5 lat od dnia wymagalności zapisu.

43. Polecenie

44. Polecenie Spadkodawca może w testamencie włożyć na spadkobiercę lub na zapisobiercę obowiązek oznaczonego działania lub zaniechania, nie czyniąc nikogo wierzycielem (polecenie).

45. Zwolnienie z polecenia Jeżeli osoba, na której rzecz został uczyniony zapis z obowiązkiem wykonania polecenia, nie chce lub nie może być zapisobiercą, spadkobierca zwolniony od obowiązku wykonania zapisu powinien w braku odmiennej woli spadkodawcy polecenie wykonać. Zasadę tę stosuje się odpowiednio w wypadku, gdy polecenie obciąża dalszego zapisobiercę.

46. Żądanie wykonania polecenia • Wykonania polecenia może żądać każdy ze spadkobierców, jak również wykonawca testamentu, chyba że polecenie ma wyłącznie na celu korzyść obciążonego poleceniem. • Jeżeli polecenie ma na względzie interes społeczny, wykonania polecenia może żądać także właściwy organ państwowy.

47. Wykonawca testamentu

48. Wykonawca testamentu • Spadkodawca może w testamencie powołać wykonawcę testamentu. • Nie może być wykonawcą testamentu, kto nie ma pełnej zdolności do czynności prawnych.

49. Zwolnienie z wykonania testamentu • Jeżeli osoba powołana jako wykonawca testamentu nie chce tego obowiązku przyjąć, powinna złożyć odpowiednie oświadczenie przed sądem. • Z ważnych powodów sąd może zwolnić wykonawcę testamentu.

50. Zadania wykonawcy testamentu • Jeżeli spadkodawca nie postanowił inaczej, wykonawca testamentu powinien: • zarządzać majątkiem spadkowym, • spłacić długi spadkowe, w szczególności wykonać zapisy i polecenia, • wydać spadkobiercom majątek spadkowy zgodnie z wolą spadkodawcy i z ustawą. • Wykonawca testamentu może pozywać i być pozywany w sprawach wynikających z zarządu spadkiem. Może również pozywać w sprawach o prawa należące do spadku i być pozwany w sprawach o długi spadkowe.