Wil de echte witteboordencrimineel opstaan? Over criminele disposities en criminogene factoren

1. Wil de echte witteboordencrimineel opstaan? Over criminele disposities en criminogene factoren

6. CesareLombroso,1876 l’UomoDelinquente

9. White-collar crime Crime committed by a person of respectability and a high social status in the course of his occupation(Edwin Sutherland, 1949) White-collar offenders are psychologically normal (James W. Coleman, 1995)

10. Stelling 1 Witteboordencriminaliteitwordtvooralveroorzaakt door omgevingsfactoren (Zoals de bedrijfscultuur, de mores in de branche, conjunctuur, etc.)

11. Stelling 2 Witteboordencriminelen verschillen van ‘gewone’ criminelen (Ze wijken af wat betreft sociaaleconomisch profiel en criminele carrière)

12. Profiel van witteboordencriminelen Leeftijd: ouder Geslacht: (nog) meermannen Etnicity/race: meer wit Socialeklasse: hoger Opleiding: hoger SES: beter Maartoch… ‘Crimes of the middle classes’

13. Criminelecarrieres Duur • Age of onset: 35 • Age of desistance: 43 Frequentie • Laag Specialisatie • Verschilt Trajecten • Low rateoffenders • Crisis responders • Opportunitytakers • Medium rateoffenders (opportunityseekers) • High rateoffenders (stereotypcialcriminals)

14. Stelling 3 Witteboordencriminelenzijn ‘normaal’ (Zewijkenwatbetreftpersoonlijkheid en biologienietaf van wetsgetrouwe burgers)

15. Zonnekoning Narcisme (Cees Cools, 2005)

16. Criminelepersoonlijkheid? Gebrek aan zelfcontrole of controlesurplus? Narcisme • Superioriteit en zelfoverschatting • Egocentrisme, gebrek empathie en schuldgevoel Competitiviteit Hedonisme Integriteit als persoonlijkheidskenmerk Persoonlijkheidsstoornis?

17. Witteboorden-Psychopaten?

18. Jerome Kerviel SocietéGenerale Nick Leeson Barings Bank KwekuAdoboli USB Bank

19. Criminele biologie? Risicogevoeligheid, Hormonen De ‘kick’ en verslaving

20. Stelling 4 Vrouwenzijn minder geneigdwitteboordencriminaliteitteplegen

21. Vrouwelijkewitteboordencriminelen? Liliane Bettencourt Leona Helmsley Martha Stewart

22. Vrouwen en witteboordencriminaliteit Gender gap Situationelehypothese • Blootstellingaanrisicofactoren • Witteboordencriminologie • Feministischecriminologie Gender-verschilhypothese • Gevoeligheid voor risicofactoren • Masculiene & feminieneleiderschapstijlen • Ethischebesluitvorming Gender bias Eénstudie (Sally Simpson)

24. Sociale norm en differentieleassociatie

25. Stelling 5 Witteboordencriminaliteitwordtveroorzaakt door bedrijfscultuur (Culturenwaarin de nadrukligt op het behalen van targets en men het nietzonauwneemt met de regels)

26. organisatiecultuur Criminogeneorganisatieculturen? Post hoc attributie Organisatiecultuurmeten?

27. Ethischebedrijfscultuur en compliance Ethische cultuur niet binnen alle bedrijven coherent Ethische bedrijfscultuur van invloed op naleefintenties • Bij medewerkers vooral bespreekbaarheid • Bij directie vooral uitvoerbaarheid Perceptie ethische bedrijfscultuur directie van invloed op de nalevingsintenties medewerkers • Tone at the top Nationale bedrijfsculturen gerelateerd aan (gepercipieerde) corruptie

28. Stelling 6 Economische crisis leidt tot meerwitteboordencriminaliteit

29. ‘We merkendatbedrijven door de crisis steeds meertemakenkrijgen met fraude.’ Richard Franken, directeur Hoffmann bedrijfsrecherche

30. Economische crisis en criminaliteit Strain-theorie en fear of falling Rationalisatieachteraf Geeneenduidigbewijs • Op niveau van bedrijfstakken • Op niveau van bedrijven • Op niveau van personen

31. Oorzakenwitteboordencriminaliteit Witteboordencriminelenzijnniet ‘gewoon’ Wisselwerkingpersoon en omgeving: nature & nurture Vragen, ideeën & onderzoeksopdrachten: w.huisman@vu.nl