Zagadnienia polityczno- prawne w Polsce na tle Unii i świata w horyzoncie czasowym do 2050 r.

1. Zagadnienia polityczno- prawne w Polsce na tle Uniii świata w horyzoncie czasowym do 2050 r. Dr inż. Sławomir Pasierb Zeroemisyjna gospodarka energią w warunkach zrównoważonego rozwoju Polski do 2050r. Spotkanie robocze ekspertów, Katowice 02.07.2009

2. Strategia zrównoważonego rozwoju Polski do 2025 r.( kwiecień 2000 r.) Wdrażanie zasad zrównoważonego rozwoju: • podstawy prawne do racjonalnego gospodarowania zasobami odnawialnymi i nie odnawialnymi • struktury instytucjonalne zarządzania środowiskiem • ekonomizacja-użytkownik i zanieczyszczający płacą • instytucje finansowania ochroną środowiska • redukcja ilości i jakości zanieczyszczeń • świadomość ekologiczna społeczeństwa

3. Strategia energetyczna Unii Europejskiej • Zielona księga z 2006r wykłada europejską strategię na rzecz zrównoważonej, konkurencyjnej i bezpiecznej energii • Cele strategii - Trwałość: konkurencyjne źródła OZE i niskoemisyjne nośniki energii, ograniczenie popytu na energię, przodowanie w ochronie klimatu ziemi; - Konkurencyjność: otwarte rynki, zachęty dla czystej energii i racjonalnego wykorzystania energii, łagodzenie wpływu wzrostu cen, liderem w rozwoju nowych technologii; - Bezpieczeństwo zaopatrzenia w energię: zintegrowane zarządzanie popytem i podażą energii, pobudzanie inwestycji, przygotowanie do sytuacji kryzysowych, dostęp do ogólnoświatowych zasobów, dostęp wszystkich do energii

4. Co wnosi pakiet klimatyczno-energetyczny • Propozycja KE z 10.01.2007, wynegocjowana przez liderów krajów członkowskich 12.12.2008, zaadoptowana przez Radę UE 06.04.2009 i przez Parlament Europejski 22.04.2009 w formie 3-ciego zliberalizowanego pakietu klimatyczno-energetycznego • Cele: - zmniejszyć emisję gazów cieplarnianych (EGC) o 20% w 2020 w stosunku do 1990r przez każdy kraj członkowski - zwiększyć udział energii ze źródeł odnawialnych (OZE) do 20% w 2020r, w tym osiągnąć 10% udziału biopaliw

5. Jakie mechanizmy pakietu • Dyrektywa o odnawialnych źródłach energii (RES) • Dyrektywa o Systemie Handlu Uprawnieniami do Emisji GC w UE (EU ETS) • Dyrektywa o wychwytywaniu i magazynowaniu CO2 (CCS) • Decyzja o równym rozłożeniu wysiłków w redukcji EGC (ESD) w sektorach nie objętych EU ETS

6. Największe wyzwanie – nowa Dyrektywa EU ETS • Po 2013 roku uprawnienia do emisji GC w sektorach objętych EU ETS (wytwarzanie energii elektrycznej, koksownie, rafinerie, produkcja metali, cementu, ceramika, szkła, pulpy i papieru) nie będą rozdzielane za darmo • Sektory ETS w przemyśle zaczną od kupna w drodze aukcji 20% ogółu uprawnień w 2013r, stopniowy wzrost do 70% w 2020r, aż do kupowania 100% w 2027r (możliwość zwolnień – wypływ węgla) • W wytwarzaniu energii elektrycznej 100% uprawnień do emisji będzie kupowane w drodze aukcji od 2013r. Nowa dziesiątka EU-10, w tym Polska ma złagodzone wymogi: 30% zakupu uprawnień w 2013, stopniowy wzrost do 100% w 2020r • W sektorach EU ETS musi być w 2020r osiągnięta 21% redukcja emisji GC w stosunku do 2005r

7. Efekty decyzji o równych wysiłkach dla Polski • Kraje UE w sektorach nie objętych systemem EU ETS (transport, budynki, usługi małe przemysłowe instalacje, rolnictwo, odpady) są zobowiązane do 10% redukcji emisji GC w 2020r w stosunku do 2005 roku • - Polska (w grupie krajów o PKB/mieszkańca i poniżej 10% od średniej UE) uzyskała możliwość zwiększenia emisji o14% do 2020r w sektorach poza systemem EU ETS - Transport gwałtownie rozwijający się skonsumuje tę możliwość, reszta musi zredukować (3) Zobowiązania udziału OZE w zużyciu finalnej w 2020r zostały zredukowane do 15% (niższy potencjał, mniejsza zamożność)

8. Krajowe rozwiązania – implementacja celów UE • Polityka energetyczna Polski do 2030 r – projekt z marca 2009 roku: - przyjęcie celów pakietu klimatyczno-energetycznego - zeroenergetyczny rozwój kraju do 2030 roku - wypracowanie ścieżki dojścia do 15% udziału OZE w zużyciu energii finalnej • Ustawa o efektywności energetycznej (wejście w życie 2009r) • Krajowy plan na rzecz efektywności energetycznej – przeniesienie obowiązku lokalnych planów w Ustawie o efektywności energetycznej (Dyrektywa UE) • Plan działań na rzecz wzrostu wykorzystania OZE do 2020 roku (Dyrektywa UE)

9. Prognozy zapotrzebowania na energię pierwotną

10. Prognozy zapotrzebowania na energię elektryczną

11. Prognozy emisji CO2

12. Dyrektywy UE związane z energetyką

13. Dyrektywy UE związane z energetyką

14. Rekomendacje. Polska 2030. Wyzwania rozwojowe • Wzrost długookresowego tempa rozwoju do co najmniej 5% PKB w okresie 2009 – 2030 • Wzrost udziału produktów high-tech, np. w eksporcie do 40%, 25% udział gospodarki teleinformatycznej w PKB • Wzrost efektywności energetycznej o 20%, osiągnięcie poziomu UE15 z 2005r • Zwiększenie OZE do 20% w strukturze wytwarzania energii i cel 50% redukcji emisji CO2

15. Sygnały po 2030 roku • 4 raport IPCC: Scenariusz na 2100r (2oC wzrostu temperatury), koncentracja CO2 400 – 440 ppm, 490 – 535 CO2ekw, pik w latach 2000 – 2020, redukcja CO2 80 do 30% w stosunku do roku 2005 • Jeżeli będzie światowe porozumienie COP w Kopenhadze w 2009r, to Unia przyjmie 30% redukcję w 2020r i 50% redukcję w 2050r • Ustawa ograniczająca emisję CO2 w USA, np. duże firmy redukcja CO2 o 17% do 2020r i o 83% redukcji w 2050r w stosunku do 2005r.

16. Na koniec Dziękuję za uwagę s.pasierb@fewe.pl s.pasierb@wp.pl