Nagroda Nobla w Ekonomii za 2003 rok

1. Nagroda Nobla w Ekonomii za 2003 rok Marek Nowak

2. Laureaci Nagrody Nobla w ekonomii w roku 2003 Robert Engle Clive William John Granger

3. Robert Engle III, urodził się 10 listopada 1942 roku, w mieście Syracuse, stanie Nowy Jork w Stanach Zjednoczonych. • Wkrótce potem rodzina Roberta przeniosła się do Filadelfii. • Dwa lata później, w grudniu 1944 roku, przyszły na świat jego siostry bliźniacze, Patricia i Sally.

4. Były to dla niego szczęśliwe czasy. Wówczas to, został w swojej rodzinie nazwany RobertmEngle III po ojcu i dziadku.Był bardzo aktywnym dzieckiem i młodzieńcem. Lubił się uczyć, uprawiać sport, grał na kilku instrumentach muzycznych. Rob bez zębów

5. W szkole nauczył się grać w lacrosse gdzie był bramkarzem reprezentacji szkoły.

6. Szkołę średnią ukończył w 1960 roku, po której rozpoczął studia w Williams College, które ukończył w 1964 roku. • Specjalizował się w fizyce. Tytuł magistra w dziedzinie fizyki i doktorat w dziedzinie ekonomii, obydwa na Uniwersytecie Cornella, obronił kolejno w 1966 i 1969 roku. • Był profesorem ekonomii na Massachusetts Institute of Technology od 1969 do 1977 roku.

7. W latach 1977 – 1997 wspólnie z ClivemGrangerem opublikował kilkanaście prac z zakresu „Prognoz krótko i długoterminowych zapotrzebowania na energię elektryczną, estymacji statystycznej krzywej zapotrzebowania a zwłaszcza w modelowaniu sezonowej kointegracji obrotu energią elektryczną i wpływu czynników pogodowych na jej obrót”. • Był też profesorem Uniwersytetu Kalifornijskiego w San Diego (UCSD) od 1975 roku, skąd odszedł na emeryturę w 2003 roku. • Od 2000 roku do dnia dzisiejszego, wykłada na Uniwersytecie w Nowym Jorku. • Jest laureatem Nagrody Nobla w dziedzinie ekonomii za rok 2003, dzieląc tę nagrodę z ClivemGrangerem.

8. Clive William John Granger, urodził się 4 września 1934 roku w mieście Swansea , na południu Walii w Wielkiej Brytanii. • Jego rodzicami byli Edward John i EvelynGranger, którzy rok po jego urodzeniu przenieśli się do Lincoln. • W 1940 roku, jego ojciec poszedł na wojnę, aby służyć w wojsku w Królewskich Siłach Powietrznych, najpierw na południu Anglii, a później w Afryce Północnej.

9. Podczas gdy jego ojciec był na wojnie, wraz z matką przeprowadził się do Cambridge , gdzie uczęszczał do miejscowej szkoły podstawowej. • Naukę zaczął w Cambridge, ale od 1946 roku kontynuował ją w Nottingham , gdzie jego rodzina przeniosła się po wojnie. W szkole, ujawnił się jego talent do matematyki, a zwłaszcza duże zainteresowanie matematyką stosowaną.

10. Po maturze rozpoczął studia na Uniwersytecie w Nottingham, gdzie otrzymał dyplom z ekonomii i matematyki w 1955 roku. • W tym samym roku postanowił pozostać na Uniwersytecie w Nottingham i kontynuować studia doktoranckie. • W 1956 roku, w wieku 22 lat, został mianowany asystentem. Był wtedy zainteresowany głównie stosowaniem modeli statystycznych w ekonomii. Jako temat pracy doktorskiej wybrał analizę szeregów czasowych , dziedziny, w której jak uważał, stosunkowo mało zostało zrobione w tamtym czasie.

11. Tam też w 1959 roku, otrzymał tytuł doktora, za obronę pracy pt. "Badanie niestacjonarności ". • Lata 1959-1960, spędził w USA na Uniwersytecie w Princeton w ramach stypendium HarknessRzeczypospolitej Funduszu. • Tam pod koniec 1960 roku, ożenił się. • Na Uniwersytet w Princeton był zaproszony przez Oskara Morgensterna, by uczestniczyć w jego Badaniach nad Projektami Ekonomicznymii. Tutaj pracował z MichioHatanaka, i asystentem Johnem Tukeyem w projekcie wykorzystania analizy Fouriera do danych ekonomicznych. W 1964 opublikowali wyniki swoich badań.

12. W 1969 czasopismo „Ekonometria”, wprowadziło nowe pojęcie, nazwane koncepcją przyczynowości Grangera. • Wtedy na Uniwersytecie w Nottingham został profesorem . • W 1974 przeniósł się do Stanów zjednoczonych, na Uniwersytet Kalifornijski w San Diego, nie przestając być jednocześnie profesorem na Uniwersytecie w Nottingham. • Od 1977 roku, na Uniwersytecie Kalifornijskim w San Diego, kontynuował badania nad szeregami czasowymi, ściśle współpracując z Robertem Engle. Praca z Robertem Engle, przyczyniła się do opracowania koncepcji kointegracji, nowego pojęcia w ekonomii wprowadzonego w 1987 w czasopiśmie „Ekonometria”. Efektem jego współpracy z Robertem Engle była nagroda Nobla w dziedzinie Ekonomii, którą wspólnie otrzymali w 2003 roku.

13. Z Uniwersytetu Kalifornijskiego w San Diego wycofał się w 2003 roku jako emerytowany profesor. • W sumie 22 lata spędził na Uniwersytecie w Nottingham, gdzie w 2005 roku, budynek w którym mieszczą się Wydziały Geografii i Ekonomii i zostały nazwane jego imieniem Sir CliveGrangerna cześć jego osiągnięcia, jakim była nagroda Nobla. • Zmarł 27 maja 2009 roku w Kalifornii, pozostawiając żonę z Patricię (Lady Granger) oraz syna, Marka Williama Johna, i córkę, Claire Amanda Jane.

14. Robert Engle III (z lewej) i Clive WJ Granger podczas ceremonii przyznawania nagrody Nobla, 10 grudnia 2003 roku.

15. Robert Engle i CliveGranger, po otrzymaniu nagrody Nobla.

16. Robert Engle otrzymał nagrodę Nobla, za metody analizy ekonomicznych szeregów czasowych ze zmieniającą się w czasie wariancją (model ARCH). • Robert Engle po otrzymaniu Nagrody Nobla z rąk jego Królewskiej Mości Króla Szwecji Karola Gustawa, 10 grudnia 2003 roku.

18. Model szeregu czasowego ARCH oznacza warunkową heteroskedastyczność autoregresji. • Model ARCH, jest modelem ekonometrycznym służącym do analizy szeregów czasowych. Stosuje się go głównie w analizie finansowej zmienności cen instrumentów finansowych. • W modelu ARCH zakłada się, że wariancja błędu losowego w danym okresie jest funkcją wartości błędów losowych z okresów poprzednich.

19. Model ARCHmożna uogólnić na model GARCH oznaczający, generalną warunkową heteroskedastyczność autoregresji. • Model GARCH uogólnia zatem model ARCHw którym dodatkowo wprowadza się bezpośrednią zależność od poprzednich wartości. • Najczęściej, model GARCH stosuje się wtedy, gdy liczba opóźnień w modelu ARCH jest zbyt duża, a także wówczas, gdy kryteria doboru modelu, wskazują na przewagę modelu GARCH nad modelem ARCH.

20. Powstanie tego modelu spowodowało powstanie całej lawiny praktycznych modeli ekonometrycznych uwzględniających zależność warunkowej wariancji szeregu od jego poprzednich wartości. Wiele danych zmienia się losowo, gdy mamy stałą średnią.

21. Jednak wiele danych z serii zapisanych w ciągu roku lub miesiącu, czyli dłuższych lub krótszych odstępach czasu nie wykazują tego. • Wszelkie zmienne losowe wokół średniej długookresowej zwiększają się lub zmniejszają w krótkim okresie. Ale nawet gdyby nie były to przypadkowe zmiany, to szeregi czasowe dostosowują się z czasem, powoli do kierunku jego długookresowej średniej. • Jego model ARCH, po raz pierwszy doczekał się publikacji w 1982 roku. Może być wykorzystany do prognozowania zmienności, co jest istotne dla inwestorów, którzy chcą ograniczyć ryzyko swoich akcji.

22. Oprócz modelu ARCH, Robert Engle zajął się pojęciem zmienności i ryzyka w finansach. • W finansach, zmienność jest miarą jak zmieniają się ceny instrumentów finansowych w czasie. Zmienność wywodzi się z szeregów czasowych ostatnich cen rynkowych. • Nie ulega wątpliwości że, zmienność cen jest zjawiskiem które zawsze powraca, i któremu w finansach towarzyszy pewne ryzyko. Zmienność jest zazwyczaj wyrażona w rocznym rozrachunku i może być zarówno bezwzględną liczbą ($ 5) lub procentem (5%).

23. Zmienność przeliczana na stawkę roczną od 1999r. do 2002r.

24. Zmienność przeliczana na stawkę roczną w % na przestrzeni 10 lat.

25. W pomiarze ryzyka, kluczową rolę odgrywa wycena opcji i pochodnych instrumentów finansowych . Wcześniejsi naukowcy mieli do wyboru albo przyjąć stałą zmienność albo używać prostych metod, które miały na celu zbliżenie się do niej.

26. Robert Engle opracował nowe modele statystyczne zmienności, które określały tendencję cen akcji i innych zmiennych finansowych do przemieszczania się pomiędzy okresami dużej zmienności a okresami niskiej zmienności ( czyli "warunkowej heteroskedastyczności autoregresji: ARCH"). Te modele statystyczne stały się niezbędnymi narzędziami nowoczesnej teorii wyceny arbitrażu w praktyce.

27. Clive William John Granger otrzymał nagrodę Nobla, za metody analizy ekonomicznych szeregów czasowych ze wspólnymi trendami (kointegrację). • Clive WJ Granger po otrzymaniu Nagrody Nobla z rąk jego Królewskiej Mości Króla Szwecji Karola Gustawa, 10 grudnia 2003 roku.

29. Kointegracja szeregów czasowych występuje wtedy, gdy dwa szeregi czasowe (lub więcej) są niestacjonarne, ale ich kombinacja liniowa jest stacjonarna. Równanie wiążące te dwa szeregi czasowe (lub więcej) nazywane jest regresją lub relacją kointegrującą. Występowanie relacji integrującej między dwoma (lub więcej) szeregami czasowymi sugeruje obecność długookresowej relacji równowagi między tymi szeregami, czyli stanu, w którym nie występują tendencje do jego zmiany.

30. Analiza kointegracji w ekonometrii szeregów czasowych uważana jest za najważniejszy element rozwoju nowego modelowania ekonometrycznego. Choć stoi za nią skomplikowana teoria, to przy jednym równaniu, modele kointegracyjnesą łatwe do szacowania, wymagają jedynie zastosowania MNK. W przypadku Wektorowych Modeli Autoregresji (VAR) estymacja jest dużo trudniejsza.

31. WYKŁAD NOBLOWSKI

32. Robert Engle, rozpoczął swój wykład od tego jaki wpływ na ludzkie zachowania może mieć ryzyko oraz zagrożenia z tym związane, a także jakie z tego wynikają nagrody i straty. • Wymienił też innych laureatów nagrody Nobla w ekonomii, których nagrodzone prace poruszały problem ryzyka. • Markowitz (1952) iTobin (1958), Sharpe (1964), Black iScholes(1972) iMerton (1973).  

33. Podsumowując swój wykład, Robert Engle powiedział że najważniejszym jego wkładem było odkrycie metody analizy nieprzewidywalnych ruchów cen na rynku finansowym i stop procentowych . Dokładna charakterystyka i przewidywania niestabilnych wahań są niezbędne do określania efektywnego zarządzania ryzykiem.

34. CliveGranger, rozpoczął swój wykład od wniosków, jak na przestrzeni wieków, z matematyki wyodrębniły się inne przedmioty ścisłe, których przykładem miała być statystyka. • Podał, jakie znaczenie dla jego badań miały szeregi czasowe. • Wzorem dla niego byli Ragnar Frisch, Jan Tinbergenpierwsi ekonometrycy i laureaci nagrody Nobla w dziedzinie ekonomii.

35. CliveGranger w przemówieniu na konferencji po odebraniu nagrody Nobla w Sztokholmie, 10 grudnia 2003 roku.

36. Robert Engle, na konferencji podczas przemówienia, wkrótce po śmierci ClivaGrangera w 2009 roku.

37. Laureaci nagrody Nobla w ekonomii z 2003 roku, profesor Robert Engle i profesor CliveGranger, długoletni pracownicy Uniwersytetu Kalifornijskiego w San Diego, nie tylko zmienili sposób patrzenia na ekonometrię, ale mieli istotne osiągnięcia w prognozach krótko i długoterminowych zapotrzebowania na energię elektryczną, estymacji statystycznej krzywej zapotrzebowania a zwłaszcza w modelowaniu sezonowej kointegracji obrotu energią elektryczną i wpływu czynników pogodowych na ten obrót.

38. W latach 1977 – 1997, opublikowali wspólnie z tego zakresu kilkanaście prac, w tym raporty dla wiodącego w USA Electric Power ResearchInstitute (EPRI). Można ich więc śmiało uznać za prekursorów badań ekonometrycznych na rynku energii elektrycznej.

39. Bibliografia: • http://www.cire.pl/item • http://www.google.pl/search?q=Robert Engle • http://translate.google.pl/translate?hl=pl&sl=en&u=http://en.wikipedia.org/wiki/Clive_Granger • http://www.google.pl/search?q=nobel2003 • http://noblisci.bnet.pl/2001-10/2003/2003.html • http://pl.wikipedia.org/wiki/Nagroda_Banku_Szwecji_im._Alfreda_Nobla_w_dziedzinie_ekonomii

40. Dziękuję za uwagę