Retoryka w Ekonomii

1. Retoryka w Ekonomii Na podstawie I części tesktu „The Rhetoric of Economics” Donald N. McCloskey Tomasz Sałata

2. Plan prezentacji • Wprowadzenie • Definicja retoryki • Modernizm metodologii ekonomii • Modernizm - zła metoda • Nieoficjalna retoryka • Podsumowanie

3. Plan prezentacji • Wprowadzenie • Definicja retoryki • Modernizm metodologii ekonomii • Modernizm - zła metoda • Nieoficjalna retoryka • Podsumowanie

4. Wprowadzenie • Ekonomiści nie stosują się do praw badania, które narzuca im metodologia • Oficjalna retoryka różni się znacznie od retoryki nieoficjalnej • Ekonomia powinna czerpać reguły metodologiczne z samej siebie a nie innych nauk jak fizyka czy matematyka

5. Plan prezentacji • Wprowadzenie • Definicja retoryki • Modernizm metodologii ekonomii • Modernizm - zła metoda • Nieoficjalna retoryka • Podsumowanie

6. Definicja retoryki • Retoryka – nie jest tu rozumiana jako pusta werbalna gra jak w zwrotach „pusta retoryka” czy „czysta retoryka” • Retoryka – wg Wayne’a Boothe’a – „sztuka przekonywania, w co ludzie powinni wierzyć, zamiast udowadniania, co jest prawdziwe” • „Sztuka odkrywania dobrych powodów, znajdowania czegoś co zapewni posłuch, gdyż każda racjonalna osoba może być przekonana”

7. Definicja retoryki • Retoryka – „Sztuka znajdowania nowych problemów, które można poddać pod wątpliwość i ulepszać w otwartej dyskusji.” • Przedstawiciele dawnej szkoły retorycznej: m.in. Arystoteles i Cyceron

8. Plan prezentacji • Wprowadzenie • Definicja retoryki • Modernizm metodologii ekonomii • Modernizm - zła metoda • Nieoficjalna retoryka • Podsumowanie

9. Modernizm metodologii ekonomii • Oficjalna metodologia ekonomii jest modernistyczna • Podstawą Metody Naukowej jest zlepek logicznego pozytywizmu, behawioryzmu, operacjonalizmu oraz hipotetyczno-dedukcyjnego modelu nauki.

10. Modernizm metodologii ekonomii • Główne cechy modernizmu: • Predykcja jest celem nauki • Tylko obserwowalne implikacje (albo predykcje) teorii mają znaczenie dla jej prawdziwości. • Obserwowalność pociąga za sobą obiektywne, powtarzalne eksperymenty. • Wtedy i tylko wtedy, gdy predykcje teorii okażą się fałszywe, teoria jest fałszywa. • Obiektywna wiedza jest najważniejsza. Subiektywne obserwacje nie są wiedzą naukową.

11. Modernizm metodologii ekonomii • Cechy modernizmu c.d. : • Prawo Kelvina: „Jeżeli nie możesz wyrazić czegoś w sposób numeryczny, twoja wiedza jest gorszego i niezadowalającego rodzaju” • Introspekcja, przekonania metafizyczne, estetyka itp. nie mogą być użyteczne w uzasadnianiu hipotezy naukowej. • W interesie metodologii jest oddzielenie rozumowania naukowego od nie-naukowego, pozytywnego od normatywnego.

12. Modernizm metodologii ekonomii • Cechy modernizmu c.d. : • Naukowe wyjaśnienie zjawiska polega na „podciągnięciu” go pod wyjaśnienie w ramach pewnego uniwersalnego prawa naukowego. • Ekonomiści, nie mają nic do powiedzenia jako naukowcy o wartościach (np. moralnych). • Widły Hume’a; Ludzkie poznanie ma postać dwurożnych wideł - jest bądź formalne, jak w matematyce, logice, bądź doświadczalne, jak w fizyce, astronomii, psychologii i innych naukach empirycznych. Inne rozumowania (intuicja, introspekcja, przeżycia religijne, dogmaty, metafizyka) nie mają wartości naukowej - są iluzją lub sofistyką.

13. Modernizm metodologii ekonomii • Niewielu filozofów wierzy w połowę tych „przykazań” • Rośnie liczba nie wierzących w nie wcale • Tymczasem większość ekonomistów wierzy we wszystkie.

14. Plan prezentacji • Wprowadzenie • Definicja retoryki • Modernizm metodologii ekonomii • Modernizm - zła metoda • Nieoficjalna retoryka • Podsumowanie

15. Modernizm – zła metoda • Modernizm jest przestarzały. • Ekonomiści tego nie wiedzą • Logiczny pozytywizm upadł • Wiara w filozofię była błędem taktycznym

16. Modernizm – zła metoda • Falsyfikacjonizm nie jest przekonujący • Pierre Duhem • Predykcja jest nie możliwa w ekonomii • Predykcja jest definiującą funkcją prawdziwej nauki • Wg L. von Mises’a – przewidywanie ekonomicznej przyszłości jest „poza zasięgiem śmiertelników” • „Skoro jesteś taki mądry, to czemu nie jesteś bogaty?”

17. Modernizm – zła metoda • Modernizm jest niewykonalny i brak mu zwolenników • Modernizm wzięty dosłownie jest bliski absurdu. • Wg Michael’a Polanyi metodologia modernizmu wyznacza „donkiszotowskie standardy, które stosowane rygorystycznie, pchnęły by nas w stronę dobrowolnego kretynizmu” • Modernizm zablokowałby rewolucję keynsistowską i zatrzymał rozwój ekonomii? • Modernizm jest niepraktyczny

18. Modernizm – zła metoda • Każda metoda jest arogancka • Największą wadą modernizmu jest sam fakt, iż modernizm jest metodą. • „Ktokolwiek uważa się za sędziego w sprawach Prawdy i Wiedzy, będzie wyśmiany przez Bogów” – A.Einstein • Wg Blauga „Metodologia może nam dostarczyć kryteriów dla akceptacji lub odrzucenia badań, ustanawiając standardy, które pomogą nam oddzielić zboże od plew”

19. Modernizm – zła metoda • Inne nauki nie stosują metod modernistycznych • Ekonomia nie jest nauką, w znaczeniu tego słowa poznanym w liceum. • Inne nauki (nawet matematyka) też są retoryczne. • M. Kline: „Jest teraz widoczne, iż koncepcja uniwersalnie akceptowalnych i niezawodnych podstaw rozumowania jest zaledwie wielką iluzją”

20. Plan prezentacji • Wprowadzenie • Definicja retoryki • Modernizm metodologii ekonomii • Modernizm - zła metoda • Nieoficjalna retoryka • Podsumowanie

21. Nieoficjalna retoryka • Nieoficjalna retoryka jest uznawana ale nie jest badana • Ankieta : tylko 3% ekonomistów nie zgadza się z twierdzeniem, że „cła i kwoty importowe redukują dobrobyt” • Ekonomiści nie badają reguł rządzących ich retoryką.

22. Nieoficjalna retoryka • Przykład teorii parytetu siły nabywczej (PPP) • Połowa ekonomistów, którzy przeprowadzili test uważa, że PPP działa, druga połowa, że nie.

23. Nieoficjalna retoryka • Jak ekonomiści sprawdzają prawdziwość tego parytetu? • Kravis i Lipsey „Każdy analizujący będzie musiał zdecydować, czy, w świetle jego celów, stosunek PPP znajduje się wystarczająco blisko 1.00 by zadowolić teorie” • Literatura milczy na temat standardów

24. Nieoficjalna retoryka • Modernizm traktuje statystyczną istotność jako świętość • Brak funkcji straty • Kryterium Genberga-Zechera • Chodzi o to by, „przekroczyć nieprzekonywującą retorykę dostarczoną przez pseudo-naukową ceremonię hipotezo-regresjo-testo-publikacji tak powszechnej we współczesnej ekonomii”

25. Plan prezentacji • Wprowadzenie • Definicja retoryki • Modernizm metodologii ekonomii • Modernizm - zła metoda • Nieoficjalna retoryka • Podsumowanie

26. Podsumowanie • W pierwszej częsci tekstu: • Poznaliśmy definicję retoryki według autora. • Poznaliśmy cechy modernizmu. • Poznaliśmy główne argumenty dlaczego modernizm nie jest dobrą metodą metodologiczną. • Zapoznaliśmy się z nieoficjalną retoryką ekonomii.

27. Dziękuję za uwagę