Korzyści ze współpracy w ramach grona na przykładzie Doliny Lotniczej

1. Korzyści ze współpracy w ramach gronana przykładzie Doliny Lotniczej Paweł Wacnik Centrum Transferu Technologii RARR SA Trzecie Forum Informatyczne, Rzeszów 22.03.2006 r.

2. Koncepcja klastra/grona wg M.E. Portera Skupisko wzajemnie powiązanych: • firm z danego sektora • wyspecjalizowanych dostawców • instytucji powiązanych • firm z sektorów pokrewnych konkurujących ze sobą ale także współracujących ang: co-competition

3. Skąd potrzeba rozwoju klastrów? • niska innowacyjność polskich przedsiębiorstw • ograniczona skłonność firm do współpracy z innymi przedsiębiorstwami • ograniczona skłonność firm do współpracy z instytucjami b+r • dominacja kultury drapieżnej konkurencji • kapitał społeczny oparty na zasadzie braku zaufania • powszechny osąd, iż sukces możliwy jest jedynie w pojedynkę

4. Warunki sukcesu klastra • istnienie masy krytycznej (wiedza, przemysł, instytucje b+r, tradycje) • oparcie na bliskości geograficznej • silne partnerstwo regionalne • bazowanie na potrzebach przedsiębiorstw • liderem są przedstawiciele przemysłu • wsparcie przez instytucje okołobiznesowe oraz sferę b+r • posiadanie ponadregionalnej / międzynarodowej wizji

5. Najczęściej formułowane cele klastrów budowanie wizerunku, promocja, wsparcie inwestycji zagranicznych, współpraca międzynarodowa, realizacja projektów międzynarodowych, doskonalenie instrumentów i metod współpracy, intensyfikacja kontaktów międzyludzkich, sieciowanie firm, zbieranie i dzielenie się informacjami, opracowywanie raportów, organizacja seminariów i spotkań, tworzenie stron internetowych i baz danych dyfuzja innowacji, obserwacja trendów technologicznych, wyznaczanie standardów, współpraca z instytucjami naukowo-badawczymi oraz instytucjami wspierającymi innowacje, prowadzenie dialogu pomiędzy przemysłem, sferą nauki oraz światem polityki; działania na rzecz znoszenia zidentyfikowanych barier biurokratycznych, systemowych. tworzenie sieci poddostawców, wspólne zamówienia, promocja exportu, wspólne działania marketingowe, organizacja i uczestnictwo w misjach gospodarczych monitorowanie rynku pracy pod względem dostępności wykwalifikowanej kadry, organizacja szkoleń, współpraca z instytucjami edukacyjnymi Opracowano na podstawie The Cluster Initiative Greenbook

6. Działania DL na rzecz jej członków 1 Badania, analizy, współpraca pomiędzy członkami Utworzenie strony internetowej oraz bazy danych; identyfikacja specjalizacji poszczególnych członków oraz ich potrzeb; przeprowadzenie wspólnie z CTT RARR SA badań na temat obecnych i przyszłych potrzeb szkoleniowych oraz zatrudnieniowych firm DL; organizacja seminariów informacyjnych oraz konferencji. Koordynowanie i inicjowanie kontaktów pomiędzy firmami i osobami zaangażowanymi w rozwój inicjatywy. Lobbing, wpływanie na formułowane polityki rozwojowe Prezentacja osiągnięć i planów DL na forum krajowym, tworzenie założeń strategii rozwoju i wsparcia klastrów czy propozycji form wsparcia, artykułowanie i przekazanie informacji o potrzebach do instytucji centralnych i regionalnych. Skuteczność tych działań można ocenić m.in. poprzez przeanalizowanie wstępnej wersji Programu Operacyjnego Rozwój Polski Wschodniej czy Regionalnej Strategii Innowacji.

7. Działania DL na rzecz jej członków 2 • Współpraca gospodarcza • Budowa sieci poddostawców - identyfikacja potrzeb podwykonawczych dużych przedsiębiorstw, kojarzenie podwykonawców, informowanie o niezbędnych wymaganiach w zakresie jakości, terminowości dostaw. Dzięki tym działaniom już powstało wiele nowych małych i średnich firm, swoje oddziały utworzyło kilka firm zagranicznych, a kilku członków DL z sektora MŚP podpisało umowy z dużymi firmami. Organizacja wspólnie z siecią IRC South Poland polsko-francuskich spotkań współpracy (listopad 2004), uczestnictwo w Dniach Transferu Technologii organizowanych w ramach Paris Air Show (czerwiec 2005). • Rozwój zasobów ludzkich, edukacja, szkolenia • Z przeprowadzonych badań jednoznacznie wynikają problemy z dostępnością wykwalifikowanych kadr dla przemysłu lotniczego, szczególnie operatorów obrabiarek CNC. Podjęto intensywne działania na rzecz rozwiązania zidentyfikowanego problemu. Zorganizowano konferencje dot dostępności kadr, rozpoczęto rozmowy z kuratorium oraz technikami w celu korelacji programów nauczania z istniejącymi potrzebami. Uruchomiono program CEKSO (Centrum Kształcenia Operatorów Obrabiarek).

8. Działania DL na rzecz jej członków 3 Innowacje i technologie Współpraca z sieciami wspierającymi innowacyjność i transfer technologii (m.in. Innovation Relay Centers), rozsyłanie informacji na temat najnowszych ofert i potrzeb technologicznych z branży. Intensyfikacja współpracy z instytucjami naukowo-badawczymi. Współpraca w tworzeniu Centrum Zaawansowanych Technologii AERONET oraz doprowadzenie do powstania pierwszej polskiej Platformy Technologicznej Przemysłu Lotniczego. Ekspansja i internacjonalizacja klastra Tworzenie wizerunku, marki Dolina Lotnicza kojarzonej z regionem Podkarpacia; nawiązanie kontaktów z partnerami zagranicznymi (firmami i klastrami), udział w międzynarodowych targach i konferencjach; organizacja międzynarodowej konferencji branży lotniczej ‘Prospects of Aviation Industry in expended EU” (wrzesień 2005); planowanie przyjęcie nowych członków z Ukrainy i Słowacji; realizacja projektów międzynarodowych - Projekt INTERREG IIIc współpraca z Irlandią oraz regionem Oulu w Finlandii; współpraca z COI RARR SA w zakresie promocji regionu oraz obsługi inwestorów zagranicznych.

9. Najważniejsze korzyści dla członków klastra • Dobry kontakt z partnerami, budowanie zaufania, dzielenie się doświadczeniami • Nowe spojrzenie na rynek danej branży • Większa świadomość swoich możliwości rozwojowych • Zwiększenie pozycji negocjacyjnej, specjalizacja ofert produktowych i usługowych • Bardziej zdywersyfikowany pakiet produktów lub usług na poziomie grupowym • Wizerunek i marketing, zwiększona rozpoznawalność i wiarygodność • Narzędzie wpływu na politykę • Wsparcie rozwiązywania konkretnych problemów • Możliwość porównania swojej działalności z podobnymi firmami (benchmarking) • Nowe możliwości biznesowe, zwiększona wiedza o innych firmach i instytucjach, z którymi można rozwiązywać problemy, a także inicjować nowe przedsięwzięcia

10. Podkarpacka Dolina Informatyczna • Szanse powodzenia • Czy istnieje „masa krytyczna” w regionie? • Czy jest lider? • Czy wiemy z kim będziemy konkurować? • Czy zidentyfikowani są partnerzy spoza przemysłu? • Czy zidentyfikowane są potrzeby i cel współpracy? • Oferta współpracy CTT RARR SA • przesyłanie nowych ofert i zapytań technologicznych z Europy i Polski, • zamieszczenie ofert i zapytań technologicznych członków klastra • przesyłanie informacji o poszukiwanych partnerach do projektów w ramach Programów Ramowych UE • przesyłanie informacji o spotkaniach, konferencjach oraz organizacja wspólnych wyjazdów na międzynarodowe i krajowe targi (np. CEBIT)

11. Dziękuję za uwagę, zapraszam do współpracy Paweł Wacnik Centrum Transferu Technologii RARR SA 35-959 Rzeszów ul. Szopena 51 Tel. (+48 17) 8676233 Fax (+48 17) 8520611 e-mail: pwacnik@rarr.rzeszow.pl