910 likes | 14.85k Views
RECEPT. Predstavlja pismeno uputstvo za spravljanje i izdavanje leka koje lekar šalje apotekaru. Praeceptum (lat.) – propis Postoje 3 osnovne forme pisanja recepta: Formula magistralis (FM) Formula za generičko propisivanje lekova (Formula officinalis – FO) - Formula za gotov lek (FG).
E N D
RECEPT • Predstavlja pismeno uputstvo za spravljanje i izdavanje leka koje lekar šalje apotekaru. • Praeceptum(lat.) – propis • Postoje 3 osnovne forme pisanja recepta: • Formula magistralis (FM) • Formula za generičko propisivanje lekova (Formula officinalis – FO) - Formula za gotov lek (FG)
Delovi recepta 2 - Rp./ 3 - Glavni deo recepta u kome se propisuje lek; piše se na 3 načina, u zavisnosti koja se formula koristi 4 - Uputstvo kako da se lek napravi, u čemu da se izda, i koliko takvih doza da se izda; piše se na 3 načina 5 - Uputstvo pacijentu za upotrebu leka – piše se na narodnom jeziku, ili ako lek upotrebljava lekar, piše se na latinskom. • INSCRIPTIO • INVOCATIO • ORDINATIO • SUBSCRIPTIO • SIGNATURA • ADSCRIPTIO • NOMEN MEDICI
Lekovi mogu biti: I NEPODELJENI – to su lekovi slabijeg dejstva, pacijent sam sebi odmerava pojedinačne doze relativno nepreciznim sredstvima (kk, sk, vrh noža), ili su to neki lekovi za spoljašnju primenu; II PODELJENI – to su lekovi jakog do veoma jakog dejstva, fabrički ili u apoteci podeljeni u DOZE i tako se izdaju pacijentu. Podeljeni lekovi se mogu pisati po dve metode: - IIa DISPENZIONOJ metodi – količina lekovite supstance se izražava u SPD (srednjoj pojedinačnoj dozi), - IIb DIVIZIONOJ metodi – količina lekovite supstance se izražava u ukupnoj količini potrebnoj za čitav terapijski tretman (SPD x n; n=broj doza).
Rp./ ORDINACIJA imena lekovitih supstanci na LATINSKOM u GENITIVU Remedium cardinale (Basis) Remedium adiuvans Remedium corrigens Remedium constituens (vechiculum) količina izražena u GRAMIMA piše se ARAPSKIM brojevima 0.1 (100 mg) 0.01 (10 mg) 3.0 (3 g) Formula magistralis
Formula magistralis SUBSKRIPCIJA Misce fiat ...(pulvis, solutio, unguentum,...) Pomešaj da bude ... (praša, rastvor, mast, ...) Za NEPODELJENE oblike lekova (I): Da ad ... (sacculum, scatulam, vitrum, ollam,...) Daj u ... (kesici, kutiji, bočici, teglici,...) ILI za PODELJENE oblike lekova: IIa - Da tales doses No .n. – Daj takvih doza br. .n. IIb -Divide in doses aequales No .n. – Podeli na .n. jednakih doza. Broj doza (n) se piše RIMSKIM brojevima!
Formula magistralis SIGNATURA Signa. .... – piše se na NARODNOM jeziku! NAPOMENE Kada je lek za spoljašnju upotrebu: Signa. Spolja, ... Kada je lek suspenzija ili emulzija, te ga je potrebno promućkati pre upotrebe: Signa. Pre upotrebe promućkati, ... Kada lekar/zdravstveno osoblje primenjuje propisani lek signatura se piše na LATINSKOM: Signa suo nomine.– Označi ga imenom. Signa cum formula. – Ispiši sastav (formulu) leka.
Generička formula (Formula officinalis) Rp./ ORDINACIJA IME i OBLIK leka na LATINSKOM u GENITIVU količina u GRAMIMA (SPD ili SPD x n) SUPSKRIPCIJA I Da ad ... IIa Da tales doses No .n. IIb Divide in dosed aequales No .n. SIGNATURA Signa. ... napomena! Signa suo nomine.
Formula za gotov lek Rp./ ORDINACIJA FABRIČKO IME i OBLIK leka u NOMINATIVU količina/doza u GRAMIMA SUPSKRIPCIJA Da scatulam originalem No I. Da scatulas originales No II (duo). Necesse est! lagenam, tubam, ampullam SIGNATURA Signa. ...(Spolja,...; Pre upotrebe promućkati, ...) napomena!S. Ad manum medici. – kada se lek primenjuje u zdravstvenoj ustanovi, odn. primenjuje ga zdravstveno lice.
Formula magistralis NEPODELJENI OBLIK LEKA CINK OKSID (Zinci oxydum)u obliku PRAŠKA za posipanje (CONSPERGENTIA) se primenjuje u dermatologiji kao antiseptik, adstrigens, adsorbens, u srednjoj koncentraciji (SK) 10-30%. To je lek za spoljašnju primenu koji se izdaje u kutiji (scatula) koja može imati perforiran poklopac, ili se nanosi pamučnom vatom. Propisati 50 g 10% praška (pulvis) cink oksida, pri čemu je remedium constituens talk (Talcum). genitiv od oxydum je oxydi (um i)
Formula magistralis Rp./ Zinci oxydi 5.0 Talci 45.0 ili ad 50.0 Misce fiat pulvis. Da ad scatulam. Signa. Spolja, posuti obolelo mesto. ad = do u ordinaciji recepture ad znači dopuniti do ..., i olakšava računanje. Piše se ispred količine poslednje navedene supstance, odn. konstituensa.
Generička formula (Formula officinalis) NEPODELJENI OBLIK LEKA Propisati 30 g paste cink oksida (Zinci oxydi pasta) koja se koristi za upijanje sekreta kože ili kao podloga za izradu magistralno propisanih pasta. Izdaje se u teglici (ollam). genitiv od pasta je pastae (a ae) Rp./ Zinci oxydi pastae 30.0 Da ad ollam. S. Spolja, namazati obolelo mesto.
Generička formula (Formula officinalis) PODELJENI OBLIK LEKA - tablete Propisati 60 tableta fenobarbitona (Phenobaribitoni tablettae) od 100 mg u terapiji epilepsije. Doziranje je: dva puta po jednu tabletu na dan. genitiv od tablettae (pl. od tabletta) je tablettarum (aearum) Rp./ Phenobarbitoni tablettarum 0.1 Da tales doses No LX () S. Popiti 2 puta dnevno po 1 tabletu.
Formula za gotov lek Propisati kapsule amoksicilina (penicilinski antibiotik širokog spektra) u terapiji respiratorne infekcije kod odrasle osobe (što znači da će se propisati veća doza tj. 500 mg) Zaštićeno ime amoksicilina je Sinacilin ili Amoksicilin ili Almacin ili Bactox. Rp./ Sinacilin kapsule 0.5 Da scatulam originalem No I S. Na svakih 6 sati popiti 1 kapsulu.