Wprowadzenie do narzędzi CAT

1. Wprowadzenie do narzędzi CAT • W 1993 roku większość tłumaczy na świecie posługiwała się edytorami tekstu. • W 2003 roku do edytorów tekstu dołączyły narzędzia CAT

2. Czym są CAT-y Pod terminem narzędzia CAT (Computer Aided Translation Tools) kryją się poniższe funkcje: • TM – Translation Memory (pamięć tłumaczeniowa, baza) • TM – Terminology management (zarządzanie terminologią, bazy terminologiczne) • L10N – Localisation (lokalizacja)

3. TM – translation memory • Baza zapisanych tłumaczeń, do której program CAT odwołuje się podczas tłumaczenia, podpowiadając przekład. • Tworzona w trakcie tłumaczenia lub z gotowych tłumaczeń. • TM składa się z segmentów, zwykle zdań lub dłuższych fraz oryginału i przypisanych do nich tłumaczeń.

4. TM – translation memory W trakcie tłumaczenia narzędzie CAT dzieli tekst źródłowy na segmenty i wyświetla propozycje tłumaczenia na podstawie danych z pamięci TM. Każda propozycja jest oznaczona współczynnikiem dopasowania (match). Współczynnik dopasowania może wynieść od 0% do 100%.

5. TM – translation memory • No match (0%) oznacza, że dany segment jest całkowicie nowy i należy go przetłumaczyć i dodać do bazy. • Fuzzy match (ok. 60 – 99 %) oznacza, że w pamięci znajduje się podobny segment i można go skopiować, ale należy dokładnie sprawdzić i dostosować tłumaczenie. • 100% match oznacza, że w bazie znajduje się identyczne tłumaczenie, dzięki czemu danego segmentu nie trzeba ponownie tłumaczyć.

6. Terminology management Narzędzia CAT umożliwiają również zarządzanie terminologią. Poszczególni klienci posiadają często własne wymagania i standardy terminologiczne, nawet gdy teksty dotyczą tej samej dziedziny. Baza terminologiczna umożliwia zachowanie spójności terminologicznej dla danego klienta czy serii zleceń.

7. Bazy terminologiczne • Narzędzia CAT posiadają zwykle wbudowane aplikacje słownikowe, za pomocą których można tworzyć bazy terminologiczne i korzystać z nich w trakcie tłumaczenia • Bazy terminologiczne służą zapewnianiu spójności terminologicznej i eliminują konieczność ręcznego wyszukiwania zapisanych terminów.

8. Tworzenie bazy terminologicznej Bazy terminologiczne tworzy się na dwa sposoby: • dodając terminy i ich ekwiwalenty w trakcie tłumaczenia • importując terminy i ich ekwiwalenty z glosariusza utworzonego w innym programie (Notatnik, MsExcel, inne bazy)

9. Interfejs narzędzi CAT Ze względu na interfejs użytkownika narzędzia CAT można podzielić na dwa rodzaje: • wykorzystujące interfejs edytorów tekstu • posiadające niezależny interfejs użytkownika

10. CAT + Ms WORD Narzędzia CAT pierwszego typu umożliwiają tłumaczenie bezpośrednio w programie Ms Word za pomocą dodatkowych opcji i przycisków, które przy instalacji narzędzia CAT wbudowują się w edytor tekstu (np. Wordfast, Trados).

11. Niezależne edytory Narzędzia CAT posiadające niezależne edytory (np. Trados Tag Editor, Deja Vu X, SDLX) umożliwiają otwarcie plików różnych formatów i wykonanie ich tłumaczenia, a następnie eksport tłumaczenia do oryginalnego formatu.

12. Zalety narzędzi CAT • brak konieczności tłumaczenia tych samych segmentów dwa razy  pamięć • przyspieszenie procesu tłumaczenia dzięki propozycjom segmentów podobnych  pamięć • łatwiejsze zachowanie spójności terminologicznej i stylistycznej  bazy terminologiczne, pamięć

13. Zalety narzędzi CAT • Oryginał i tłumaczenie w jednym miejscu! Gdy korzystamy z narzędzia CAT, oryginał i tłumaczenie znajdują się na jednym ekranie (jedno pod drugim lub obok siebie), co zapewnia: • wygodę: nie musimy już podglądać oryginału z kartki lub osobnego dokumentu • oszczędność czasu: nie musimy już co chwilę szukać miejsca w oryginalnym dokumencie, na którym poprzednio skończyliśmy • dokładność: przy dłuższym tekście bez narzędzia CAT łatwo jest pominąć pojedyncze zdanie lub cały akapit. Narzędzie CAT prawie że uniemożliwia takie pomyłki.

14. Zalety narzędzi CAT • Możliwość zachowania oryginalnego formatowania w przetłumaczonym pliku • tłumaczenie nie tylko dokumentów formatu *.doc czy *.txt, ale plików w formatach *.html, *.xml, *.ppt i wielu innych • jeden z priorytetów w tłumaczeniach specjalistycznych • ochrona znaczników formatowania • wygoda: możliwość skoncentrowania się się na samym tekście Ewa B. Nawrocka Zakład Badań Nad Przekładem i Komunikacją Międzykulturową