Zmiany w prawie UE w zakresie przewozu lotniczego System zarządzania Konferencja BL 2013

1. Zmiany w prawie UE w zakresie przewozu lotniczegoSystem zarządzaniaKonferencja BL 2013 dr inż. Albert ORTYL Dyrektor Departamentu Operacyjno-Lotniczego ULC

2. Aktualny stan przepisów operacyjnych - AOC

3. Struktura nowych przepisów EU w zakresie operacji lotniczych (po 28/10/2014)

4. Art. 6 Certyfikat Operatora Lotniczego 1. Certyfikaty AOC wydane przez państwa członkowskie operatorom CAT (samoloty) przed wejściem w życie tego Rozporządzenia są uznawane za wydane zgodnie z tym Rozporządzeniem o ile są wydane w zgodności z Rozporządzeniem Rady (EWG) 3922/91. Jednakże, nie później niż 2 lata po wejściu w życie tego Rozporządzenia: • Operatorzy muszą wdrożyć system zarządzania, programy szkoleniowe, procedury i podręczniki zgodne z wymaganiami odpowiednio: Załącznika III, IV i V. • Certyfikaty AOC muszą być wymienione na certyfikaty wydane zgodnie z Załącznikiem II (Part-ARO)

5. Art. 10 Wejście w życie 1. Niniejsze rozporządzenie wchodzi w życie trzeciego dnia po jego opublikowaniu w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej. Niniejsze rozporządzenie stosuje się od dnia 28 października 2012 r. 2. W drodze odstępstwa od ust. 1 akapit drugi państwa członkowskie mogą podjąć decyzję o niestosowaniu przepisów załączników I–V do dnia 28 października 2014 r. W przypadku gdy państwo członkowskie korzysta z tej możliwości, powiadamia o tym Komisję i agencję. W powiadomieniu podaje się uzasadnienie dla tego rodzaju odstępstwa oraz długość okresu korzystania z niego, jak również określa się program wdrożenia obejmujący planowane działania i stosowne ramy czasowe.

6. Opt-out • Polska wystąpiła do Komisji Europejskiej i EASA z notyfikacją woli przesunięcia terminu obowiązywania niniejszego rozporządzenia do dnia 28/10/2014 r. w całości. • Jednocześnie Polska przesłała raport konwersji AOC śmigłowcowych (cz. I) oraz „Plan implementacji” nowych przepisów w Polsce.

7. Działania podczas okresu przejściowego • Nadzór lotniczy powinien rozpocząć wdrażanie systemu zarządzania, podręczników inspektora, oprogramowania, itd., od momentu wejścia w życie nowych przepisów tak, aby na koniec okresu przejściowego był gotowy na „przejście” na nowe zasady. • Przewoźnicy lotniczy powinni rozpocząć wdrażanie ich systemu zarządzania (w tym SMS), procedur operacyjnych programów szkoleniowych i podręczników tak, aby na koniec okresu przejściowego w 100% spełniać wymagania nowych przepisów.

8. Struktura Part-ORO

9. ORO.GEN.200 System zarządzania a) Operator ustanawia, wdraża i utrzymuje system zarządzania, który obejmuje: 1) wyraźnie określone zakresy obowiązków i odpowiedzialności w ramach struktury operatora, w tym bezpośrednią odpowiedzialność za bezpieczeństwo spoczywającą na kierowniku odpowiedzialnym; 2) opis ogólnej filozofii i zasad postępowania operatora w zakresie bezpieczeństwa, które określa się mianem polityki bezpieczeństwa; 3) określenie zagrożeń dla bezpieczeństwa lotniczego stwarzanych przez działalność operatora, ocenę tych zagrożeń oraz sposób zarządzania towarzyszącym im ryzykiem, w tym podejmowanie działań zmniejszających ryzyko i weryfikujących skuteczność zarządzania; 4) utrzymywanie personelu przeszkolonego i fachowego w zakresie wykonywania powierzonych mu zadań; 5) dokumentację wszystkich kluczowych procesów systemu zarządzania, w tym procesu uświadamiania personelowi jego obowiązków oraz procedury wprowadzania zmian do tej dokumentacji;

10. cd 6) stanowisko ds. monitorowania spełniania przez operatora odpowiednich wymagań. W procesie monitorowania zgodności z wymaganiami uwzględnia się system przekazywania informacji o nieprawidłowościach do kierownika odpowiedzialnego, co ma zapewnić skuteczne wdrożenie koniecznych działań naprawczych; oraz 7) wszelkie dodatkowe wymagania przewidziane odpowiednimi podczęściami niniejszego załącznika lub innych stosownych załączników. b) System zarządzania musi odpowiadać rozmiarowi operatora oraz charakterowi i złożoności prowadzonej przez niego działalności, z uwzględnieniem ryzyka i zagrożeń związanych z tą działalnością.

11. Co to jest system zarządzania bezpieczeństwem (SMS)? System zarządzania bezpieczeństwem jest to szereg zdefiniowanych procesów stosowanych w organizacji, które zapewniają skuteczne, uwzględniające ryzyko, podejmowanie decyzji dotyczących waszej codziennej działalności.

12. Na czym koncentruje się SMS? SMS koncentruje się na zwiększaniu możliwości stałej poprawy ogólnego bezpieczeństwa systemu lotnictwa.

13. Jakie są główne procesy SMS ? • Identyfikacja Zagrożeń – sposób identyfikowania zagrożeń dotyczących waszej organizacji; • Zgłaszanie Zdarzeń – proces zdobywania danych dotyczących bezpieczeństwa; • Zarządzanie Ryzykiem - standardowe podejście do oceny ryzyk oraz kontroli ryzyka; • Ocena Wyników - narzędzie zarządzania służące do oceny czy cele bezpieczeństwa organizacji są osiągane; oraz • Zapewnienie Jakości / Bezpieczeństwa – procesy oparte na zasadach zarządzania jakością, które wspomagają stałą poprawę bezpieczeństwa organizacji.

14. Jakie są role i odpowiedzialność w ramach SMS ? • Kierownictwo wyższego szczebla/ dyrektor odpowiedzialny są odpowiedzialni za ustanowienie SMS oraz przydział środków/ zasobów dla wsparcia i utrzymania skutecznego SMS; • Kierownictwo jest odpowiedzialne za implementację, utrzymanie i przestrzeganie procesów SMS w swoich dziedzinach; oraz • Pracownicy są odpowiedzialni za identyfikowanie zagrożeń i ich zgłaszanie.

15. Jakie korzyści daje SMS mojej organizacji ? • Zapewnia bardziej świadome podejmowanie decyzji; • Poprawia bezpieczeństwo przez zmniejszenie ryzyka wypadków; • Zapewnia lepszy przydział środków/ zasobów, co powoduje większą skuteczność i zmniejszenie kosztów; • Wzmacnia kulturę korporacyjną; oraz • Świadczy o należytej staranności korporacyjnej.

16. Jakie główne cechy widoczne są w organizacji posiadającej skuteczny SMS ? • Zaangażowanie wszystkich szczebli kierownictwa oraz osobiste zaangażowanie wszystkich pracowników w osiągnięcie celów bezpieczeństwa; • Wyraźna mapa drogowa tego czym jest SMS oraz tego co ma dokonać; • Ustanowiony zwyczaj otwartego komunikowania się w całej organizacji, wszechstronny i transparentny, oraz tam gdzie jest to potrzebne, bez stosowania sankcji; oraz • Kultura organizacyjna, stale zmierzająca do poprawy.

17. Czym nie jest SMS ? • Samokontrolą / brakiem kontroli • Oddzielnym wydziałem; • Substytutem nadzoru; lub • Nadmiernym obciążeniem.

18. Jak działa SMS? • Opiera się na istniejących procesach; • Integruje się z innymi systemami zarządzania przez dostosowanie elastycznego systemu przepisów do waszej organizacji; oraz • Świadczy o dobrych zasadach prowadzenia działalności.

19. Jaka jest różnica między SMS i programem bezpieczeństwa lotów? • SMS jest przede wszystkim proaktywny/ przewidujący. Uwzględnia zagrożenia i ryzyka, które mają wpływ na całą organizację, oraz kontrolę ryzyka. Program bezpieczeństwa lotów jest przede wszystkim reaktywny i zasadniczo koncentruje się tylko na jednej części systemu – na operacjach linii lotniczych.

20. Jaka jest różnica między SMS i systemem zarządzania jakością (QMS) ? • SMS koncentruje się na aspektach bezpieczeństwa organizacji. • QMS koncentruje się na usługach i wyrobach organizacji. • QMS koncentruje się na zgodności, a SMS koncentruje się na zagrożeniach. Zarówno niezgodności jak i zagrożenia mogą mieć wpływ na bezpieczeństwo. Obydwa systemy zwiększają bezpieczeństwo i są uzupełniającymi się narzędziami zarządzania. Nie można mieć skutecznego SMS-u bez stosowania zasad zarządzania jakością.

21. Podejście zintegrowane

22. Proporcjonalność

23. Proporcjonalność Definicja „złożonej (dużej)organizacji” – trzy kryteria: • Wielkość w kontekście personelu (ponad 20 osób FTE) zaangażowanych w działalność będącą przedmiotem rozporządzenia (WE) nr 216/2008 i przepisów wykonawczych do niego lub • Złożona działalność • Ilość baz; • Ilość podwykonawców • … • Podejmowane ryzyko • operacje wymagające specjalnych zatwierdzeń: PBN, LVO, ETOPS, HHO, HEMS, NVIS, DG; • różne typy wykorzystywanych statków powietrznych; • środowisko (obszar przybrzeżny, górzysty, itp

24. Elastyczność Organizacja może wykorzystywać alternatywne sposoby spełnienia wymagań wobec akceptowalnych sposobów przyjętych przez Agencję: „alternatywne sposoby spełnienia wymagań „ • Organizacja musi przekazać właściwemu organowi opis tych sposobów oraz ocenę potwierdzającą zgodność z rozporządzeniem (WE) nr 216/2008 oraz przepisami wykonawczymi do niego. • Organizacja może wdrożyć te alternatywne sposoby spełnienia wymagań po ich wcześniejszym zatwierdzeniu przez właściwy organ

25. Małe, nieskomplikowane organizacje Prosty system zarządzania: • Lista kontrolna zagrożeń • Zarządzanie ryzykami w zakresie bezpieczeństwa związanymi ze zmianami • Kierownik ds. bezpieczeństwa (może być również ACCM) • Odpowiedzialność za identyfikacje zagrożeń, ocenę i ograniczanie ryzyk • Polityka bezpieczeństwa • Plan działań awaryjnych (ERP)

26. Duże, skomplikowane organizacjeAMC1-ORO.GEN.200(a)(1)

27. Kierownik Odpowiedzialny Odpowiedzialność za to, że: • Działalność może być sfinansowana • Działalność będzie prowadzona zgodnie z przepisami • Ustanowiono i utrzymano efektywny system zarządzania

28. Kierownik ds. bezpieczeństwa Funkcje: • umożliwianie identyfikacji zagrożeń oraz analizy i zarządzania ryzykiem; • monitorowanie wdrażania działań podejmowanych w celu ograniczania ryzyka, zgodnie z listą zawartą w planie działań bezpieczeństwa; • zapewnianie okresowych raportów na temat wyników w zakresie bezpieczeństwa; • zapewnianie utrzymania dokumentacji w zakresie zarządzania bezpieczeństwem; • zapewnianie dostępności szkolenia w zakresie zarządzania bezpieczeństwem oraz spełnianiu przez nie akceptowalnych standardów; • dostarczanie informacji w kwestiach związanych z bezpieczeństwem; oraz • zapewnianie rozpoczęcia i sprawdzenia końcowego wewnętrznego systemu badań zdarzeń/wypadków.

29. Polityka bezpieczeństwa Polityka bezpieczeństwa stanowi środek, przy pomocy którego organizacja określa swoje intencje do utrzymania oraz, na ile to wykonalne, poprawy poziomów bezpieczeństwa w całym zakresie prowadzonej działalności oraz ograniczenia do minimum swojego wkładu w ryzyko wystąpienia wypadku statku powietrznego w maksymalnie możliwym stopniu.

30. Podręcznik zarządzania bezpieczeństwem Podręcznik zarządzania bezpieczeństwem (SMM) powinien stanowić kluczowy instrument komunikowania podejścia do bezpieczeństwa w całej organizacji. SMM powinien dokumentować wszystkie aspekty związane z zarządzaniem bezpieczeństwem, łącznie z polityką, celami i procedurami bezpieczeństwa oraz zakresem obowiązków poszczególnych osób w zakresie bezpieczeństwa. Podręcznik zarządzania bezpieczeństwem powinien zawierać wszystkie poniższe punkty: • zakres systemu zarządzania bezpieczeństwem; • polityka i cele bezpieczeństwa; • zakres odpowiedzialności kierownika odpowiedzialnego związany z bezpieczeństwem; • zakres obowiązków kluczowego personelu związanego z bezpieczeństwem; • procedury kontroli dokumentacji; • systemy identyfikacji zagrożeń i zarządzania ryzykiem; • planowanie działań w zakresie bezpieczeństwa; • monitorowanie wyników w zakresie bezpieczeństwa; • zgłaszanie i badanie incydentów; • planowanie działań w sytuacjach awaryjnych; • zarządzanie zmianą (łącznie ze zmianami organizacyjnymi dotyczącymi zakresu obowiązków związanych z bezpieczeństwem); • promowanie bezpieczeństwa.

31. Dokumentacja • Nie wymaga się powielania informacji w kilku dokumentach. • Informacje mogą być zawarte w jakimkolwiek podręczniku/instrukcji organizacji (np. instrukcja operacyjna, instrukcja szkoleniowa), które również mogą być łączone. • Organizacja może również zdecydować o dokumentowaniu niektórych informacji podlegających wymogowi dokumentowania w oddzielnych dokumentach (np. w procedurach). W takim przypadku należy zapewnić, że podręczniki/instrukcje zawierają odpowiednie odniesienia do każdego oddzielnego dokumentu. Każdy z takich dokumentów powinien być uznawany za integralną część dokumentacji systemu zarządzania organizacji.

32. Stan zgodności z nowymi przepisami

33. SMS - teoria • Dla zainteresowanych opisem systemu zarządzania bezpieczeństwem, informacje o elementach SMS i oddziaływaniu ich na siebie, można odnaleźć w Podręczniku SMS Doc ICAO (9859) opublikowanym na stronach Urzędu w zakładce "Zarządzanie bezpieczeństwem - Program bezpieczeństwa" 

35. Data graniczna • Po 28/10/2014 przewóz lotniczy może wykonywać tylko podmiot, który wykazał spełnienie wymagań rozporządzenia 965/2012

36. Dziękuję za uwagę