Morskie obszary Natura 2000

1. Morskie obszary Natura 2000 Jastarnia, 9-10.04.2014 Andrzej Zych Inspektorat Ochrony Wybrzeża Urząd Morski w Szczecinie

2. Ustawa z dnia 21 marca 1991 r. o obszarach morskich Rzeczypospolitej Polskiej i administracji morskiej (Dz. U. z 2013 r. poz. 934, z późn. zm.)określa położenie prawne obszarów morskich Rzeczypospolitej, pasa nadbrzeżnego oraz organy administracji morskiej i ich kompetencje.

3. Obszarowe i formalne granice kompetencji Urzędów Morskich

4. Zgodnie z zapisami art. 27a ust. 2 ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 roku o ochronie przyrody (Dz. U. z 2013 r. poz. 627, z późn. zm.) - „nadzór nad obszarem Natura 2000 lub proponowanym obszarem mającym znaczenie dla Wspólnoty, znajdującym się na liście, o której mowa w art. 27 ust. 3 pkt 1, sprawuje właściwy regionalny dyrektor ochrony środowiska lub na obszarach morskich - dyrektor urzędu morskiego, z zastrzeżeniem art. 32 ust. 5, który mówi, że „w przypadku gdy obszar Natura 2000 obejmuje w całości lub w części obszar parku narodowego, sprawującym nadzór nad obszarem Natura 2000 w granicach parku narodowego jest dyrektor parku narodowego”. Zgodnie z art. 29 ust. 1 ww. ustawy - „projekt planu ochrony dla obszaru Natura 2000 lub jego części sporządza sprawujący nadzór nad obszarem". Na podstawie ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. z 2013 r. poz. 1235, z późn. zm.) - dyrektorzy urzędów morskich jako organ uzgadniający i opiniujący, biorą udział w postępowaniach strategicznych ocen oddziaływania na środowisko dokumentów dla dotyczących obszarów morskich oraz ocen oddziaływania na środowisko i obszary Natura 2000 przedsięwzięć realizowanych na obszarów morskich.

5. Natura 2000 jest formą ochrony przyrody, wprowadzoną w 2004 roku w Polsce jako jeden z obowiązków związanych z przystąpieniem naszego kraju do Unii Europejskiej. Głównym celem funkcjonowania Europejskiej Sieci Ekologicznej Natura 2000 jest zachowanie określonych typów siedlisk przyrodniczych oraz gatunków, które uważa się za cenne i zagrożone w skali całej Europy. Drugim jej celem jest ochrona różnorodności biologicznej. Podstawą funkcjonowania programu są dwie unijne dyrektywy tzw.: dyrektywa ptasia i dyrektywa siedliskowa: - Dyrektywa Ptasia (Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/147/WEz dnia 30 listopada 2009 r. w sprawie ochrony dzikiego ptactwa - wcześniej dyrektywa Rady 79/409/EWG z dnia 2 kwietnia 1979 r. w sprawie ochrony dzikiego ptactwa) - określa kryteria do wyznaczania ostoi dla gatunków ptaków zagrożonych wyginięciem, - Dyrektywa Siedliskowa (Dyrektywa Siedliskowa - Dyrektywa Rady 92/43/EWG z dnia 21 maja 1992 r. w sprawie ochrony siedlisk przyrodniczych oraz dzikiej fauny i flory) - ustala zasady ochrony pozostałych gatunków zwierząt, a także roślin i siedlisk przyrodniczych oraz procedury ochrony obszarów szczególnie ważnych przyrodniczo.

6. Art. 25 ust. 1. ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (Dz. U. z 2013 r. poz. 627, z późn. zm.) - sieć obszarów Natura 2000 obejmuje: - obszary specjalnej ochrony ptaków; - specjalne obszary ochrony siedlisk; - obszary mające znaczenie dla Wspólnoty.

8. Obszary specjalnej ochrony ptaków wyznaczono rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 12 stycznia 2011 r. w sprawie obszarów specjalnej ochrony ptaków (Dz. U. z 2011 r. Nr 25, poz. 133, z późn. zm.). Celem wyznaczenia obszarów jest ochrona populacji dziko występujących gatunków ptaków, utrzymanie i zagospodarowanie ich siedlisk zgodniez wymogami ekologicznymi, przywracanie zniszczonych biotopów oraz tworzenie biotopów. Specjalne obszary ochrony siedliskuznane są za obszary mające znaczeniedla wspólnoty (zgodnie z art. 25 ust. 1 pkt 3 ustawy o ochronie przyrody), na podstawie Decyzji wykonawczej Komisji z dnia 7 listopada 2013 r. w sprawie przyjęcia siódmego zaktualizowanego wykazu terenów mających znaczenie dla Wspólnoty składających się na kontynentalny region biogeograficzny (notyfikowana jako dokument nr C(2013) 7358 (2013/741/UE)(Dz. Urz. UE L 350/287 z 21.12.2013). Celem wyznaczenia obszarów jest trwała ochrona siedlisk przyrodniczych, populacji i siedlisk roślin oraz zwierząt, a także odtworzenie siedlisk przyrodniczych lub właściwego stanu ochrony gatunków roślin lub zwierząt.

9. 16 obszarów Natura 2000 wyznaczonych na polskich obszarach morskich:

11. Art. 31 ustawy o ochronie przyrody mówi, że sprawujący nadzór nad obszarem Natura 2000 sporządza i przekazuje Generalnemu Dyrektorowi Ochrony Środowiska, co 6 lat w odniesieniu do specjalnego obszaru ochrony siedlisk oraz co 3 lata w odniesieniu do obszaru specjalnej ochrony ptaków, ocenę realizacji ochrony tego obszaru, zawierającą informacje dotyczące podejmowanych działań ochronnych oraz wpływu tych działań na stan ochrony siedlisk przyrodniczych oraz gatunków roślin i zwierząt, dla których ochrony został wyznaczony obszar Natura 2000, a także wyniki monitorowania i nadzoru tych działań. Ponadto organ sprawujący nadzór nad obszarem Natura 2000 zobowiązany jest do: - wykonywania działań ochronnych wynikających z zapisu planu ochrony dla obszaru Natura 2000, - wykonania i umieszczenia tablic informujących o nazwie formy ochrony przyrody, zgodnie z art. 115 ust. 2 ustawy o ochronie przyrody o wzorze określonym w rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 10 grudnia 2004 r. w sprawie wzoru tablic (Dz. U. z 2004 r. Nr 268, poz. 2665).

13. Art. 28 ust. 11. ustawy o ochronie przyrody - Planu zadań ochronnych nie sporządza się dla obszaru Natura 2000 lub jego części: 4) znajdującego się w obszarach morskich. Art. 29 ust. 3. Minister właściwy do spraw środowiska ustanawia, w drodze rozporządzenia, plan ochrony dla obszaru Natura 2000 lub jego części na okres 20 lat, kierując się koniecznością utrzymania i przywracania do właściwego stanu ochrony siedlisk przyrodniczych, oraz gatunków roślin i zwierząt, dla których wyznaczono obszar Natura 2000. Ust. 4. Plan ochrony może być zmieniony, jeżeli wynika to z potrzeb ochrony siedlisk przyrodniczych lub gatunków roślin i zwierząt i ich siedlisk, dla których ochrony wyznaczono obszar Natura 2000. Ust. 5. Sporządzający projekt planu ochrony, o którym mowa w ust. 1, umożliwi zainteresowanym osobom i podmiotom prowadzącym działalność w obrębie siedlisk przyrodniczych i siedlisk gatunków, dla których ochrony wyznaczono obszar Natura 2000, udział w pracach związanych ze sporządzaniem tego projektu. Ust. 6. Ustanowienie planu ochrony poprzedza się przeprowadzeniem postępowania z udziałem społeczeństwa na zasadach określonych w dziale III rozdziale 3 ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko.

14. Urząd Morski w Szczecinie w latach 2011 - 2014 realizuje projekt POIS.05.03.00-00-280/10 pn. „Projekty planów ochrony 5 ostoi Natura 2000 wyznaczonych na obszarach morskich w województwie zachodniopomorskim”, współfinansowany przez Unię Europejską ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko (V oś, działanie 5.3). Projekt obejmuje wykonanie zadań związanych z opracowaniem dokumentacjii projektów planów ochrony dla 5 obszarów Natura 2000 tj.: - Obszary specjalnej ochrony ptaków: „Zatoka Pomorska” (PLB990003) i „Zalew Szczeciński" (PLB320009), „Zalew Kamieński i Dziwna” (PLB320011); - Specjalne obszar ochrony siedlisk / Obszary mające znaczenie dla Wspólnoty: „Ostoja na Zatoce Pomorskiej” (PLH990002), „Ujście Odry i Zalew Szczeciński” (PLH320018).

15. Obszar specjalnej ochrony ptaków "Zatoka Pomorska" (PLB990003)

16. Obszar specjalnej ochrony ptaków „Zalew Szczeciński" (PLB320009)

17. Obszar specjalnej ochrony ptaków „Zalew Kamieński i Dziwna" (PLB320011)

18. Specjalny obszar ochrony siedlisk „Ostoja na Zatoce Pomorskiej" (PLB990002)

19. Specjalny obszar ochrony siedlisk „Ujście Odry i Zalew Szczeciński" (PLH320018)

20. Urząd Morski w Szczecinie przystąpił do sporządzania projektów planów ochrony dla obszarów Natura 2000 (Zawiadomienie Dyrektora Urzędu Morskiego w Szczecinie z dnia 7 grudnia 2011 r.) 10 maj 2013 r. - I. spotkanie w ramach konsultacji społecznych dotyczących opracowania projektów planów ochrony dla obszarów Natura 2000. 12 lipiec 2013 r. - II. spotkanie w ramach konsultacji społecznych dotyczących opracowania projektów planów ochrony dla obszarów Natura 2000. 15 listopad 2013 r. - III. spotkanie w ramach konsultacji społecznych dotyczących opracowania projektów planów ochrony dla obszarów Natura 2000. Kolejne spotkania w II kwartale 2014 r.

21. Projekty planów ochrony, nadesłane wnioski i uwagi, notatki ze spotkań konsultacyjnych są umieszczane do publicznego wglądu na stronie internetowej http://www.natura2000ums.eu

22. http://www.natura2000ums.eu

23. Urząd Morski w Szczecinie w latach 2011 - 2014 realizuje projekt POIS.05.03.00-00-281/10 pn. „Projekty planów ochrony obszarów Natura 2000 w rejonie Zatoki Gdańskiej i Zalewu Wiślanego”, współfinansowany przez Unię Europejską ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko (V oś, działanie 5.3). Projekt obejmuje wykonanie zadań związanych z opracowaniem dokumentacjii projektów planów ochrony dla 6 obszarów Natura 2000 tj.: - Obszary specjalnej ochrony ptaków: Zatoka Pucka (PLB220005) i Zalew Wiślany (PLB280010), Ujście Wisły (PLB220004); - Specjalne obszar ochrony siedlisk / Obszary mające znaczenie dla Wspólnoty: Zatoka Pucka i Półwysep Helski (PLH220032), Ostoja w Ujściu Wisły (PLH220044), Zalew Wiślany i Mierzeja Wiślana (PLH280007).

24. PLH „Zatoka Pucka i Półwysep Helski” PLB „Zatoka Pucka” PLH „Ostoja w Ujściu Wisły” PLB „Ujście Wisły” PLB „Zalew Wiślany” PLH „Zalew Wiślany i Mierzeja Wiślana”

25. Urząd Morski w Gdyni przystąpił do sporządzania projektów planów ochrony dla obszarów Natura 2000 (Zawiadomienie w 2011 r.) W 2013 r. odbyły się spotkania w ramach konsultacji społecznych dotyczących opracowania projektów planów ochrony dla obszarów Natura 2000. Są one kontynuowane w 2014 r. Informacje o stanie zaawansowania realizowanych prac, o organizowanych spotkaniach konsultacyjnych, są dostępne na stronie internetowej Urzędu Morskiego w Gdyni www.umgdy.gov.pl.

26. Art. 29 ust. 8 ustawy o ochronie przyrody określa zawartość planu ochrony dla obszaru Natura 2000. Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 30 marca 2010 r. w sprawie sporządzania projektu planu ochrony dla obszaru Natura 2000 (Dz. U. z 2010 r. Nr 64, poz. 401, z późn. zm.) określa: - tryb sporządzania projektu planu ochrony; - zakres prac koniecznych dla sporządzenia projektu planu ochrony; - tryb dokonywania zmian w planie ochrony.

27. Na podstawie stworzonej dokumentacji zostaną wykonane projekty planów ochrony dla obszarów Natura 2000 obejmujące: 1. Przedstawienie zagadnień planistycznych odnoszące się do obszarów Natura 2000. 2. Przedstawienie opisu, identyfikację i ocenę - potencjalnych i istniejących zagrożeń zewnętrznych i wewnętrznych dla zachowania właściwego stanu ochrony siedlisk przyrodniczych, siedlisk gatunków ptaków i zwierząt będących przedmiotami ochrony obszarów Natura 2000. 3. Określenie warunków utrzymania lub odtworzenia właściwego stanu ochrony przedmiotów ochrony obszaru Natura 2000, zachowania integralności obszaru Natura 2000 oraz spójności sieci obszarów Natura 2000, odnoszących się w szczególności do: - innych form ochrony przyrody, pokrywających się z obszarem Natura 2000; - zagospodarowania przestrzennego, w tym w szczególności terenów lokalizacji zabudowy możliwej bez szkody dla obszaru Natura 2000, infrastruktury technicznej i komunikacyjnej, infrastruktury turystycznej i edukacyjnej, a także obszarów, które powinny być zalesione oraz obszarów wyłączonych z zalesiania; - zagospodarowania obszarów morskich; - gospodarowania wodami; - gospodarki rolnej, leśnej i rybackiej; - śródlądowych wód powierzchniowych płynących, w których powinna być zachowana lub odtworzona możliwość wędrówki ryb i innych organizmów wodnych.

28. 4. Określenie działań ochronnych dla utrzymania lub odtworzenia właściwego stanu ochrony przedmiotów ochrony obszaru Natura 2000, ze wskazaniem podmiotów odpowiedzialnych za ich realizację, oraz przedstawienie lokalizacji tych działań. 5. Przedstawienie wskaźników właściwego stanu ochrony siedlisk przyrodniczych, siedlisk i gatunków ptaków i zwierząt, będących przedmiotami ochrony obszaru Natura 2000 oraz określenie sposobów monitoringu realizacji działań ochronnych oraz ich skutków. 6. Przedstawienie propozycji zmian lub informacji do uwzględnienia w projektowanych i istniejących studiach uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego i miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego gmin oraz w planie zagospodarowania przestrzennego województwa dotyczące eliminacji lub ograniczenia zagrożeń wewnętrznych lub zewnętrznych, które są niezbędne dla utrzymania lub odtworzenia właściwego stanu ochrony siedlisk przyrodniczych, siedlisk i gatunków ptaków i zwierząt dla których wyznaczono obszar Natura 2000. 7. Analizę istniejących opracowań planistycznych pod kątem ich zgodności z celami ochrony obszaru Natura 2000. 8. Opis przebiegu granic obszaru Natura 2000 (według wydzieleń geodezyjnych) wraz z projektem ewentualnej korekty granic.

29. Dziękuję za uwagę