Stöðugleikasáttmálinn

Stöðugleikasáttmálinn Staða og horfur 21. október 2009 Fundur SA

Meginmarkmið stöðugleikasáttmálans 25.6. • Endurreisn efnahagslífsins • Skilyrði fyrir aukinni fjárfestingu innlendra og erlendra aðila • Styrkja stöðu heimila og verja undirstöður velferðarkerfisins • Aðferðin: Fjárfestingar og sköpun nýrra starfa ná okkur út úr kreppunni

Meira um hugmyndafræðina • Friður á vinnumarkaði. • Launahækkunum seinkað en samningur efndur. • Markvissar aðgerðir til að eyða halla ríkissjóðs. • Gata greidd fyrir stórfjárfestingar í atvinnulífinu • Hjálpað til með opinberar fjárfestingar • Almennar fjárfestingar örvaðar með lækkun vaxta • Endurkoma á alþjóðlega fjármagnsmarkaði með aðstoð AGS og Norðurlanda, endurreisn banka í samvinnu við erlenda kröfuhafa og afnám gjaldeyrishafta • Forsendur skapaðar fyrir hækkun gengis krónunnar • Bætt staða lántakenda og skuldsettra heimila • Sjávarútvegur fái starfsfrið

Ríkisfjármál • Í júní: Aðlögunarþörf 2009 – 2011 áætluð 119 milljarðar. Skattahækkanir ekki yfir 45% eða 54 milljarðar • Skattahækkanir 2009 skila 12 milljörðum 2009 en hátt í 30 milljörðum 2010 (þar af 24 mia vegna tryggingagjalds og vörugjalda) • Aðlögunarþörf hefur aukist í 144 milljarða (45% eru 65 mia) • Í fjárlagafrumvarpi fyrir 2010 er miðað við meiri skattahækkanir en rúmast innan 3 ára tímabilsins • Orku- og auðlindagjöld 16 mia. VSK 8 mia. Annað 2,5 mia. Samtals 26,5 mia. • Tekjuskattur og fjármagnstekjuskattur eiga að hækka um tæpa 40 mia miðað við fyrrihluta 2009. • Heildarhækkun skatta 2009 og 2010 um 90 mia.

Ríkisfjármál • Aðlögunarþörf sífellt að breytast • Skoðum tímabilið 2009 - 2011 • Áformaður halli á frumjöfnuði í % af VLF • AGS nóv 2008 14,8% • Fmr júní 2009 9,4% • Fmr júlí 2009 5,6% • Frumvarp okt 2009 7,4% • Áformaður halli á heildarjöfnuði í % af VLF • AGS nóv 2008 31,3% • Fmr júní 2009 23,7% • Frumvarp okt 2009 19,4%

Ríkisfjármál • Aðlögunarþörf sífellt að breytast • Skoðum áform milli árana 2009 og 2010 • Bati á frumjöfnuði í % af VLF • AGS nóv 2008 3,3% • Fmr júní 2009 5,5% • Fmr júlí 2009 6,4% • Frumvarp okt 2010 6,9%

Fjárfestingar • Hagvöxtur forsenda skattahækkana • Fjárfestingar forsenda hagvaxtar 2010 • Allar fjárfestingar í orkufrekum iðnaði og orkuframleiðslu eru stopp vegna áforma um orku- og umhverfisskatta. • Allar slíkar fjárfestingar vegna uppbyggingar á Suðurnesjum eru líka stopp vegna ákvörðunar umhverfisráðherra • A.m.k. þriðjungur af áformaðri fjárfestingu í atvinnulífinu er í uppnámi (3% - 4% af VLF)

Fjárfestingar • Almennar fjárfestingar í atvinnulífinu eru stopp vegna hárra vaxta. • Stóru fjárfestingarnar eru fyrir erlent lánsfé • Fjárfestingar í sjávarútvegi í uppnámi vegna sífelldra yfirlýsinga um innköllun aflaheimilda • Samdráttur á árinu 2010 ekki 2% heldur a.m.k. 6% • Kreppa – Taka 2 í augsýn

Gjaldeyrishöft • Gengi hækkar ekki með höftum • Innstreymi aðeins til greiðslu kostnaðar og afborgana og vaxta af lánum • Enginn vill skipta í krónur ótilneyddur • Verðlagið hækkar við þetta lága gengi • Launaskrið fer af stað í útflutningsgreinum • Smám saman ná neysluvísitalan og launavísitalan gengisvísitölunni • Tveggja stafa verðbólga næstu 4-5 árin

Afnám gjaldeyrishafta • Undirbúa vel t.d. með tilboði um skuldabréf í evrum. • AGS og Norðurlandalán hjálpa • Gengi gæti lækkað en í stuttan tíma • Þegar hækkunarferill hefst vinnur markaðurinn með krónunnioghúnkemurtilbaka • Neysluvísitala hækkar ekki – lækkun hugsanleg • Minni launahækkanir • Lægri verðbólga

Vaxtalækkun nauðsyn • Atvinnulífið æpir á vaxtalækkun • Fyrirtæki læst á íslenska fjármagnsmarkaðnum með íslenska krónu • Fyrirtæki þola ekki að skulda við þetta vaxtastig • Fjárfestingar verða í lágmarki við svo háa vexti • Vextir áttu að hafa lækkað um 3% milli júní og nóvember

Sjávarútvegur • Ákvæði í stjórnarsáttmála um innköllun aflaheimilda leiðir til almennra gjaldþrota sjávarútvegsfyrirtækja • Reynt var að koma málinu í farveg sl. vor með nefndaskipan • Sífelldar yfirlýsingar framámanna valda uppnámi vegna fjárfestinga og samskipta við banka • Skýrar yfirlýsingar formanna stjórnarflokkana nauðsynlegar til að koma á starfsfriði í greininni

Endurreisn bankanna • Fór í eins góðan farveg og hægt var að búast við. • Opnar betur möguleika á tengingum við alþjóðlega fjármagnsmarkaði á nýjan leik. • Fjármálakerfið endurreist á heilbrigðari grunni en áður

Samantekt • 27. október er síðasti dagurinn til að ákveða um framlengingu samninga SA/ASÍ • Raunveruleg hætta á að samningar losni • Reynum hvað við getum til að ná saman • Við verðum að fá trú á að fjárfestingarnar fari í gang, gjaldeyrishöftin hverfi og vextir lækki. • Sjávarútvegurinn verður að fá starfsfrið • Vandann í ríkisfjármálum verður að leysa á trúverðugan hátt í samræmi við stöðugleikasáttmálann

Stöðugleikasáttmálinn