290 likes | 905 Views
Yükseltgenme-İndirgenme (Redoks) Tepkimeleri. Bölüm 8. Giriş.
E N D
Giriş • Yükseltgenme-İndirgenme (Redoks) Tepkimeleri yükseltgenme sayılarının cebirsel olarak değiştiği tepkimelerdir. Yükseltgenme sayıları ya gerçek yüklerdir yada kimyacıların elektron transferini takip etmesine yardım eden formal yüklerdir. • Pratikte, yükseltgenme sayıları hesap yapmamıza yarayan araç olarak görülebilir.
Giriş (devam) • İndirgenme olmadan yükseltgenme gerçekleşemez. • Bir redoks tepkimesinde, yükseltgenen madde tepkime esnasında yükseltgenme sayısını artıran atomlar içerir. Yükseltgenme elektron kaybıyla ilişkilendirilir. • Bir redoks tepkimesinde, indirgenen madde tepkime esnasında yükseltgenme sayısını azaltan atomlar içerir. İndirgenme elektron kazanımıyla ilişkilendirilir. • Bir yükseltgen başka bir tepkeni yükseltgeyen maddedir: kendisi indirgenir! Aynı şekilde, bir indirgen başka bir tepkeni indirgeyen maddedir: kendisi yükseltgenir. • Bir disproporsiyonlaşmatepkimesi (oto yükseltgenme-indirgenme tepkimesi) aynı elementin hem yükseltgenip hem de indirgendiği tepkimelerdir.
Yarı-Tepkime Yöntemi ile Redoks Tepkimelerinin Denkleştirilmesi • Yükseltgenme-indirgenme tepkimelerinin denkleştirilmesi sistematik bir yöntem kullanılmadığı taktirde yanıltıcıdır. Aşağıda detaylı bir şekilde gösterilen yarı-tepkime yöntemi sistematik yöntemlerden biridir.
Asidik (ya da Nötral) Çözeltideki Tepkimeler İçin Redoks Tepkimelerinin Denkleştirilmesi (devam) 1) Denkleştirilmemiş yükseltgenme ve indirgenme yarı-tepkimeleri yazarak işe başlayın (hangisinin yükseltgenme, hangisinin indirgenme olduğunu bilmek zorunda değilsiniz): 2) Sonra atom sayılarını denkleştirin. Bunu ilk önce O ve H haricindeki atomlar için yapın. (Yukarıdaki eşitliğin her ikisi de verildiği şekliyle N ve Mn sayıları için denktir, bir işlem yapmaya gerek yok) sonra O atomu sayısını eksik olan tarafa H2O ekleyerek denkleştirin: Daha sonra asidik (yada nötral) çözeltilerde, eksik olan tarafa H+ ekleyerek H sayısını denkleştirin:
Asidik (ya da Nötral) Çözeltideki Tepkimeler İçin Redoks Tepkimelerinin Denkleştirilmesi (devam) 3) Bir sonraki adım yüklerin denkleştirilmesidir. Bunu yapmak için, daha pozitif olan tarafa elektronlar (e-) ekleyin: 4) Şimdi yükseltgenme yarı-tepkimesinde kaybedilen elektronların sayısını indirgenme yarı-tepkimesinde kazanılan elektronların sayısına denkleştirmek için eşitlikleri uygun katsayılarla çarpın: 5) Sonra yukarıdaki yarı-tepkimeleri taraf tarafa toplayarak toplam denklem elde edilir: 6) En son iş olarak eşitliğin her iki tarafında bulunan maddeler çıkartılarak sadeleştirme yapılır. Eşitliğin en son denkleştirilmiş hali şu şekildedir:
Bazik Çözeltideki Tepkimeler İçin Redoks Tepkimelerinin Denkleştirilmesi
Bazik Çözeltideki Tepkimeler İçin Redoks Tepkimelerinin Denkleştirilmesi (devam)
Bazik Çözeltideki Tepkimeler İçin Redoks Tepkimelerinin Denkleştirilmesi (devam)