HEM. SEHER KÖKSAL MUĞLA İL SAĞLIK MÜDÜRLÜĞÜ (BİLGİ İŞLEM VE İSTATİSTİK ŞUBESİ)

1. ICPC ve ICD Kod Dönüşümü HEM. SEHER KÖKSAL MUĞLA İL SAĞLIK MÜDÜRLÜĞÜ (BİLGİ İŞLEM VE İSTATİSTİK ŞUBESİ) / 18

2. Amaç – Hedefler • Amaç: Bu sunumun sonunda katılımcıların ICPC kodları ile ICD kodları arasında dönüşüm yapılması konusunda bilgi sahibi olmaları amaçlanmaktadır. • Hedefler: Bu oturumun sonunda katılımcıların; • ICPC kod yapısını açıklayabilmeleri • ICD kod yapısını açıklayabilmeleri • ICPC kodlarından ICD-10 kodlarına dönüşümün nasıl yapılacağını açıklayabilmeleri • ICPC ve ICD arasındaki örtüşme durumunu açıklayabilmeleri hedeflenmektedir / 18

3. ICD ve ICPC nedir? • “Tanısal bir kodlama” ve “istatistiksel bir sınıflama” • Her hastalık için o hastalığa özgü bir kod kullanılmaktadır • DSÖ ve Wonca tarafından geliştirilmiştir / 18

4. ICD ve ICPC farkı • Hastalık sınıflamaları sağlık çalışanlarının hastanın sağlık sorununu rahatsızlık, hastalık veya yaralanma şeklinde yorumlayıp kodlamasına izin verecek özellikte oluşturulmuştur. • Bunun tersine Karşılaşma Nedeni Sınıflaması verilere hastanın bakış açısıyla yaklaşır. Bu nedenle, hastalık ya da sağlık çalışanı yönelimli değil hasta yönelimlidir. / 18

5. MORBİDİTE Hastalık oranı, belli bir hastalık gösterenlerin sağlam kimselere oranı MORTALİTE Ölüm oranı, belli bir nüfus içinde, belli bir zaman sürecinde görülen ölümlerin binde olarak ifade edilen miktarı ICD-10, morbidite ve mortalite kodlamasında kullanılır / 18

6. ICPC birinci basamaktaki çok iyi olan ülkelerin tamamı tarafından kullanılıyor. Hatta birinci basamakta çok iyi olmanın yolu ICPC kullanmaktan geçiyor diyebiliriz. Aile hekimliğine müracaat eden hastaların yüzde 25 ila 50’sine tanı konamıyor. Örneğin; bize hasta sadece burun akıntısı veya başağrısı ile gelebilir ve giderken de kesin tanısı konmamış olabilir. / 18

7. Yani bu hasta halen “başağrısı” ya da “burun akıntısı” olan kişidir. Bu sebeple ICD’nin hastalık temelli kodlaması birinci basamağın ihtiyacını karşılamıyor. Biz birinci basamakta hastaya “Sizi bize getiren sebep nedir?” diyebiliriz ve ICPC ile bunu kodlayabiliriz. Oysa ICD ile bu mümkün değildir. / 18

8. Her ülkenin olduğu gibi her sağlık disiplininin de kendine özgü bir dili vardır. ICPC’ye de“aile hekimliğinin dili” diyebiliriz. Sonuç olarak ICPC ile hekimin hasta ile karşılaşma nedenini, tanıyı ve tedaviyi kodlayabiliyoruz. ICD ise sadece tanıyla ilgileniyor. ICPC kodlaması ne tür avantajlar sağlayacak? Öncelikle birinci basamak sağlık personeli kendi dilini kullanacak. ihtiyacı olmayan, binlerce kod arasında boğuşmayacak. / 18

9. Diğer taraftan, ICPC’nin kod sayısının az olması (ki ICPC yaklaşık toplam 1400 kod içeriyor), yapısının kolay anlaşılır ve akılda kalıcı olması, karşılaşma nedeni, tanı ve tedaviyi ayrı ayrı kodlamayı sağlaması gibi bir dizi avantajları var. ICPC, birinci basamak sağlık personeline sağlık kayıtlarında önemli kolaylıklar sağlayacaktır. Bunun yanında şüphesiz sağlık hizmet kalitesinde artma, birinci basamağa özgü epidemiyolojik verileri toplama ve birinci basamağa özgü araştırmaların yapılması gibi bir dizi diğer kazançlar da olacaktır. / 18

10. SINIFLAMA YAPISI • ICD-10’un sınıflama yapısında 5 düzey bulunmaktadır. Her düzey, bir üsttekinin detaylandırılmış halidir. • 1. Düzey, hastalıkların genel olarak sınıflandırıldığı bölümlerdir. • ICD-10’da toplam 23 bölüm bulunmaktadır. / 18

11. Eksenlerdeki bu çeşitlilik karmaşaya neden olmaktadır, çünkü tanı başlıkları, aynı mantıkla birden fazla bölüm altında sınıflanabilir. Örneğin influenza, infeksiyon bölümünde ya da solunum sistemi hastalıkları içinde ya da her ikisinde sınıflanabilir. • ICPC ise bu formatı izlememiştir. Yerleşimin etyolojiye göre önceliği olduğu ilkesiyle ICPC bölümlerinin tümü vücut sistemlerine dayalıdır. Wood M. Family medicine classification systems in evolution. J Fam Pract. 1981;12:199-200. / 18

12. Kodlar arasında dönüşüm / 18

13. Kodlar arası dönüşüm nasıl sağlanmalı?(Standardın standardı!) • Kodlar kültürler arası farklılıkları ne kadar karşılayabilir? / 18

14. Sağlık Bakanlığı çeşitli nedenlerle ICD’yi kullanmak zorunda. Biz,birinci basamakta ICPC kodlaması yapacağız, ancak verilerimizi ikinci-üçüncü basamağa veya Bakanlığa gönderirken ICD’ye dönüştürerek göndereceğiz. / 18

15. ICPC-2 ile ICD-10 arasında dönüşüm • ICPC ile ICD-10 arasındaki ilişki karmaşıktır. Birinde olan konuların diğerinde tam olarak temsil edilmemesi söz konusudur. Bununla birlikte, bu sınıflamalardaki başlıklardan her birisi için diğer sınıflamada karşılık gelen bir veya daha fazla başlık bulunabilir. • Bu karmaşıklık nedeniyle bir kodun öteki sınıflandırmaya dönüştürülmesi ve oradan tekrar geri çevrilmesi halinde her iki taraftaki kod seçeneklerinin birden fazla olabilmesi nedeniyle başlangıçtaki koda varılamayabilir. Ancak ilgili durumun kesin kodunun bir sözlük yardımıyla seçilmesi durumunda tam doğru seçimler yapılabilir. / 18

16. ICPC’nin 1. ve 7. bileşeninde 646 kod var • 3 basamaklı ICD-10 kullanıldığında 2000 civarında kod var • Bire bir eşleşme sadece 120 kodda var • Üç basamaklı ICD-10 kodları dört basamağa genişletildiğinde 114 ICPC kodu için daha karşılık bulunabiliyor. • Sonuçta ICPC tanı gruplarından sadece %25’i genelleme yapılmadan karşılık bulabiliyor. • Geriye kalan ICD kodları ancak gruplar halinde birleştirilerek ICPC ile eşleştirilebiliyor. • Her ne kadar bire bir eşleşme mümkün olmasa da teknik açıdan ICPC ile ICD arasında dönüşüm sağlamak mümkündür. / 18 Family Practice Vol. 9, No. 3, 340-348

17. ICPC’den ICD’ye • ICPC kitabında Bölüm 10’daki ICPC-2 başlıkları listesinde her başlık, ilişkili ICD-10 başlıklarının hepsini içermektedir. Üç rakamlı ICD-10 koduyla ilişkili olduğu yerlerde bu kodların hepsi verilmiştir; üç rakamlı ICD-10 kodunun sadece bir kısmıyla ilişkili olduğunda ise ilişkili dört basamaklı ICD-10 kodlarının tamamı verilmiştir. • Bununla birlikte, bu durum verilen ICD-10 kodlarının sadece bu ICPC-2 koduyla ilişkili olduğu anlamına gelmemektedir. ICD-10 kodlarının ICPC-2 kodlarına dönüşümü listesinden de görüleceği gibi ICD-10 kodları birden fazla ICPC-2 koduna karşılık gelebilir. / 18

18. ICD’den ICPC’ye • Bu bölümde tüm üç basamaklı ICD-10 kodları için dönüşüm kodları verilmiş ve üç basamaklı ICD-10 kodlarının hepsinin aynı ICPC-2 koduna karşılık gelmemesi halinde dört basamaklı ICD-10 kodlarının hepsinin dönüşümleri verilmiştir. • ICPC genel olarak etyolojiye dayalı olmadığından ICD-10’daki “Morbidite ve Mortalitenin Dış Nedenleri” ni içeren Bölüm XX alınmamıştır. / 18

19. / 18

20. / 18