Europeana Vlaanderen Overlegplatform – Brussel (KMKG), 18 oktober 2011

1. Europeana Collections 1914-1918 Een overzicht Frédéric Lemmers (Koninklijke Bibliotheek van België) Europeana Vlaanderen Overlegplatform – Brussel (KMKG), 18 oktober 2011

2. Inleiding Op initiatief van de Staatsbibliotheek van Berlijn (Stichting Pruisisch Cultuurbezit) hebben tien nationale bibliotheken uit acht Europese landen samen een consortium gevormd voor een periode van 36 maanden vanaf 1 mei 2011. Het consortium heeft als doel ongeveer 400.000 documenten die verband houden met de Eerste Wereldoorlog uit de verzamelingen van de deelnemende bibliotheken in Europeana toegankelijk te maken.

3. Waarom? "Europeana Collections 1914-1918" zal een grote hoeveelheid bronnen voor de eerste keer online beschikbaar stellen. De inhoud hiervan is vaak zeldzaam en zeer kwetsbaar door de afnemende kwaliteit van het papier van de documenten. Bovendien is dit materiaal vaak enkel toegankelijk in de leeszalen. De collecties willen de rol van WOI in een Europese identiteit belichten. Inhoudelijk wordt het conflict langs verscheidene kanten belicht vanuit individuele en gemeenschappelijke ervaringen : vanuit de verschillende culturele, etnische, politieke, sociale en religieuze gemeenschappen, maar ook vanuit het perspectief van de tegenstanders van de oorlog.

4. Wie? Het Consortium 1 Staatsbibliothek zu Berlin (SBB) Duitsland 2 Bibliothèque nationale de France (BnF) Frankrijk 3 Bibliothèque nationale et universitaire de Strasbourg BNU Frankrijk 4 Biblioteca nazionale centrale di Roma (BNCRM) Italië 5 Biblioteca nazionale centrale di Firenze (BNCF) Italië 6 Koninklijke Bibliotheek van België (KBR) België 7 British Library (BL) Engeland 8 Kongelige Bibliothek (KB) Denemarken 9 Oesterreichische Nationalbibliothek (ONB) Oostenrijk 10 Narodna biblioteka Srbije (NLS) Servië Met 2 technische partners: 11 Humboldt-Universitat zu Berlin UberDuitsland 12 Istituto Centrale per il Catalogo Unico delle biblioteche italiane e per le informazioni bibliografiche (ICCU) Italië Een uitbreiding van het netwerk is voorzien: het consortium zal andere erfgoedinstellingen vragen om meer relevante inhoud bij te dragen.

5. Budget • Project level • 5,4 M Euro vanwege 2.7 M Euro (< EC) • Budget KBR : • 413 200 Euro (206 600 < EC) Digitalisering • KBR : interne productie • Boekscanner, microfilmscanner, flatbed scanners, camera’s • 6 medewerkers van wie er 2 contractueel met het project verbonden zijn

6. Wat? Meer dan 400.000 relevante en bijzondere documenten Het corpus werd geselecteerd door de partners zelf, met de medewerking van specialisten in geschiedenis en kunstgeschiedenis. Veel criteria werden opgenomen in functie van de verwachtingen en noden van eindgebruikers. De selectie weerspiegelt de diversiteit van de collecties van de nationale bibliotheken : boeken, kranten, tijdschriften, kaarten, jeugdliteratuur, affiches, pamfletten, propagandafolders, muntenen penningen, foto’s, kunstobjecten…

7. De Selectie van de KBR • Ongeveer 10 000 documenten • Gedrukte werken (fictie, religieuze literatuur, oorlogsdocumenten, referentiewerken, gidsen en handleidingen, pamfletten) • Kranten, clandestiene en gecensureerde pers • Enkele tijdschriften • Mappen • Prenten (illustraties van het dagelijks leven in de oorlog), affiches (propaganda) • Muziekdocumenten (partituren, liedjesboeken)

8. Taakverdeling WP 1: Coördinatie en beheer van het project, beoordeling en controle (M1-36) – SBB WP 2: Coördinatie van de inhoud en de uitbreiding van het netwerk (M2-34) – KBR WP 3: Digitaliseren en full-text creatie / OCR, aggregatie aan Europeana (M1-36) – SBB WP 4: Verspreiding en educatieve activiteiten (M2-36) – BL en KB

9. WP 2: Coördinatie van de inhoud en de uitbreiding van het netwerk (M2-34)(KBR) De selectie van gedrukte werken en speciale verzamelingen (foto’s, kaarten, muziekdocumenten, munten…) beslaat niet enkel de militaire en politieke geschiedenis, maar ook het dagelijkse leven, de sociale en culturele geschiedenis en de artistieke en literaire productie tijdens de periode in kwestie (fictiewerken, populaire literatuur, kinderboeken enzovoort). Een gecoördineerde lijst van criteria voor het selecteren van de items en het digitaliseren van de collecties werd al opgezet, rekening houdend met de verschillende thematische clusters. Het is de bedoeling dat dit leidt naar een representatieve selectie van werken en meesterwerken uit de nationale bibliotheekcollecties in Europeana. Clio-online ontwikkelde een online onderzoek naar het belang van dit project voor onderzoekers en eindgebruikers. Tegen eind December, WP2 neemt contact met andere patrimoniale instellingen (archieven, musea) om het netwerk uit te breiden. Geen financiering maar delen van informatie en tools, enz.

10. WP 3: Digitaliseren en full-text creatie / OCR, aggregatie aan Europeana (ONB) Goed geplande en gecoördineerde digitalisering moet ervoor zorgen dat aan de doelstellingen wordt voldaan en dat de digitale collecties online raadpleegbaar zullen zijn in augustus 1914 - de honderdste verjaardag van het uitbreken van de Eerste Wereldoorlog Bestaande workflows voor digitalisering in de nationale bibliotheken worden aangewend aan de hand van de al aanwezige infrastructuur (TEL) in plaats van nieuwe of projectgerichte workflows op te starten.

11. WP 4: Verspreiding en educatieve activiteiten (BL / KB) Project Website en wiki voor de partners: http://europeana-collections-1914-1918.eu/ Tentoonstellingen in voorbereiding

12. Indicatie voor de selectie • D2.1 Specification of the Selection Criteria and Thematic Subcollections applied in the project (30 September 2011) : nog niet beschikbaar. • http://europeana-collections-1914-1918.eu/del/D2_1_A1_Handout.pdf