JAK ZAREJESTROWAĆ DZIAŁALNOŚĆ GOSPODARCZĄ? JAK ZAŁOŻYĆ KONTO FIRMOWE? CO TO JEST NIP, REGON?

1. Zakładanie działalności gospodarczej - niezbędne informacje JAK ZAREJESTROWAĆ DZIAŁALNOŚĆ GOSPODARCZĄ? JAK ZAŁOŻYĆ KONTO FIRMOWE? CO TO JEST NIP, REGON? PORADY DLA MŁODYCH PRZEDSIĘBIORCÓW Michalina Piechaczek Aleksandra Latawiec

2. JAK ZAŁOŻYĆ WŁASNĄ FIRMĘ Działalność gospodarcza – to zarobkowa działalność wytwórcza, budowlana, handlowa, usługowa oraz poszukiwanie, eksploatacja zasobów naturalnych wykonywana w sposób zorganizowany i ciągły. Jest prowadzona na własne ryzyko gospodarcze przedsiębiorcy, który odpowiada za czynności wykonywane w jej ramach. Aby założyć własną działalność gospodarczą należy:

3. Zgłoszenie działalności gospodarczej Od 1 lipca 2011 roku dokonując wpisu do ewidencji działalności gospodarczej jednocześnie dokonuje się czynności w innych urzędach, wypełniając tzw. zintegrowany wniosek. Zawiera on informacje niezbędne dla Urzędu Skarbowego, ZUS, KRUS, Urzędu Statystycznego. Nie oznacza to jednak, że formalności kończą się na Urzędzie Miasta. Nadal trzeba się zwrócić do innych urzędów np. Urzędu Skarbowego, gdzie początkujący przedsiębiorca musi ustalić rodzaj opodatkowania. WYDZIAŁ ROZWOJU, PROMOCJI GOSPODARCZEJ I INTEGRACJI EUROPEJSKIEJ Miasta Rybnik 44-200 Rybnik, ul. Bolesława Chrobrego 2Telefon: +48 (32) 439 20 00 Faks: +48 (32) 422 41 24E-Mail: rybnik@um.rybnik.plWWW: http://www.rybnik.eu W polskim prawodawstwie brak jest bezpośredniego przepisu, który zobowiązywałby przedsiębiorcę do posiadania rachunku bankowego – jednak część rozliczeń może być dokonywana wyłącznie za jego pośrednictwem: - rozliczenia pomiędzy przedsiębiorcami, - rozliczenia przekraczające określone limity – równowartość 15000 €, - przekazanie składek przez płatnika do ZUS, - zapłata związanych z działalnością gospodarczą podatków. Zgłoszenie wpisu do centralnej ewidencji i informacji o działalności gospodarczej w Rybniku Wzór wniosku CEIDG-1

4. Pieczątka firmowa – można ją wyrobić w każdym punkcie oferującym takie usługi, koszt to ok. 50 zł. Niezbędne jest posiadanie przy sobie zaświadczenia o wpisie do ewidencji działalności gospodarczej i dowodu osobistego. • Pieczątka firmowa powinna zawierać podstawowe informacje: • oznaczenie firmy (imię i nazwisko osoby fizycznej oraz nazwę firmy), • dane teleadresowe siedziby firmy, • numer REGON, • numer NIP. • Firma specjalizująca się w tej branży powinna wyrabiać pieczątki wyłącznie po okazaniu przez zamawiającego dokumentów uprawniających do ich posiadania. • Konto firmowe niejest ustawowo wymagane, jednak jego założenie jest bardzo proste i wiąże się przede wszystkim z wyborem korzystnej oferty bankowej.

5. ZAKŁAD UBEZPIECZEŃ SPOŁECZNYCH • ZUS – w ciągu 7 dni od rozpoczęcia działalności należy złożyć odpowiednie wnioski: • • płatnika (wniosek ZUS ZFA), • • ubezpieczonego, czyli osoby prowadzącej działalność gospodarczą, która będzie objęta ubezpieczeniem • (wniosek ZUS ZUA), • • dodatkowe osoby, jeśli przedsiębiorca takie zatrudnia (wniosek ZUS ZUA). • Osoby te podlegają obowiązkowemu zgłoszeniu do: • • ubezpieczeń społecznych (emerytalnego, rentowych i wypadkowego), • • ubezpieczenia zdrowotnego (ZUS ZUA), • • Funduszu Pracy. • Początkujący przedsiębiorca musi swoje pierwsze kroki skierować do Urzędu Miasta lub Gminy, a następnie do ZUS, gdzie należy wypełnić wniosek w zależności do tego czy prowadzi działalność gospodarczą i jest to jedyny tytuł do ubezpieczenia, czy działalność gospodarcza prowadzona jest równolegle z zatrudnieniem na umowę o pracę. • Samodzielny przedsiębiorca wypełnia druk ZUS ZUA, jeśli natomiast posiada inny tytuł do ubezpieczenia społecznego wypełnia druk ZUS ZZA. • STAWKA OBNIŻONA ZUS • Z ulgi w opłacaniu składek na ubezpieczenia społeczne skorzystać mogą: • osoby prowadzące po raz pierwszy działalność gospodarczą; • osoby prowadzące nową działalność gospodarczą po 60-ciu miesiącach od ostatniej działalności gospodarczej oraznie wykonują działalności gospodarczej na rzecz byłego pracodawcy, gdzie w ramach stosunku pracy wykonywały ten sam zakres czynności. http://www.zus.pl

6. Składki*: * Dane z dnia 10.05.2012 r. http://www.zus.pl/default.asp?id=35 Tzw. niższa podstawa naliczania składek wynosi 30% minimalnej płacy – to niemal 500 zł mniej niż w przypadku osób prowadzących działalność na normalnych zasadach. ZAWIESZENIE DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ – następuje po miesiącu w którym przedsiębiorca dokonał zgłoszenia i trwa maksymalnie dwa lata. Z zawieszenia działalności mogą skorzystać tylko firmy jednoosobowe. Osoby prowadzące działalność gospodarczą są zobowiązane dokonać zgłoszenia do ubezpieczeń w terminie7 dni od dnia powstania obowiązku ubezpieczenia. W celu dokonania zgłoszenia należy pobrać formularz ZUS ZUA. Każda osoba objęta obowiązkowym ubezpieczeniem emerytalny i rentowym podlega zgłoszeniu do ubezpieczeń społecznych w terminie 7 dni od daty powstania obowiązku ubezpieczenia.

7. Polska Klasyfikacja Działalności – jest to zbiór rodzajów działalnościspołeczno-gospodarczej występujących w gospodarce narodowej. PKD wprowadzono do stosowania w statystyce, ewidencji, dokumentacji, rachunkowości oraz urzędowych rejestrach i systemach informacyjnych administracji publicznej. Kody PKD służą między innymi klasyfikacji podmiotów gospodarczych dla potrzeb rejestru jednostek gospodarki narodowej (REGON) zgodnie z rodzajem prowadzonej przez nie działalności. Do wniosku należy dołączyć dowód wpłaty (100 zł), zmiana wpisu to koszt rzędu 50 zł (kwoty te są zmienne w zależności od gminy). Wszelkie informacje dotyczące symboli PKD: http://www.stat.gov.pl Wojewódzki Urząd Statystyczny Ul. Owocowa 3 w Katowicach Tel. 32 779 12 44, 32 779 12 45

8. KONCESJE, ZEZWOLENIA, LICENCJE I UPRAWNIENIA DO PROWADZENIA OKREŚLONEJ DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ Jedną z grup działalności gospodarczej jest tzw. działalność wolna, do której wymagany jest jedynie wpis do ewidencji działalności gospodarczej. Do drugiej grupy należą działalności, które podlegają reglamentacji. Można wyróżnić 3 jej formy: Koncesja – jest niezbędna przy prowadzeniu niektórych działalności (m.in. handlu alkoholem) określonych w Ustawie o swobodzie działalności gospodarczej z 02.07.2004r. Wymagane mogą być także zezwolenia, licencje, wpis do rejestru działalności regulowanej lub zgoda. Koncesji udziela, odmawia udzielenia minister właściwy ze względu na przedmiot działalności gospodarczej.

9. URZĄD SKARBOWY NIP Podatnicy ubiegający się o Numer Identyfikacji Podatkowej (NIP) mają obowiązek złożyć oświadczenie do właściwego naczelnika Urzędu Skarbowego zgodnie z miejscem zamieszkania. Zgłoszenia dokonuje się tylko raz. Numer NIP jest bardzo istotny, ponieważ wymagany jest w wielu sytuacjach – ważny jest zarówno dla osoby nie prowadzącej działalności gospodarczej jak i posiadającej własną firmę. REGON i NIP – wniosek o nadanie tych numerów można złożyć od razu z wnioskiem o wpis do ewidencji działalności gospodarczej w Urzędzie Gminy. Gdy złożymy je razem, w ciągu 3 dni od wpisu do ewidencji wniosek o nr REGON przesłany będzie do Urzędu Statystycznego województwa naszego miejsca zamieszkania, a wnioseko nr NIP do wskazanego Urzędu Skarbowego. Złożenie wniosków razem zaoszczędza wiele czasu. http://www.urzad-skarbowy.pl Urząd Skarbowy i forma opodatkowania – przy rozpoczęciu działalności należy w Urzędzie Skarbowym złożyć druk NIP-1 (w przypadku spółki cywilnej także NIP-2 i NIP-D). Do NIP-1 i NIP-2 dołącza się NIP-B i NIP-C.W druku NIP-1 określa się sposób opodatkowania, a co z tym związane – formę ewidencji księgowej. Można wybrać spośród 4 form:

10. RODZAJE OPODATKOWANIA W 2010 roku obowiązuje dwustopniowa skala opodatkowania: 18% dla dochodów do kwoty 85528 zł i 32% dla wyższych dochodów. Niektórzy podatnicy mogą skorzystać z innych form opodatkowania, dotyczy to przede wszystkim przedsiębiorców: Krajowa Informacja Podatkowa: Połączenia z telefonów stacjonarnych tel. 0 801 055 055 Połączenie z telefonów komórkowych tel. 22 330 03 30

11. JAKIE ETAPY MUSI PRZEJŚĆ POCZĄTKUJĄCY PRZEDSIĘBIORCA Istotne jest sprawdzenie na planie zagospodarowania przestrzennego miasta czy budynek nie znajduje się w strefie, gdzie nie można wykonywać określonych działalności. Jedną z ważniejszych kwestii jakimi musi zająć się początkujący przedsiębiorca jest lokal – budynek, w którym będzie prowadził swoją działalność. Ważne są również wszelkie odbiory budynków – wymogi narzucone na daną branżę sprawdzają Straż Pożarna czy Sanepid.

12. Kasy rejestrujące • Podatnicy rozpoczynający działalność gospodarczą zobowiązani są do rozpoczęcia ewidencjonowania obrotu i podatku przy użyciu kas rejestrujących, jeżeli ich obrót przekroczył kwotę 20  tys. złotych. • Bez względu na wysokość obrotów obowiązkiem ewidencji przy zastosowaniu kas są objęte czynności: • w zakresie świadczenia usług przewóz osób i ładunków taksówkami, • w zakresie pasażerskich przewozów regionalnych i nieregularnych, gdzie nie stosuje się cen urzędowych za przejazd, • przy dostawie zespołów, podzespołów i części zamiennych do samochodów, • sprzedaż wyrobów z metali szlachetnych, • sprzedaż płyt CD I DVD , • sprzedaż wszelkiego rodzaju paliw płynnych oraz wyrobów tytoniowych i napojów alkoholowych. • Ewidencja za pomocą kasy fiskalnej: • zakup kasy, która odpowiada kryteriom określonym w przepisach podatkowych, • Dokonanie fiskalizacji korzystając z usług służb serwisowych, • Zgłoszenie kasy w terminie 7 dni od dnia jej fiskalizacji do naczelnika urzędu skarbowego w celu uzyskania numeru ewidencyjnego, • Złożenie pisemnego zgłoszenia o liczbie kas rejestrujących i miejsc ich używania do naczelnika urzędu. • Należy powiadomić Państwową Inspekcje Pracy i Państwową Inspekcje Sanitarną o: • - miejscu, rodzaju, zakresie prowadzenia działalności gospodarczej. • Termin który jest przewidziany do 30 dni.

14. EUROPEJSKI FUNDUSZ SPOŁECZNY EFS – to jeden z funduszy Unii Europejskiej przyznawany w celu rozwoju naszego kraju; to inwestycjaw ludzi, więc środków z niego pochodzących nie można przeznaczyć na rozwój firm, remonty dróg czy budowę kanalizacji. EFS oferuje m.in.: • bezpłatne szkolenia dla pracodawców i pracowników, • bezpłatne szkolenia dla osób bezrobotnych, • dotacje na rozpoczęcie własnej działalności gospodarczej, • inwestycje w młodzież nieletnią, • inwestycje w osoby z grup narażonych na patologię społeczną (np. osoby bezrobotne, migranci). Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego (EFRR) – to fundusz realizujący zadania z dziedziny inwestycji w firmy (zakup maszyn, rozbudowanie firmy, zakup nowych technologii). CELE I OFERTA EUROPEJSKIEGO FUNDUSZU SPOŁECZNEGO Regionalny Ośrodek Europejskiego Funduszu Społecznego w Rybniku to jeden z 52 ośrodków znajdujących się na terenie całej Polski i jeden z 4 ośrodków na Śląsku. ROEFS oferuje: udzielenie podstawowych informacji na temat EFS oraz działań z nim związanych: • bezpłatnych szkoleń, • funduszy na rozpoczęcie działalności gospodarczej, • pomocy w przygotowaniu projektu i wniosku o dofinansowanie. http://www.rybnik.roefs.pl

15. POMOC Z UNII EUROPEJSKIEJ DLA ROZPOCZYNAJĄCYCH DZIAŁALNOŚĆ GOSPODARCZĄ • Osoby zainteresowane otwarciem własnej działalności gospodarczej przy wsparciu funduszy unijnych mogą liczyć na pomoc w wysokości do 40 000 zł. • Środki te priorytetowo kierowane są do osób: • bezrobotnych, • niepełnosprawnych, • kobiet powracających na rynek pracy po okresie macierzyńskim, • młodych do 25 roku życia, • starszych po 45 roku życia. • URZĄD STATYSTYCZNY • REGON – to krajowy rejestr urzędowy podmiotów gospodarki narodowej. • Nadawany jest: • osobom prawnym, • jednostkom organizacyjnym nie posiadającym osobowości prawnej, • jednostkom lokalnym, • osobom fizycznym. • Służy m.in. spójności identyfikacyjnej wszystkich podmiotów, stanowi ich bazę adresową, • dostarcza podstawowych informacji np. o rodzaju prowadzonej działalności. • Aby otrzymać numer REGON należy zgłosić się do Urzędu Miasta lub Gminy i wypełnić wniosek CEIDG-1, który następnie przesyłany jest do danego Urzędu Statystycznego. • http://www.stat.gov.pl/gus

16. STACJA SANITARNO – EPIDEMIOLOGICZNA Początkujący przedsiębiorca, a zwłaszcza ci zainteresowani branżą spożywczą, muszą postarać sięo zatwierdzenie lokalu i warunków pracy w Sanepidzie. Do obowiązku pracodawcy należy zapewnienie przede wszystkim prawidłowej organizacji miejsca pracy swoim pracownikom, odpowiednich pomieszczeń higieniczno-sanitarnych m.in. do przechowywania odzieży czy spożywania posiłków oraz zapewnienie sprawnych i bezpiecznych urządzeń. http://www.wsse.katowice.pl POWIATOWY INSPEKTORAT PRACY Przedsiębiorca ma 30 dni na zgłoszenie do PIP faktu zatrudnienia pracowników na umowę o pracę. Zawierając umowę na czas określony dłuższy niż 6 miesięcy przedsiębiorca powinien pamiętaćo ewentualnym wpisaniu do treści możliwości jej rozwiązania za 2-tygodniowym wypowiedzeniem. Jeśli tego nie zrobi, umowa w zwykłym trybie jest nierozwiązywalna. Pozostaje jedynie rozwiązanie za porozumieniem stron lub w trybie dyscyplinarnym. Pracodawca ma obowiązek poddać pracownika badaniom u lekarza medycyny pracy. http://www.pip.gov.pl

17. MOŻLIWOŚCI ZATRUDNIENIA OSOBY BEZROBOTNEJ • STAŻ - osoby nim zainteresowane kierowane są do pracodawcy na okres 6 miesięcy (w wyjątkowych przypadkach można go wydłużyć); wszystkie koszty utrzymania pracownika ponosi Urząd Pracy. • WYPOSAŻENIE LUB DOPOSAŻENIE STANOWISKA PRACY – pracodawca może ubiegać się o refundację kosztów utworzonego stanowiska pracy (kwota ta w roku 2012 wynosi do 15 000 zł). Są pewne warunki – stanowisko musi utrzymać się przez minimum 24 miesiące i musi objąć je osoba bezrobotna skierowana z PUP. W tym czasie pracodawca ma możliwość zmiany pracownika jeżeli ten nie spełnia jego wymogów, jednakw przypadku likwidacji samego stanowiska pracy będzie zobligowany do zwrotu pozyskanych pieniędzy Urzędowi Pracy. • SAMOZATRUDNIENIE – bezrobotny ma możliwość otrzymania jednorazowych środków na otwarcie własnej działalności gospodarczej (kwota ta w roku 2012 wynosi do 15 000 zł). http://www.pup-rybnik.pl

18. AKADEMICKI INKUBATOR PRZEDSIĘBIORCZOŚCI W RYBNIKU AIP to fundacja działająca na rzecz promowania przedsiębiorczości wśród młodych Polaków; jego misją jest kreowanie postaw przedsiębiorczych, aktywizacja do myślenia o własnej przyszłości – zachęcanie do zakładania własnej działalności już w trakcie studiowania, a nawet wcześniej. PREINKUBACJA – możliwość zakładania i testowania swoich firm w Inkubatorach. Po złożeniu odpowiedniego wniosku nadawana jest osobowość prawna i można zacząć działać – w ramach opłaty 200 zł miesięcznie prowadzona jest pełna księgowość, a także możliwość skorzystania z porad prawnych czy udział w szkoleniach. http://www.inkubatory.pl WSPARCIE AIP DLA POCZĄTKUJĄCEGO PRZEDSIĘBIORCY Akademickie Inkubatory Przedsiębiorczości oprócz wsparcia merytorycznego dla początkującego przedsiębiorcy, oferują możliwość wsparcia finansowego. W ramach ich działalności można m.in. testować własną firmę. Działalnością AIP jest również realizacja projektów europejskich, projektów miękkich zajmujących się warsztatami, szkoleniami, podnoszeniem umiejętności młodych ludzi, a także możliwość pozyskania inwestorów.

19. GÓRNOŚLĄSKA AGENCJA ROZWOJU REGIONALNEGO (GARR) GARR została powołana by wspierać Mikro, Małe i Średnie Przedsiębiorstwa Wdraża Operacyjny Program Innowacyjna Gospodarka; w jego ramach przedsiębiorstwa mogą skorzystać z dotacji wynoszącej od 3 mln zł do 40 mln zł na swoje inwestycje oparte na najnowszych technologiach na rynku światowym i nie starsze niż 3 lata. Dotacje uzyskać można również na eksport, e-biznes, projekty miękkie i projekty badawczo-rozwojowe (gospodarka oparta na wiedzy). WSPARCIE GARR - POŻYCZKI, DOFINANSOWANIA, SZKOLENIA GARR udziela początkującym biznesmenom pożyczek do 200 000 zł z przeznaczeniem na inwestycje,w tym również na kupno np. samochodu firmowego. GARR zachęca również do udziału w szkoleniach podnoszących kwalifikacje zawodowe dotowanych przez Europejski Fundusz Społeczny, takich jak nauka języka obcego, nauka obsługi komputera czy szkoleniaz zakresu prowadzenia działalności gospodarczej. http://www.garr.pl ul. Powstańców 17, 40- 039 Katowice Tel. 32 72 85 978, 32 85 979

20. FUNDUSZ GÓRNOŚLĄSKI S. A. Powstał by wpierać firmy oraz osoby bezrobotne. Pożyczki są udzielane w kwocie: - od 10 tys. złotych do 120 tys. złotych dla mikro i małych przedsiębiorstw, którzy prowadzą działalność gospodarczą w okresie krótszym niż 12 miesięcy, - od 10 tys. złotych do 240 tys. złotych dla przedsiębiorców, którzy prowadzą działalność gospodarczą w okresie powyżej 12 miesięcy, - od 5 tys. złotych do 60 tys. złotych dla absolwentów i osób bezrobotnych rozpoczynających działalność gospodarczą. Pożyczki są zwrotne, a okres spłaty wynosi do 60 miesięcy. http//www.fgm.com.pl 40- 086 Katowice Ul. Sokolska 8 Tel. 32 201 00 41, 32 200 84 00 GÓRNOŚLĄSKA AGENCJA PROMOCJI PRZEDSIĘBIORCZOŚCI Wnioskowane pożyczki należy przeznaczyć na rozwój działalności gospodarczej oraz tworzenie nowych miejsc pracy. Minimalna kwota pożyczki wynosi 10 tys. złotych. Maksymalna kwota, o którą można wnioskować wynosi 120 tys. złoty. Wymagany jest natomiast wkład własny, który wynosi co najmniej 15 %, a maksymalny okres spłaty pożyczki wynosi 5 lat. www.gaapp.pl 40 – 045 Katowice Ul. Astrów 10 Tel. 32 730 48 90

21. PARK NAUKOWO – TECHNOLOGICZNY „TECHNOPARK GLIWICE” TECHNOPARK jest instytucją wspierającą i promującą działalność gospodarczą. Zajmuje się dwoma obszarami: http://www.technopark.gliwice.pl

22. WOJEWÓDZKI FUNDUSZ OCHRONY ŚRODOWISKA I GOSPODARKI WODNEJ W KATOWICACH Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej nie oferuje specjalnego wsparcia dla osób, które dopiero zakładają działalność gospodarczą. Jeżeli jednak przedsiębiorca inwestuje w działalność proekologiczną np. z zakresu gospodarki odpadami lub ochrony atmosfery w postaci termomodernizacji budynków to fundusz proponuje pożyczki na preferowanych warunkach. Po spłacie połowy tej pożyczki przedsiębiorca może ubiegać się o umorzenie pozostałości pod warunkiem przeznaczenia tych środków na kolejne cele ekologiczne. http://www.wfosigw.katowice.pl 40 – 035 Katowice Ul. Plebiscytowa 19 Tel. 32 60 32 300

23. Źródła: • cykl audycji „Ekonomia na fali” Radia Vanessa 2010-2011, www.vanessa.com.pl • „Informator dla osób zainteresowanych działalnością gospodarczą” Wojewódzki Urząd Pracy w Katowicach 2011 • I. Flis, M. Makiewicz „Własna firma. Przewodnik po świecie biznesu” Wyd. Szkolne PWN Sp. z o.o., Warszawa – Bielsko-Biała 2010 • D. Młodzikowska, B. Lundén„Jednoosobowa firma” Wyd. BL Info Polska Sp. z o.o., Gdańsk 2011 • www.fgm.com.pl • www.inkubatory.pl • www.poradnik.ngo.pl • www.rybnik.eu • www.sekap.pl • www.stat.gov.pl • www.urzad-skarbowy.pl • www.zus.pl