Rritja ekonomike dhe përfshirja sociale në kontekst të integrimeve evropiane

1. Rritja ekonomike dhe përfshirja sociale në kontekst të integrimeve evropiane Prishtinë, Kosovë 16Shtator 2008

2. Parathënie Përfshirja Sociale Përfitimet ekonomike të përfshirjes sociale Përfundimet

3. PARATHËNIE Raporti vështron lidhjet e mundshme pozitive ndërmjet rritjes ekonomike dhe përfshirjes socialenë kontekst të integrimeve evropiane. Në kontekstin ku vendet e Ballkanit Perëndimor po ecin drejt integrimeve evropiane, nevojitet të përqendrohet vëmendja në përfshirjen sociale. • Raporti vlerëson ndikimin të cilin integrimet evropiane dhe reformat pasuese ekonomike mund ta kenë në grupet kyçe të cenuara në regjion, për të inkurajuar përfshirjen sociale nga ana e politik-bërësve Rritja ekonomike Punësimi Përafrimi evropian Përfshirja sociale 3 KONFIDENCIALE - të mos citohet apo shpërndahet pa siguruar lejen e shkruar paraprakisht nga OxfordAnalytica

4. PARATHËNIE Qëllimi kryesor i raportit është të përkrahet angazhimi qeveritar në fuqizimin e rritjes ekonomike në Ballkanin Perëndimor. Objektivat kryesore • Të theksohet fokusi të cilin KE e përqendron në përfshirjen sociale në acquisdhe në përafrim; • Të dëshmohet se pse theksimi i fuqishëm në adresimin e sfidave kritike të zhvillimit social të cilat përballin regjionin e Ballkanit Perëndimor është qenësor për rritjen ekonomike. • Të sigurohet se qeveritë janë në dijeni të resurseve në ngritje të cilat kanalizohen përmes fondeve të IPA, të cilat fonde mund të përdoren efektivisht për të kryesuar në çështjen e përfshirjes sociale në regjion. 4 KONFIDENCIALE - të mos citohet apo shpërndahet pa siguruar lejen e shkruar paraprakisht nga OxfordAnalytica

5. Parathënie Përjashtimi social Përfitimetekonomiketë përfshirjessociale Përfundimet

6. PËRJASHTIMI SOCIAL -- Çka është përjashtimi social? -- Pse është e rëndësishme përfshirja sociale? -- Pse duhet që shtetet të përqendrohen në përjashtimin social? 6 KONFIDENCIALE - të mos citohet apo shpërndahet pa siguruar lejen e shkruar paraprakisht nga Oxford Analytica

7. PËRJASHTIMI SOCIAL Kush janë të përjashtuarit social në Kosovë? Të papunët Romët Fëmijët Të rinjtë Gratë Të paaftët 7 KONFIDENCIALE - të mos citohet apo shpërndahet pa siguruar lejen e shkruar paraprakisht nga Oxford Analytica

8. PËRJASHTIMI SOCIAL Vëmendje në çështjet e përjashtimit social në Dokumentin Indikativ Planifikues Shumëvjeçar të vitit 2007 (MIPDS) për Ballkanin Perëndimor BRENGAT E SELEKTUARA SHQIPËRIA BIH KOSOVA MAQEDONIA SOCIALE Politka sociale apo mbrojtja sociale Y Y Y Y Përjashtimi social Y Y Y Y Pabarazia në të ardhura H H H Y Papunësia si brengë Y Y Y Y Arsimi, arsimi përfshirës Y Y Y Y Minoritetet Y Y Y Y Të rinjtë Y Y Y Y Gratë Y Y Y Y Refugjatët/idp-të, të kthyerit Y Y Y 0 Të paaftët Y Y Y 0 Me kualifikim të ulët H H H Y Indikatorët e shëndetësisë Y Y Y Y Popullsia rurale H Y Y Y Burimi: OxfordAnalytica 2008 8 KONFIDENCIALE - të mos citohet apo shpërndahet pa siguruar lejen e shkruar paraprakisht nga Oxford Analytica

9. Parathënie Përjashtimi social Përfitimetekonomike të përfshirjessociale Përfundimet

10. PËRFITIMET EKONOMIKE TË PËRFSHIRJES SOCIALE Politikat e përqendruara në promovimin e përfshirjes sociale mund të kenë efekte përfituese në rritjen ekonomike. Hulumtim konsiderues në lidhje me përfitimet potenciale për rritjen ekonomike në drejtimin e vëmendjes drejt zvogëlimit të përjashtimit social. • Grupet e përjashtuara sociale dhe të cenuara janë një burim potencial produktiv i kapitalit njerëzor dhe si rrjedhojë edhe të rritjes ekonomike. • Përqendrim në arsim dhe në politikat e tregut të punës. • Lidhje të forta ndërmjet arsimit dhe rritjes. • Efektet të qarta pozitive të rritjes nga kualiteti i përmirësuar, sistemet arsimore gjithëpërfshirëse dhe tregjet e punës. • Dizajnimi i politikave duhet të jetë multi-disciplinar për të pasur ndikimin më të madh në rritjen ekonomike. 10 KONFIDENCIALE - të mos citohet apo shpërndahet pa siguruar lejen e shkruar paraprakisht nga Oxford Analytica

11. PËRFITIMET EKONOMIKE TË PËRFSHIRJES SOCIALE Përfitimet e fuqishme të parashikuara të GDP nga reforma në arsim Përmirësimet në GDP me rritjen e shpenzimeve në arsim dhe kapitalin pasues njerëzor (globalisht) Burimi: HanushekdheWosmann 2007 11 KONFIDENCIALE - tëmoscitohetaposhpërndahet pa siguruarlejen e shkruarparaprakishtnga Oxford Analytica

12. PËRFITIMET EKONOMIKE TË PËRFSHIRJES SOCIALE Ka edhe përfitime tjera nga arsimi kualitativ dhe sigurimi i vendeve të punës përfshirë edhe të rinjtë • Pjesëmarrje politike më të informuar dhe më në rritje • Peshë e zvogëluar e përfitimeve sociale • Mirëkuptim i përmirësuar i kujdesit shëndetësor dhe qasja në të Nëse përjashtimi social mbetet, do të mbesin rreziqe të qarta në rritjen ekonomike dhe në integrimet në BE • Papunësia, përfshirë të rinjtë mund të sjell edhe deri tek trazirat dhe konfliktet sociale • Humbja e kapitalit potencial njerëzor, punues • Kërcënim në përafrimin në BE duke mos arritur të plotësohen kushtet e acquistë cilat i referohen përfshirjes sociale 12 KONFIDENCIALE - të mos citohet apo shpërndahet pa siguruar lejen e shkruar paraprakisht nga Oxford Analytica

13. PËRFITIMET EKONOMIKE TË PËRFSHIRJES SOCIALE Shkalla e papunësisë në bazë të arritjeve arsimore (% e popullatës të grup moshës 15-64): 2005 (2004 për B dhe H dhe Shqipërinë) Burimi: ETF, 2007 13 KONFIDENCIALE - tëmoscitohetaposhpërndahet pa siguruarlejen e shkruarparaprakishtnga Oxford Analytica

14. Parathënie Përjashtimi social Përfitimetekonomikepërfshirjessociale Konkludimet

15. PËRFUNDIMET Fondet e IPA mund të përdoren që të trajtojnë përjashtimin social në Kosovë • Fondet e KE janë duke u shfrytëzuar për të lehtësuar përjashtimin social në vendet tjera të Ballkanit Perëndimor p.sh. Projekti për të nxënit e të rriturve në Kroaci • Në Kosovë, një projekt i IPA u inicua këtë vit për të përkrahur arsimin profesional dhe punësimin (10m euro) • Në fushat tjera të përfshirjes sociale, ka projekte të IPA në lidhje me shoqërinë civile, ri-integrimin e personave të zhvendosur të brendshëm (IDP), informimin multi-kulturor dhe zhvillimin rural. Gjithsejtë fondet e IPA të drejtuara në përfshirjen sociale për vitin 2007-8 janë përafërsisht në shumën e 22m euro Mirëpo ka shumë më shumë në dispozicion: Deri në vitin 2010, fondet e IPA kapin vlerën e mbi 65m euro për vit 15 KONFIDENCIALE - të mos citohet apo shpërndahet pa siguruar lejen e shkruar paraprakisht nga Oxford Analytica

16. Informata kontaktuese Oxford Analytica 5 Alfred Street Oxford OX1 4EH Mbretëria e Bashkuar Tel: +44 1865 261600 Fax: +44 1865 242018 16 KONFIDENCIALE - tëmoscitohetaposhpërndahet pa siguruarlejen e shkruarparaprakishtnga Oxford Analytica

17. SHTOJCË Shkalla e arritjes profesionale të popullsisë për grup-moshën 25-64 në Ballkanin Perëndimor Burimi: ETF, 2007 17 KONFIDENCIALE - tëmoscitohetaposhpërndahet pa siguruarlejen e shkruarparaprakishtnga Oxford Analytica

18. SHTOJCË Skalla e punësimit sipas gjinisë në Ballkanin Perëndimor (% e popullatës për grup-moshën 15-64): 2005 (2004 për Shqipërinë dhe B dhe H) Burimi: ETF, 2007 18 KONFIDENCIALE - të mos citohet apo shpërndahet pa siguruar lejen e shkruar paraprakisht nga Oxford Analytica