Hoe organiseer je een regionale arbeidsmarkt?

1. Hoe organiseer je een regionale arbeidsmarkt? Ronald Dekker, ReflecT/Universiteit van Tilburg. 24 juni 2013

2. Intro • Ronald Dekker • Arbeidseconoom • Econometrie, EUR • Arbeidsmarktvraagstukken, UvT • Innovatie en arbeidsmarkt, TU Delft • Nu weer UvT (ReflecT), onderzoek: • Arbeidsmarktdynamiek • Zzp, dynamiek, schijnzelfstandigheid • ‘Onderkant’ van de arbeidsmarkt (Participatiewet) Contact • R.Dekker@uvt.nl • @dekkerronald

3. Programma • Hoe werkt een arbeidsmarkt (niet)? • De arbeidsmarkt in drieën: aanbod, vraag en matching • Wat is de rol van verschillende actoren op de arbeidsmarkt? • Bedrijven (incl. not-for-profit organisaties) • Werkenden • Werkzoekenden • Overheid • Onderwijs • Wat moeten we doen in de regio?

4. Waarom arbeidsmarkt in de regio? • Regio is voor het merendeel van de inwoners het relevante gebied voor werk • Probleem: regio-arbeidsmarkt wordt niet bestuurd • Arbeidsmarkt bestuurt zichzelf? • Geen ‘echte bestuurslaag’ op regioniveau • Uitdaging • Voorkomen van slecht arbeidsmarktperspectief  krimpregio

5. De arbeidsmarkt W Arbeidsaanbod W* Arbeidsvraag L* L

6. Werkt de arbeidsmarkt? • In de zin dat wanneer de de arbeidsmarkt ‘ongemoeid’ laat, deze de beste uitkomsten genereerd? • Antwoord: Nee • Arbeidsmarkt is imperfect

7. Waarom werkt de arbeidsmarkt niet? • Informatieproblemen • Transactiekosten • Heterogeniteit van arbeid

8. Informatieproblemen • Werkenden/werkzoekenden weten niet welke banen/opdrachten beschikbaar zijn en tegen welke beloning • Opdrachtgevers/werkgevers weten niet waar de productieve mensen zijn. • Resultaat: • Kans op mismatches • Tegelijkertijd werkloosheid en vacatures • Diamond, Mortensen, Pissarides (Nobelprijs, 2010)

9. Transactiekosten • ”Zoek en informatiekosten” die samenhangen met de informatieproblemen, maar ook: • ”Contractkosten”: de kosten om tot een overeenkomst te komen met een andere partij in de transactie, het opstellen van een contract etc. • ”Controle en nalevingkosten” zijn de kosten die moeten worden gemaakt om er zeker van te zijn dat alle partijen zich aan de voorwaarden in het contract houden. • Williamson (Nobelprijs, 2009)

10. Heterogeniteit van arbeid • Verschillen in: • Opleidingsniveau (laag middel hoog) • Ervaring (junior medior senior) • Contracttype (vast flex zzp) • Geografische spreiding (NH noord, Zuid-Limburg) • Dit is zo evident, dat niemand hier een Nobelprijs voor heeft gewonnen

11. De arbeidsmarkt in drieën Arbeidsaanbod UZB Arbeidsvraag Herintreders GSD Matching UWV 3 Scholen Werk te doen Uitkering 1 2 School

12. ‘Stakeholders’ in de regio • Werkzoekenden, al dan niet met baan/opdracht • Werkgevers, al dan niet met werk te vergeven • Overheid op alle niveaus • Onderwijs • Wat is de rol van de stakeholders op de arbeidsmarkt?

13. Werkzoekenden • Actief informatie zoeken • Actief informatie delen

14. Werkgevers • Actief informatie zoeken • Actief informatie delen

15. Overheid • Actief informatie zoeken (verzamelen) • Rangschikken • Up-to-date houden • Actief informatie delen (gericht, ongericht)

16. Scholen • Actief informatie zoeken • Wat willen bedrijven? • Waar zijn de stages? • Actief informatie delen • Wat kunnen onze leerlingen! • Wat is het arbeidsmarktperspectief van onze opleidingen?

17. Dit lijkt allemaal heel eenvoudig • Maar dat is het niet… • Informatie zoeken kost tijd en moeite • Het is voor iedereen beter om informatie actief te delen, maar dat gebeurt te weinig • Bovendien: ‘ruis op de lijn’.. • communicatieproblemen

18. Wat nu? • Transities op de arbeidsmarkt in drieën • School naar werk • Werk naar werk • “Niet werk” naar werk

19. School naar werk • Betrokken stakeholders: scholen, werkgevers, werkzoekende, overheid • Informatieproblemen overwinnen door: • Allen: Voortdurend in gesprek te blijven • Scholen: Voortduren monitoren van toestand en richting “arbeidsvraag” • Overheid: ‘Een taal’ voor competenties  E-portfolio’s • Wat doen we met de ‘varkenscyclus’? • Scholen: Breed, maar goed opleiden • Werkgevers: bereid zijn/blijven om intern bij/om te scholen

20. Werk naar werk • Betrokken stakeholders: werkgevers, werkzoekenden, overheid, scholen • Informatieproblemen overwinnen door: • Bedrijven: actief informatie delen in goede én slechte tijden • Vooral: bedrijven die geografisch of sectoraal nabij zijn • Overheid: actief makelen ism met bv. uitzendbureaus. • Scholen: passend flexibel (om)scholingsaanbod • Ook hier rol voor E-portfolio’s? • Blijft: risico voor ‘overstappende werknemer’ • Risico terugbrengen?

21. ‘Niet werk’ naar werk • Betrokken stakeholders: werkzoekende, werkgever, overheid, scholen • Informatieproblemen overwinnen door: • Werkzoekende: actief delen van informatie over beschikbaarheid • Netwerken, zoeken naar werk ipv zoeken naar baan • Werkgevers: meer inclusieve benadering • Overheid: ontzorg werkgevers en biedt (samen met werkgevers) werkzoekende duurzaam perspectief • Gezamenlijk werkgeverschap?

22. Tot slot • Informatieproblemen zullen er altijd blijven • Communicatiestoornissen dus ook • Voorkom frustraties • Probeer ervan te leren • ‘Keep youreyeson the prize, holdon’: • Een regio met weinig en kortdurende werkloosheid, waar bedrijven altijd voldoende gekwalificeerd personeel hebben. • En: ‘Geen woorden maar daden’