PRIVREDNO PRAVO STATUSNI DEO

1. PRIVREDNO PRAVOSTATUSNI DEO PRIVREDNI SUBJEKTI

2. ZAJEDNIČKA PRAVILA O PRIVREDNIM DRUŠTVIMA • OBELEŽJA PRIVREDNOG DRUŠTVA • Privredno društvo je pravno lice • Privredno društvo obavlja privrednu delatnost • Cilj privrednog društva je sticanje profita • PODELA PRIVREDNIH DRUŠTAVA • Podela po pravnoj formi: 1. ortačko, 2. komanditno, 3. društvo s ograničenom odgovornošću, 4. akcionarsko, 2. javna preduzeća • Podela po složenosti: 1. prosta i 2. složena • Podela po dužini: 1. trajna i 2. određenog trajanja • Podela o vrsti delatnosti: 1. industrijska, 2. poljoprivredna, 3. saobraćajna itd • Podela prema vezama vlasnika: 1. društva lica i 2. društva kapitala

3. PRIVREDNA DRUŠTVA. OSNIVANJE. IMOVINA • Sistemu koncesije društvo se može osnovati samo ako je prethodno dobijena koncesija. Tako, ako je data koncesija Vlada Srbije zaključuje ugovor sa koncesionarom (član 23. ZOK). • Zakonski sistem se primenjuje u osnivanju javnih preduzeća.. • Sistemu dozvole nadležni organ ima diskreciono ovlašćenje da ocenjuje opravdanost osnivanja banke. O zahtevu guverner NBS donosi rešenje. • Normativnisistem-organ koji vrši registraciju ocenjuje samo da li su ispunjene zakonske pretpostavke, ali ne ocenjuje celishodnost osnivanja • Formalna pretpostavka zahteva postojanje osnivačkog akta privrednog društva. • Osnivanje privrednog društva: ispunjenje opšte materijalne pretpostavke - obezbeđenje sredstava za osnivanje i početak rada i posebne materijalne pretpostavke npr. tehnička opremljenost, zaštitu na radu i zaštitu i unapređivanje životne sredine, minimalni osnovni kapital (npr.: za društvo s ograničenom odgovornošću).

4. PRIVREDNA DRUŠTVA. OSNIVANJE. IMOVINA • Privredno društvo osnivaju osnivači društva osnivačkim aktom. On ima formu ugovora ako ga osniva dvoje ili više osnivača, a ako ga osniva jedan osnivač osnivački akt ima formu odluke o osnivanju. Svi osnivači privrednog društva potpisuju osnivački akt. Potpisi osnivača na osnivačkom aktu moraju biti overeni. • Ortačko i komanditno društvo, pored osnivačkog akta (ugovora o osnivanju) mogu imati i ugovor ortaka društva, društvo s ograničenom odgovornošću i ugovor članova društva, a akcionarsko društvo i statut. • Imovina privrednog društva. Odgovornost osnivača i drugih lica • Imovina je skup (celina) svih subjektivnih imovinskih prava jednog privrednog društva. Vlasnik imovine je privredno društvo. Imovina društva je odvojena od imovine vlasnika društva. Stoga osnivači društva i lice na koje je osnivač preneo svoj udeo u društvu nemaju imovinskih ovlašćenja prema društvu.[Ova lica, po osnovu uloga u društvo, mogu učestvovati u upravljanju društvom i u podeli ostvarene dobiti.

5. Imovinu društva čine sva prava koja društvo ima na ulozima i imovinska prava koja je društvo steklo poslovanjem. Osnovni kapital društva predstavlja razlika između ukupne vrednosti imovine i ukupnih obaveza društva, odnosno ukupna vrednost udela, odnosno akcija u društvu. Imovina privrednog društva ima za predmet pravo svojine na pokretnim i nepokretnim stvarima, novčana sredstva i hartije od vrednosti i druga imovinska prava. Ako se u društvo unose stvari i prava koji imaju imovinsku vrednost, procenjuju se da bi se izrazili novčano • Imovinu društva čine i hartije od vrednosti (akcije, tovarni listovi, skladišnice, menice, čekovi itd) imovinska prava industrijske svojine (pravo na patent, uzorak, model, robni ili uslužni žig itd.), ali i imovinska prava javnopravnog karaktera – koncesije ako nisu vezane za ličnost koncesionara.[ • Sva potraživanja, nezavisno iz kojeg obligacionog odnosa proističu, su imovina društva. Imovinu društva čine i nedospela, sporna, ali i neutuživa potraživanja, kao što su zastarela potraživanja.

6. ODGOVORNOST OSNIVAČA I DRUGIH LICA • Pre nego što je privredno društvo nastalo osnivači i druga lica preduzimaju niz pravnih poslova. U tom slučaju se smatra da su se sami osnivači odnosno druga lica obavezali prema drugim licima, pošto društvo kao pravno lice još nije nastalo. • Za obaveze preuzete u vezi sa osnivanjem privrednog društva odgovara privredno društvo solidarno sa osnivačima ili drugim licima samo ako posle registracije ono preuzme te obaveze. • Ortaci, članovi i akcionari privrednog društva dužni su da ulože svoje ugovorene uloge u imovinu društva u skladu sa zakonom, osnivačkim aktom, ugovorom ili drugim aktom društva. Ulozi u društvo mogu biti novčani i nenovčani.Na osnovu unesenih uloga ortaci odnosno članovi društva stiču udeo u društvi, a akcionari akcije društva. • Ortak, član i akcionar odgovara za štetu, po opštim pravilima odgovornosti za štetu, ako u društvo ne unese ili blagovremeno ne unese ugovorene uloge. Naknadu štete može zahtevati društvo, a ortak, član i akcionar koji ima ili zastupa najmanje 5% osnovnog kapšitala društva.

7. ODGOVORNOST ZA ŠTETU ZBOG ZLOUPOTREBE DRUŠTVA • Društvo ima svojstvo pravnog lica i za sve obaveze nastale radnjama zastupnika odnosno organa pravnog lica odgovara svojom imovinom. Zastupnik privrednog društva koji prekorači ovlašćenje za zastupanje odnosno ograničenja ovlašćenja za zastupanje odgovoran je za štetu koju time prouzrokuje privrednom društvu ili trećem licu sa kojim je pravni posao zaključen. • Komanditori komanditnog društva, članovi društva sa ograničenom odgovornošću i akcionari akcionarskog društva trećim licima lično odgovaraju za obaveze društva: 1) ako zloupotrebe privredno društvo za nezakonite ili prevarne radnje ili 2) ako sa imovinom privrednog društva raspolažu kao sa sopstvenom imovinom kao da privredno društvo kao pravno lice ne postoji. Tako preuzete obaveze, naime, nisu obaveze privrednog društva nego obaveze komanditora, članova i akcionara pa za njih odgovaraju sopstvenom imovinom. • Ako su zloupotrebila društvo dva ili više komanditora, članova društva s ograničenom odgovornošću ili akcionara ona za obaveze odgovaraju solidarno.

8. IDENTITET PRIVREDNOG DRUŠTVA. DELATNOST • Najvažnija samosvojna (individualna) obeležja društva su: delatnost, sedište i poslovno ime. Ona se unose u Registar. Delatnost privrednog društva su poslovi koje društvo obavlja sa ciljem sticanja dobiti. Vrstu delatnosti određuje osnivač društva osnivačkim aktom, a ako je društvo osnovano kao akcionarsko društvo i statutom. • Privredno društvo može obavljati sve zakonom dozvoljene delatnosti ako ispunjava propisane uslove za obavljanje svake od tih delatnosti). Delatnosti za koje je zakonom propisano da se mogu obavljati samo na osnovu saglasnosti, dozvole ili drugog akta državnog organa, mogu se obavljati po dobijanju te dozvole, saglasnosti ili drugog akta državnog • Privredno društvo može promeniti delatnost koju je ranije obavljalo (zamena delatnosti), početi sa obavljanjem još jedne ili više delatnosti pored one koju već obavlja (proširenje delatnosti) ili prestati sa obavljanjem pojedinih delatnosti od više delatnosti kojim se bavi (sužavanje delatnosti). Ovo se unosi unosi u osnivački akt društva i registruje se u Registru.

9. IDENTITET PRIVREDNOG DRUŠTVA.SEDIŠTE • Sedište privrednog društva je mesto iz koga se upravlja poslovanjem društva. Sedište privrednog društva određuje se osnivačkim aktom i registruje se u Registru privrednih subjekata. • Ogranak društva - deo društva koji ima određena ovlašćenja u pravnom prometu - nema posebno sedište (nije posebno pravno lice) nego se u registar upisuje prema sedištu društva koji obavlja poslove iz delatnosti društva u mestu van sedišta privrednog društva - i u registar prema mestu poslovanja. Privredno društvo samostalno određuje da li će obrazovati ogranke, njihov broj i kojim aktom će to učiniti. Društvo može obrazovati ogranke aktom o osnivanju, statutom akcionarskog društva (ako je to društvo odlučilo da ima statut) ili nekim drugim aktom. • Društvo može promeniti sedište odlukom organa određenog osnivačkim aktom.Ove promene se unose u Registar.

10. IDENTITET PRIVREDNOG DRUŠTVA.POSLOVNO IME • Poslovno ime je naziv pod kojim privredno društvo obavlja poslovnu delatnost.. • Navođenje poslovnog imena je obavezan sastojak osnivačkog akta društva odnosno statuta. Poslovno ime se upisuje u Registar. Pojedine oznake poslovnog imena su nužne (obavezni elementi poslovnog imena), druge su neobavezne, a treće se mogu uneti samo po prethodno pribavljenoj saglasnosti. • Obavezne sastojke mora sadržati poslovno ime svakog društva. Poslovno ime ortačkog društva sadrži oznaku “ortačko društvo” ili skraćenicu “o.d.” ili “od”; komanditnog društva sadrži oznaku “komanditno društvo” ili skraćenicu “k.d” ili “kd”; društva s ograničenom odgovornošću sadrži oznaku “društvo s ograničenom odgovornošću” ili skraćenicu “d.o.o.” ili “doo”. Poslovno ime akcionarskog društva sadrži oznaku “akcionarsko društvo” ili skraćenicu “a.d.” ili “ad”. Sadržina poslovnog imena nužno uključuje označenje delatnosti i sedište društva, ali i postojanje posebnog statusa “u stečaju”, “u likvidaciji”.

11. IDENTITET PRIVREDNOG DRUŠTVA.POSLOVNO IME • Neobavezne sastojke poslovno ime ne mora da sadrži, ali se pomoću njih se društvo detaljnije označava da bi se razlikovalo od društva koja obavljaju istu delatnost: crteži, slike, ime predela, planine, sela, grada, istorijski datum ili datum osnivanja. Poslovno ime matičnih društava može sadržati oznaku holding, koncern, kompanija, korporacija, grupacija društava, poslovni sistem i matično društvo, a može da sadrži ime ili simbol strane države ili međunarodne organizacije, u skladu sa propisima te države, odnosno međunarodne organizacije. • Neki sastojci se u poslovno ime mogu uneti uz prethodnu saglasnost određenog organa ili lica. U poslovni naziv se, po pravilu, ne može uneti naziv države članice ili teritorijalne jedinice, kao i njen grb, zastavu i druge državne ambleme ili oznake koje ih podražavaju, osim uz prethodnu saglasnost nadležnog organa države ili teritorijalne jedinice. • Poslovno ime privrednog društva ne može da sadrži ime ili deo imena fizičkog lica osim uz saglasnost tog lica, a ako je umrlo, uz saglasnost svih naslednika prvog naslednog reda.

12. IDENTITET PRIVREDNOG DRUŠTVA.POSLOVNO IME • Poslovna pisma i drugi dokumenti društva, upućeni trećim licima moraju sadržati: 1) poslovno ime i pravnu formu društva; 2) sedište; 3) registar u koji je registrovano i broj registracije društva; 4) poslovno ime i sedište banke kod koje ima račun; 5) broj računa i 6) poreski identifikacioni broj, 7)za DOO i AD navode se i podaci o osnovnom kapitalu društva sa naznakom koliko je od toga uplaćeni i uneti, a koliko upisani kapital, 8) pisma jednočlanog DOO i AD društva sadrže naznaku da je to jednočlano društvo. • Poslovno ime se može promeniti, a pod određenim uslovima i preneti na drugo lice.Odluka o promeni poslovnog imena donosi se na način određen osnivačkim aktom. • Poslovno ime društva može se preneti na drugo lice samo zajedno sa prenosom društva koje pod tim poslovnim imenom posluje.

13. ZAŠTITA POSLOVNOG IMENA • poslovno ime se može štititi po službenoj dužnosti ili po tužbi.Registrator po službenoj dužnosti proverava da li je pod istim nazivom registrovan drugi privredni subjekt, odnosno da li je taj naziv već registrovan u skladu sa ZRPS, ako se registraciona prijava odnosi na registraciju osnivanja ili promene naziva. Ako Registrator utvrdi da ovaj uslov nije ispunjen doneće zaključak o odbacivanju registracione prijave • Društvo koje ima pravni interes može podneti tužbusudu za utvrđenje da je registracija podataka o privrednom subjektu ništava u roku od 30 dana od kada je podnosilac tužbe saznao za razlog ništavosti, ali se ne može podneti posle isteka roka od tri godine od dana izvršene registracije. • Privredno društvo koje je pretrpelo štetu zbog neovlašćene upotrebe njegovog poslovnog imena može podneti tužbu protiv štetnika i zahtevati naknadu štete po opštim pravilima o naknadi štete.

14. REGISTRACIJA PRIVREDNOG DRUŠTVA • Registracija privrednih subjekata je upisivanje određenih, relevantnih podataka u registar u skladu sa Zakonom o registraciji privrednih subjekata. Registar jeste jedinstvena centralna, javna, elektronska baza podataka o privrednim subjektima, formirana za teritoriju Republike Srbije. Vodi ga Agencija za privredne registre preko Registratora. • Upis u registar ima pravno dejstvo prema trećim licima od narednog dana od dana kada je registracija te promene obavljena (donošenjem rešenja o usvajanju registracione prijave i njegovo objavljivanje istog dana na internet strani Agencije). • U Registar se registruju: preduzetnik, OD, KD, DOO, AD, zadruga i zadružni savez, i drugi subjekti određeni zakonom. Predmet registracije je: osnivanje, povezivanje i prestanak privrednog subjekta, podaci o privrednom subjeku od značaja za pravni promet, podaci u vezi sa stečajnim postupkom, kao i drugi podaci određeni zakonom.

15. POSTUPAK REGISTRACIJE • Postupak registracije se pokreće podnošenjem registracione prijave Agenciji na propisanom obrascu koji sadrži podatke koji se registruju. • Registraciona prijava se podnosi Agenciji u jednom primerku, neposredno ili poštom. Ako se prijava podnosi elektronskim putem podnosilac unosi podatke u propisani obrazac objavljen na internet strani Agencije, a isprave koje se prilažu uz prijavu dostavlja, takođe, u elektronskoj formi na elektronsku adresu Agencije. U tom slučaju podnosilac registracione prijave je dužan da, u roku od pet dana od dana podnošenja registracione prijave elektronskim putem, dostavi Agenciji originalnu prijavu i priloži propisane isprave. Registrator rešava po prijavi rešenjem ili zaključkom. • Ako su ispunjeni uslovi za registraciju on rešenjem usvaja zahtev iz registracione prijave. • Ako se u roku od pet dana ne reši registraciona prijava, smatraće se da je zahtev iz registracione prijave usvojen i tražena registracija se bez odlaganja sprovedi u Registar.

16. NIŠTAVOST REGISTRACIJE OSNIVANJA • Registracija društva je ništava: 1) ako su u registracionoj prijavi navedeni neistiniti podaci; 2) ako je registracija izvršena na osnovu lažnog dokumenta, dokumenta izdatog u nezakonito sprovedenom postupku ili dokumenta sa neistinitim podacima; 3) ako osnivački akt nije sastavljen u propisanoj formi; 4) ako je delatnost društva nezakonita ili je suprotna javnom interesu; 5) ako osnivački akt ne sadrži podatke o poslovnom imenu društva, vrednosti i vrsti uloga svakog osnivača ili iznosa osnovnog kapitala koji je propisan ZPD ili o delatnosti društva; 6) ako minimalni iznos uloga nije uplaćen u skladu sa ZPD; 7) ako ne postoji pravna i poslovna sposobnost svih osnivača i 8) ako je broj osnivača manji od broja utvrđenog ZPD. • Tužbu za utvrđenje ništavosti podnosi lice koje ima pravni interes sudu u roku od 30 dana od dana kada je podnosilac tužbe saznao za razlog ništavosti (subjektivni rok), a u objektivnom roku od tri godine od dana izvršene registracije. • Ništavost nedeluje na pravne poslove tog društva sa savesnim trećim licima. Utvrđenjem ništavosti registracije privrednog društva, članovi i akcionari postaju solidarno odgovorni za namirenje potraživanja poverilaca društva

17. ZASTUPANJE DRUŠTVA • Koji organ u privrednom društvu je zakonski zastupnik zavisi od forme društva. • Ovlašćenje za zastupanje ortačkog društva na osnovu zakona ima svaki ortak, ako osnivačkim aktom društva nije drukčije određeno. U komanditnom društvu zakonski zastupnik je jedan ili više komplementara (komplementar ima status ortaka ortačkog društva). • Društvo s ograničenom odgovornošću po zakonu zastupa direktor ili upravni odbor. Osnivačkim aktom društva s ograničenom odgovornošću se određuje da li društvo ima direktora ili upravni odbor. • Zatvoreno akcionarsko društvo ima direktora ili upravni odbor koji su zakonski zastupnici društva.Otvoreno akcionarsko društvo ima upravni odbor i izvršni odbor. Zatvoreno akcionarsko društvo može imati izvršni odbor. Upravni odbor bira članove izvršnog odbora. • Generalnog direktora akcionarskog društva bira upravni odbor. Generalni direktor je i predsednik izvršnog odbora. Generalni direktor je zakonski zastupnik (zastupa društvo bez posebnog punomoćja). Akcionarsko društvo, pored generalnog direktora, mogu zastupati i statutarni zastupnici (drugi članovi upravnog odbora odnosno izvršnog odbora, ako je tako određeno osnivačkim aktom društva).

18. Lica koja imaju dužnost prema društvu • Dužnosti prema društvu imaju: 1) ortaci OD i komplementari KD; 2) lica koja se u skladu sa ZPD smatraju kontrolnim članovima DOO ili kontrolnim akcionarima AD; 3) zastupnici društva; 4) članovi upravnog odbora, članovi izvršnog odbora, članovi nadzornog odbora, članovi odbora revizora i interni revizor DOO i AD; 5) lica koja imaju ugovorna ovlašćenja da upravljaju poslovima društva i 6) likvidacioni upravnik društva. • Navedena lica koja imaju lični interes, dužna su biti lojalna, a naročito: da ne koriste imovinu društva u ličnom interesu, ne koriste povlašćene informacije u društvu za lično bogaćenje; ne zloupotrebljavaju pozicije u društvu za lično bogaćenje; ne koriste poslovne mogućnosti društva za svoje lične potrebe i sl. • Lica koja imaju dužnosti prema društvu ne mogu biti direktno ili indirektno angažovana u drugom društvu konkurentske delatnosti, izuzev ako za to dobiju odobrenje.

19. PRAVNE FORME PRIVREDNIH DRUŠTVAORTAČKO DRUŠTVO • Ortačko društvo osnivaju dva ili više fizičkih i/ili pravnih lica u svojstvu ortaka društva radi obavljanja određene delatnosti pod zajedničkim poslovnim imenom, a za dugove društva odgovaraju solidarno i neograničeno celokupnom svojom imovinom, ako sa poveriocem nije drukčije ugovoreno. • Osnivački akt OD je ugovor o osnivanju društva, a ortaci mogu imati i ugovor ortaka društva. • Osnivački akt - ugovor o osnivanju od zaključuje se u pisanom obliku, a potpisi osnivača overavaju se. Izmene i dopune ugovora vrše se uz saglasnost svih ortaka društva osim kad je tim ugovorom drukčije određeno. Ugovor o osnivanju OD naročito sadrži: 1) puno ime i prebivalište svih fizičkih lica ortaka i poslovneo ime i sedište pravnog lica svakog ortaka; 2) poslovno ime i sedište društva; 3) delatnost; 4) označenje vrste i vrednosti uloga ortaka. Ugovor ortaka društva naročito uređuje poslovanje i upravljanje društvom. Formalan je jer se sačinjava u pisanoj formi i potpisuje ga svaki ortak, ali ne mora biti overen.

20. PRAVNE FORME PRIVREDNIH DRUŠTVAORTAČKO DRUŠTVO • Odnosi između ortaka i ortaka sa ortačkim društvom uređuju se ugovorom o osnivanju OD i ugovorom ortaka društva, ako je OD zaključilo takav ugovor. • Obaveza unošenja uloga. Raspolaganje udelom • Upravljanje ortačkim društvom (poslovodstvo). • Raspodela dobiti i snošenje gubitaka • Odgovornost ortaka za obaveze društva • OD kao subjekat prava (pravno lice) prestaje: 1) istekom vremena na koje je osnovano ili ispunjenjem cilja osnivanja; 2) odlukom ortaka o prestanku; 3) stečajem društva; 4) neobavljanjem poslova neprekidno u periodu od dve godine; 5) sudskom odlukom o prestanku; 6) nastupanjem bilo kojeg drugog događaja određenog osnivačkim aktom ili ugovorom ortaka društva koji ima za posledicu prestanak društva.

21. PRAVNE FORME PRIVREDNIH DRUŠTVAORTAČKO DRUŠTVO • Kad osnivačkim aktom ili ugovorom ortaka društva nije drukčije određeno, svojstvo ortaka u OD prestaje u slučaju: 1) smrti ortaka; 2) otvaranje stečaja nad nekim od ortaka; 3) otkaza nekog ortaka; 4) donošenja odluke ortaka u skladu sa osnivačkim aktom, ugovorom ortaka društva; i 5) u drugim slučajevima određenim osnivačkim aktom ili ugovorom ortaka OD. • OD nastavlja da posluje sa naslednicima preminulog ortaka, ako je tako određeno osnivačkim aktom i uz saglasnost naslednika. Ova prava naslednici mogu vršiti od dana saznanja za nasleđivanje ili od dana postavljanja zastupnika nasledniku koji nema poslovnu sposobnost. • Svaki ortak društva može da otkaže članstvo u društvu podnošenjem pisanog otkaza najmanje šest meseci pre isteka poslovne godine, osim ako je osnivačkim aktom drukčije određeno. Isključenje ili ograničenje prava ortaka na otkaz je ništavo.

22. PRAVNE FORME PRIVREDNIH DRUŠTVAORTAČKO DRUŠTVO • Ako se otkazima (ili na drugi način) broj članova društva svede na jedan taj ortak je dužan da preduzeme sve neophodne mere da uskladi poslovanje društva uslovima propisanim ZPD ili da nastavi poslovanje kao preduzetnik, naknasnije u roku od tri meseca od dana kada je ostao jedini ortak društva. Ako u tom roku jedini ortak ortačkog društva ne uskladi svoj položaj sa ZPD, ortačko društvo prestaje likvidacijom. • Prestanak društva i istupanje ortaka iz ortačkog društva prijavljuju Agenciji za privredne registre preostali ortaci ovlašćeni za zastupanje ortačkog društva. Ako je ortačko društvo prestalo sudskom odlukom, sud po službenoj dužnosti registruje prestanak ortačkog društva.

23. PRAVNE FORME PRIVREDNIH DRUŠTVAKOMANDITNO DRUŠTVO 1 • Komanditno društvo je privredno društvo koje osnivaju ugovorom dva ili više fizičkih i/ili pravnih lica u svojstvu ortaka, radi obavljanja određene delatnosti pod zajedničkim poslovnim imenom, od kojih najmanje jedno lice za obaveze tog društva odgovara neograničeno (komplementar), a najmanje jedno lice odgovara ograničeno do visine svog ugovorenog uloga (komanditor). • Jedni članovi odgovaraju za obaveze društva neograničeno i nazivaju se komplementari. Odgovornost komplementarna je supsidijarna. KD odgovara za svoje obaveze celokupnom svojom imovinom, a u slučaju da društvo nema imovine odgovaraju komplementari. Drugi članovi odgovaraju za obaveze društva u visini svog uloga i nazivaju se komanditori. Svojstvo komplementara i komanditora može biti fizičko i/ili pravno lice. • Osnivanje komanditnog društva

24. PRAVNE FORME PRIVREDNIH DRUŠTVAKOMANDITNO DRUŠTVO 2 • KD se osniva ugovorom svih članova društva, u pismenoj formi, a potpisi ugovarača moraju biti overeni. Forma ovog ugovora je bitan uslov njegove punovažnosti (forma ad solemnitatem). Ugovor mora da sadrži sledeće bitne elemente: 1) puno ime i prebivalište svakog fizičkog lica i poslovno ime i sedište pravnog lica komplementara i komanditora, kao i označenje koje lice ima svojstvo ortaka; 2) poslovno ime i sedište društva; 3) označenje vrste i vrednosti uloga svakog osnivača; 4) delatnost komanditnog društva. • UGOVOR ORTAKA DRUŠTVA: mora biti pisan i potpisan od svih ortaka. On se ne mora biti overen i ne prilaže se uz registracionu prijavu. U slučaju neusklađenosti između osnivačkog akta KD društva i ugovora ortaka društva, primenjuje se ugovor o osnivanju KD.

25. PRAVNE FORME PRIVREDNIH DRUŠTVAKOMANDITNO DRUŠTVO 3 • PRIJAVA OSNIVANJA KD. ODNOSI ORTAKA I IZMEĐU KD I ORTAKA • Uz registracionu prijavu osnivanja KD prilažu se: 1) dokaz o identitetu osnivača (2) osnivački ugovor društva, sa overenim potpisima osnivača; 3) potvrda banke o uplati novčanog uloga komanditora na privremeni račun ili njegova overena izjava o tome da je obezbedio novčani ulog; 4) procena ovlašćenog procenjivača vrednosti nenovčanog uloga komanditora; 5) odluka o imenovanju zastupnika društva, ako zastupnik nije određen osnivačkim aktom i 6) overen potpis zastupnika. • Unošenje uloga komplementara i komanditora u KD, prenošenje udela u društvu, deoba dobiti i snošenje gubitaka reguliše se osnivačkim ugovorom ili ugovorom ortaka. U slučaju da tim ugovorima ovi odnosi nisu regulisani primenjuju se sledeća dopunsko dispozitivna pravila.Ulog komanditora u KD, isto kao i komplementara, može biti novčani i nenovčani, uključujući i izvršeni rad i usluge u KD. Nenovčani ulog se mora proceniti. Komanditor unosi u KD ceo ugovoreni ulog (unovčani i nenovčani izuzev rada i usluga koje će se tek izvršiti) pre sticanja svojstva komanditora. Nije predviđen minimalni novčani deo osnovnog kapitala koji se mora uneti u komanditno društvo.

26. PRAVNE FORME PRIVREDNIH DRUŠTVAKOMANDITNO DRUŠTVO 4 • UPRAVLJANJE DRUŠTVOM. PROMENE U ČLANSTVU. Komplementari upravljaju društvom i vode poslove društva te su oni ovlašćeni da prema trećim licima zastupaju KD. KD mogu zastupati jedan komplementar, neki komplementari kojima je povereno poslovodstvo ili svi komplementari. Komanditor ne može da zastupa KD, osim po dobijenom punomoćju ili prokuri. Lični poverioci komanditora i komplementara nemaju pravo naplate i obezbeđenja plaćanja iz imovine KD. Ali, ako imovina KD nije dovoljna za namirenje potraživanja poverilaca društva, poverioci društva svoja potraživanja prema komplementarima ostvaruju ravnopravno s njihovim ličnim poveriocima. • KD ne prestaje u slučaju smrti komanditora, kao ni u slučaju prestanka komanditora koji nije fizičko lice.Ako iz KD istupe svi komplementari, a novi komplementari nisu primljeni u roku od tri meseca od dana istupanja poslednjeg komplementara, komanditori mogu u daljem roku od tri meseca doneti jednoglasnu odluku o promeni pravne forme u DOO ili AD. Ukoliko komanditori ne postupe na navedeni način KD prestaje likvidacijom.U slučaju da iz komanditnog društva istupe svi komanditori, komanditno društvo može nastaviti da posluje kao ortačko društvo ili kao preduzetnik.

27. PRAVNE FORME PRIVREDNIH DRUŠTVADRUŠTVO S OGRANIČENOM ODGOVORNOŠĆU 1 • Pojam. Osnivači društva • DOO je forma društva koje osniva jedno ili više pravnih i/ili fizičkih lica, u svojstvu članova društva, radi obavljanja određene delatnosti pod zajedničkim poslovnim imenom, a za svoje obaveze ovo društvo odgovara celokupnom imovinom. Nijedan član društva ne odgovara svojom imovinom za obaveze društva. Član društva koji u društvo nije uneo ulog, u skladu sa osnivačkim aktom društva, odgovara za neuneti ulog u imovinu društva. • Društvo može osnovati jedno pravno ili fizičko lice ili više pravnih i/ili fizičkih lica, ali ne više od 50 članova. Ako se broj članova društva poveća iznad 50, ali ne više od 100 članova, i ako se taj broj održai u periodu dužem od godinu dana, to društvo menja pravnu formu u formu zatvorenog akcionarskog društva. • Osnivanje DOO počinje zaključenjem ugovora o osnivanju odnosno donošenjem osnivačkog akta, a završava se njegovim registracijom kada stiče pravni subjektivitet.

28. PRAVNE FORME PRIVREDNIH DRUŠTVADRUŠTVO S OGRANIČENOM ODGOVORNOŠĆU 2 • OSNIVAČKI AKT • Ako društvo osnivaju dva ili više osnivača osnivački akt je ugovor, a kada ga osniva jedan osnivač - odluka o osnivanju. Dva ili više lica osnivaju DOO na osnovu ugovora. u pismenom obliku, a potpisi osnivača društva moraju se overiti. I punomoćje kojim je osnivač ovlastio fizičko lice da u ime i za njegov račun zaključi ugovor o osnivanju društva mora biti sačinjeno u pismenom obliku, a potpis vlastodavca (osnivača) overen pred sudom. • Osnivački akt društva naročito sadrži: 1) puno ime i prebivalište svakog fizičkog lica i poslovno ime i sedište svakog pravnog lica člana društva; 2) poslovno ime i sedište društva; 3) delatnost; 4) iznos osnovnog kapitala i iznose, vrstu i vrednost uloga svakog osnivača i opis vrste i vrednost nenovčanog uloga; 5) način i vreme unošenja nenovčanog uloga, odnosno vreme uplate novčanih uloga; 6) ukupan iznos troškova osnivanja; 7) odredbe posebne pogodnosti bilo kom licu koje je učestvovalo u osnivanju društva ili u poslovima pre osnivanja društva ili utvrđivanja ispunjenosti uslova za početak poslovanja

29. PRAVNE FORME PRIVREDNIH DRUŠTVADRUŠTVO S OGRANIČENOM ODGOVORNOŠĆU 3 • Ugovor članova društva. Članovi DOO mogu da zaključe ugovor. On se ne dostavlja se uz registracionu prijavu društva. Zaključuje se pisanoj formi (ne mora biti overen). Ugovor i njegove izmene i dopune, proizvode dejstvo danom potpisivanja od svih članova društva, ako ugovorom nije drukčije određeno. • Ugovor naročito sadrži: odredbe o: obavezama članova društva na dodatne uloge pored osnovnih uloga, kao i posebnim naknadama i posledicama u slučaju neispunjenja takvih obaveza; posebnim uslovima i načinu prenosa udela članova društva koji se razlikuje od načina regulisanog ZPD; načinu za ostvarivanje prava glasa članova društva ili prava na dividendu; postupku odlučivanja među članovima društva. • Ako su osnivački akt društva i ugovor članova društva neusklađeni, primenjuje se osnivački akt društva.

30. PRAVNE FORME PRIVREDNIH DRUŠTVADRUŠTVO S OGRANIČENOM ODGOVORNOŠĆU 4 • ULOZI I OSNOVNI KAPITAL • Ulog u DOO može biti novčani i nenovčani. Nenovčani ulog uključuje i izvršeni rad i pružene usluge društvu. Osnovni kapital društva formira se od uloga osnivača. Novčani deo osnovnog kapitala društva s ograničenom odgovornošću na dan uplate iznosi najmanje od 500 evra u dinarskoj protivvrednosti po srednjem kursu. Najmanje polovina ovog iznosa uplaćuje se na privremeni račun do registracije društva, a ostatak se uplaćuje na na račun društva u roku od dve godine od od dana registracije. • Za osnivanje finansijskih i osiguravajućih organizacija i privrednih društava koja obavljaju zakonom određene delatnosti, kao društava s ograničenom odgovornošću, posebnim zakonom može se odrediti veći minimalni osnovni kapital. • Osnovni kapital društva može se odlukom skupštine članova povećati novim ulozima članova ili pretvaranjem raspoloživih rezervi za ove namene u osnovni kapital. On se može smanjiti odlukom skupštine članova, ali ne ispod iznosa propisanog minimalnog osnovnog kapitala.

31. PRAVNE FORME PRIVREDNIH DRUŠTVADRUŠTVO S OGRANIČENOM ODGOVORNOŠĆU 5 • Udeli u društvu • DOO stiče udeo u osnovnom kapitalu društva srazmerno vrednosti unesenog uloga. Član društva može imati jedan udeo u društvu. Ako član društva stekne jedan ili više udela, ti udeli se spajaju sa postojećim udelom i zajedno čine jedan udeo. • Udeo može pripadati jednom licu ili većem broju lica. Kad su dva ili više lica imaoci udela smatraju se suvlasnicima. Suvlasnici se, u odnosu na društvo, smatraju jednim članom. U knjigu udela upisuje se puno ime i adresa svakog suvlasnika udela. Suvlasnici udela u društvu svoja prava glasa i druga prava ostvaruju preko jednog zajedničkog punomoćnika, ako osnivačkim aktom ili ugovorom članova društva nije drukčije određeno. • Udeli u društvu nisu hartije od vrednosti. Shodno tome ne mogu se sticati, niti se njima može raspolagati upućivanjem javne ponude. Društvo izdaje svakom članu potvrde kao dokaz članstva i njegovog udela, ako osnivačkim aktom ili ugovorom članova društva nije drukčije određeno.

32. PRAVNE FORME PRIVREDNIH DRUŠTVADRUŠTVO S OGRANIČENOM ODGOVORNOŠĆU 6 • KNJIGA UDELA. ZNAČAJ UPISA. PRAVA • DOO vodi knjigu udela i dužno je da je drži u svom sedištu. U knjigu se upisuju: ime i prebivalište odnosno poslovno ime; sedište i poreski identifikacioni broj svakog člana društva, odnosno svakog suvlasnika i njihovog zajedničkog punomoćnika; iznos ugovorenih i uplaćenih uloga i eventualne sporedne činidbe i dopunski ulozi pored osnovnog uloga: opterećenje udela; broj ili procenat glasova svakog udela, podele i svi prenosi udela uključujući i vreme prenosa i ime podnosioca i sticaoca, kao i sve eventualne promene ovih podataka. Promene ovih podataka registruju se u Registru. • U odnosu na društvo član društva je lice koje je kao takvo upisano u knjigu udela, a u odnosu na treća lica, član društva je lice koje je kao takvo registrovano u Registru. • Članovi društva po osnovu udela imaju: 1) pravo glasa; 2) imovinska prava prema društvu uključujući i učešće u dobiti i 3) pravo učešća u raspodeli likvidacionog viška. Ova prava srazmerna su udelima članova u ukupno uplaćenom osnovnom kapitalu društva u vreme ostvarenja tih prava, ako osnivačkim aktom nije drukčije određeno.

33. PRAVNE FORME PRIVREDNIH DRUŠTVADRUŠTVO S OGRANIČENOM ODGOVORNOŠĆU 7 • SOPSTVENI ULOZI DRUŠTVA • Sopstvenim udelom društva s ograničenom odgovornošću smatra se udeo koji društvo stekne od svojih članova. Od svojih članova društvo može sticati udele koji su u celini uplaćeni, kao i udele koji nisu u celini uplaćeni. Društvo može steći udele kupovinom od članova društva po osnovu prinudnog prestanka svojstva člana društva ili po drugom osnovu. Društvo po osnovu sopstvenog udela nema pravo glasa, a ti udeli se ne računaju u kvorum glasova i ne daju pravo na dividendu. • PRAVO RASPOLAGANJA UDELOM • Ako ZPD, osnivačkim aktom ili ugovorom članova društva nije drukčije uređeno, udeo člana DOO može se slobodno prenositi i to: 1) drugom članu društva ili društvu; 2) supružniku prenosioca, bratu, sestri, pretku, potomku ili supružniku potomka; 3) zakonskom zastupniku ili nasledniku člana društva nakon njegove smrti; 4) statusnom promenom u skladu sa ZPD.

34. PRAVNE FORME PRIVREDNIH DRUŠTVADRUŠTVO S OGRANIČENOM ODGOVORNOŠĆU 8 • Član društva pre nego što ponudi svoj udeo ili deo udela trećem licu, izvan kruga navedenih lica, dužan je da taj udeo ili deo udela ponudi društvu - zakonsko pravo prečeg sticanja. Ako društvo ne iskoristi pravo prečeg sticanja u roku određenim osnivačkim aktom ili ugovorom, ponuda se dostavlja drugim članovima društva. Ukoliko je ponuda člana društvu, odnosno članovima društva za sticanje udela, odbijena taj član društva može preneti svoj udeo ili deo ponuđenog udela trećem licu po ceni i u skladu sa drugim uslovima svoje ponude društvu odnosno članovima društva ili po višoj ceni. • ZALAGANJE UDELA OD STRANE ČLANA • Član DOO može dati udeo u zalogu za obezbeđenje kredita ili druge svoje obaveze, ako osnivačkim aktom ili ugovorom članova društva nije drukčije određeno. Davanje udela u zalogu upisuje se u registar zaloge.

35. PRAVNE FORME PRIVREDNIH DRUŠTVADRUŠTVO S OGRANIČENOM ODGOVORNOŠĆU 9 • Pravo isplate dobitiČlan DOO ima pravo na isplatu dobitisrazmerno udelu u osnovnom kapitalu društva, u vreme donošenja odluke društva o takvoj isplati, ako osnivačkim aktom ili ugovorom članova društva nije drukčije određeno. Član društva koji stekne pravo na određenu isplatu postaje poverilac društva u odnosu na tu isplatu. • Organi društva: skupština, direktor. ili upravni odbor, interni revizor ili odbor revizora ako je tako određeno osnivačkim aktom ili ugovorom članova društva. • Skupštinu čine njeni članovi. U društvu s jednim članom ovlašćenja skupštine članova vrši taj član ili ovlašćeno lice. Kad drugačije nje određeno ZPD, osnivačkim aktom ili ugovorom članova društva skupština • Skupština DOO odlučuje o: odobravanju poslova zaključenih u vezi osnivanja društva pre registracije; izboru i razrešenju direktora ili članova upravnog odbora i utvrđivanju njihove naknade, odnono zarade; odobravanju finansijskog izveštaja, donošenju odluke o vremenu i iznosu isplate članovima društva; davanju prokure i poslovnog punomoćja za sve ogranke društva; dopunskim ulozima od strane članova društva; i o drugim poslovima određenim članom 137. ZPD.

36. PRAVNE FORME PRIVREDNIH DRUŠTVADRUŠTVO S OGRANIČENOM ODGOVORNOŠĆU 10 • DOO može da ima direktora ili upravni odbo. Biraju se na sednici skupštine, osim prvog direktora ili članova prvog upravnog odbora koji mogu biti određeni osnivačkim aktom. Upravni odbor ima predsednika koga biraju članovi upravnog odobora, ako osnivačkim aktom nije drugačije određeno. Predsednik upravnog odbora zastupa društvo. • Ako osnivačkim aktom društva nije drukčije određeno, direktor ili upravni odbor nadležan je za: zastupanje društva i vođenje poslova društva, utvrđivanje predloga poslovnog plana, sazivanje sednice skupštine članova društva i utvrđivanje predloga dnevnog reda, sprovođenje odluka skupštine članova, zaključenje ugovora o kreditu, davanje i opozivanje prokure. • Društvo ima internog revizora. Osnivačkim aktom ili ugovorom članova društva može biti određeno da društvo ima odbor revizora. Odbor revizora se sastoji od najmanje tri člana. Interni revizor je fizičko lice koje mora ispunjavati uslove određene posebnim zakonom. Interni revizor i odbor revizora izveštavaju skupštinu članova društva: o računovodstvu, izveštajima i finansijskom poslovanju društva i njegovih povezanih društava, usklađivanju poslovanja društva sa zakonskim i drugim regulatornim zahtevima.

37. PRAVNE FORME PRIVREDNIH DRUŠTVADRUŠTVO S OGRANIČENOM ODGOVORNOŠĆU 11 • Prestanaksvojstva člana društva i društva: Članu društva prestaje svojstvo člana: 1) smrću; 2) prestankom pravno lica; 3)istupanjem (povlačenjem) u skladu sa osnivačkim aktom ili ugovorom članova društva ili uz povredu osnivačkog akta ili ugovora članova društva; 4) istupanjem (povlačenjem) u skladu sa sudskom odlukom; 5) isključenjem u skladu sa sudskom odlukom, sa osnivačkim aktom ili ugovorom članova društva; 6) prenosom udela drugom licu; 7) u slučaju drugih događaja određenih osnivačkim aktom ili ugovorom članova društva koji vode prestanku svojstva člana društva. • DOO prestaje: 1) istekom vremena određenog u osnivačkom aktu; 2) odlukom skupštine članova; 3) statusnim promenama koje vode prestanku društva; 4) stečajem; 5) pravosnažnom odlukom kojom se utvrđuje da je registracija društva bila ništava i određuje brisanje društva; 6) nastupanjem događaja određenog osnivačkim aktom ili ugovorom članova društva. Jednočlano društvo prestaje u slučaju stečaja ili likvidacije nad jednim članom koji nema pravnog sledbenika, odnosno smrću člana koji nema naslednika udela.

38. PRAVNE FORME PRIVREDNIH DRUŠTVAAkcionarsko društvo (AD) • Pojam AD je društvo koje osniva jedno ili više pravnih i/ili fizičkih lica u svojstvu akcionara radi obavljanja određene delatnosti pod zajedničkim poslovnim imenom, čiji je osnovni kapital utvrđen i podeljen na akcije. • Obeležja AD: 1) to je društvo kapitala u kome nije bitno ko u njemu učestvuje s kapitalom nego je bitan ulog u osnovni kapital društva čija pravna sudbina nije vezana za lice koje ga je u društvo unelo (po pravilu ulog ostaje u društvu i kada se akcionari menjaju); 2) osnovni kapital podeljen je na akcije koje se, po pravilu, pravnim poslovima mogu prenositi sa jednog na drugo lice; 3) akcionar odgovara za obaveze društva do visine svog uloga a ne odgovara za obaveze društva svojom imovinom jer je imovina društva, kao i kod ostalih društava, odvojena od imovine akcionara; 4) srazmerno kapitalu koga ima u društvu (broju akcija) akcionar ima pravo na upravljanje i 5) akcionarsko društvo je ima svojstvo pravnog lica i za svoje obaveze odgovara svojom imovinom.

39. PRAVNE FORME PRIVREDNIH DRUŠTVAAkcionarsko društvo (AD) 2 • Osnivanje AD. ugovorom o osnivanju, a ako ga osniva jedan osnivač - odlukom o osnivanju. Osnivaki akti su u pisanoj formi, a potpisi u ugovoru odnosno odluci o osnivanju overeni. Broj lica koja mogu zaključiti ugovor o osnivanju otvorenog akcionarskog društva nije ograničen. • Osnivački akt akcionarskog društva sadrži naročito: puno ime i prebivalište fizičkih lica, odnosno poslovno ime i sedište pravnog lica svakog osnivača društva, poslovno ime i sedište društva, delatnost, označenje da li je društvo otvoreno ili zatvoreno, iznos osnovnog kapitala upisanog i uplaćenog i način njegovog unošenja, odnosno oblik u kome se unosi ulog, broj akcija i njihovu nominalnu vrednost, vrste i klase akcija koje je društvo ovlašćeno da izda kao i pravo akcija svake klase i druge podatke određene članom 185. stav 1. ZPD. • ADmože da ima statut.Njime se bliže uređuje poslovanje u AD. U slučaju neusklađenosti osnivačkog akta i statuta društva primenjuje se osnivački akt društva.

40. PRAVNE FORME PRIVREDNIH DRUŠTVAAkcionarsko društvo (AD) 3 • Osnivačka skupština AD. Osnivači koji osnivaju AD javnim putem obavezni su, u slučaju uspele emisije, da sazovu i održe osnivačku skupštinu u roku od 60 dana od dana isteka roka za upis akcija utvrđenog u javnoj ponudi i prospektu. Svi upisnici potpuno uplaćenih akcija imaju pravo da učestvuju sa pravom glasa na osnivačkoj skupštini. Kvorum za održavanje osnivačke skupštine i pravovaljano odlučivanje je obična većina uplaćenih akcija koje daju pravo glasa o pitanjima iz njene nadležnosti. • Ako osnivači akcionarskog društva ne sazovu osnivačku skupštinu u roku od 60 dana, od isteka roka za upis smatra se da osnivanje društva nije uspelo. U tom slučaju osnivači odgovaraju solidarno upisnicima akcija za povraćaj uplaćenih iznosa. • Nadležnost osnivačke skupštine AD: utvrđuje da li su propisno upisane i uplaćene akcije, odnosno da li su uneti nenovčani ulozi, u skladu sa ZPD i osnivačkim aktom; bira prvog direktora društva, odnosno članove prvog upravnog odbora, ako to osnivači nisu izvršili u osnivačkom aktu i odlučuje i o ostalim pitanjima određenim u članu 202. ZPD.

41. PRAVNE FORME PRIVREDNIH DRUŠTVAAkcionarsko društvo (AD) 4 • Zatvoreno i otvoreno AD. Ako u osnivačkom aktu nije navedena vrsta društva, akcionarsko društvo je otvoreno. • Zatvoreno AD je društvo čije se akcije izdaju samo njihovim osnivačima ili ograničenom broju drugih lica, u skladu sa zakonom. Ono može imati najviše 100 akcionara. Ako se broj akcionara zatvorenog društva poveća iznad 100 u periodu dužem od godinu dana to društvo postaje otvoreno društvo. Zatvoreno društvo ne može vršiti upis akcija javnom ponudom ili na drugi način nuditi svoje akcije javnim putem. Otvoreno AD je ono koje učini, u vreme osnivanja ili nakon osnivanja, javni poziv za upis i uplatu akcija. Javni poziv vrši se javnom ponudom i prospektom u skladu sa ZPD i zakonom kojim se uređuje tržište hartija od vrednosti. Osnivači koji osnivaju AD javnim putem obavezni su, u slučaju uspele emisije, da sazovu i održe osnivačku skupštinu u roku od 60 dana od dana isteka roka za upis akcija utvrđenog u javnoj ponudi i prospektu.

42. PRAVNE FORME PRIVREDNIH DRUŠTVAAkcionarsko društvo (AD) 5 • Akcije. AD može izdavati obične (redovne) i preferencijalne (povlašćene) akcije. Ono ne može izdavati akcije na donosioca. Osnivači otvorenog društva iotvoreno AD, upisuje emisije akcija i drugih hartija od vrednosti izdatih javnom ponudom, u skladu sa zakonom i aktima Komisije za hartije od vrednosti. Akcionarom u odnosu prema društvu i trećim licima smatra se lice koje je upisano u Centralni registar hartija od vrednosti, u skladu sa zakonom. • Obična akcija AD daje akcionaru ista prava kao što su prava: pristupa pravnim aktima i informacijama AD; učešća u radu skupštine i glasanja - jedna akcija daje pravo na jedan glas;na isplatu dividendi, posle isplate dividendi na sve izdate preferencijalne akcije u punom iznosu: učešća u raspodeli likvidacionog viška, a nakon isplate poverilaca i akcionara bilo kojih preferencijalnih akcija; prečeg sticanja akcija iz novih emisija i zamenljivih obaveza; raspolaganja akcijama • Prava akcionara sa preferenacijalnim akcijama uključuju naročito prednosti u odnosu na obične akcije u pogledu prvenstva isplate dividendi i kod prvenstva naplate kod likvidacije društva.

43. PRAVNE FORME PRIVREDNIH DRUŠTVAAkcionarsko društvo (AD) 6 • Dividende i druge isplate akcionarima. AD može odobriti plaćanje dividendi na svoje akcije godišnje u skladu sa odlukama redovne godišnje skupštine ili u bilo koje vreme između godišnjih skupština, osim ako osnivačkim aktom društva nije drukčije određeno. • Po usvajanju finansijskog izveštaja za prethodnu poslovnu godinu dobit te godine raspoređuje se sledećim redom: 1) za pokriće gubitaka prenesenih iz ranijih godina; 2) za zakonske rezerve; 3) za dividendu u skladu sa ZPD; 4) za statutarne rezerve i druge rezerve, ako ih društvo utvrdi opštim aktom. • Dividende se mogu plaćati u novcu i u akcijama ili drugim hartijama od vrednosti društva ili akcijama tog društva u drugim društvima, kao i u drugoj imovini, osim ako je osnivačkim aktom društva drukčije određeno.

44. Akcionarsko društvo (AD) 7 • Unošenje uloga u društvo predstavlja najvažniju obavezu akcionara. Ulog u AD u zamenu za izdavanje akcija može se uneti u novcu ili u stvarima i pravima, ali ne i u radu i uslugama društva. Izuzetno, nenovčani ulog u zatvoreno ADo može biti u izvršenom radu i uslugama za društvo, ako je to određeno osnivačkim aktom. • Minimalni osnovni kapital: zatvorenog AD na dan uplate iznosi najmanje 10.000 evra u dinarskoj protivvrednosti po srednjem kursu, a otvorenog društva na dan uplate iznosi najmanje 25.000 evra u dinarskoj protivvrednosti po srednjem kursu.Za osnivanje finansijskih i osiguravajućih organizacija, kao i društava koja obavljajuu zakonom određene delatnosti kao AD, može se odrediti veći novčani deo minimalnog osnovnog kapitala. • Osnovni kapital otvorenog AD može se povećati odlukom skupštine akcionara. Osnovni kapital se može smanjti poništenjem sopstvenih akcija.

45. Akcionarsko društvo (AD) 8 • Organi akcionarskog društva: Zatvoreno AD ima skupštinu akcionara, direktora ili upravni odbor, a može imati izvršni odbor, internog revizora ili odbor revizora. • Otvoreno AD ima: skupštinu akcionara, upravni odbor (ima najmanje tri člana a najviše 15 članova), izvršni odbor (bira ih upravni odbor) i sekretara društva (bira ga upravni odbor društva), a može imati internog revizora, nadzoni odbor ili odbor revizora (ovi organi moraju postojati kod kotiranog društva). • Skupština AD: čine je akcionari. Svaki akcionar, u skladu sa statutom, lično ili preko punomoćnika ima pravo učestvovanja u radu skupštine akcionara, pravo glasa ako ima akcije sa pravom glasa, pravo podnošenja predloga i dobijanja odgovora u vezi sa pitanjem iz dnevnog reda, kao i pravo postavljanja pitanja u vezi sa dnevnim redom u skladu sa ZPD. Skupština može biti godišnja (redovna), vanredna i skupština po nalogu suda.

46. Akcionarsko društvo (AD)9 • Zatvoreno AD ima direktora ili upravni odbor. Otvoreno AD ima upravni odbor. U otvorenom AD upravni odbor ima najmanje tri člana i najviše 15 članova. Članovi upravnog odbora AD:1) biraju se od strane akcionara na svakoj godišnjoj skupštini, i 2) mogu se birati od strane akcionara na bilo kojoj vanrednoj skupštini koja je sazvana radi tog izbora. • Upravni odbor AD naročito odlučuje o:1) kontroli tačnosti finansijskih izveštaja i informacija; 2) upravljanju razvojem društva i strategijom i nadziranjem izvršnih direktora i administracije društva; 3) utvrđivanju ili odobravanje poslovnog plana društva; 4) sazivanju sednice skupštine akcionara i utvrđivanje predloga dnevnog reda; 5) davanju i opozivu prokure. • Otvoreno AD ima izvršni odbor. Zatvoreno AD može imati izvršni odbor. Upravni odbor bira članove izvršnog odbora - izvršne direktore i generalnog direktora AD. Generalni direktor AD je predsednik izvršnog odbora.

47. Akcionarsko društvo (AD)10 • Osnivačkim aktom ili statutom otvorenog AD može se odrediti, a kod kotiranog AD mora se odrediti, da društvo ima internog revizora, nadzorni odbor ili odbor revizora. • Nadzorni odbor je obavezan organ u AD koja obavljaju delatnost za koju je to propisano posebnim zakonom. Osnivačkim aktom ili statutom zatvorenog AD može se odrediti da društvo ima internog revizora ili odbor revizora. Nadzorni odbor ili odbor revizora imaju najmanje tri člana. • Internog revizora i članove odbora revizora AD bira upravni odbor iz reda nezavisnih članova upravnog odbora AD. Nadzorni odbor, interni revizor i odbor revizora AD izveštavaju skupštinu akcionara naročito o: 1) računovodstvenoj praksi, izveštajima i praksi finansijskog izveštavanja društva i njegovih povezanih društava; 2) usklađenosti poslovanja društva sa zakonskim i drugim zahtevima regulatornih tela; 3) kvalifikovanosti, nezavisnosti i sposobnosti nezavisnog revizora društva; 4) ugovorima sklopljenim između društva i članova upravnog odbora društva

48. Akcionarsko društvo (AD)11 • Otvoreno akcionarsko društvo ima sekretara, koga bira upravni odbor društva. Mandat sekretara otvorenog akcionarskog društva utvrđuje se statutom. Sekretar akcionarskog društva je odgovoran za vođenje knjiga akcionara, za pripremu sednica i vođenje zapisnika skupštine akcionara i sednica upravnog odbora, izvršnog odbora i nadzornog odbora društva, registra zapisnika sednica skupštine akcionara, registra zapisnika sednica upravnog odbora i nadzornog odbora društva i čuvanje dokumenata utvrđenih ZPD i statutom AD, osim finansijskih izveštaja. • Sekretar otvorenog akcionarskog društva odgovoran je za organizovanje rada i praćenje izvršavanja odluka skupštine akcionara, upravnog odbora i nadzornog odbora društva

49. Akcionarsko društvo (AD)12 • AD prestaje: 1) protekom vremena za koje je osnovano; 2) pravosnažnom odlukom skupštine akcionara koja se donosi kvalifikovanom većinom; 3) pravosnažnom odlukom nadležnog suda kojom se utvrđuje da je registracija bila ništava i određuje brisanje društva po službenoj dužnosti; 4) odlukom stečajnog veća o otvaranju i zaključenju stečajnog postupka kojom se odbija otvaranje glavnog stečajnog postupka zbog nemogućnosti da se iz stečajne mase pokriju troškovi stečajnog postupka; 5) stečajem; 6) i u drugim slučajevima utvrđenim zakonom i osnivačkim aktom društva koji su navedeni kao osnov za prestanak društva. • Po zahtevu manjinskih akcionara koji u društvu imaju najmanje 20% akcija osnovnog kapitala društva nadležni sud može naložiti prestanak društva ili druge mere u slučajevima određenim članom 346. ZPD.

50. DRUŠTVENO PREDUZEĆE • Društveno preduzeće(DP) je preduzeće koje u celini posluje društvenim kapitalom. Ovo zatečni oblik još uvek značajnog broja preuzeća. Isključena je mogućnost osnivanja novih DP. DP se privatizuju u neku pravnu formu društva. Kapital DP podeljen je na akcije ili udele određene nominalne vrednosti i upisuje se u Registar i smatra se kao društvo kapitala koje ima iste organe kao i to društvo. • DP mora imati direktora i skupštinu. Postojanje upravnog i nadzornog odbora zavisi od broja zaposlenih. U preduzeću koje ima do 50 zaposlenih ne bira se upravni i nadzorni odbor, ali statut preduzeća može odrediti drugačije. Funkciju upravnog i nadzornog odbora, u DPu kome se ti organi ne biraju, vrši organ određen statutom preduzeća. • Statutom DP može se predvideti postojanje izvršenog odbora direktora (pomoćni i izvršni organ direktora). Nadzorni odbor DP , kao organ nadzora, ima najmanje tri člana.