Bestuursovereenkomsten : contractualisering binnen de sociale zekerheid in België

1. Bestuursovereenkomsten : contractualisering binnen de sociale zekerheid in België Deel 1 : omgevingsanalyse 21/02/2005 Contractualisering binnen de sociale zekerheid

2. 1. Inleiding Contractualisering binnen de sociale zekerheid

3. Sociale Zekerheid : quid ? • Doelstelling : financiële tussenkomst (takken) • Tussenkomst bij verlies van loon (vervangingsinkomen) • Tussenkomst bij bijkomende lasten (uitkeringen en bijslagen) • Tussenkomst voor werkloosheid • Verschilt naargelang de beroepscategorie (stelsels) • Werknemers • Zelfstandigen • Ambtenaren • + andere Contractualisering binnen de sociale zekerheid

4. 2. De contractualisering Contractualisering binnen de sociale zekerheid

5. Basis : • KB 03-04-1997 • Twee fasen : BO 2002-2004 (+2005) en BO 2003-2005 • Invoering van een BO als voorwaarde voor verzelfstandiging • Doelstelling van de contractualisering : • Efficiëntie van de sociale zekerheid verbeteren • BO is een beheersinstrument (niet een beleidsinstrument) • Niet zo onbelangrijk !!! • Een contract tussen de Federale Staat en een openbare instelling van sociale zekerheid Contractualisering binnen de sociale zekerheid

6. Inhoud van een bestuursovereenkomst • Verbintenissen van de OISZ • Strategische engagementen • Basisopdrachten : efficiëntie en dienstverlening aan de sociale verzekerde • Verbeteringsprojecten • Handvest voor de Sociale Verzekerde Zeer uitgewerkt : +/- 85 doelstellingen per BO • Financiële engagementen • Beheersbegroting 1ste jaar + evolutie (% of vaste bedragen) • Niet de programmabegrotingen • Verbintenissen van de Federale Staat • Overleg met OISZ in geval van wetswijziging • Respect financiële kader • Omgevingsfactoren bij evaluatie Contractualisering binnen de sociale zekerheid

7. Operationalisering van de contractualisering • Uitvoering: • Bestuursplan : interne document voor uitvoering van BO • Rapportering & opvolging • Samenwerkingsprotocol • Jaarlijkse & tussentijdse verslagen • Jaarlijks overleg • 27de maand verslag • Aanpassing • Na jaarlijks overleg • Heronderhandeling Contractualisering binnen de sociale zekerheid

8. Aard van een bestuursovereenkomst ? • Juridische visie • Vraag : burgerlijke wetboek van toepassing (art.1101) • Praktijk niet onbelangrijk : • Vraag 1 : kan een partij schadevergoedingen vragen of opleggen dat BO uitgevoerd wordt ? • Vraag 2 : kan een burger in conflict met een OISZ de BO inroepen? • Antwoord : • Op vraag 1 : art.5§3 KB 3 april 1997 : art.1184 Burg wetboek niet van toepassing • Andere artikels wel ? • Op vraag 2 : nog niet opgelost • Bestuurskundige visie • Twee modellen • Angelsaksische model : KT, privé-contract, juridische visie, gedetailleerde contract en opvolging, sancties en beloning, « one shot » interacties Gebaseerd op wantrouwen • Scandinavische model : LT, afspraak, politieke visie, geringe beschrijving en opvolging, permanente en meer klassieke opdrachten Gebaseerd op vertrouwen Contractualisering binnen de sociale zekerheid

9. BO ? • Omwille van juridische traditie en politieke visie : tussenbeide Contractualisering binnen de sociale zekerheid

10. 3. SWOT-analyse van de contractualisering Contractualisering binnen de sociale zekerheid

11. Een SWOT-analyse ? • Definitie • Strengths (sterkten), Weaknesses (zwakheden), Opportunities (kansen) &Threats (bedreigingen) • Methode waarin de capaciteiten van een organisatie gerelateerd wordt met omgevingsfactoren • Nut • Beschrijvend : omgeving van de contractualisering analyseren • Normatief : welke zijn de hervormingsassen ? • Drie clusters van factoren • Heterogene omgeving • Een sector in modernisering • Een chaotische implementatie van de contractualisering Contractualisering binnen de sociale zekerheid

12. 3.1. Cluster 1 : heterogene omgeving Contractualisering binnen de sociale zekerheid

13. Factor 1.1. Verzelfstandigde instellingen • Primaire netwerk : • SZ wordt beheerd door openbare instellingen van sociale zekerheid (OISZ) : de primaire netwerk (+ enkele organisaties) • Taken : inning, verdeling, beheer • Interacties • Financiële interacties • Informatie-uitwisseling • 2 horizontale OISZ : RSZ en KSZ • Invloed op BO • 2 soorten van OISZ • Geïntegreerde netwerk • Grootschalige projecten (DMFA) Contractualisering binnen de sociale zekerheid

14. Factor 1.2. Medewerkende instellingen • Secundaire netwerk • Reden : opname van oude sociale beschermingen (voor WO II) • Gevolgen : betalingsopdracht in handen van privé-organisaties >>> medewerkende instellingen • Wel onder controle van een OISZ • Gevolgen op BO • Controletaak • Geen contractualisering omwille van belang van taak Contractualisering binnen de sociale zekerheid

15. Factor 1.3. : de Voogdij Regering Voogdijminister Voogdijminister Minister Openbaar Ambt Voogdijminister Minister Begroting IKW Ondersteuning van minister Ondersteuning van minister FOD SZ FOD B&B FOD WASO Ondersteuning Ondersteuning Regerings- commissarissen Regerings- commissarissen College van de RC ? Toezicht, Opvolging, Overleg Toezicht, Opvolging, Overleg Beheerscomité Beheerscomité Beheerscomité Beheerscomité Beheerscomité Openbare Instelling Sociale Zekerheid Openbare Instelling Sociale Zekerheid Openbare Instelling Sociale Zekerheid Openbare Instelling Sociale Zekerheid Openbare Instelling Sociale Zekerheid Rekenhof Revisoren Contractualisering binnen de sociale zekerheid

16. Factor 1.3. : de Voogdij • Geen harmonisatie van Voogdij • Dubbele Voogdij : budget vs beleidsmatig • Binnen de “beleidsmatige” Voogdij • Geen duidelijke taakverdeling • Geen kader voor aanwerving en opdrachten regeringscommissarissen • Vele Voogdijministers : 1/3 OISZ zonder één op één relatie • Gevolgen voor BO • Budgettaire vs strategische discussies • RC in zwakke positie Contractualisering binnen de sociale zekerheid

17. Factor 1.4. Het paritair beheer • Waarom ? • Privé-initiatief • Drie aandeelhouders • Gevolg op de OISZ (samenstelling beheerscomité) • Wel goed georganiseerde organisaties • Gevolgen voor BO • Organisaties betrokken bij horizontale discussies • Ieder comité betrokken voor afzonderlijke betrekkingen Voogdij-OISZ Contractualisering binnen de sociale zekerheid

18. Cluster 2 : een sector in modernisering Contractualisering binnen de sociale zekerheid

19. Factor 2.1. : naar meer afstemming • Invoering Globaal Beheer (stelsel van de werknemers) • Takken niet meer individueel gefinancierd • OISZ gefinancierd volgens hun behoeften • Beheerd door RSZ • Integratie van de gegevensbeheer en –uitwisseling • KSZ & Smalls-MvM • Grote projecten : DMFA, DIMONA, Agora-projecten • Afstemming over de dienstverlening aan de sociale verzekerde • Handvest van de sociale verzekerde • Invoering van het College van de OISZ • Spreekbuis en horizontale projecten Contractualisering binnen de sociale zekerheid

20. Factor 2.2. : naar een efficiëntere management van de OISZ • Verzelfstandiging via KB 03 april 1997 : • Financieel : transfersomgelijkheden • Personeel : aanwerving en vorming • Facility : beheer van onroerende goederen • Invoering analytische boekhouding • Imperfecte • Invoering boordtabellen • Beroep op consultant voor hervorming van interne processen • Informatisering • Hervorming van de HRM (Copernicus) Contractualisering binnen de sociale zekerheid

21. Factor 2.3. : naar een partnerschaprelatie met de Voogdij • Oprichting FOD Sociale Zekerheid in 2001 • Ondersteuning Voogdijministers • Coördinatietaak via samenwerking met OISZ • Expertiseopbouw rond contractualisering en prestatiemeting • Opmaak basisprincipes over contractualisering • Hervorming van de opvolging • Ondersteuning van de RC • Opbouw van een methoden • Gesprekken met budgettaire voogdij Contractualisering binnen de sociale zekerheid

22. Factor 2.4. : responsabilisering secundaire netwerk Contractualisering binnen de sociale zekerheid

23. Cluster 3 : een chaotische implementatie van de bestuursovereenkomst Contractualisering binnen de sociale zekerheid

24. Factor 3.1. De goede resultaten • BO = dynamiek binnen de OISZ • BO = hogere transparantie. Indrukkwekkende inspanning om prestaties en resultaten te meten • Positieve realisatiegraad • BO kan gebruikt worden om horizontale projecten te ondersteunen Contractualisering binnen de sociale zekerheid

25. Factor 3.2. De slechte resultaten • Problemen bij operationalisering- en normeringgraad • Problemen bij rapportering • Geen audit mbt PMS • Geen afstemming rond invulling van jaarlijks overleg • Aanpassingsprocedure Contractualisering binnen de sociale zekerheid

26. De resultaten van de SWOT-analyse Contractualisering binnen de sociale zekerheid

27. Beschrijvende analyse • Interne : organisationele niveau • Extern : interorganisationele niveau Contractualisering binnen de sociale zekerheid

28. Normatieve analyse • Principe • Relatie tussen interne en externe omgeving • Opdracht : links vinden om hervormingstrategie op te bouwen Contractualisering binnen de sociale zekerheid

29. 4. Hervormingstrategieën : voorstellen Contractualisering binnen de sociale zekerheid

30. Strategie 1. Naar een grotere link tussen input en output • Link • Splitsing budg / strat discussie moedigt niet de interne kostprijsberekening aan • Invoering uniforme methode vereist samenwerking tss OISZ ( via College OISZ) Contractualisering binnen de sociale zekerheid

31. Strategie 2. Naar een meer professionele opvolging • Link • Zwakke invulling rol RC versterkt door afwezigheid van afstemming tussen de Voogdijen • Nieuwe opvolgingsysteem zal synergieën moeten creëren tussen de verschillende voogdijen Contractualisering binnen de sociale zekerheid

32. Strategie 3. Naar een grotere transparentie • Link • Zwakheden bij strategische management en PMS te wijten en versterkt door afwezigheid van een visie rond invulling van BO • Hervorming in die zin zal wel moeten afhangen • Van samenwerking tussen OISZ • Van al bestaande PMS binnen de OISZ Contractualisering binnen de sociale zekerheid

33. 4. Conclusies Contractualisering binnen de sociale zekerheid

34. Welke toekomst voor de bestuursovereenkomst ? • Wil is er om het instrument verder te gebruiken • 3 factoren • Heterogene omgeving • Moderniseringsintiatieven • Imperfecte invoering van de BO • 3 strategiëen : oucomes van beleid van FOD SZ • Input en ouput linken • Nieuwe structuur : project vs basisopdrachten • Gebruik van ZBB en Activity based budget • Samenwerking met FOD B&B bij onderhandeling • Normalisatiecommissie • Verbetering van de opvolging • Ontwikkeling Cel & methodologie • Gesprekken met FOD B&B • Betere transparentie • Technische richtlijnen klaar • Screening door FOD SZ / RC • 2 voorwaarden • Collegiale voorbereiding en invoering • Incirmentele invoering Contractualisering binnen de sociale zekerheid