Pati ë ntendosimetrie werkgroep parametrisering & automatisering

1. Patiëntendosimetriewerkgroep parametrisering & automatisering Tom Clarijs Gezondheid & LeefmilieuBescherming van de Gezondheid Tom.Clarijs@fanc.fgov.be

2. Patiëntendosimetriewerkgroep parametrisering & automatisering •  Herziening huidige werkwijze • Mogelijkheden voor automatisering • 3 grote items: • A: Verduidelijking parameters: • B: Gebruikte methodes voor het berekenen van de dosis • C: Gegevenstransfer

3. Patiëntendosimetriewerkgroep parametrisering & automatisering • 3 grote items: • A: Verduidelijking parameters: • duidelijkere identificatie van detectortechnologie • vereenvoudiging patiëntengegevens • enkel relevante data weerhouden • eenduidige eenheden • B: Gebruikte methodes voor het berekenen van de dosis • C: Gegevenstransfer

4. Patiëntendosimetriewerkgroep parametrisering & automatisering • 3 grote items: • A: Verduidelijking parameters: • B: Gebruikte methodes voor het berekenen van de dosis • Bij voorkeur DAP, alle andere opties blijven mogelijk • Betere uitwerking detectordosis (vnl. CR) • parameters (kV, mA,…) mogelijks via procedurebeschrijving • C: Gegevenstransfer

5. Patiëntendosimetriewerkgroep parametrisering & automatisering • 3 grote items: • A: Verduidelijking parameters: • B: Gebruikte methodes voor het berekenen van de dosis • C: Gegevenstransfer • FANC-systeem toegankelijk voor ontvangen gegevens • validatie door fysicus & verantwoordelijke patiëntendosimetrie • gerichte feedback door FANC • duidelijke inventarisatie contactgegevens • automatisering op lokaal niveau: prioriteit CT, • maar oplossingen ‘op maat’ noodzakelijk

6. A: Verduidelijking parameters Identificatie zaal en toestel:..……………………………………………….... Type detector: □ Film-scherm □ CR (fosfor) □ DR Onderzoek:………………….Datum laatste DAP verificatie:………………. (manuele input) Gevalideerd door (naam + ‘handtekening’) lokale verantwoordelijke patiëntendosimetrie ……..stralingsfysicus…….. • Te inventariseren per zaal: • - Identificatie zaal en toestellen (indien meerdere per zaal vb teletafel-plafondophanging-…) • Contactgegevens lokale verantwoordelijke patiëntendosimetrie en stralingsfysicus Eenvoudige onderzoeken

7. A: Verduidelijking parameters Identificatie zaal en toestel:………………………………………………...... Type detector: □ beeldversterker □ flat panel Datum laatste DAP verificatie………………. Correctie voor tafel:……….. Onderzoek:……………………………………………………………………… (manuele input)Gevalideerd door (naam + ‘handtekening’) lokale verantwoordelijke patiëntendosimetrie ……..stralingsfysicus…….. • Te inventariseren per zaal: • - Identificatie zaal en toestellen (indien meerdere per zaal) • Contactgegevens lokale verantwoordelijke patiëntendosimetrie en stralingsfysicus Hoge dosis onderzoeken

8. A: Verduidelijking parameters Identificatie zaal:………………………………………………...................... Merk en type CT:……………………………………………………………… Aantal slices:…….. Datum van installatie:…………………………………. Onderzoek:…………………………………………………………………….. (manuele input) Gevalideerd door (naam + ‘handtekening’) lokale verantwoordelijke patiëntendosimetrie ……..stralingsfysicus…….. • Te inventariseren per zaal: • Identificatie zaal en CT-toestel • Contactgegevens lokale verantwoordelijke patiëntendosimetrie en stralingsfysicus CT onderzoeken

9. A: Verduidelijking parameters * enkel indien DAP niet gebruikt wordt ** facultatief *** duid de éénheid aan (vb: cGy.cm²) **** gecorrigeerde dosis door de stralingsfysicus (geef éénheid op) Eenvoudige onderzoeken

10. A: Verduidelijking parameters Indien geen DAP facultatief In functie van DAP-verificatie, éénheid, toestelspecifieke parameters, gebruik,… * enkel indien DAP niet gebruikt wordt ** facultatief *** duid de éénheid aan (vb: cGy.cm²) **** gecorrigeerde dosis door de stralingsfysicus (geef éénheid op) Eenvoudige onderzoeken

11. A: Verduidelijking parameters * facultatief ** duid aan: cinéreeksen of opnamen *** duid de éénheid aan (vb: cGy.cm²) **** gecorrigeerde dosis door de stralingsfysicus (geef éénheid op) Hoge dosis onderzoeken

12. A: Verduidelijking parameters facultatief * facultatief ** duid aan: cinéreeksen of opnamen *** controleer en duid aan indien éénheid afwijkt van cGy.cm² **** gecorrigeerde dosis door de stralingsfysicus (geef éénheid op) Hoge dosis onderzoeken

13. A: Verduidelijking parameters * Tube Current Modulation (mAs-modulatie) ** controleer en duid aan indien éénheid afwijkt van mGy.cm² *** controleer de éénheid, en reken om indien CTDI(w) vermeld staat **** gecorrigeerde dosis door de stralingsfysicus (geef éénheid op) CT onderzoeken

14. Pediatrie • Gewicht/omtrek/lengte/BMI: wél belangrijk voor opzetten van referentieniveaus • meer data gewenst, en opdeling o.a. volgens leeftijd • gewicht en lengte blijven behouden  aparte lijsten voor pediatrie • in de toekomst van automatisering (PACS-RIS) zal dit waarschijnlijk makkelijker kunnen…

15. Mammografie • meeste mammografen: reeds in screening • ook asymptomatische patiënten: bijzondere aandacht aan dosis patiënt & kwaliteitsborging • kwantitatieve gegevensverzameling mogelijk van hoge kwaliteit • Meerdere factoren noodzakelijk voor bepaling van de (MGD-)dosis (vb: compressiedikte, filtering,…)  Aparte lijsten voor gegevens mammografie

16. B: Methodes • 1) KAP/DAP  voor dosis patiënt kunnen lokaal meerdere parameters worden geregistreerd • 2) Exposie indicator (CR, detectordosis) • 3) Parameters (kV, SSD, mAs, FOV, output, …) • 4) Optical Density-OD (film, mammo) • Alle mogelijkheden blijven behouden • Betere beschrijving van enkele technieken (vb: exposure index CR) • Het ontbreken van een DAP-meter mag de uitvoering van patiëntendosimetrie niet in de weg staan

17. C: Gegevenstransfer: Methodologie Exploitant geeft contactgegevens lokale verantwoordelijke dosimetrie (diensthoofd of i.o.) en fysicus door aan FANC Op zaal: registreert gegevens en lokale verantwoordelijke stuurt gevalideerde gegevens door naar fysicus Fysicus valideert gegevens en geeft binnen een redelijke termijn (< 1 maand) feedback aan de zaal waar ze zich bevinden ten opzichte van de referentiewaarden ter beschikking van de fysicus (lokale, nationale DRL) Fysicus stuurt gegevens door naar FANC in gevraagd formaat. FANC bevestigt ontvangst van dosimetriegegevens aan fysicus en zaal, en geeft gepaste feedback

18. C: Manuele gegevenstransfer Ontvangstbevestiging +Feedback Zaal ↓ verantwoordelijke patiëntendosimetrie Ontvangstbevestiging +Feedback stralingsfysicus FANC data data Optioneel: simultane versturing  FANC wacht tot stralingsfysicus heeft gevalideerd Post, email, fax,…

19. C: Gegevenstransfer: Methodologie • Lokale verantwoordelijke patiëntendosimetrie? • Verantwoordelijk voor: • - Registratie dosisgegevens • Verificatie en validatie dosisgegevens • Transfer dosisgegevens naar fysicus (& FANC) • Transfer feedback door fysicus & FANC naar zaalpersoneel • Wie? • Eindverantwoordelijke voor patiëntendosimetrie, kwaliteitsborgingsprogramma en ter beschikking stellen van een stralingsfysicus = diensthoofd, maar delegatie is mogelijk indien de fysicus en het FANC hiervan op de hoogte worden gesteld.

20. C: automatische gegevenstransfer • Centraal systeem opzetten door FANC naar analogie voor opvolging werknemer dosimetrie • Toegang via web-site (e-portal + e-ID) • Ieder radiologisch centra moet eenvoudig gegevens kunnen opladen of via een webinterface eenvoudig kunnen invoeren, met validatie van stralingsfysicus • Systeem zal on-line melden of gegevens volledig zijn en geaccepteerd kunnen worden voor statistische analyse • Radiologisch centrum ontvangt on-line feedback over de statistische analyse en positionering t.o.v. 25 of 75 percentiel waarden • Toegankelijk voor Radiologen en Stralingsfysici

21. C: automatische gegevenstransfer FANC: systeem ontvankelijk voor dataimport in xml, xls en manuele (web-based) invoer Central application Web interface Statistical analysis and reporting Validation and error reporting xml based data Patient dose data

22. C: automatische gegevenstransfer: XML • Het FANC heeft besloten om de gegevensuitwisseling te laten gebeuren via XML (eXtensible Markup Language), een ‘open’ standaard beheerd door het World Wide Web Consortium (W3C). • XML laat toe om gegevens uit te wisselen van applicatie tot applicatie, zelfs al zijn deze geschreven in verschillende technologieën (Microsoft .NET, C, PHP, …), draaien deze op verschillende architecturen (Windows, Unix/Linux, Apple, …) met daarachter verschillende databasesystemen (Microsoft SQL Server, Oracle, MySQL, DB2, …). • XML berichten zijn in principe goed gestructureerde tekstbestanden met als inhoud de betrokken gegevens. Indien beide applicaties (centraal als lokaal radiologisch centrum) van deze structuur op de hoogte zijn, kunnen ze met elkaar berichten uitwisselen (compatibiliteit). • Zowat alle programmeertalen laten toe om met weinig moeite om te springen met XML berichten.