Interdyscyplinarny wymiar kształcenia na kierunku gospodarka przestrzenna

1. Tadeusz Marszał, Elżbieta Kobojek Katedra Zagospodarowania Środowiska i Polityki Przestrzennej Interdyscyplinarny wymiar kształcenia na kierunku gospodarka przestrzenna w świetle doświadczeń międzywydziałowych studiów w Uniwersytecie Łódzkim

2. GOSPODARKA PRZESTRZENNA - Racjonalne gospodarowanie i kształtowanie ładu przestrzennego - Dbałość o jakość środowiska przyrodniczego i antropogenicznego - Zastosowanie instrumentów polityki przestrzennej - Definiowanie i rozwiązywanie problemów przestrzennych, właściwie oceniając i hierarchizując różne cele społeczne, ekonomiczne i ekologiczne Zrównoważone gospodarowanie wymaga podejścia interdyscyplinarnego, które łączy elementy różnych dziedzin wiedzy, przede wszystkim tych dotyczących zagadnień przestrzennych i środowiskowych (geografia, urbanistyka, zarządzanie i ekonomika), a także dyscyplin pokrewnych (ekonomia, socjologia, ekologia, geodezja, prawo).

3. Międzywydziałowy kierunek gospodarka przestrzenna prowadzony przez Wydział Nauk Geograficznych i Wydział Zarządzania Katedra Zagospodarowania Środowiska i Polityki Przestrzennej Prof. dr hab. T. Marszał Katedra Zarządzania Miastem i Regionem Prof. dr hab. T. Markowski

4. Efekty kształcenia odnoszą się do następujących obszarów, dziedzin i dyscyplin

5. Wdrażanie Krajowych Ram Kwalifikacji na kierunku gospodarka przestrzenna 1 Najważniejszy i najtrudniejszy etap kształcenia. Konieczność dokumentacji. 4 2 3

6. Dawniej pisano o celach kształcenia: • Celem jest przekazanie wiedzy o przyrodniczych, ekonomicznych, społecznych i prawnych uwarunkowaniach gospodarki przestrzennej; • Absolwent może być zatrudniony w biurach planowania przestrzennego, w organach administracji samorządowej i rządowej • Obecnie ważne są efekty kształcenia • Po zakończeniu kursu student: • Ma wiedzę o obowiązujących normach i regułach prawnych oraz procedurach organizacyjnych stosowanych w strukturach administracji samorządowej i rządowej; • Wykorzystuje zdobytą wiedzę do rozstrzygania dylematów pojawiających się w pracy zawodowej planisty przestrzennego; • Wykonuje proste ekspertyzy środowiskowe pod kierunkiem opiekuna naukowego

7. Wybrane efekty dla studiów I stopnia Efekt I - kategoria wiedza • Ma podstawową wiedzę z zakresu dziedzin nauki i dyscyplin właściwych dla gospodarki przestrzennej oraz zna ich wzajemne powiązania • 1. Interdyscyplinarna wiedza konieczna w gospodarce przestrzennej zgodna z zasadami zrównoważonego rozwoju spełniająca zapotrzebowania pracodawców i społeczeństwa • 2. Przyrodnicze podstawy gospodarki przestrzennej, • Społeczno-ekonomiczne podstawy gospodarki przestrzennej, • Prawne podstawy gospodarki przestrzennej i ochrony środowiska • Samorząd terytorialny • 3. Wykłady informacyjne, problemowe i konwersatoryjne; ćwiczenia praktyczne, prace analityczne • 4. Egzamin pisemny, kolokwium, analiza różnych materiałów w zależności od przedmiotu, wykonanie prac zaliczeniowych (esej, analiza, prezentacja). • „Jak jest?” „Dlaczego tak jest?”

8. Efekt II – kategoria umiejętności Prawidłowo posługuje się systemami normatywnymi, stosuje podstawowe techniki i narzędzia badawcze w celu rozwiązania konkretnego problemu 1. Kryterium naukowości. Zastosowane metody mają wpływ na uzyskane wyniki, które są podstawą podejmowania decyzji ważnych dla społeczeństwa i środowiska przyrodniczego oraz antropogenicznego. 2. Metody badań w gospodarce przestrzennej Rysunek i grafika komputerowa Kartografia, geodezja 3. Wykład informacyjny i problemowy, tekst programowy, analiza studium przypadku, pokaz 4. Wykonanie prac z wykorzystaniem różnych źródeł wiedzy, stworzenie rysunku i pokazu w programie komputerowym, przygotowanie prawidłowej ankiety badawczej

9. Google Efekt III – kategoria umiejętności Potrafi pozyskiwać informacje z literatury, elektronicznej bazy danych oraz innych właściwie dobranych źródeł, także w języku obcym w zakresie gospodarki przestrzennej 1. Znajomość różnych źródeł wiedzy, a krytyczna ich ocena jest podstawą doskonalenia kwalifikacji ogólnych i zawodowych . Spełnia wymogi opracowań naukowych i zapotrzebowania pracodawców 2. System informacji przestrzennej GIS Waloryzacja i ochrona środowiska Seminarium licencjackie 3. Wykład informacyjny i problemowy, analiza map tematycznych i innych źródeł informacji o środowisku. Metoda ćwiczebna. Ocena Internetu jako źródła informacji naukowej. 4. Praca zaliczeniowa zredagowana na podstawie różnych źródeł informacji

10. Efekt IV – kategoria umiejętności Posiada umiejętność przygotowania prac pisemnych i wystąpień ustnych w języku polskim i angielskim 1. Umiejętność jest niezbędna nie tylko jako element wykształcenia ogólnoakademickiego, ale także w karierze zawodowej i społecznej 2. Seminarium dyplomowe Podstawy gospodarki przestrzennej 3. Metody poszukujące (np. problemowa, dyskusyjna) i eksponujące. 4. Pisemne prace zaliczeniowe są na różnych zajęciach. Przygotowanie i prezentacja multimedialna wybranych zagadnień i problemów. Przygotowanie pracy dyplomowej i zdanie egzaminu licencjackiego .

11. Efekt V – kategoria kompetencje społeczne Potrafi pracować i współpracować w grupie przyjmując w niej różne role 1. Podejmowanie decyzji w gospodarce przestrzennej wymaga współpracy w interdyscyplinarnych grupach. Jest to zapotrzebowanie pracodawców i społeczeństwa obywatelskiego. 2. Ćwiczenia terenowe regionalne Architektura krajobrazu w praktyce planistyczno-projektowej 3. Obserwacje i badania w terenie, inwentaryzacja urbanistyczna, zespołowe wykonanie projektów, dyskusja i ocena pracy kolegów 4. Jest to efekt bardzo trudny do zweryfikowania. Studenci wolą wykonywać większe prace indywidualnie niż mniejsze w grupach. Wiarygodna ocena wymaga bardzo ścisłego współdziałania nauczyciela i studenta w trakcie wykonywania zadania.

12. Ustalenie zasad pracy w zespole Podział zadań w zespole Nadzór w każdym etapie pracy Prezentacja projektu przed pozostałymi grupami Zaliczenie projektu grupowego

13. Efekt VI – kategoria kompetencje społeczne Potrafi odpowiedzialnie określić priorytety służące realizacji określonych zadań 1. Jest to kompetencja potrzebna bez względu na rodzaj wykonywanego zawodu 2. Planowanie przestrzenne Projektowanie urbanistyczne Seminarium licencjackie 3. Metoda ćwiczeń projektowych i dyskusja, prace projektowe 4. Nadzów nad poszczególnymi etapami pracy. Zaliczenie pracy indywidualnej i grupowej.

14. Etapy pracy studentów: • Zbadanie stanu aktualnego • Ocena stanu obecnego • Mapa deficytów i konfliktów • Wskazanie kierunku poprawy • Mapa propozycji zmian

15. Efekt VII – kompetencje społeczne Rozumie potrzebę stałego podnoszenia kwalifikacji zawodowych i potrafi uzupełniać oraz doskonalić nabytą wiedzę i umiejętności. 1. Jest to wymóg współczesnego rynku pracy bez względu na wykonywany zawód i pełnione funkcje. Zapotrzebowanie pracodawców 2. Ćwiczenia terenowe i praktyki zawodowe 3. Metody pracy …….. 4. Weryfikacja kompetencji - Jak sprawdzić i ocenić czy student osiągnął ten efekt?

16. Ćwiczenia terenowe Przyrodnicze podstawy gospodarki przestrzennej Społeczno-ekonomiczne podstawy gospodarki przestrzennej Gospodarka przestrzenna na wyżynach Gospodarka przestrzenna na nizinach Korzystanie z mapy topograficznej Zagospodarowanie dzielnicy Eksploatacja i rekultywacja Wody gruntowe? Gdzie one są?

17. Podejście problemowe – interdyscyplinarność kierunku Energetyka Zarządzanie Ekologia Gmina Rekreacja Konflikty Przyszłość Pole Bełchatów Kleszczów Góra Kamieńsk

18. Wykłady fakultatywne • Na III roku studiów I stopnia, student zobowiązany jest do uczestniczenia w 20 wykładach fakultatywnych • Zajęcia fakultatywne umożliwiają poszerzenie wiedzy zgodnie z zainteresowaniami studenta. • Ważny jest udział osób spoza UŁ - praktyków , pracowników biur projektowych i planistycznych, pracowników parków, itd. W roku akademickim 2012/2013 wykłady prowadzone przez praktyków stanowiły 30%. Przedstawiano aktualne problemy , dyskusje i konflikty. • Przykładowe tematy wykładów: • Oceny oddziaływania na środowisko • Architektura krajobrazu w praktyce planistyczno-projektowej • Z praktyki tworzenia opracowań planistycznych • Transformacja funkcjonalna i przestrzenna Łodzi

19. Osuwiska w Warszawie latem 2010 r. Osuwiska na wysokiej skarpie wiślanej w Warszawie, fot. sztychu Brauna z XVI w. Kościół św. Anny. Groźba zniszczenia w 1949 r w czasie budowy trasy W-Z Osuwisko na skarpie w 2010 r. 1- glina morenowa, 2- piaski, 3- iły warwowe, 4-mułki, 5- żwiry, 6- osady stokowe, wg Drozdowski, Kopczyński 1992

20. Budowniczowie boją się wiercenia pod korytem Wisły ponieważ spodziewają się wirów. Na świecie w takiej sytuacji wykonuje się kolej nadziemną. U nas podziemna - bo taniej!!! Kurzawka w metrze

21. Możliwości współpracy w ramach Unii Uczelni na Rzecz Kierunku Gospodarka Przestrzenna Udział chętnych studentów w regionalnych ćwiczeniach terenowych Cykl wykładów na temat problemów regionu Wspólny projekt badawczy kończący się publikacją Dziękuję za uwagę