ATLAS.ti Nowy wymiar analizy jakościowej

1. ATLAS.tiNowy wymiar analizy jakościowej

2. Wprowadzenie • Filozofia programu Atlas.ti - VISE • Visualization – program umożliwia wizualizację złożonych komponentów powstałych w toku analizy danych • Integration – integracja wielu złożonych informacji, aby nie umknęła całość • Serendipity – hmmm... - dar odnajdywania ważnych treści bez specjalnego ich poszukiwania • Exploration – eksploracja, czyli wzmacnianie zorientowanego na odkrywanie podejścia do danych

3. Wprowadzenie • Czego program jednak za nas nie zrobi? Z całą pewnością nie zastąpi badacza w procesie nadawania znaczenia danym!!!

4. Podstawowe użyteczności • Wszystko w jednym miejscu • Czytelny interfejs umożliwiający intuicyjne poruszanie się po danych, kodach, notatkach, cytatach etc. • Praca nad danymi nie modyfikuje samych danych • Od prostych rozwiązań archiwizacyjnych do złożonych działań na danych • Kompatybilność z programami do analizy statystycznej

5. Dwa główne tryby programu • Poziom tekstowy – praca z danymi, czyli analiza, kodowanie, sortowanie i nanoszenie notatek • Poziom konceptualny – związany z działaniami nastawionymi na budowę modelu, czyli np. łączenie kodów w sieci

6. Podstawowe aktywności • Należy utworzyć Jednostkę Hermeneutyczną (Hermeneutic Unit – HU) – czyli przypisać podstawowe dokumenty (Primary Documents – PD) do jednej całości • PRZECZYTAĆ i wybrać te elementy, które są znaczące w dalszym toku analizy, następnie je zakodować (przypisać kody), a wszelkie luźne ale istotne spostrzeżenia zapisać w postaci notatek • Porównać segmenty danych według kodów

7. Podstawowe aktywności • Zorganizować kody w większe całości, zwane rodzinami (Families) • Zbudować semantyczne, prepozycyjne czy terminologiczne sieci kodów. To one wraz z kodami i notatkami tworzą zręby wyłaniającego się modelu teoretycznego FUNDAMENTEM JEST JEDNOSTKA HERMENEUTYCZNA – TO „KOSMOS” DANYCH I ICH INTERPRETACJI

8. Jednostka hermeneutyczna

9. Podstawowy dokument (PD)[Documents/Primary Doc Manager] • Program podaje kilka istotnych informacji na temat każdego przypisanego do HU dokumentu: • ID – numer identyfikacyjny przypisany w momencie pierwszego „załadowania” PD • Name – nazwa PD nadana jeszcze przed przypisaniem • Origin – ścieżka dostępu do oryginalnego PD (źródło) • Usable - „yes” oznacza, że dokument jest gotowy do dalszych procedur

10. Podstawowy dokument (PD) • Location – ścieżka dostępu do aktualnej lokalizacji PD przypisanego do HU (najczęściej folder TextBank) • Media – typ dokumentu, który został przypisany do HU (tekst, audio, wideo, obraz) • Author – identyfikator (nazwa) użytkownika, który dany dokument przypisał do HU • Created – data przypisania dokumentu do HU • Modified – data ostatniej modyfikacji, ale nie dokumentu źródłowego, ale w ramach HU • Qutotations – liczba cytatów w tym PD

11. Menedżer cytatów (QM)[Quotations/Quotation Manager] • Podobnie, jak w przypadku PD, tak i tu program oferuje cały zbiór funkcjonalności: • Pojedyncze kliknięcie na liście – selekcja danego cytatu • F2 – aktywuje edycję nazwy wybranego cytatu • Podwójne kliknięcie – otwiera cytat w PD (kontekst) • Możliwe jest jednoczesne zaznaczenie wielu cytatów – np. w celu wykasowania, przypisania kodów, stworzenia sieci lub raportu • Chwyć i przenieś – przeniesienie jednego cytatu w drugi tworzy hiperlink

12. Menedżer cytatów (QM) • Znaczenie poszczególnych elementów listy cytatów: • ID – numer identyfikacyjny składający się z dwóch cyfr – pierwsza oznacza dokument podstawowy, druga kolejność wyboru tego cytatu • Name – pierwsze znaki wybranego cytatu stanowią automatyczną nazwę (można ją zmieniać) • Size – wielkość, która w przypadku tekstu oznacza akapity, audio/wideo – milisekundy, obraz – przekątna w pikselach

13. Menedżer cytatów (QM) • Start – punkt startowy cytatu – ponownie: akapit, milisekunda, współrzędne piksela • Density – nasycenie, a więc liczba powiązań z innymi cytatami • Author – identyfikator osoby, która dany obiekt stworzyła • Created – data stworzenia • Modified – data ostatniej modyfikacji

14. Menedżer kodów (CM)[Codes/Code Manager] • Co można w PD i cytatach, to i przecież w kodach jest możliwe, zatem: • Pojedyncze kliknięcie – zaznacza wybrany kod • F2 – uruchamia funkcję edycji nazwy kodu • Podwójne kliknięcie – otwiera listę cytatów, do których kod ten został przypisany • Wielokrotny wybór – zaznaczenie wielu kodów jednocześnie umożliwia ich skasowanie, otwarcie sieci, przypisanie do jednej lub więcej rodzin lub stworzenie rodziny z tych kodów • Chwyć i przeciągnij – tworzenie powiązań

15. Menedżer kodów (CM) • Jakie informacje podaje okno dialogowe menedżera: • Name – nazwa kodu • Grounded – ugruntowanie, czyli do ilu cytatów przypisany jest dany kod • Density – nasycenie, czyli z iloma pozostałymi kodami ten jest powiązany • Author – użytkownik, który stworzył konkretny kod • Created – data utworzenia kodu • Modified – data ostatniej modyfikacji

16. Menedżer notatek (MM)[Memos/Memo Manager] • Wreszcie notatki, jako ostatnie z podstawowych elementów, będących budulcem powstającego modelu teoretycznego • Funkcjonalności dokładnie takie same, jak w przypadku cytatów i kodów – sedno tkwi w tym, że ma to być program prosty i intuicyjny w obsłudze

17. ZACZYNAMY!!! • Przygotowanie dokumentu do przypisania w ramach Jednostki Hermeneutycznej (HU) – problem zapisu w formacie .rtf • Decyzja co do edycji dokumentu – należy pamiętać, że Atlas.ti numeruje akapity, zatem warto podjąć decyzję, jak zapisać treść w dokumencie – problem podliczania wierszy odstępu jako akapitów – możliwy kłopot ze współrzędnymi cytatów.

18. Tworzenie Jednostki Hermeneutycznej (HU) • Przypisanie dokumentu/dokumentów – po edycji i zapisaniu w formacie .rtf: • Documents/Assign/Assign [Dokumenty/Przypisz/Przypisz] • Możliwe jest zaznaczenie większej ilości wstępnie przygotowanych plików i jednorazowe przypisanie ich do jednostki hermeneutycznej

19. Praca z PD w HU :-7 • Otwieranie dokumentu podstawowego – lewa strona okna to PD; po prawej jest margines, w którym pojawiają się przypisane kody • Wielkości obu części okna można regulować – wszystko, aby praca była wygodna i przyjemna • Po lewej stronie znajduje się pasek szybkiego dostępu do podstawowych funkcji najczęściej wykorzystywanych w pierwszym etapie pracy z PD – w standardowym ustawieniu patrząc od góry:

20. Pasek szybkiego dostępu • „Idź do linii/akapitu” • „Szukaj sformułowań w tekście” • „Otwórz edytora komentarza dla wybranego PD” • „Utwórz cytat” • „Zmień rozmiar wybranego cytatu” • „Utwórz kod dla wybranego elementu” (|) • „Utwórz kod, którego nazwą jest sam cytat” • „Przypisz kod z listy wyboru” • „Przypisz kod spośród ostatnio używanych”

21. Pasek szybkiego dostępu • „Koduj wszystkie rezultaty wyszukiwania w tekście” • „Pokaż/Ukryj numerację linii/akapitów” • „Pokaż/Ukryj margines z kodami” • „Wybrany fragment jako punkt startowy odsyłacza” • „Wybrany fragment jako punkt docelowy odsyłacza” • „Podświetl cytaty, gdzie kursor”

22. Pasek szybkiego dostępu • „Powiększ PD” • „Pomniejsz PD” W związku z tą właśnie funkcją jako linia czy akapit traktowany jest w Atlasie.ti tzw. twardy enter - ¶ Powiększanie czy pomniejszanie PD modyfikuje jego kształt w oknie, ale numeracja linii czy akapitów się nie zmienia.

23. Jeszcze kilka „szybkich” ikon • Nad głównym oknem programu znajdują się ikony, które pozwalają na szybkie przemieszczanie się pomiędzy elementami HU: • P-Docs (ikona łączy z PM) – tu można wybrać PD, który chce się wyświetlić w głównym oknie • Quotes (ikona łączy z QM) – tu można wybrać cytat, który chce się wyświetlić • Codes (ikona łączy z CM) – tu można wybrać kod, który chce się wyświetlić • Memos (ikona łączy z MM) – tu można wybrać notatkę, którą chce się wyświetlić

24. Praca wielu autorów!!! • W związku z tym, że program umożliwia postępy prac poszczególnych badaczy zaangażowanych w projekt - warto przypisać każdemu konkretną nazwę. Dzięki temu można śledzić aktywności (czyli wykorzystać wszystkie funkcjonalności programu) • Extras/User editor – tu można wprowadzić dane wszystkich zaangażowanych w projekt i przypisać im poziom dostępu

25. Równoczesna wieloosobowa analiza • Program umożliwia równoczesną pracę członków zespołu badawczego na jednej HU • Plik Jednostki Hermeneutycznej powinien być zapisany na dysku sieciowym, a poszczególne stanowiska wyposażone w oprogramowanie • Nie ma przeszkód, aby różni badacze w czasie rzeczywistym analizowali (czytali, kodowali, dopisywali notatki) do jednego PD • Praca odbywa się po prostu na tzw. osobistych HU, które od czasu do czasu należy scalać • Tools/Merge with HU

26. Czas na zabawę • Proszę wybrać dokument podstawowy i przygotować go do przypisania do HU: • Ustalić twarde enetery – czyli co będzie zliczane jako linie/akapity • Zapisać plik w folderze TextBank w formacie .rtf • Proszę przypisać dokument do nowej Jednostki Hermeneutycznej – zapisać projekt jako próba1 • Proszę wybrać fragment tekstu, zaznaczyć jako cytat i przypisać kod • Proszę przypisać notatkę do PD

27. Luźne • Program umożliwia edycję Dokumentów Podstawowych, ale praktyka wskazuje, że zdecydowanie lepiej przygotować pliki źródłowe PRZED przypisaniem do HU – po prostu, lepiej przygotowana i zaplanowana praca oznacza mniej problemów w trakcie. NIGDY nie należy edytować plików źródłowych już w trakcie analizowania ich w ramach HU • Jeden PD może być przypisany wielokrotnie do jednej lub więcej HU bez konieczności tworzenia duplikatów pliku źródłowego • Można sortować PD – zmieniać ich ID, które nie jest przypisane raz na zawsze