مراقبت های پره ناتال prenatal cares

1. مراقبت های پره ناتال prenatal cares

2. اصطلاحات رایج دربارداری وزایمان • دوره پری ناتال :از هفته 20بارداری تا 28 روزپس از تولد • Birth: خروج کامل جنین ازکانال زایمانی بدون درنظرگرفتن بندناف پس ازهفته 20بارداری به صورت مرده یا زنده • Abortion: دفع جنینی که سن بارداری کمتراز 20هفته یاوزن جنین کمتراز500 گرم • Live Birth: تولدزنده ،درصورتی که پس ازتولدنوزادبه طورخودبخودی نفس بکشد.

3. Still Birth مرده زایی • Low birth Weight(LBW):وزن کم هنگام تولد ، کمتراز 2500 گرم • V.L.B.W: وزن کمتر از 1500 گرم • E.V.L.B.W: وزن موقع تولد کمتراز1000 گرم • Term infant: نوزادی که پس از 37 هفته کامل بدنیا امده (بین 37 تا 42 هفتگی ) • Preterm infant: نوزادی که قبل از 37 هفته کامل بدنیابیاید.

4. Postterm: تولدنوزادپس از42هفته کامل بارداری به صورت مرده یازنده • GTPAL • Term birth ،Gravida،pariaty،Abortion،Live child Dead child: مرگ نوزادتازه متولدشده اززمان تولدتا28 روز اول بعدازتولد

5. مراقبت های دوران بارداری شروع :قبل ازبارداری اولین ویزیت پره ناتال 1)بررسی سلامت مادروجنین 2)تعیین سن حاملگی 3) برنامه ای جهت مراقبت مداوم مامایی

6. )trimestersسه ماهه های بارداری ( • تریمستراولازابتدای بارداری تا پایان 14 هفتگی • تریمستردوم 15 تا 28 هفتگی • تریمسترسوم 29 تا 42 هفتگی

7. زمان اولین ویزیت پره ناتال • 7 -6 هفتگی • خانمی که قبل ازبارداری تحت مراقبت نبوده ، درصورت تاخیرقاعدگی به مراکزبهداشتی درمانی برود وتست بارداری بدهد.

8. تعدادویزیت های مراقبت های پره ناتال • تعدادملاقات های معمول بارداری 8 بار است • دوویزیت در نیمه اول بارداری (هفته 20-6) • شش ویزیت درنیمه دوم بارداری(هفته 21 تا40) • مراقبت 1 (هفته 10-6) • مراقبت 2(هفته 20-16) • مراقبت 3(هفته 30-26) • مراقبت 4و5(هفته 31 تا34 ) و (هفته 35 تا 37) • مراقبت 6 تا 8(هفته 38 تا 40 ) هرهفته یک ویزیت

9. اقدامات مربوط مراقبت های پره ناتال • گرفتن شرح حال دقیق وتشکیل پرونده • معاینه بالینی (ارجاع درصورت نیاز) • آزمایش ها • آموزش ومشاوره • مکمل های دارویی • ایمن سازی

10. اقدامات مربوط به اولین ویزیت پره ناتال • حداکثرتاهفته 10 حاملگی • گرفتن شرح حال دقیق ، بررسی از لحاظ حاملگی پرخطر • اندازه گیری قدو وزن ،فشارخون، تعیین BMI و ترسیم منحنی وزن گیری . • آزمایشات • آموزش بهداشت فردی دربارداری • مکمل دارویی (اسیدفولیک ازسه ماه قبل ازبارداری تا پایان بارداری) • تاریخ مراجعه بعدی

11. شرح حال پره ناتال • Demographic .history • Obestetrics & Gynecologic .Hx • Post.medical.Hx • Drug .history • Familial.Hx • Social-psychological .Hx • Surgical.HX • Vaccination.Hx • Transfusion.HX • Labratoary.Hx

12. معاینه فیزیکی ویزیت اولیه • معاینه کل اندام ها • معاینه پوست • معاینه چشم • معاینه دهان ودندان (جرم ،پوسیدگی،التهاب ، عفونت دندانی وآبسه)

13. معاینه فیزیکی • معایناتی که درهربارویزیت مادرباردارانجام می شود: • کنترل علائم حیاتی ،اندازه گیری وزن ، اندازه گیری ارتفاع رحم(FH)،تعیین سن بارداری ، شنیدن صدای قلب جنین ، بررسی آنمی وادم دراندام ها ، لمس حرکات جنین • ارتفاع رحم ازهفته 20 تا 34 بارداری بااستفاده از نوارمتری (فاصله برجستگی عانه تا قله رحم) برحسب سانتی متر تقریبا باسن بارداری برحسب هفته مطابقت دارد.

14. نحوه انجام مانورلئوپولد • مانوراول: کف دست هارادرناحیه ی فوندوس قراردهید وانگشتان رادرکنارهم بسته نگه میداریم و ناحیه فوندوس رحم رالمس کنید، قوام نرم ونامشخص ونامنظم نشاندهنده نمایش بریچ و قوام سخت وصاف و محدوده مشخص نمایش سفالیک . • مانوردوم : دست هارادرسطح ناف درطرفین رحم قرارداده وبهطورمتناوب باهردست فشاری راواردمی کنیم.

15. مانورلئوپولد • مانوراول: باملایمت فوندوس رحم رابا نوک انگشتان هردودست لمس کنید،ته جنین به صورت یک جسم بزرگ کهاجزای کوچکی دارد وسربه صورت جسم گردوسفت وقابل حرکت لمس می شود. • مانوردوم: دست هارادرسطح ناف در طرفین رحم قراردهید و به طورمتناوب باهردست فشاری راایجادکنید. پشت جنین به صورت یک توده صاف ، منظم لمس می شودواندام هابه صورت توده نامنظم لمس می شود.

16. مانورسوم:انگشت شست وچهارانگشت دیگررادرقسمت تحتانی شکم مادردرست دربالای سمفیزپوبیس قراردهید. مانورچهارم: معاینه کننده روبه پای مادر،سپس با نوک سه انگشت اول هردست فشارعمیقی درجهت محورقسمت فوقانی لگن ،اگرسرجنین درپایین قرارداشته باشدانگشتان یک دست زودتراز دست دیگربه برجستگی برخورد می کنددرحالی که دست مقابل کاملاواردلگن می شود، بااین مانورمیزان ورود سربه داخل لگن مشخص می شود.

17. یافته های موردانتظار درمانورلئوپولد • مانورفوندال: تشخیص قرارونمایش جنین • مانورلترال: تشخیص back جنین به منظورتعیین پوزیشن ومحل مناسب برای بررسی ضربان قلب جنین ، سنجش بالوتمان • مانورپائولیک : بررسی آنگاژمان جنین ، قضاوت دررابطه با اندازه و تحرک سر • مانورلگنی: تشخیص فلکسیون یا اکستانسیون سرجنین • مانورلگنی بهتراست از هفته 36 به بعدانجام شود.

18. الگوی وزن گیری دربارداری • اضافه وزن دربارداری جزوروندفیزیولوژیک • مربوط به رشدجنین،جفت ،افزایش حجم خون مادر،ذخائرچربی واندازه پستان هاست. • تریمستراول:2-1 کیلوگرم • تریمستردوم:4-3 کیلوگرم • تریمسترسوم:5-4 کیلوگرم

19. افزایش وزن مطلوب دربارداری برای همه زنان بارداریکسان نیست وبراساس شاخص توده بدنی مربوط به قبل ازبارداری محاسبه می شود. • اندازه گیری نمایه توده بدنی تاپایان هفته 12 معتبراست .

20. BMI(body mass index) • نمایه توده بدنی به دوروش تعیین می شود: • الف)فرمول BMI =(وزن برحسب کیلوگرم ) تقسیم بر (قد برحسب متربه توان 2) ب) محاسبه BMI ازطریق نموگرام

22. وزن گیری در بارداری تک قلو

23. روش سنجش BMI با استفاده از نموگرام • نوموگرام از سه خط مدرج عمودی تشکیل شده است. خط اول از سمت راست مربوط به وزن، برحسب کیلوگرم، خط وسط مربوط به BMI ،خط سوم مربوط به قد برحسب سانتی مترمی باشد. • ابتدا وزن و قد مادر را انداز ه گیری کرده و اعداد مربوطه را • روی خط وزن و قد نموگرام تعیین کرده و علامت بزنید. حال اگر دو نقطه ی علامت خورده ی وزن و قد را با یک خط کش به هم وصل کنید، نقطه ی تقاطع این خطوط با خط وسط، تعیین کننده ی BMI مادر است.

24. توصیه هایی برای افزایش وزن دربارداری • برای زنان با BMI طبیعی پیش ازبارداری ،افزایش وزن به میزان 11.5 تا 16 کیلوگرم توصیه می شود. • چاقی: افزایش خطر فشارخون بالای بارداری،دیابت بارداری ، ماکروزومی وزایمان سزارین • ارتباط مثبت بین وزن گیری مادر ووزن هنگام تولد وجوددارد. • سوتغذیه مادردراوایل بارداری افزایش ابتلا به ناهنجاریهای سیستم عصبی مرکزی درنوزاد

25. محرومیت غذایی دراواسط واواخربارداری : وزن موقع تولدکمتر، نوزاد ضعیف تر،کوتاه ترولاغرتر

26. وزن گيري نامناسب در مادر ان باردار آموزش تغذیه و ارائه ی توصیه های تغذيه اي با تاکید بر رعایت تنوع و تعادل در برنامه ی غذایی روزانه و استفاده از 5 گروه غذایی اصلی شامل گروه نان وغلات، گروه میو هها، گروه سبزی ها، گروه شیر و لبنیات و گروه گوشت، حبوبات، تخم مرغ و مغزها و به مقادیر توصیه شده، تاکید بر مصرف منظم و به موقع مکمل های ویتامین، آهن و اسید فولیک و استراحت کافی در صورتی که بعد از آموزش و پیگیری، روند وزن گيري اصلاح نشد، مادر باردار باید به کارشناس تغذیه ارجاع داده شود.

27. علل وعوامل وزن گیری نامناسب دربارداری • دسترسی ناکافی به برخی از گروه های غذایی • عادات غذایی نامناسب و پیروی از رژیم های غذایی خاص (رژیم درمانی و یا خرافات غذایی) • تهوع و استفراغ دوران بارداری؛ • ابتلا به بیمار یهای زمینه ای یا سابقه ی ابتلا به آنها (مانند بیمار یهای قلبی عروقی، دیابت و...) • اختلالات فشارخون دربارداری (مثل پره اکلامپسی ،اکلامپسی و...) • ابتلا به اختلالات روانی و افسردگی؛ • مشکلات خانوادگی و نارضایتی از بارداری؛

28. • اعتیاد به مواد مخدر، داروهای مخدر و دخانیات؛ • مصرف زیاد و غیر عادی مواد خوراکی و غیر خوراکی (پیکا) • مشکلات اقتصادی و درآمد ناکافی خانواده؛ •حجم زیاد کار روزانه و استراحت ناکافی؛ • تحرک ناکافی و نداشتن فعالیت بدنی روزانه؛ • سن کمتر از 18 یا بالاتر از 35 سال؛ • چند قلویی؛سابقه ی زایمان زودرس یاسقط • سابقه ی تولد نوزاد کم وزن(LBW) یا IUGR (تاخیر رشدداخل رحمی) • عفونت هاي ادراری؛

29. مواردی که مادر باردار باید به کارشناس تغذیه ارجاع داده شود. • مادران زیر 19 سال • )BMI قبل از بارداری )یا سه ماهه ی اول بارداری ( زیر 5/ 18 یا بیشتر از 25( • داشتن رژیم غذایی درمانی برای یک بیماری • بيماريهای مادر باردار شامل دیابت، آنمی، بیماری کلیوی، فشار خون و....

30. روندازدست دادن وزن بعداززایمان

31. مقادیرمجازپیشنهادی موادغذایی دربارداری • کالری • پروتئین • موادمعدنی (آهن،روی، منیزیم ، کلسیم ،ید،پتاسیم ،فلورایدو....) • ویتامین ها(A,B12,B6,C)

32. میزان کالری روزانه بایستی Kcal 300-100افزایش یابد. • درنیمه دوم بارداری حدود1000 گرم پروتئین به میزان تقریبی 5 تا6 گرم درروز دربدن انباشته می شود. • ازبین موادمعدنی بجزآهن رژیم غذایی مناسب می تواند نیاز به دیگرموادمعدنی راتامین کند. • ویتامین A برای رشدوتمایزجنین ضروری است ، مقادیرزیادآن تراتوژنیک است .

33. ویتامین B6 برای زنان بارداردارای اعتیاد، چندقلویی و نوجوان 2میلی گرم داده می شود. • نیازبه ویتامین (C ) دربارداری 20%افزایش می یابد. که بارژیم معمولی این میزان تامین می شود. نیازبه روی 12 میلی گرم درروز ،کمبودروی سبب کاهش اشتها کوتولگی(داورفیسم)، رشدکمترازحدمطلوب واختلال دربهبودزخم می شود. کمبودمادرزادی شدید روی منجربه بیماری اکرودرماتیت انتروپاتیک می شود.

34. یددربارداری نمک یددار می بایستی مصرف شود. کمبودیدشدید مادر سبب استعداد ابتلای نوزاد به کرتینیسم که نقایص عصبی شدید پیدامی کنند. • تجویز mg 30 آهن المنتال سولفات ،گلوکونات و...درنیمه بارداری (ازهفته 16 بارداری)

35. توصیه هایی جهت مصرف قرص آهن: • زمان خواب بامعده خالی ( یکساعت قبل یا دوساعت بعدازغذا) • نیم ساعت قبل چای ، موادکافئین دار ، ماست وشیر نبایداستفاده شود. • جذب ان بامصرف مواددارای ویتامین C بیشترمی شود.

36. ً نیازبه آهن بیشتر 100-60 میلی گرم

37. آزمایشات اولین ویزیت پره ناتال • U/A ,U/C • BG,RH • CBC، BUN/Cr • HIV درصورت نیاز • VDRL دررفتارهای پرخطر* • HBsAg درصورت نیاز • نوبت اول کومبس غیرمستقیم • FBS و درصورت داشتن عوامل خطر GCT )* رفتارهای پرخطر:سابقه زندان ، اعتیادتزریقی، رفتارپرخطرجنسی ،سابقه تزریق خون مکرر(

38. آزمایشات بعدی • سونوگرافی درهفته 18-16 بارداری • آزمایشات غربالگری ) Triple Markerآلفافیتوپروتئین، بتااچ سی جی و استریول ) درهفته 14 تا 20 حاملگی جهت تشخیص سندروم داون ونقص لوله عصبی(NTD) • بین هفته 30-26 (مراقبت 3): • تکرارU/A،GCT، CBC، نوبت دوم کومبس غیرمستقیم درمادرRH منفی باهمسر RH مثبت (ترجیحادرهفته 28 ) • تزریق آمپول روگام بین هفته 28 تا34بارداری درصورت منفی شدن ازمایش کومبس غیرمستقیم . • سونوگرافی درهفته 31 تا 34 درصورت نیاز

39. بارداری های پرخطر(High Risk Pregnancy) شیردهی همزمان بابارداری فاصله بارداری تااخرین زایمان کمتراز3 سال ناسازگاری های خونی بیماری های زمینه ای مادر سابقه نازایی سن بارداری نامشخص شغل سنگین وسخت چاقی (BMI بالای 30( • اعتیادبه موادمخدر، داروهای مخدر، سیگار،دخانیات • بارداری اول • بارداری پنجم وبالاتر(گراندمولتی پار) • بارداریزیر18 سال یا بالای 35 سال • بارداری ناخواسته …..

40. موارد آموزش ومشاوره دربارداری • موارد آن در هرویزیت پره ناتال ممکن است متفاوت باشد. • بهداشت فردی ،روانی ،جنسی ،دهان ودندان، محیط کار ) • اهمیت مراقبت های پره ناتال • تغذیه ومکمل های دارویی • فعالیت فیزیکی وورزش • عدم مصرف خودسرانه داروها • شکایات شایع و علائم خطر مربوط به تریمسترهای مختلف بارداری

41. توصیه به شرکت درکلاس های آمادگی زایمان • درماههای آخرآموزش دررابطه بازایمان طبیعی ومحل مناسب زایمان • شیردهی/تنظیم خانواده /مراقبت ازنوزاد، علائم خطرنوزاد • و درنهایت تاریخ مراجعه بعدی

42. مکمل های دارویی دربارداری • اسیدفولیک:ازسه ماه قبل از بارداری تاپایان بارداری روزانه یک عدد قرص اسیدفولیک با دوز 400 میکروگرم • درافرادبا سابقه NTD نوزادی دربارداری قبلی 4میلی گرم اسیدفولیک می بایستی استفاده کنند. • آهن: از ماه چهارم تا پایان بارداری ، روزانه یک عدد قرص آهن • مولتی ویتامین: ازماه چهارم تاپایان بارداری درموارذیل: • بارداری های چندقلویی ، استفراغ های طولانی مدت ، زنان باردار نوجوان

43. ایمن سازی(واکسیناسیون) واکسن دوگانه (دیفتری وکزار) درصورت نیاز زنان با واکسیناسیون ناقص دونوبت بافاصله یکماه (اولین تزریق درهفته 20-16 بارداری وتزریق بعدی درهفته 24-20 ) واکسن آنفولانزا: درزنان بارداربابیماری های زمینه ای

44. علائم خطردربارداری • لکه بینی یاخونریزی • کاهش یانداشتن حرکت جنین • آبریزش یاخیس شدن ناگهانی • سردرد ویا تاری دید • تب ولرز • دردشکم ،پهلوها یاسوزش شدیدسردل • سوزش یادرد هنگام ادرار کردن • تنگی نفس ، تپش قلب • ورم دست ها، صورت ویاتمام بدن

45. ادامه علائم خطردربارداری • استفراغ شدیدومداوم یاخونی • دردوورم یکطرفه ساق وران • عفونت ،آبسه ودردشدیددندان • افزایش وزن ناگهانی (1 کیلویابیشتردرهفته )