560 likes | 793 Views
LHC – L arge H adron C ollider Wielki Zderzacz Hadronów-. wyzwanie dla fizyki. i dla techniki. Niedziela, 6 kwietnia 2008 - „Drzwi Otwarte” LHC w CERN (czas oczekiwania – 3-4 godzin). LHC – co to takiego?. CERN - życie nad ... i pod ziemia. ok . 100m. LHC w schematycznym przekroju.
E N D
LHC – LargeHadron Collider Wielki Zderzacz Hadronów- wyzwanie dla fizyki ... i dla techniki
Niedziela, 6 kwietnia 2008 - „Drzwi Otwarte” LHC w CERN (czas oczekiwania – 3-4 godzin)
CERN- życie nad ... i pod ziemia ok. 100m
Jezioro Genewskie Lotnisko w Genewie CERN i LHC tunel LHC (długość 27 km, ok.100m pod powierzchnią ziemi) CERN/Meyrin
W tych rurach krążą protony; ich prędkość: v=0.999999991c Energia:Ep=7 TeV c – prędkość światła Magnesy nadprzewodzące: Prąd elektryczny: I=11700 A Pole magnetyczne: B=8.7 T CERN/LHC - Large Hardon Collider (Wielki Zderzacz Hadronów) Głębokość tunelu akc. H=100m LHC, to prawdziwa księga rekordów Guinnessa Długość tunelu akceleratora L=27km Temperatura T=1.9 K= -271.2 oC Próżnia P=10-10 Tr
ATLAS m detectors EM calorimeter Solenoid 2T Inner detector H calorimeter Yves Schutz
Very forward calorimeters • ZDC • CASTOR • TOTEM CMS • Central tracker • High resolution EM calorimeter • Hadronic calorimeter Superconducting solenoid magnet 4T • Muon spectrometer Yves Schutz
Solenoid magnet 0.5 T Cosmic rays trigger • Forward detectors: • PMD • FMD, T0, V0, ZDC • Specialized detectors: • HMPID • PHOS • Central tracking system: • ITS • TPC • TRD • TOF • MUON Spectrometer: • absorbers • tracking stations • trigger chambers • dipole ALICE
Początek XX-go wieku Początek XXI-go wieku ? ~10-1 m ~10-10 m ~10-15 m
Model Standardowy – wspólczesna teoria cząstek elementarnych • Własności: • Opisuje trzy spośród czterech oddziaływań: elektromagnetyczne, słabe i silne. • Nie opisuje oddziaływań grawitacyjnych. • Zawiera w sobie wcześniejsze teorie: • Mechanika kwantowa, • Chromodynamika kwantowa • Teoria oddziaływań elektrosłabych • Ma 19 swobodnych parametrów, których wartości nie wyjaśnia. • Zgadza się z doświadczeniem do ułamków procenta.
Czego nie wiemy? Kilka przykładów Skąd się biorą masy cząstek i czemu są takie – jakie są? Czy istnieje bozon Higgsa? Gdzie się podziała antymateria? Gdzie i czym jest niewidoczna część Wszechświata? („ciemna materia i „ciemna energia”) Czy istnieją „skryte” wymiary przestrzeni? Jak formował się wczesny Wszechświat? Jakie są własności kwarków w stanie swobodnym? (Czym jest „plazma kwarkowo-gluonowa”?) Czy istnieją cząstki „supersymetryczne”?
Przyroda Plazma K-G Atomy Nukleony Jądra Dzisiaj Wielki Wybuch 10 –6 s 10 –4 s 3 min 1.5 *109 lat Eksperyment My chcemy „cofnąć” bieg czasu ...
Zderzenia relatywistycznych protonów i ciężkich jonów
(wymrażanie - emisja) Rozwój procesu zderzenia w czasie i przestrzeni (czas) (gaz hadronowy) (faza mieszana) (plazma kwarkowo- gluonowa (stan przedrównowagowy) (przestrzeń)
Tak to wygląda w modelowaniu komputerowym
A jak to jest w rzeczywistości? (to już nie komputer, to „zdjęcie” cyfrowe)
BNL, STAR, Au+Au, (100+100 =200) GeV E=mc2 400→4000 400→ ? CERN, ALICE, Pb+Pb, (2700+2700=5400) GeV
Tak, jesteśmy jako kraj CERN- przed wejściem głównym – flagi państw - członków CERN-u
Jesteśmy, jako grupa z Wydziału Fizyki Politechniki Warszawskiej
Dr Radomir Kupczak ze studentami Wydziału Fizyki w naszym pokoju w CERN
Dr Adam Kisiel – obecnie post-doc w Ohio State University ze studentami Wydziału Fizyki w naszym pokoju w CERN
Elektronika detektora „T0” eksperymentu ALICE Jesteśmy, jako grupa z Wydziału Fizyki Politechniki Warszawskiej Marcin Zaręba Michał Olędzki
Dyskusję na temat baz danych dla detektora ALICE (z udziałem studentów wydziałów: EiTI, MiNI i Fizyki) prowadzi w CERN dr Wiktor Peryt
„Off-line tutorial” – studenci Wydziału Fizyki PW na szkoleniu dotyczącym stystemu GRID w CERN
Uczniowie z Liceum w Radomiu przy eksperymencie ALICE, 27 maja 2008r; oprowadza ich mgr inż. Marek Chojnacki, absolwent Wydziału Fizyki PW, a obecnie doktorant w NIKEF (Utrecht)
A czy „zwykłemu człowiekowi” to się na co przyda? • nowe materiały, • nowe technologie, • nowe urządzenia pomiarowe, • zastosowania w medycynie, • zastosowania w komunikacji, • zastosowania w energetyce, • zastosowania w ochronie środowiska • ...