500 likes | 1.03k Views
Erkek infertilitesi (Kadın Doğum Uzmanı Gözüyle). Dr.Engin Oral Cerrahpaşa Tıp Fak. Kadın Hastalıkları ve Doğum A.B.D Reprodüktif Endokrinoloji BilimDalı. Objectives . What is normal for …………. Optimal use of diagnostic tests in male infertility Varicocele treatment
E N D
Erkek infertilitesi(Kadın Doğum Uzmanı Gözüyle) Dr.Engin Oral Cerrahpaşa Tıp Fak. Kadın Hastalıkları ve Doğum A.B.D Reprodüktif Endokrinoloji BilimDalı
Objectives • What is normal for…………. • Optimal use of diagnostic tests in male infertility • Varicocele treatment • Empiric treatment of idipathic male infertility
Temel Değerlendirme • Üreme hikayesi • En az iki semen analizi ile başlanabilir Üreme hikayesinde; • Cinsel ilişki sıklığı ve zamanlaması • Önceki fertilizasyon durumu • Çocukluk hastalıkları • Puberte gelişimi • Sistemik hastalıklar, ameliyatlar • Cinsel yaşam • Gonadal toksin ve ısıya maruz kalınma sorgulanmalıdır
Semen analysis • Remains the mainstay in investigating male fertility potential. • Serial semen samples (at least two) should be assessed in the same laboratory (WHO,1999)
3 µm AKROZOM BAŞ 5 µm ÇEKİRDEK • Spermatozoon ~(60 μm) kadın genital kanalında (post. forniks- ampulla) yaklaşık 15-20 cm yol kat eder. Bu 1.70 boyundaki birinin yaklaşık 8-9 km gitmesine eşittir. ORTA KISIM 7.5 µm ESAS KISIM KUYRUK 45 µm UÇ KISIM
Normal spermiogram • Hacim 2 ml • pH 7.2 • Sayı 20x106/ml veya 40x106/ejakulat • Hareket % 50 (% 25 hızlı ileri hareketli) • Morfoloji ? • Vitalite % 75 • Lökosit 1 milyon/ml • IBT,MAR % 50 hareketli sperm WHO laboratory manual, 1999
Pyospermi • Erkek üreme sisteminde infeksiyon/inflamasyon • İnfertil hastaların % 10-20’sinde gösterilmiş. • Mekanizma:ROS salınımınıuyararak motilite ve sperm fonksiyonlarının inhibisyonu. • Lökositlerden salınan sitokinler ve reaktif oksijen metabolitleri sperm motilitesine ve viabilitesine zarar verir. • Ejakülatta 1 milyon lökosit= Lökositospermi • Tanı: Monoklonal antikorlarla immunhistokimya “altın standart”
Sperm sayısının değişkenliği WHO laboratory manual, 1999
SUBFERTİLİTE / İNFERTİLİTE : ÇOK ETKENLİ HASTALIK • Çevresel ve mesleksel • Nedenler • Hormonal bozucular • Xeno-östrojenler • Antiandrojenler • Toksik maddeler • Kurşun, Cıva, Benzen. • Pestisidler • Organik çözücüler • İonize radyasyon • . • Genetik Bozukluklar • CAVD • Translokasyonlar • Y-Krom.Delesyonları • Klinefelter Syn. FERTİL SUBFERTİL İNFERTİL • Hastalıklar • Varikosel • Erk.Aksesuar bez enf.(Klam.) • AS antikor • Akkiz zararlar • İatrojenik • Sistemik • Yaşam Tarzı • Gıda • Obesite • Lipidler • Sigara • Alkol / ilaç • Sedenter yaşam • Sıcak banyo • Sıkı giyim • Stress
765 infertil, 696 fertil, 2 örnek Guzick DS, 2001
Sperm sayısı fertiliteyi belirler mi ? Öneriler > 60 milyon---------1 milyon Cevap: 4122 fertil erkek 1000 infertil erkek Sperm sayısı <10 milyon/ml olunca gebelik oranları azalıyor Zuckerman Z, 1977 Collins JA, 1995
Evidence for decreasing quality of semen during past 50 years ? Carlsen E, 1992
Yaşlı erkek de hangi sperm parametresi bozulmaz • Sayı • Hareket • Morfoloji • Hacim • Hicbiri bozulmaz
Male age-Semen quality(Review of the literature) • 1980-1999 • Increased male age is associated with a decline in semen volume (16 studies), sperm motility (19 studies), and sperm morphology (14 studies), but not with sperm concentration (21 studies). Kidd SA, 2001
İnfertil olgularda spermiogram sonuçları(Cerrahpaşa deneyimi) • 1996-2000 • 1958 spermiogram (WHO, 1992) • Sayı azlığı %28 • Hareket azlığı %95 • Morfolojibozukluğu %89 • Azoospemi %8.8 • Ağır oligospermi % 10.2 (<1x106). Oral E, 2001
Factors that may warrant early investigation • Sexual/ejaculatory inadequacy • Acquired testicular damage • Testicular maldescent • Adult mumps • Testis and accessory gland infection • Chemotherapy or radiotherapy • Previous urogenital surgery
Gelecek 1 yıl içinde infertilite süresi ve motil sperm konsantrasyonuna göre canlı doğumla sonlanan spontan gebelik yüzdeleri* İnfertilite süresi (Ay) Milyon motil sp/ml 12 24 48 96 Azoospermi 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0.5 16 12 9 6 1 25 19 14 9 2 34 26 19 13 5 36 28 21 14 >10 37 28 21 14 *Kadın yaşı<35 ve kadının normal olduğu olgular Hargreave & Mills. BMJ 1998,316:1438
Etyoloji (Erkek infertilitesi)n=7057 çift Etyoloji % Normal 48.5 İdyopatik OAT 26.4 Varikosel 12.3 Enfeksiyon 6.6 İmmünolojik 3.1 Seksüel 1.7 Endokrin 0.6 WHO, 1993
Anamnezin erkek infertilitesine etkisi (n:7273) Hastalık Azospermi (OR) Anormal spermiogram (OR) STD 1.28 1.42 B. kabakulak orşiti 3.64 6.28 Bronşektazi 6.06 5.37 Yüksek ateş 0.69 2.09 Üriner semptom 1.26 1.82 Kriptoorşidi 5.04 2.52 Testis hasarı 1.87 1.54 Testis torsiyonu 2.82 9.21 Epidimo-orşit 2.74 2.75 Comhaire FH, 1987
Serum ASA-Meta analiz Collins J, 1999
PKT(Meta analiz,11 çalışma,n=3093) • Sensitivite (infertiliteyi belirleme oranı) 0.10-0.90 • Spesifite (fertiliteyi belirleme oranı) • 0.30-0.97 • Anormal testi en iyi belirleyen sperm sayısı = 1 hareketli sperm • LHR: Pozitif test için: 0.77 Negatif test için: 1.85 • İnter-observer kappa değeri sperm sayısı ve motilite için 0.51, 0.38 (%39) Oei SG,1995 Glatstein,1995
CASA Şimdiye kadar yapılan çalışmalar sonucu CASA teknolojisinin rutin semen analizinde konvansiyonel metodlara üstünlüğü gösterilmemiştir.
Sperm function tests • Acrosome reaction assays • Hypo-osmotic swelling Test (HOST) • Hamster egg penetration test (SPA) • Zona binding assay • Acridine orange test • ROS • Nuclear maturity tests should not be routine investigations complex expensive not always provide clinically usefulinformation (Oehninger et al 2000)
Hangi testis patolojisinde biyopsi ile sperm elde etme oranı enfazladir • Obstrüktif azospermi • Hipospermatogenez • Matürasyon arrest • Sertoli cell only • Virtüel azoospermi
Normal Hipospermatogenezis Testis biopsisi % 80 Ortalama sperm elde etme % 40 Sertoli cell only Matürasyon arrest % 25 %50
Tanısal Testis Biopsisi? • Daha sonra yapılacak MESA, TESA veya TESE sonuçlarını öngörememesi • Spermatogenezin fokal (yama) tarzında olabilmesi • Gelecekteki sperm eldesini olumsuz etkileyebilmesi nedeni ile Tanısal testis biopsisi yapılmamalıdır
Erkek infertilitesi-Genetik • Kistik Fibroz Gen mutasyonları (KBVDY) • Yq kromozomu mikrodelesyonları (Azospermi/ağır oligozospermi) • Kromozom anormallikleri (Klinefelter sendromu)
Kromozomal Anomali • Klinefelter sendromu (47 XXY) • En sık görülen seks kromozom anomalisi • Genetik geçiş riski mevcut • Pre-implantasyon tanı ve karyotip tayini yapılmalı İ.Ü. CTF Üroloji AD Arşivi
Y kromozom Delesyonları (%) • Fertil 0.4 • İnfertil 7.5 • Oligospermi 2.9 • Ağır oligospermi(<5×106/mL)14.3 • Azoospermi 7.3 • İdyopatik azospermi 18 • Sertoli-cell only 34.5 Foresta C, Moro E, Ferlin A. Y chromosome microdeletions and alterations of spermatogenesis. Endocr Rev 2001;22(2):226–39.
Y Mikrodelesyonu • Spesifik mikrodelesyon sıklığı • AZFa % 5 • AZFb %35 • AZFc %60 Krauzs C, Int J Androl, 2003
AZF - Azoospermi Faktörü • AZFa - Tip -1 Sertoli-cell only syndrome spermatogonia yok • AZFb Matürasyon arrest • AZFc - Tip -2 Sertoli-cell only syndrome Farklı patolojiler çok az spermatogonia vardır kısıtlı spermatogenez • Ferlin et al. Hum Reprod. 14, 1710-1716, 2000 • Koh E et al, Reprod.Med. 2005
Neleri Araştırmalıyız? • Azoospermik ve ağır oligozoospermik erkeklerde karyotip tayini ve Y mikrodelesyonu bakılması • Obstrüktif azoospermi varsa; “ Eşlerine kistik fibroz mutasyonu için test” yapılması önerilmelidir Jarow JP, 2002.
Erkek infertilitesi nedeniyle başvuran olgularda tümör sıklığı %……? • 1 • 5 • 0.1 • 0.5 • 0.01
Medical pathology discovered during a male infertility evaluation • 13 of 1236 patients (1.1%) • 6 testicular tumors • Honig SC, 1994 • 6 of 536 patients (1.1%) • 1 testicular tumor • Kolettis PN, 2000 • 2 testicular tumors (Case report) • Simon SD, 2001
Varicocele A lot of men with varicocele have normal semen analysis and children
Varikosel-Sıklık oranları ÇalışmaVarikosel oranı (%) *WHO çok merkezli çalışma, 1988 (n:7000) Tüm çiflerde 18 Anormal spermi olanlarda 12.3 *İnfertil çiftler Münster, 1997 (n:8000) 17 *Skrotal USG yapılan infertil çiftlerde, 1990 (n:650) 22 *Vasektomi yapılan fertil erkekler, 1981 26.3
Varikosel • Grad 0: subklinik (USG-Doppler ile tanı konulan ) varikosel, • Grad I: Valsalva manevrası ile tespit edilebilen varikosel, • Grad II: tespit edilebilen varikosel, • Grad III: ayakta ve yatar pozisyonda belirgin varikosel.
CLINICAL DIAGNOSIS OF VARICOCELE Clinical disagreement 1st Dr’s findings L large R large L small R small None Large L 10 4 Large R Small L 1 4 7 Small R 1 None 3 21 3 84 2nd Dr’s findings Clinical disaggrement = 26 % Br J Urol 67: 328, 1991
Varikoselde hangi sonuç önemli ? • Varikoselin yok olması • Spermiogramda parametrelerin düzelmesi • Gebelik
Varicocele treatment-pregnancy (Meta-analysis) OR:0.69 (0.42-1.13) Kamischke A, Nieschlag E, 1999
Reassessing the value of varicocelectomyas a treatment for male subfertilitywith a new meta-analysis Joel L. Marmar, 2007
Report on varicocele and infertility • Varicocele treatment should be offered to the male partnerof a couple attempting to conceive, when all of thefollowing are present: • 1) a varicocele is palpable; • 2)the couple has documented infertility; • 3) the femalehas normal fertility or potentially correctableinfertility; • 4) the male partner has one or more abnormal semenparameters or sperm function test results. ASRM, 2008
Surgery or embolisation for varicoceles in subfertile men Evers JLH, Collins J, Clarke J. Cochrane Database of Systematic Reviews 2009,
Surgery or embolisation for varicoceles in subfertile men Evers JLH, Collins J, Clarke J. Cochrane Database of Systematic Reviews 2009,
Medical treatment of idiopathic male infertility • Anti-estrogens • Dopaminergic agents • Exogenous gonadotropins (hMG, pFSH) • Androgens • Testolactone • Kallikrein • Pentoxifylinne • Psychotropic drugs • Arginine • Thyroxine • Vitamins and trace elements • Indomethacin • Others