510 likes | 912 Views
TÜRKİYE’NİN TERCİHLİ TİCARET ANLAŞMALARI VE PAN-AVRUPA-AKDENİZ MENŞE KÜMÜLASYONU SİSTEMİ. Türkiye’nin Tercihli Ticaret Anlaşmaları Avrupa-Akdeniz Serbest Ticaret Alanı Pan-Avrupa-Akdeniz Menşe Kümülasyonu Sistemi Menşeli maddelerin yeterli işçilik ve işleme tabi tutulması
E N D
TÜRKİYE’NİN TERCİHLİ TİCARET ANLAŞMALARI VEPAN-AVRUPA-AKDENİZ MENŞE KÜMÜLASYONU SİSTEMİ
Türkiye’nin Tercihli Ticaret Anlaşmaları • Avrupa-Akdeniz Serbest Ticaret Alanı • Pan-Avrupa-Akdeniz Menşe Kümülasyonu Sistemi • Menşeli maddelerin yeterli işçilik ve işleme tabi tutulması • Türkiye-AB Gümrük Birliği
TÜRKİYE’NİN TERCİHLİ TİCARET ANLAŞMALARI (STA)
STA’LARIN DIŞ TİCARETE ETKİLERİ-1 SÜRDÜRÜLEBİLİR İHRACAT ARTIŞI • İhracatın önündeki Tarife ve Tarife Dışı Engellerin Kaldırılması • Üçüncü ülke pazarlarında AB ile Eşit Rekabet Şartlarının Temini • Akdedilen STA’lar ile uluslararası piyasada üçüncü ülkelere nazaran rekabet avantajı elde edilmesi • İhracatın Ülke / Madde Bazında Çeşitlendirilmesi / Batı Avrupa pazarlarına bağımlılığın azaltılması • Menşe Kümülasyonu imkanlarından istifade edilmesi suretiyle Rekabet Gücünün ve Ticaretin Artırılması • Akdedilen STA’lar ile Gelişme Yolundaki Ülkelerin girdi ve nihai malları Türkiye’den tedarik etmelerinin temini
STA’LARIN GENEL EKONOMİYE ETKİLERİ-2 DIŞA AÇIK REKABETÇİ EKONOMİ • Uluslararası Rekabet Gücünün Artması • Üretimin daha büyük ölçekte organize edilmesi • Ucuz girdi temini • Karşılıklı yatırımların artırılması için uygun ortamın temini • Türkiye’nin tercihli ticaret imkanlarından yararlanmak amacıyla yerli yatırımlar ile doğrudan yabancı yatırımların artması • Muhtemel İç Pazar Daralmasının Ekonomi Üzerindeki Olumsuz Etkilerinin Azaltılması
TÜRKİYE’NİN STA’LARI • Yürürlükte Olanlar: • EFTA • İsrail • Bulgaristan • Romanya • Makedonya • Hırvatistan • Bosna ve Hersek • Filistin • Tunus • Fas • Müzakere Aşamasında Olanlar • Lübnan • Ürdün • Faroe Adaları • Körfez İşbirliği Konseyi • Girişimde Bulunulanlar • Cezayir • Sırbistan • Karadağ • Şili • Meksika • Mercosur • AKP ülkeleri • GAC • Tamamlananlar: • Suriye (Aralık 2004) • Mısır (Aralık 2005) • Arnavutluk (Eylül 2006)
1- Pan-Avrupa Menşe Kümülasyonu (PAMK) Ülkeleriyle STA’larımız
2- Akdeniz Ülkeleriyle STA’larımız * Ortaklık Anlaşmasıdır
3- Müzakere Aşamasında Olan STA’larımız (Akdeniz Ülkeleri)
1996-2005 DÖNEMİNDE DIŞ TİCARET ARTIŞ ORANLARI Yürürlükteki STA Ülkeleri ile Ticaretimiz • İhracat: %379 • İthalat: %289 • Dünya ile Ticaretimiz • İhracat: %216 • İthalat: %168 • Diğer Ülkeler ile Ticaretimiz • İhracat: %205 • İthalat: %161 STA’ların ticaret artırıcı ve ticaret saptırıcı etkisi nedeniyle söz konusu ülkelerle olan dış ticaretimiz diğer ülkelerle olan dış ticaretimize nazaran önemli ölçüde artış göstermektedir
STA’ların İhracatımızdaki Payı ( 2005 ) Toplam İhracat: 73,5 milyar $
STA’ların İthalatımızdaki Payı ( 2005 ) Toplam İthalat: 116,6 milyar $
TÜRKİYE’NİN STA AKDETTİĞİ VE AKDEDECEĞİ ÜLKELER (MUKAYESELİ VERİLER-2005) (*) Mısır ve Suriye dahil Kaynak: DTÖ “Country Profiles”; IMF; US Census Bureau
STA’LARIN TÜRKİYE’YE SAĞLAYACAĞI GENİŞ PAZAR POTANSİYELİ X TÜRKİYE tarifeler • - Dünya Nüfusunun %22’si • Dünya GSYİH’nın %40’ı • Dünya İhracatının %34’ü • Dünya İthalatının %31’i X tarife dışı engeller Türkiye, hedeflenen STA’ların tamamlanmasıyla beraber; Dünya nüfusunun %22’sini, Dünya GSYİH’nın %40’ını ve Dünya dış ticaretinin %33’ünü kapsayan geniş bir pazara tercihli ticaret imkanlarından yararlanarak girecektir
AVRUPA-AKDENİZ SERBEST TİCARET ALANI
BARSELONA DEKLARASYONU • İktisadi ve Mali Fasıl:Refahın paylaşıldığı bir bölgenin tesis edilmesi • Serbest Ticaret Alanının Tedricen Tesis Edilmesi (Hedef tarih: 2010 yılı) • - DTÖ yükümlülükleri • - Tarife ve tarife dışı engellerin kaldırılması • - Menşe kümülasyonu • - Standartlar ve teknik mevzuat uyumu • - Hizmet ticareti ve iş kurma hakkının serbestleştirilmesi • - Pazar ekonomisi prensibi • - Yatırımlar için uygun ortamın yaratılması
Mukayeseli Göstergeler (2005) (*) AB-içi ticaret hariçtir Kaynak: DTÖ “trade statistics”, “Country Profiles”; IMF; US Census Bureau
Avrupa-Akdeniz Bölgesinin Dünya Mal İhracatındaki Payı (2005) Dünya İhracatının % 23’ü
Avrupa-Akdeniz Bölgesinin Dünya Mal İthalatındaki Payı (2005) Dünya İthalatının %24’i
Avrupa-Akdeniz Bölgesindeki STA’ların ve Menşe Kümülasyonunun Temelleri • Barselona Deklarasyonu (İktisadi ve Mali Fasıl) • III. Avrupa-Akdeniz Ticaret Bakanları Konferansı (Palermo) (Model Menşe Protokolleri) • DTÖ Bölgesel Ticaret Anlaşması Kuralları (GATT XXIV. Madde) • Aynı Menşe Kuralları • Menşe kümülasyonuna dair bildirimlerin Resmi Gazetede yayımlanması (Bildirim Mektupları) • Türkiye-AB Gümrük Birliği
Lübnan • Suriye • Ürdün • Filistin • İsrail • Mısır • Tunus • Cezayir • Fas • Faroe Adaları • AB • EFTA • Türkiye • Romanya • Bulgaristan + Pan-Avrupa-Akdeniz Menşe Kümülasyonu Pan-Avrupa Menşe Kümülasyonunun Akdeniz Ülkelerine Teşmil Edilmesidir
Pan-Avrupa-Menşe Kümülasyonu (1.1.1997’den beri uygulanmaktadır* ) • STA Ağının ve Aynı Menşe Kurallarının bütün taraflar arasında mevcudiyeti • Geri ödeme veya muafiyetin yasaklanması (No Draw-back rule) • EUR.1 Menşe Dolaşım Sertifikası • Menşe Kümülasyonu her zaman uygulanmaktadır * Türkiye, PAMK’na 1.1.1999’dan itibaren taraf olmuştur
Pan-Avrupa-Akdeniz Menşe Kümülasyonu ( Değişken Geometri ) • PAMK sistemi, PAMK ülkeleri açısından korunmaktadır • STA Ağının ve Aynı Menşe Kurallarının Üç Ülke Arasında mevcudiyeti • Çapraz menşe kümülasyonu çerçevesindeki ticarette geri ödemenin veya muafiyetin yasaklanması • EUR-MED Dolaşım Sertifikası (No cumulation applied / Cumulation applied with ...) • İkili ticarette geri ödeme veya muafiyet sağlanabilmektedir (ikili menşe kümülasyonu) • EUR. 1 Dolaşım Sertifikası • Menşe kümülasyonu, PAAMK için öngörülen şartlar yerine getirilmişse uygulanmaktadır
Pan-Avrupa-Akdeniz Protokolü-1 • Genel Menşe Kriteri (Madde 2) - Tamamen elde edilen ürünler (Madde 5) - Yeterli işçilik veya işleme (Madde 6) • Menşe kümülasyonu (Madde 3 ve 4) • - Menşeli maddeler açısından 2. Maddede yer alan genel menşe kriterine istisna getirilmektedir • - Menşeli maddelerin Madde 7’de sayılan yetersiz işçilik veya işlemlerin ötesinde işlenmesi • Geri ödemenin veya muafiyetin yasaklanması (Madde 15) • - Menşe kümülasyonunda her zaman uygulanmaktadır • - Akdeniz ülkeleriyle (İsrail hariç) ikili ticarette (ikili menşe kümülasyonu) geri ödeme veya muafiyet tanınabilir
Pan-Avrupa-Akdeniz Protokolü-2 • PAMK ülkeleri arasındaki tercihli ticarette: - EUR.1 veya EUR-MED Dolaşım sertifikaları - Geri ödeme veya muafiyetin yasaklanması her zaman uygulanmaktadır - Menşe kümülasyonu her zaman söz konusudur • PAMK ülkeleriyle Akdeniz ülkeleri arasındaki ticarette: • * Çapraz menşe kümülasyonu çerçevesinde • - EUR-MED Dolaşım Sertifikası • - Geri ödeme veya muafiyetin yasaklanması her zaman uygulanmaktadır • * İkili menşe kümülasyonu çerçevesinde - EUR. 1 Dolaşım Sertifikası - Geri ödeme veya muafiyet tanınabilmektedir
CH AB İplik MA Giyim TR Kumaş EUR-MED Originating in TR (Cumulation applied with EC) EUR-MED Originating in MA (Cumulation applied with TR, EC) Tedarikçi Beyanı Originate in the EC (No cumulation applied) Çapraz Menşe Kümülasyonunun Uygulandığı Durum-1 Türkiye, Fas, İsviçre ve AB arasında STA ağı ve PAAMK Protokolleri yürürlüktedir • Bölge içinden menşeli girdi tedarik imkanlarını artırmaktadır • Menşeli girdilerin kullanımını teşvik etmektedir • Üretim daha büyük ölçekte planlanmaktadır • Ticaret partnerlerinin avantajları kullanılabilmektedir • Bütünleşmiş bir serbest ticaret alanı tesis etmektedir
CH AB İplik PS Giyim TR Kumaş Liste kuralını karşılamamaktadır Liste kuralını karşılamamaktadır Filistin ile ticarette menşeli kabul edilmemektedir Çapraz Menşe Kümülasyonunun Uygulanmadığı Durum-2 Türkiye, Filistin, AB ve İsviçre arasında STA ağı mevcut, fakat ikili menşe kümülasyonu uygulanmaktadır Gümrük vergisi ödenir • Menşeli maddeler üçüncü ülke ile ticarette menşeli olarak kullanılamaz • Menşeli girdi tedarik imkanlarını sınırlandırmaktadır • Sadece iki ülke arasındaki tercihli ticareti teşvik etmektedir • Pazara giriş imkanlarını sınırlandırmaktadır
Avrupa-Akdeniz Serbest Ticaret Alanının ve Menşe Kümülasyonunun Etkileri 42 ülke arasında Serbest Ticaret Alanı Tesis Edilmektedir • Tarife ve tarife dışı engeller kaldırılmaktadır • Menşe kümülasyonu uygulanmaktadır - İktisadi işbirliğini artırmaktadır - Pazara giriş imkanlarını artırmaktadır - Menşeli girdilerin kullanımını teşvik etmektedir - Taraf ülkeler arasındaki tercihli ticareti artırmaktadır - İmalat faaliyetleri serbest ticaret alanı ölçeğinde planlanabilmekte, dolayısıyla imalat maliyetleri düşmektedir - Taraf ülkelerin uluslararası rekabet gücü artmaktadır - Taraf ülkeler eşit rekat koşullarına sahip olmaktadırlar - Sermayenin bölge içinde dolaşmasını teşvik etmektedir - Ortak teşebbüsler, bilgi değişimi için uygun temel oluşturmaktadır - 3. Ülkelerin rekabetine karşı birlikte rekabet etmek imkanı doğmaktadır
Avrupa-Akdeniz Bölgesi • Nüfus : 763 milyon • GSYİH : 15.078 milyar $ • İhracat : 1.804 milyar $ • İthalat : 1.963 milyar $ Türkiye Avrupa-Akdeniz Serbest Ticaret Alanının tesisi Taraf ülkeler arasında refahın paylaşıldığı bir bölge inşa edecektir
DEĞİŞKEN GEOMTERİ ÇERÇEVESİNDE MENŞELİ MADDELERİN YETERLİ İŞÇİLİK VE İŞLEME TABİ TUTULMASI
DEĞİŞKEN GEOMETRİ (PAAMK) • STA Ağının ve Aynı Menşe Kurallarının Üç Ülke Arasında mevcudiyeti • Geri ödemenin veya muafiyetin yasaklanması • EUR-MED (7 nolu Kutu: Gözlemler) Dolaşım Sertifikası 7 nolu Kutu: - No Cumulation applied - Cumulation applied with ...
Pan-Avrupa-Akdeniz Protokolü • Genel Menşe Kriteri (Madde 2) - Tamamen elde edilen ürünler (Madde 5) - Yeterli işçilik veya işleme (Madde 6) /Liste Kuralları (Ek II) • Yetersiz işçilik ve işlemler listesi (Madde 7) • Menşe kümülasyonu (Madde 3 ve 4) • - Genel menşe kriterine menşeli maddeler bakımından istisna getirmektedir • - Menşeli maddelerin Madde 7’de sayılan yetersiz işçilik veya işlemlerin ötesinde işlenmesi
Değişken geometri çerçevesinde menşeli maddelerin yeterli işçilik ve işleme tabi tutulması A, B, C ve B, C, D ülkeleri arasında STA ağı ve aynı menşe kuralları uygulanmaktadır, A ve D arasında STA yoktur
A C D B EUR-MED (Cumulation applied with B) EUR-MED (No cumulation applied) EUR.1 Geri ödeme ve muafiyet ÖRNEK-1 MADDE 2 / MADDE 3 ve 4 * A ülkesi menşeli maddeler, yeterli işçilik ve işleme tabi tutulmalıdır * A ülkesi menşeli maddeler için menşesiz kabul edildiklerinden gümrük vergilerinde iade veya muafiyet yasağı uygulanmalıdır; EUR.1 MENŞE KÜMÜLASYONUNA EHİL BİR MENŞE DOLAŞIM SERTİFİKASI DEĞİLDİR
A D B C EUR-MED (Cumulation applied with A, B) EUR-MED (No cumulation applied) EUR-MED (Cumulation applied with A) ÖRNEK-2 MADDE 3 ve 4 * A ülkesi menşeli maddeler ile menşe kümülasyonu uygulanmaktadır [ Madde 3 ve 4, menşeli girdilerin, yetersiz işçilik ve işlemlerin ötesinde işlenmesini öngörmektedir ] A VE D ÜLKELERİ ARASINDA STA AĞI BULUNMADIĞINDAN NİHAİ ÜRÜN TERCİHLİ REJİM KAPSAMINDA D ÜLKESİNE İHRAÇ EDİLEMEZ
D B C EUR-MED (Cumulation applied with B) EUR-MED (No cumulation applied) EUR-MED (No cumulation applied) ÖRNEK-3 MADDE 2 / MADDE 3 ve 4 A * A ülkesi menşeli maddeler, yeterli işçilik ve işleme tabi tutulmaktadır; [ Madde 2.1 (b), girdilerin yeterli işçilik ve işleme tabi tutulmaları hükmünü amirdir – Genel Menşe Kriteri ] * B ülkesi genel menşe kuralını yerine getirdiğinden, A ülkesiyle menşe kümülasyonu uygulamayabilir * A ülkesi menşeli maddeler için uygulanan gümrük vergilerinde geri ödeme veya muafiyet sağlanabilmektedir (EUR-MED) EUR-MED MENŞE KÜMÜLASYONUNA EHİL BİR MENŞE DOLAŞIM SERTİFİKASIDIR
Değişken geometri çerçevesinde menşeli maddelerin yeterli işçilik ve işleme • tabi tutulması hususunda • AB’nin yaklaşımı • Yeterli işçilik ve işlem kriterinin uygulanması • İhracatçıya tercih hakkının tanınmaması
Menşe Kümülasyonunun uygulanması • Tercihli rejim kapsamında ihracat imkanını sınırlandırmaktadır • Uygulanması daha kolaydır Yeterli işçilik ve işlem kriterinin uygulanması • Tercihli rejim kapsamında ihracat imkanını artırmaktadır • Daha karmaşıktır ve partner ülkelerde farklı yaklaşımlar söz konusu olabilecektir Değişken geometri çerçevesinde menşeli maddelerin yeterli işçilik ve işleme tabi tutulmasının SONUÇLARI
IL MA CH EC EUR-MED (No cumulation applied) EUR-MED (Cumulation applied with CH) EUR-MED (No cumulation applied) Komisyon Bildirimi (2006/C 220/03) • İsrail, İsviçre ve AB arasında çapraz kümülasyon • Fas, İsviçre ve AB arasında çapraz kümülasyon • İsrail menşeli girdiler İsviçre’de yeterli işçilik ve işleme tabi tutulmaktadır Fas ile İsrail arasında menşe kümülasyonu uygulanmadığı halde, nihai ürün tercihli rejim kapsamında Fas’a ihraç edilmektedir
Türkiye-AB Gümrük Birliği (31 Aralık 1995) • Ortak Gümrük Tarifesi • Ortak Ticaret Politikası • Üçüncü ülkelerle tercihli anlaşmalar • Sanayi mallarında paralel tarife tavizleri • Aynı menşe kuralları • Malların serbest dolaşımı • A.TR. Dolaşım Sertifikası
Gümrük Birliği’nin Uygulanmasına Dair Hukuki Araçlar • 1/2006 sayılı GİK Kararı (Köprü Mevzuat) (2006/646/EC) (26/09/2006 tarihli ve L265 sayılı ABRG) Türkiye ile AT Arasında Oluşturulan Gümrük Birliği’nin Uygulanmasına İlişkin Esaslar Hakkında Karar (Yürürlük: 27 Tem. 2006) (28/09/2006 tarihli ve 26303 sayılı T.C. Resmi Gazetesi) • Yeni model Tedarikçi Beyanı ihdas etmektedir • 1/1999 sayılı GİK Kararı eki Tedarikçi Beyanı 12 ay boyunca kullanılabilecektir Türkiye ile AT Arasında Serbest Dolaşımda Bulunan Eşyanın Tercihli Menşe Statüsünün Kanıtlanmasına Dair Yönetmeliğin I ve II nolu Ekleri (18/09/1999 tarihli ve 23820 T.C. Resmi Gazetesi)
TEDARİKÇİ BEYANI • Serbest dolaşımdaki eşyanın belirli üçüncü ülkelerle ticarette tercihli menşei haiz olduğunu göstermektedir • Üçüncü ülkelerle tercihli ticarette menşe ispat belgesi müracaatında kanıt olarak sunulmaktadır • 1/1999 sayılı GİK Kararı eki Tedarikçi Beyanı EUR.1 menşe ispat belgeleri müracaatında kullanılmaktadır • 1/2006 sayılı Kararın eki Tedarikçi Beyanı ise EUR-MED veya EUR.1 menşe ispat belgeleri müracaatında kullanılabilecektir
1/1999 sayılı Karar: EUR. 1 Supplier’s Declaration EC İplik TR Giyim İsviçre • 1/2006 sayılı Karar: A.TR. Supplier’s Declaration - No cumulation applied EUR-MED Cumulation applied with EC EC İplik TR Kumaş MA A.TR. MENŞE KÜMÜLASYONU ÇERÇEVESİNDE GÜMRÜK BİRLİĞİ’NİN İŞLEYİŞİ-1
1/2006 sayılı Karar: EUR. 1 VEYA Supplier’s Declaration - No cumulation applied EUR-MED Cumulation applied with EC EC İplik TR Giyim CH A.TR. MENŞE KÜMÜLASYONU ÇERÇEVESİNDE GÜMRÜK BİRLİĞİ’NİN İŞLEYİŞİ-2 TR ile CH arasında PAAMK Protokolü yürürlükte olması halinde
TN Kumaş TR Giyim EC EUR.1 veya EUR-MED A.TR. TR Kumaş TN Giyim EC EUR-MED (No cumulation applied EUR-MED (Cumulation applied with TR MENŞE KÜMÜLASYONU ÇERÇEVESİNDE GÜMRÜK BİRLİĞİ’NİN İŞLEYİŞİ-3
KOMİSYON BİLDİRİMİ (2006/C 220/03) • 1 Ocak 1999 tarihinden itibaren: Türkiye, EFTA ülkeleri, Bulgaristan, Romanya ve AB arasında çapraz menşe kümülasyonu (PAMK) uygulanmaktadır • 1 Mart 2006 tarihinden itibaren:Türkiye, İsrail ve Romanya arasında çapraz menşe kümülasyonu (PAAMK) uygulanmaktadır 1/2006 sayılı Kararın Yürürlüğe Girmesi • 27 Temmuz 2006 tarihinden itibaren (Gümrük Birliği kapsamındaki eşya bakımından):Türkiye, Fas ve AB ile Türkiye, İsrail ve AB arasında çapraz menşe kümülasyonu (PAAMK) uygulanmaktadır • 1 Ağustos 2006 tarihinden itibaren (Gümrük Birliği kapsamındaki eşya bakımından):Türkiye, Tunus ve AB arasında çapraz menşe kümülasyonu (PAAMK) uygulanmaktadır
TEŞEKKÜR EDERİM E-POSTA: ersoyn@dtm.gov.tr TEL: 0312 204 75 76