HET PEDAGOGISCH IDEAAL Een visie voor GroenLinks

1. HET PEDAGOGISCH IDEAALEenvisievoorGroenLinks Siebren Miedema

2. ASPECTEN VAN HET IDEAAL I • Het pedagogischedoel van het onderwijs • Weg met de verderflijkemarktideologie! • Vragers en primairedragers m.b.t. de school • Scholen in context met relatieveautonomie • Verantwoordingafleggen over het totaal & de rol van de Inspectievoor het Onderwijs • De kwaliteit van de leer-krachten, het opleidingsonderwijs (scholing, en na- en bijscholing), de kwantiteit, status

3. ASPECTEN VAN HET IDEAAL II • Onderwijsstructuur in een post-verzuildesamenleving (duaalstelsel of alleonderwijsbijzonder?) • Coöperaties van scholen (b.v. DE Brede School) • Gevuldeburgerschapsvorming, dusinclusieflevensbeschouwelijkevorming • De rol van de overheid: politiek-pedagogischverantwoordelijkals facilitator

4. HET DOEL • Het doel van het algemeenvormendonderwijs is bijtedragenaan de identiteitsontwikkeling of persoonvorming van kinderen en jongeren in bredezin (holistisch/integratief). • Meerderevormingsgebieden: cognitief, moreel, expressief, manueel, praktisch, levensbeschouwelijk, sociaal-emotioneel, burgerschap. • Het individuele & het sociale aspect bijeen • Zezoookvoorbereiden op eenplaats in de maatschappij

5. DE MARKTIDEOLOGIE • Spreken in termen van onderwijsalsmarkt en de school alsbedrijf (start in de jaren 90; eerst de VVD en alrasook de PvdA – Netelenbos - en andere partijen; dat is funestomdatzo het eigene van het onderwijs, en van de school alsgemeenschapzoekraakt • Geenpedagogischedoelstelling , maarlouteraansluiting op de arbeidsmarkt; in overheids- en schoolbeleidzien we notiesals: consument, produkt, in de marktzetten, outputkwantifikatie, et cetera.

6. KERNVAKKEN VERSUS VORMING? In het huidigebeleid van Minister Van Bijsterveldtstaatde kenniseconomiecentraal: • Nadruk op toetsen op meten • Actieplan: Beterpresteren; meernadruk in p.o. en v.o. op de kernvakkenNederlands, Engels, wiskunde en science • Geen 4 maar 2 profielen in de bovenbouw van havo/vwo (alfa en bètaweerterug) • Meer aandacht en gerichteondersteuning top 20% leerlingen met excellenteleerprestaties • PISA [vgl. van onderwijsprestaties in het v.o. van 15 jarigen]: cijfersvoorleesvaardigheid {10}, wiskunde {11}, natuurwetenschappen {11}

7. VRAGERS EN DRAGERS • Ouders en/of leerlingen: schoolkeuze op basis van eenduidelijkbeeld van de (brede) identiteit van de school (organisatie, pedagogisch-didactische-, maatschappelijke -en levensbeschouwelijkevisie) • Primaireinhoudelijkedragers en verantwoordelijken van een school zijn de pedagogische professionals, het team leerkrachten met de schoolleider (de deskundigen) • Besturen, deel- of gemeenteraden, koepelorganisatiesfaciliterendhierbij versus eigen (machts)belangen

8. SCHOLEN IN CONTEXT • Allescholenzijn in die zinbijzonder: eigennis (wijk, dorp/stad, regio), eigenbiografie, ditdocententeam • Relatief-autonome status tussengezin en overheid (in de interferentiezone, het socialedomein) • Binnen het overheidskaderzelfstandigevormgeving van deze en gene school alspedagogischinstituut en enalsvormingsgemeenschap

9. VERANTWOORDING AFLEGGEN • Maatschappelijkeverantwoordingsplicht (immersbekostiging door de samenleving) • Over alleswater in de school plaatsvindt, ook op facultatieve basis • Dus: inclusief de godsdienstige of levensbeschouwelijkevorming, en ookindiendezebuiten de directepedagogischeverantwoordelijkheid van de school en de leerkrachtenvalt, zoals in het openbaaronderwijs (spanningspunt) • Bekostigingprimairnaar het primaire OW-proces!

10. DE INSPECTIE • En kritisch-constructief tegenover met als oogmerk de gelegitimeerde keuzes van de school/het team te versterken, te verbeteren of – op basis van deskundige kind -, zaak - en samenlevingskennis ter zake van het betreffende onderwijstype - suggesties te doen voor verdere reflectie, methodenkeuze of praktijkvormgeving binnen de school/het team (spiegelfunctie en blikverruiming)

11. LEERKRACHTEN:KWALI EN KWANTI • Empirisch aangetoond: de kwaliteit doet er zeer toe bij leer- en ontwikkelingsprocessen van leerlingen • De hoogste eisen stellen aan de opleiding (vgl. Finland, de Universitaire Pabo’s) • Geen onbekwamen, maar vooral ook geen onbevoegden meer voor de klas • Genoeg professionele leerkrachten en de bijpassende maatschappelijke waardering en betaling voor het beroep

12. ONDERWIJSSTRUCTUUR EN -INHOUD • Postverzuilde samenleving • Nieuwe eisen aan het stelsel stellen? Sinds 1848 is dat duaal: openbaar en bijzonder. Nationaal, of alle onderwijs bijzonder? • Coöperaties van scholen stimuleren (niet de term ‘samenwerkingsscholen’ hanteren, is besmet geraakt in het verleden; vgl; DE Brede School in A’dam Z-O) • Brede invulling van burgerschapsvorming (incl. levensbeschouwelijke vorming in het curriculum als vak- en/of vormingsgebied)

13. DE ROL VAN DE OVERHEID • Niet volstrekt weg gedereguleerd of louter neo-liberale marktideologie • Politiek-pedagogischefacilitator met een visie op onderwijs in onze liberaal-democratische samenleving in de 21ste eeuw • Inderdaad (cie Dijsselbloem) dienen overheid en politiek zich uitsluitend te richten op het ’wat’, en dan alleen op (onderwijs-)politieke hoofdlijnen, en niet op het ‘hoe’; daar zijn de scholen/de professionals zelf voor verantwoordelijk • Geen ondoordachte en theoretisch en empirisch niet onderbouwde nationale innovatieplannen lanceren • Niet ‘elke 4-jaar weer een geheel anders’-beleid: continuïteit en gerichte/doordachte veranderingen