Download
1 / 64
640 likes | 891 Views
Medycyna Ratunkowa. Mgr Mariusz Hernik. Wypadek autobusu w Warszawie…. Natychmiast po przybyciu na miejsce wypadku należy ocenić sytuację, zrozumieć mechanizm oraz konsekwencje zdarzenia. Przede wszystkim powinno się zdobyć wiedzę na temat: 1. Co się stało ?
E N D
Medycyna Ratunkowa Mgr Mariusz Hernik
Natychmiast po przybyciu na miejsce wypadku należy ocenić sytuację, zrozumieć mechanizm oraz konsekwencje zdarzenia. Przede wszystkim powinno się zdobyć wiedzę na temat: 1. Co się stało ? 2. Ile osób jest poszkodowanych ? 3. Jakich poszkodowani doznali obrażeń ?
- Należy szybko ustalić zadania do wykonania- Zabezpieczyć miejsce wypadku
- Ewentualnie wynieść poszkodowanych ze strefy zagrożenia - Powiadomić i wezwać pogotowie ratunkowe - Ustalić kolejność zaopatrywania poszkodowanych, kolejność zaopatrywania obrażeń
W pewnych sytuacjach by móc sprawnie i skutecznie przystąpić do czynności bezpośrednio ratujących życie ratownik jest zmuszony przetransportować poszkodowanego w bezpieczne miejsce
UTRATA PRZYTOMNOŚCI • - przyczyną jest uszkodzenie części mózgu odpowiadającej za świadomy odbiór bodźców. Uszkodzenie może mieć charakter odwracalny, wtedy świadomość po pewnym czasie powraca (niekiedy po kilku minutach, w cięższych przypadkach po kilku tygodniach). Stanem głębokiej nieprzytomności jest ŚPIĄCZKA, pacjent będący w takim stanie nie reaguje na żadne bodźce, nawet na silne bodźce bólowe, ma także zniesione wszystkie odruchy obronne (kaszlu, kichania, połykania).
Odruchy obronne chronią drogi oddechowe przytomnego pacjenta przed zachłyśnięciem treścią pokarmową, krwią czy śliną. Szczególnie niebezpieczne jest zachłyśnięcie wymiocinami, kwaśna treść żołądka może poważnie uszkodzić delikatne pęcherzyki płucne, rozwija się wtedy ciężkie zapalenia płuc, wpływające niekorzystnie na ogólny proces leczenia. • Groźne jest także wchłonięcie dużego ciała obcego, całkowicie zamykającego światło dróg oddechowych i uniemożliwiające wymianę gazową. • W większości stanów utraty świadomości następuje spadek napięcia mięśniowego, następstwem tego może być zapadanie się podstawy języka do tyłu i niedrożność dróg oddechowych u nieprzytomnego pacjenta leżącego na plecach. Uniemożliwia to wymianę gazową i prowadzi do uduszenia nieprzytomnego podstawą własnego języka.
Ogólny sposób postępowania w nagłych przypadkach zagrażających zdrowiu określają trzy pierwsze litery alfabetu…ABC A – airway – udrożnienie dróg oddechowych B – breathing – sztuczna wentylacja C – circulation – pośredni masaż serca
ZATRZYMANIE ODDECHU • By wyczuć ruchy oddechowe klatki piersiowej, należy ułożyć obie dłonie płasko, jedną na bocznej ścianie klatki piersiowej na wysokości dolnych żeber, drugą na nadbrzuszu na poziomie żołądka. Gdy pacjent ma zachowany wydolny oddech, badający wyczuwa zdecydowane unoszenie się i opadanie klatki piersiowej lub powłok brzusznych. Druga możliwością jest próba wychucia oddechu ofiary na własnym policzku.
Ocena oddechu nie powinna trwać dłużej niż 10 sekund. Jeżeli osoba nieprzytomna ma zachowany wydolny oddech, należy ją jak najszybciej ułożyć w pozycji bocznej bezpiecznej. • W ułożeniu bocznym z wyprostowanym kręgosłupem szyjnym nie ma ryzyka niedrożności spowodowanej zapadaniem się nasady języka, zmniejsza się też ryzyko zachłyśnięcia wymiocinami gdyż jama ustna leży poniżej poziomu żołądka. W razie wymiotów treść żołądkowa zostanie wydalona na zewnątrz. Nie może też dojść do zalania tchawicy i dróg oddechowych.
UŁOŻENIE NA BOKU • Pozycja wyjściowa to pacjent leżący na plecach z jedna nogą zgietą. Ratownik ustawia się z boku nieprzytomnego. Następnie przesuwa pod pośladki kończynę górna po stronie zgiętej nogi.
Przewraca go na bok, po stronie zgiętej nogi. • Jeżeli czynności są prawidłowo wykonane zgięta kończyna dolna zabezpiecza pacjenta przed przekręceniem się na brzuch.
Następnie przekręca jego głowę tak, aby policzek spoczywał na podłożu i była ona wyprostowana w stawie szczytowo-potylicznym. W ten sposób jama ustna leży w najniższym punkcie ciała. • Ratownik chwyta głową poszkodowanego dłonią na wysokości czoła na granicy skóry twarzy oraz owłosionej skóry głowy, i układa drugą dłoń ratowanego płasko pod broda. Takie ustawienie jest ważne by utrzymać prawidłową drożność dróg oddechowych.
Pozycja boczna bezpieczna jest wstępnym etapem postępowania z nieprzytomnym pacjentem, który ma zachowana własną aktywność oddechową.
Jeżeli w trakcie badania kontrolnego nie stwierdza się obecności wydolnego oddechu należy natychmiast wyprostować szyję i przygiąć głowę ofiary wypadku. • W tym celu chwyta się jej czoło na granicy skóry owłosionej i pociągając do przodu brodę wysuwa do przodu żuchwę. Gdy manewry przywracają wydolny oddech pacjent pozostaje w ułożeniu na boku. Gdy jednak poszkodowany nie oddycha należy natychmiast rozpocząć sztuczne oddychanie i zbadać tętno.
Gdy wystąpi zatrzymanie oddechu, po 3- 5 minutach dochodzi do nieodwracalnego uszkodzenia komórek mózgowych. Dlatego nie należy zwlekać z podjęciem akcji ratunkowej, tylko jak najszybciej rozpocząć sztuczne oddychanie.
Praca serca i płuc jest ze sobą ściśle powiązana. Zatrzymanie oddechu (brak odpowiednio wcześnie podjętej akcji ratunkowej) powoduje po kilku minutach ZATRZYMANIE KRĄŻENIA. I odwrotnie zatrzymanie krążenia spowoduje po kilku minutach ustanie aktywności oddechowej. • Osoba niedoświadczona może mieć trudności ze znalezieniem i wyczuciem tętna u osoby nieprzytomnej, dlatego nie powinien tracić czasu na poszukiwania. • Jeżeli stwierdza się, że poszkodowany jest nieprzytomny i nie oddycha należy natychmiast podjąć akcje resuscytacyjną.
Gdy podejrzewa się zatrzymanie krążenia, nie ma sensu poszukiwać tętna na tętnicach promieniowych. Jest ono o wiele lepiej wyczuwalne na tętnicach szyjnych, mają one większą średnicę i leżą bliżej serca. • Aby sprawdzić obecność tętna na tętnicach szyjnych należy położyć 4 palce jednej dłoni bocznie od tchawicy.
Nagłe niedotlenienie spowodowane zatrzymaniem krążenia powoduje rozszerzenie źrenic i brak reakcji na bodziec świetlny. • Szanse na powodzenie akcji ratunkowej zależą od czasu jaki upłynął pomiędzy zatrzymaniem krążenia i oddechu a rozpoczęciem resuscytacji.
Sztuczne oddychanie jest formą oddechu zastępczego. • Podczas sztucznego oddychania ratownik wtłacza powietrze do płuc poszkodowanego. Powietrze wydychane przez ratownika różni się od powietrza atmosferycznego zawartością tlenu gdyż zawiera go 17%. Jest to jednak ilość wystarczająca do wysycenia hemoglobiny i wymiany gazowej w pęcherzykach płucnych. Eliminacja dwutlenku węgla podczas wydechu jest możliwa dzięki elastyczności klatki piersiowej
Ratownik klęka z boku poszkodowanego leżącego na plecach na wysokości jego głowy. Sprawdza drożność jamy ustnej pacjenta i wyklucza obecność w niej ciał obcych. Chwyta za jego czoło na granicy skóry owłosionej oraz za brodę i delikatnie odgina głowę ofiary. W ten sposób wysuwa nasadę języka do przodu i udrażnia drogi oddechowe.
Sztuczne oddychanie metoda USTA-NOS • Głowa poszkodowanego powinna być w pozycji odgiętej, szyja ustawiona w przeproście, zaś ręka ratownika spoczywająca na brodzie pacjenta zamykać szczelnie jego usta. Najlepiej gdy kciuk osoby udzielającej pomocy przyciska górna wargę ofiary do wargi dolnej.
Ratownik otwiera szeroko usta i nabiera powietrza. Szeroko otwartymi ustami obejmuje nos ratowanego i wydycha nabrane do płuc powietrze. Po wtłoczeniu powietrza ratownik cofa głowę i obserwuje ruchy klatki piersiowej lub nadbrzusza.
Metoda usta-usta • Głowa ofiary odgięta, szyja w wyproście, dłoń ratownika spoczywa na czole kciukiem i wskazicielem zamykać przewody nosowe. Usta wentylowanego muszą być lekko rozchylone.
Osoba udzielająca pomocy kładzie swoje szeroko otwarte usta na ustach poszkodowanego i wydycha nabrane do płuc powietrze. Wydech powinien mieć objętość ok. 500 ml jest to wystarczająca objętość do rozprężenia płuc pacjenta. Wydychanie powietrza powinno odbywać się powoli, około 1,5 – 2 sekund i być równo rozłożone w czasie.
Zatrzymaniu oddechu najczęściej towarzyszy zatrzymanie krążenia, zapewnienie przepływu tkankowego przede wszystkim w obrębie mózgu wymaga szybkiego zewnętrznego masażu serca. • Celem masażu jest rytmiczne uciskanie mostka i pośrednio serca, powodujące wypieranie krwi z serca i przywrócenie minimalnego przepływu w narządach życiowo ważnych.
„Przywrócenie krążenia ma tylko wtedy znaczenie gdy towarzyszy mu przywrócenie oddechu…”
- W trakcie resuscytacji poszkodowany leży na plecach. • Górna połowa ciała musi leżeć na twardym, niesprężynującym podłożu… • Aby masaż okazał się skuteczny, konieczne może okazać się rozebranie poszkodowanego (płaszcz, bluza) • Można nieco unieść nogi pacjenta, to zapewni szybszy dopływ krwi z kończyn do ważnych życiowo organów -
Ratownik klęka z boku pacjenta na wysokości jego klatki piersiowej. - Optymalnym punktem ucisku jest 1/3 dolna część mostka
Ratownik układa dłoń na mostku, jego palce nie mogą się stykać z klatka piersiową i powinny być odgięte ku górze. • Druga ręka wspomaga ucisk mostka. • Ramiona powinny być ustawione pionowo w stosunku do klatki piersiowej. • Taki ucisk mostka powoduje jego przesunięcie o 4-5 cm w kierunku kręgosłupa.
Siła ucisku powinna wynikać z przeniesienia ciężaru ciała ratownika na punkt ucisku • Faza ucisku i przerwy powinny być tak samo długie (1:1)
Częstotliwość uciśnięć powinna wynosić 100 na minutę, czyli mniej niż 2 uciśnięcia na sekundę < 2
Główna zasada: po 30 uciśnięciach mostka należy wykonać 2 oddechy!!! Przerwy pomiędzy uciskami a oddechem powinny zajmować jak najmniej czasu!!!
W niektórych przypadkach nagłego zatrzymania krążenia silne uderzenie pięścią w przednią ścianę klatki piersiowej może przywrócić spontaniczną czynność serca. Uderzenie powinno być odpowiednio silne i wykonane z odległości 30-40 cm nad mostkiem. Jest jeden warunek: osoba udzielająca pomocy jest świadkiem zatrzymania krążenia!!!
RESUSCYTACJA U NIEMOWLĄT I MAŁYCH DZIECI Z powodu małych rozmiarów twarzoczaszki osoba udzielająca pomocy obejmuje podczas sztucznego oddychania usta i nos dziecka. Objętość oddechu ratownika wystarcza na kilka oddechów niemowlęcia Punkt ucisku podczas masaży serca leży w środkowej części mostka
Klatka piersiowa niemowlęcia daje się objąć jedną dłonią dorosłego, ucisk mostka można więc prowadzić kciukiem, podczas gdy pozostałe palce leżą wokół klatki piersiowej i kończą się w okolicy kręgosłupa. Częstotliwość uciśnięć 100 – 120 na minutę
Akcja ratunkowa powinna być prowadzona do czasu gdy: - przyjedzie pogotowie ratunkowe i zespół przejmie dalsza opiekę nad poszkodowanym - u pacjenta powróci spontaniczna aktywność oddechowa i akcja serca - przyjedzie lekarz pogotowia ratunkowego i stwierdzi zgon pacjenta - osoba udzielająca pomocy jest wycieńczona czynnościami resuscytacyjnymi i nie ma drugiej osoby, która mogła by ja zmienić
KRWOTOKI ZEWNĘTRZNE Uszkodzenie tętnicy powoduje wypływanie jasnoczerwonej krwi tętniącym wytryskującym strumieniem. Krew wypływająca z żyły ma kolor ciemnoczerwony a jej strumień jest stabilny, mniej lub bardziej obfity.
Krwotok grozi wstrząsem. Wstrząs krwotoczny jest stanem bezpośredniego zagrożenia życia, zagraża każdemu dorosłemu poszkodowanemu, który stracił litr krwi. Jak ocenić ilość krwi ??? W głębokim talerzu do zupy mieści się jej około 500ml
Lekkie krwawienia (krew sączy się z rany kroplami) ustają zwykle same, zwykle trwa to jednak kilka minut. W przypadku krwawień ciężkich (krew wypływa z rany) i bardzo ciężkich (krew tryska z rany lub płynie pulsującym strumieniem) krwotok należy natychmiast zatamować. Zasadniczo wszystkie ciężkie krwotoki można zatamować powodując bezpośredni ucisk na krwawiąca ranę, inna metodą jest ucisk na dużą tętnicę doprowadzającą krew do uszkodzonej okolicy.
Osobę krwawiącą należy położyć. Jeżeli jest to krwawienie z kończyny, należy ją unieść. Kolejną czynnością jest ucisk. Kończynę górną uciska się czterema palcami w bruździe pomiędzy mięśniem dugłowym ramienia (biceps brachii) a mięśniem trójgłowym ramienia (triceps brachii) na wewnętrznej powierzchni ramienia.
Podczas wykonywania ucisku na kończynę dolną ratownik klęka na wysokości klatki piersiowej poszkodowanego i obydwoma kciukami przyciska tętnicę udową do kości miednicznej mniej więcej w środku pachwiny.
Amputacje pourazowe: Szanse na powodzenie replantacji są tym większe im mniej nerwów i naczyń uległo zniszczeniu oraz im szybciej wykona się replantację. Uniesienie kikuta i obłożenie sterylnym opatrunkiem Gdy rana krwawi – ucisk przez sterylny opatrunek Amputowany fragment ciała należy zabezpieczyć sterylnym opatrunkiem i umieścić w torebce foliowej, którą następnie należy umieścić w drugiej torebce foliowej zawierającej lód.
Schłodzenie powoduje wolniejszy przebieg procesów przemiany materii. Zwiększa to szanse na pomyślny przebieg replantacji amputowanego fragmentu ciała.
Krwawienie z nosa Niewielkie krwawienie z nosa ustaje zwykle spontanicznie gdy położy się na szyi pacjenta wilgotny zimny ręcznik. Nie można pozwolić by pacjent połykał krew Należy kazać poszkodowanemu pochylić się do przodu, spuścić głowę, podeprzeć czoło dłonią i ewentualnie ścisnąć nos palcem wskazującym i kciukiem.
Urazy stawów: Skręcenie – zamknięty uraz stawu, w następstwie urazu powierzchnie stawowe zmieniają na krótko położenie względem siebie, dzięki elastycznym właściwościom aparatu torebkowo – więzadłowego zostaje odtworzone ustawienie anatomiczne. Postepowanie: PROTECTION - OCHRONA REST - ODPOCZYNEK ICE - LÓD + dobry fizjoterapeuta COMPRESION- UCISK ELEVATION - UNIESIENIE
