Stany Zjednoczone w ogniu: Wojna secesyjna (1860-1865)

1. Stany Zjednoczone w ogniu: Wojna secesyjna (1860-1865)

2. Północ i Południe – odwieczne różnice? • Stany Północy: • społeczeństwo industrialne • duże ośrodki miejskie skupiające przemysł • poszukiwanie robotników do pracy w fabrykach • Stany Południa: • kultura agrarna • ogromne znaczenie kodeksu honorowego • wyśmiewanie się z „groszorobów” z Północy • ogromne znaczenie niewolnictwa w gospodarce ze względu na słabo rozwinięty przemysł • brak silnych ośrodków miejskich • uprawa bawełny, tytoniu, pszenicy i kukurydzy

3. Kwestia niewolnictwa w XIX-wiecznej Ameryce • niewolnicy niezbędni na plantacjach bawełny • w miastach Południa organizowano targi niewolników • czarnoskórzy niewolnicy nazywani często „dwunożnymi zwierzętami” • 1800 r. liczba niewolników – 857 tys.; • 1860 r. – 4 miliony • zabójstwo Murzyna nie traktowano jako morderstwo • do metod wychowawczych należało m.in. chłosta, zamykanie w ciemnicach, ograniczanie dostępu do żywości. • częste karanie na zapas

4. Niewolnictwo przenika cały nasz styl życia, wszystkie nawyki myślowe, ono leży u źródeł naszych doświadczeń i przekonań politycznych. William Trescot z Charleston

7. Abolicjonizm i jego konsekwencje za i przeciw?

8. Argumenty za utrzymaniem niewolnictwa: • niewolnictwo jako instytucja wielowiekowej tradycji • źródło dobrobytu wszystkich (także tych z Północy) • zniesienie niewolnictwa oznaczałoby pogwałcenie praw konstytucji, która gwarantuje ochronę własności, a niewolnik był takową • niektórzy fanatycy (jak Thomas R. Dew) głosili, że Bóg stworzył „czarną rasę”, by biały człowiek mógł ją cywilizować Istnienie drogi awansu wśród niewolników – służba domowa lub nadzorcy niewolników

9. łac. abolitio, -onis zniesienie, uwolnienie • od lat 30-tych XIX wieku tworzenie się towarzystw abolicjonistycznych • od 1831 r. ukazywanie czasopisma „The Liberator” (twórca William Lloyd Garrison) • 1833 r. założenie Amerykańskiego Towarzystwa Przeciw Niewolnictwu • organizowanie ucieczek niewolników z Południa • 1852 r. druk książki „Chata Wuja Toma”, będącej ikoną ruchu

10. Kilka uwag ogólnych: • do wojny doprowadziła Północ wymagając bezkompromisowego zniesienia niewolnictwa (przemysł potrzebował wolnych rąk „zamrożonych” na Południu) • objęcie w 1860 r. urzędu prezydenta przez Abrahama Lincolna (zdecydowanego zwolennika abolicjonizmu) • zbliżająca się wojna secesyjna jako konflikt dwóch wizji wolności i koncepcji Ameryki

11. WOJNA !!!!

12. 20 grudnia 1860 r. z Unii wystąpiła Karolina Południowa • w ciągu kilku miesięcy stan został poparty przez 10 kolejnych • Maryland, Delawere, Wirginia nie poparły konfederatów • secesjoniści stworzyli nowe państwo: Konfederację Południa, której prezydentem został Jefferson Davis.

13. Bezpośrednią przyczyną wybuchu wojny było zdobycie przez Konfederatów w czerwcu 1861 r. Fortu Sumter

14. Północ poparło 23 stany (możliwość wystawienia ponad 1,8 mln żołnierzy) • Południe mogło wówczas wystawić około 800 tys. żołnierzy) • 22 września 1862 r. Lincoln zagroził, że jeżeli do 1 stycznia 1863 r. Konfederaci nie powrócą do Unii, to wówczas wyda akt znoszący niewolnictwo w całej Ameryce • Jefferson Davis odmawia – Lincoln znosi niewolnictwo • do momentu ogłoszenia poboru (przełom 1862/1863 r.) wojna miała charakter ochotniczy • potem regularna wojna dwóch państw

15. Przełomowe znaczenie podczas wojny miała 3-dniowa bitwa pod Gettysburgiem (1-3 sierpnia 1863 r.), kiedy to w czasie działań zginęło około 8 tys. żołnierzy, a 43 tys. zostało rannych. Zatrzymanie ofensywy Południa.

20. Koniec wojny • 9 kwietnia 1865 r. wojska konfederatów zostały otoczone pod Appomattox – 30 tys. Południowców dostało się do niewoli wraz z generałem Lee • kolejne oddziały konfederatów poddawały się Unii • w 2 poł. 1865 roku całe Południe było opanowane przez wojska Północy • na zdobytych terenach nie prowadzono żadnych akcji odwetowych • podczas wojny stoczono ok. 200 bitew i 1000 potyczek. Rannych zostało ok. 1 miliona osób; zabitych ok. 660 tys.