1 / 16

EKSPLOZIJE GAMA ZRAKA SUPERNOVE - HIPERNOVE i KOLAPSARI Milan Bogosavljević

EKSPLOZIJE GAMA ZRAKA SUPERNOVE - HIPERNOVE i KOLAPSARI Milan Bogosavljević Kalifornijski Institut za Tehnologiju milan@astro.caltech.edu. Malo istorije... vesele sedamdesete. Americki spijunski sateliti detektuju gama zrake nepoznatog porekla

jaunie
Download Presentation

EKSPLOZIJE GAMA ZRAKA SUPERNOVE - HIPERNOVE i KOLAPSARI Milan Bogosavljević

An Image/Link below is provided (as is) to download presentation Download Policy: Content on the Website is provided to you AS IS for your information and personal use and may not be sold / licensed / shared on other websites without getting consent from its author. Content is provided to you AS IS for your information and personal use only. Download presentation by click this link. While downloading, if for some reason you are not able to download a presentation, the publisher may have deleted the file from their server. During download, if you can't get a presentation, the file might be deleted by the publisher.

E N D

Presentation Transcript

  1. EKSPLOZIJE GAMA ZRAKA SUPERNOVE - HIPERNOVE i KOLAPSARI Milan Bogosavljević Kalifornijski Institut za Tehnologiju milan@astro.caltech.edu

  2. Malo istorije... vesele sedamdesete • Americki spijunski sateliti detektuju gama zrake nepoznatog porekla • Godine 1973. dokazano da zracenje dolazi iz svemira • Potpuna misterija sve do sredine 90-ih... gde su, šta su... izvori ovih eksplozija Gamma Ray Burst (GRB)

  3. mlečni put na noćnom nebu... Eksplozije gama zraka su ravnomerno raspoređene po nebu odmah jasno da je malo verovatno da dolaze iz nase galaksije

  4. Nije lako napraviti teleskop zaiks(rendgen) i gama zrake Rendgenski zraci - fotoni mnogo vece energije Ogledala optičkog teleskopa

  5. Mala preciznost polozaja je usporavala stvari... Kompton opservatorija za gama zrake

  6. Znacajno otkrice - bar dve razlicite klase eksplozija Kratke (reda sekunde) visokoenergetske Duge ekplozije manje energije

  7. Snimci galaskija domacina uz pomoć Hablovog svemirskog teleskopa Prvi spektar snimljen ‘97 godine - određen crveni pomak i udaljenost

  8. Danas : satelit Swift - “Brzi” Da bi što pre odredio preciznu poziciju, ima u sebi 3 detektora : gama, rendgen i za ultraljubičastu svetlost

  9. “Astronomski akcioni film” GCN - mreža za brzo slanje informacija o novim eksplozijama

  10. I šta su zapravo te eksplozije? • Masivne zvezde kada potroše svoje “gorivo” kolapsiraju pod uticajem sopstvene gravitacije • U nekim slučajevima dolazi do ogromne eksplozije - supernova • Više klasa supernova • Tip Ia - poseban slučaj u dvojnom sistemu • Tip Ib, Ic - eksplozija masivnih zvezda koje su već “razduvale” deo svog omotača • Tip II - eksplozija masivnih zvezda • Zavisno od mase pocetne zvezde, posle eksplozije supernove ostaje neutronska zvezda ili crna rupa

  11. SN 1994D u obliznjoj galaksiji NGC4526

  12. Zapanjujuće energije eksplozija gama zraka • Na osnovu crvenog pomaka, ustanovljeno je da se izvori nalaze na kosmološkim udaljenostima (mnogo dalje od bliskih galaksija) • Eksplozije gama zraka, ukoliko zračenje je jednako u svim pravcima, imaju zapanjujuće energije - milione puta sjajnije od same galaksije • Efekat teorije relativnosti - energije su mnogo “razumnije” ako je energija usmerena u “mlaz”

  13. Supernova

  14. “Dugi tip” - kolapsar (hipernova)

  15. “Kratki tip” - pretpostavka : spajanje dve neutronske zvezde

  16. Da li je misterija do kraja rešena? • Prošle godine tim naučnika sa kalteka je uspeo da snimi prvi spektar eksplozije kratkog tipa • Teorija o sudaru dve neutronske zvezde izgleda da je tačna • Gravitacioni talasi - novi prozor u svemir

More Related