210 likes | 338 Views
Palliatieve zorg: generalistisch of specialistisch? Perspectief vanuit de ouderengeneeskunde. 4th Amsterdam Symposium on Palliative Care 9 oktober 2014 p rof . dr. Cees Hertogh Ouderengeneeskunde & Ethiek van de Zorg VUmc. Welke ouderengeneeskunde ?. Sociale geriatrie Klinische geriatrie
E N D
Palliatieve zorg: generalistisch of specialistisch?Perspectief vanuit de ouderengeneeskunde 4th Amsterdam Symposium on Palliative Care 9 oktober 2014 prof. dr. Cees Hertogh Ouderengeneeskunde & Ethiek van de Zorg VUmc
Welkeouderengeneeskunde? • Socialegeriatrie • Klinischegeriatrie • Interne geneeskunde, deelgebiedouderengeneeskunde • Specialismeouderengeneeskunde
Transitiezorg GRZ
Transitiezorg GRZ Eerste lijn Chron. Zorg PZ???
Chronische zorg of palliatieve zorg? • Gem. verblijfsduur somatiek = 1,5 jr • Gem. verblijfsduur pg = 2,4 jr • Per 100 bedden per jaar = 34 overlijdens
Ouderengeneeskunde: • Probleemgerichte en proactieve zorg voor kwetsbare ouderen met multimorbiditeit en (dreigende) functiebeperkingen • Vormgegeven in een triadische hulpverleningsrelatie • Door middel van zowel patiëntgerichte als zorggerichte interventies • Gericht op functioneren en kwaliteit van leven
Gevolgengeneeskunde:Accent op functioneren en kwaliteit van leven • “Concentrating on diagnosing the disease for which often little can be done, can lead to ignoring or underplaying symptoms or disabilities for which often much can be done.” (Tinetti, 1986) • functionele autonomie • ‘een zo zelfstandig mogelijke leefwijze’ • van evidence-based naar preference-based medicine
SO = SPZ??? • Ja: SO is ‘laatstedokter’ ! • Ja: specifiekeervaring en expertise op gebied van medischezorgvoorbij het traditionelemedischeleerboek • Ja: sterkeovereenkomst PZ-model en OZ-model
SO = SPZ??? • Nee: normalisering van de setting • Nee: specifieke GPZ-expertise onvoldoendegedeeld (multidisciplinair) en verspreid (door het veld) • Nee: welerkenningdementiegerelateerdezorg, nietoverigediagnosegroepen • Cave: alzheimeriseringlangdurigezorg! • Nee: conceptuele en inhoudelijkeuitdagingen!
Geriatricpalliative care • An approach that improves the quality of life of patients and their families facing the problems associated with life-threatening illness • (WHO, new) • Integral multidisciplinary care for patients with incurable diseases, aimed at reaching and maintaining optimal quality of life for both patients and their relatives. • (WHO, old) • The medical care and management of older patients with health-related problems and progressive, advanced disease for which the prognosis is limited and the focus of care is quality of life • (EUGMS, 2007) • A philosophical stance and a structured, interdisciplinary model of care delivery that guides care to patients and families during the last 5 years of life, irrespective of disease. The goal of geropalliative care is to promote well-being to older patients and their families through interventions that reduce suffering and enhance quality of life • (Lee & Coakley, 2011)
Conceptuele dilemma’s: Dominantie oncologisch model Dominantie nosologisch paradigma Palliatieve zorg als complementaire zorg Begin = diagnose gerelateerd Voorspelbaar ziektetraject
Nietéén op éénvertaalbaarnaar GPZ: Geencuratieveinterventiesvoorchronischeaandoeningen • vraagtaanpassingcomplementaire model • Geenheldertedemarkeren diagnose-gerelateerdeaanpak • nosologischgerichteaanpakvraagaanpassing • Ziektetrajectrelatiefonvoorspelbaar / prognose inherent onzeker • oncologisch model faalt! • Levensbedreigendeziekte of laatstelevensfase? • laatstelevensja(a)r(en)? • kwalitatief?
Inhoudelijkeuitdagingen • Wanneerstarten met PZ-benadering? • Hoe omtegaan met prognostischeonzekerheid? • Hoe vormtegevenaan ACP? • ACP project
Inhoudelijkeuitdagingen • Anderesymptoomlastbijniet-oncologischeaandoeningen • pijn (CVA, dementie) • probleemgedrag • moeheid, apathie • Meerdereinteracterendeaandoeningen • hoofd- versus nevenaandoening? • hoe levensverlengendhandelen op nevenaandoeningenwegen? • Beperkingenbeslissingsbekwaamheid • shared decision making, maar dananders • andere timing ACP
Competenties in opleiding • Opleiding tot SO • Zeeralgemeengeformuleerd • Asessment op domeinen palliatieve zorg • Geenspecifieke GPZ- competenties • Opleiding tot kaderarts • Zorgvoorzichzelf + zorgvoorzorgenden • Focus op specifiekecomplicatiesterminalefase • Geenspecifieke GPZ-competenties • EUGMS SI group PC ism EAPC • Define specific (physician related?) GPC competencies • Delphi procedure
Ik oefen als een vogel op de rand Van ‘t nest dat ik verlaten moet In kleine haperende vluchten En sper mijn snavel Vasalis
Ouderdom Ik oefen als een vogel op de rand Van ‘t nest dat ik verlaten moet In kleine haperende vluchten En sper mijn snavel Vasalis