Jezus Chrystus – historyczna postać czy idea Kościoła

1. Jezus Chrystus – historyczna postać czy idea Kościoła Dúllek Bolesław

2. Co świadczy o historyczności Jezusa • List Mary bar Serapiona z około 73 roku • Dawne dzieje Izraela Józefa Flawiusza z około 93 roku • Talmud z I wieku • List Pliniusza Młodszego z około 112 roku • Roczniki Tacyta z około 115 roku • Żywoty cezarów Swetoniusza z 120 roku • Inne świadectwa

3. List Mary bar Serapiona – ok. 73 r. • Odkryty w XIX wieku przez Anglika Williama Curetona • Mara bar Serapion – syryjski stoik z Samosaty • Po syryjsku pisze list z więzienia do syna przebywającego w Edessie • Mając prawdopodobnie na myśli wojnę rzymsko-żydowską z lat 66-74, wspomina o utracie królestwa, wygnaniu i rozproszeniu Żydów. Wzmiankuje też ucieczkę obywateli Samosaty negatywnie nastawionych wobec Rzymian do Seleucji

4. Fragment listu Mara bar Serapiona do syna […] jakiej korzyści doznali Ateńczycy z tego, że zabili Sokratesa, co zostało im odpłacone klęską głodu i zarazą? Albo mieszkańcy wyspy Samos, spaliwszy Pitagorasa, za co ich cały kraj w jednej chwili został przykryty piaskiem? Albo Żydzi z zamordowania ich mądrego króla, za co wkrótce zostali pozbawieniu królestwa? Albowiem słusznie pomścił Bóg każdego z tych mędrców: Ateńczycy pomarli z głodu, mieszkańców Samos pochłonęło morze, Żydzi – pozabijani lub wygnani ze swojego królestwa – żyją w rozproszeniu. A jednak dzięki Platonowi nie umarł Sokrates, dzięki statule Hery – Pitagoras, dzięki nowym prawom, które dał – mądry król.

5. Dawne dzieje Izraela Józefa Flawiusza – ok. 93 r. • Józef Flawiusz – kapłan i pisarz żydowski; od strony ojca – Matiasa – pochodził z jednego z rodów kapłańskich, od strony matki z królewskiej dynastii hasmonejskiej. Faryzeusz. Zmarł około 102 roku. • Napisał między 75 a 79 rokiem Wojnę Żydowską, zaś około 93 roku Dawne dzieje Izraela • Niektóre rozdziały Dawnych dzieł Izraela potwierdzają historyczność opisu Nowego Testamentu

6. Wspomnienie Jana Chrzciciela Żydzi uważali, że wojsko Heroda zginęło z woli Boga, który zesłał nań niewątpliwie słuszną karę za jego postępek względem Jana zwanego Chrzcicielem. Herod bowiem kazał go zabić, choć był to mąż zacny; nawoływał Żydów aby prowadzili cnotliwe życie, kierowali się sprawiedliwością we wzajemnych stosunkach i gorliwie Bogu cześć oddawali i dopiero tak postępując chrzest przyjmowali. Tylko wtedy – głosił – chrzest będzie miły Bogu, gdy potraktują go nie jako przebłaganie za jakieś występki, lecz jako uświęcenie ciała, mając duszę już przedtem oczyszczoną dogłębnie sprawiedliwym postępowaniem. Gdy zaś poczęły gromadzić się ogromne rzesze, w których słowa nauki Jana wzbudzały niezwykły entuzjazm, Herod zląkł się, by tak wielki dar przekonywania tego męża nie popchnął ich do jakiegoś buntu […] Toteż z powodu takiego podejrzenia Heroda Jana związano i wysłano do […] twierdzy Macheront, gdzie śmierć mu zadano.

7. Wspomnienie Jakuba Mniejszego Otóż Ananos [Annasz] będąc człowiekiem takiego charakteru i sądząc, że nadarzyła się dogodna sposobność, ponieważ zmarł Festus, a Albinus był jeszcze w drodze, zwołał sędziów Sanhedrynu i stawił przed sądem Jakuba, brata Jezusa zwanego Chrystusem, oraz kilku innych. Oskarżył ich o przekroczenie Prawa i skazał na ukamienowanie.

8. Testimonium Flavianum W tym czasie stał się przyczyną nowych zaburzeń niejaki Jezus, człowiek mądry, jeżeli w ogóle można go nazwać człowiekiem. Czynił bowiem rzeczy niezwykłe i był nauczycielem ludzi, którzy z radością przyjmują prawdę. Zjednał sobie wielu Żydów, jak tez i Greków. Uchodził on za mesjasza, ale nim nie był. A gdy wskutek doniesienia najznakomitszych u nas mężów, Piłat skazał go na śmierć krzyżową, jego dawni miłujący go uczniowie nie przestali o nim głosić, że trzeciego dnia ukazał się im znów jako żywy, co o nim, jak i wiele innych zdumiewających rzeczy przepowiedzieli zdumiewający prorocy. I odtąd, aż po dzień dzisiejszy, istnieje plemię chrześcijan, którzy od niego otrzymali tę nazwę. W tym czasie żył (γινεται) Jezus, człowiek mądry, jeżeli w ogóle można go nazwać człowiekiem. Czynił bowiem rzeczy niezwykłe i był nauczycielem wszystkich ludzi, którzy z radością przyjmowali prawdę. Poszło za nim wielu Żydów, jako też pogan. On był Chrystusem. A gdy wskutek doniesienia najznakomitszych u nas mężów, Piłat zasądził go na śmierć krzyżową, jego dawni wyznawcy nie przestali go miłować. Albowiem trzeciego dnia ukazał się im znów jako żywy, jak to o nim oraz wiele innych zdumiewających rzeczy przepowiadali boscy prorocy. I odtąd aż po dzień dzisiejszy istnieje społeczność chrześcijan, którzy od niego otrzymali te nazwę.

9. Talmud – I w. • Talmud to po hebrajsku „nauka”, „studiowanie” • Powstał w wyniku systematyzacji zasad interpretacyjnych i komentarzy Tory • Systematyzację tę Żydzi zawdzięczają rabbiemu Hillelowi, zaś uzupełnienie Akibieben Josefowi oraz Jehudzie ha-Nasiemu. • Jehuda ha-Nasi zebrał znane komentarze w zbiór zatytułowany Miszna – nauki przekazywane przez powtarzanie • Miszna napisana została po aramejsku • Studia żydowskie polegają głównie na zapoznaniu się z Miszną i komentarzami do niej • Komentarze do Miszny nazwano Gemarą, czyli uzupełnieniem • Miszna wraz z Gemarą tworzą Talmud

10. Fragment Talmudu […] W wigilię Paschy został powieszony Jezus. Czterdzieści dni wcześniej herold głosił: On zostanie wyprowadzony na ukamienowanie, ponieważ zajmował się magią i zwiódł Izraela na bezdroża. Jeżeli kto ma coś na jego obronę, niech wystąpi i to powie. Ponieważ nic nie powiedziano na jego obronę, dlatego został powieszony w wigilię Paschy […].

11. List Pliniusza Młodszego – ok. 112 r. • Kajusz Pliniusz Cecyliusz Młodszy (bo jego wujek, który go adoptował też zwał się Pliniuszem) - namiestnik Pontu i Bitynii, epistolograf. • Między 18 września 112 r. a 3 stycznia 113 r. pisze list do cesarza Trajana • Marek Ulpiusz Trajan - cesarz rzymski w latach 98-117

12. Fragment listu Pliniusza Młodszego do cesarza Trajana Dla mnie było zupełnie jasne - pisał – że do czegokolwiek by się przyznali, karać ich należało za upór i zaciętość. Pewnych spośród tych, którzy ulegli temu szaleństwu, jako obywateli rzymskich, wysłałem do stolicy. Wkrótce, w toku samej rozprawy, jak to zwykle bywa, lista przestępców zaczęła się, coraz bardziej powiększać. ( ... ) Twierdzili, że ich wina, lub błędy polegają tylko na tym, że w ustalone dni zbierali się razem przed wschodem słońca, śpiewali kolejno hymny pochwalne na cześć Chrystusa. ( ... ) W związku z tym wszystkim uznałem za jeszcze bardziej konieczne przesłuchać z zastosowaniem tortur tych, którzy byli ich kapłanami. Nie dowiedziałem się jednak niczego nowego prócz tego, że jest to jakiś dziwny i doprowadzony do krańcowości zabobon...

13. Roczniki Tacyta – ok. 115 r. • Tacyt – największy historyk starożytności, retor, adwokat, polityk, prokonsul Azji • Roczniki (Annales) napisał w latach 109-116. • Obejmują czasy od śmierci Augusta do śmierci Nerona (od 27 przed narodzeniem Chrystusa do 68 po narodzeniu Chrystusa) • Fragment mówiący o Jezusie pochodzi z około 115 roku.

14. Fragment Anneles Tacyta Neron podstawił winowajców i dotknął najbardziej wyszukanymi kaźniami tych, których znienawidzono dla ich sromot, a których gmin chrześcijanami nazywał. Początek tej nazwie dał Chrystus, który za panowania Tyberiusza skazany był na śmierć przez prokuratora Poncjusza Piłata, a przytłumiony na razie zgubny zabobon znowu wybuchnął, nie tylko w Judei, gdzie się to zło wylęgło, lecz także w stolicy, dokąd wszystko co potworne albo sromotne zewsząd napływa i licznych znajduje zwolenników. Schwytano więc naprzód tych, którzy tę wiarę publicznie wyznawali, potem na podstawie ich zeznań ogromne mnóstwo innych i udowodniono im nie tyle zbrodnię podpalenia, ile nienawiść ku rodzajowi ludzkiemu.

15. Żywoty cezarów Swetoniusza – 120 r. • Swetoniusz – adwokat rzymski, sekretarz cesarza Hadriana, pisarz • Żywoty cezarów – opisuje życie dwunastu cesarzy rzymskich od Cezara do Domicjana (od 100 przed narodzeniem Chrystusa do 96 po narodzeniu Chrystusa)

16. Fragment Żywota Boskiego Klaudiusza Żydów wypędził z Rzymu za to, że bezustannie wichrzyli, podżegani przez Chrestosa.

17. Inne świadectwa • Epiktet z Hierapolis • Cesarz Hadrian • Cesarz Marek Aureliusz • Lucjan z Samosaty • Celsus

18. Imię: JezusNazwisko: Chrystus • Jezus – owszem imię; bardzo popularne w tamtym czasie (Barabasz) • Chrystus – to nie nazwisko, ani przezwisko, ani przydomek • Chrystus – to po polsku Mesjasza. • Mesjasz – Mazać – Pomazaniec • Chrystus to znaczy boski Pomazaniec • Namaszczano królów, kapłanów i czasami proroków • Chrystus realizuje te trzy urzędy • Nazwa chrześcijanie wzięli się od Chrystusa • My też jesteśmy pomazańcami – podczas chrztu i bierzmowania (także kapłaństwa) • My też realizujemy potrójną misję Chrystusa – kapłańską, prorocką i królewską

19. Literatura uzupełniająca • H. Seweryniak, Teologia fundamentalna, Tom 1, Warszawa 2010 • T. Dzidek, Teologia fundamentalna, Tom III – Objawienie i Chrystus, Kraków 1999

20. Lektury na zadanie domowe • List Apostolski Jana Pawła II Dies Domini – O Świętowaniu Niedzieli • Posynodalna adhortacja apostolska Jana Pawła II Christifideles Laici - O powołaniu i misji świeckich w Kościele i w świecie • Dekret Soboru Watykańskiego II Apostolicam Actuositatem - O apostolstwie świeckich • Konstytucja Soboru Watykańskiego II Sacrosanctum Concilium - O liturgii świętej

21. Podsumowanie biblijne – Mt 28, 1-15[…] i rozniosła się ta pogłoska i trwa do dnia dzisiejszego. Po upływie szabatu, o świcie pierwszego dnia tygodnia przyszła Maria Magdalena i druga Maria obejrzeć grób. A oto powstało wielkie trzęsienie ziemi. Albowiem anioł Pański zstąpił z nieba, podszedł, odsunął kamień i usiadł na nim. Postać jego jaśniała jak błyskawica, a szaty jego były białe jak śnieg. Ze strachu przed nim zadrżeli strażnicy i stali się jakby umarli. Anioł zaś przemówił do niewiast: «Wy się nie bójcie! Gdyż wiem, że szukacie Jezusa Ukrzyżowanego. Nie ma Go tu, bo zmartwychwstał, jak powiedział. Chodźcie, zobaczcie miejsce, gdzie leżał. A idźcie szybko i powiedzcie Jego uczniom: Powstał z martwych i oto udaje się przed wami do Galilei. Tam Go ujrzycie. Oto, co wam powiedziałem». Pośpiesznie więc oddaliły się od grobu, z bojaźnią i wielką radością, i biegły oznajmić to Jego uczniom. A oto Jezus stanął przed nimi i rzekł: «Witajcie!» One podeszły do Niego, objęły Go za nogi i oddały Mu pokłon. A Jezus rzekł do nich: «Nie bójcie się! Idźcie i oznajmijcie moim braciom: niech idą do Galilei, tam Mnie zobaczą». Gdy one były w drodze, niektórzy ze straży przyszli do miasta i powiadomili arcykapłanów o wszystkim, co zaszło. Ci zebrali się ze starszymi, a po naradzie dali żołnierzom sporo pieniędzy i rzekli: «Rozpowiadajcie tak: Jego uczniowie przyszli w nocy i wykradli Go, gdyśmy spali. A gdyby to doszło do uszu namiestnika, my z nim pomówimy i wybawimy was z kłopotu». Ci więc wzięli pieniądze i uczynili, jak ich pouczono. I tak rozniosła się ta pogłoska między Żydami i trwa aż do dnia dzisiejszego.