On dla nas i dla naszego zbawienia

1. On dla nas i dla naszego zbawienia Odkupienie: metafory i modele

2. TRZY „ROLE” CHRYSTUSA Chrystus jest naszym: Królem Kapłanem Prorokiem

3. TRZY MODELE ODKUPIENIA MORALNY WPŁYW KARNE ZASTĘPSTWO CHRISTUS VICTOR

4. ROLE CHRYSTUSAA MODELE ODKUPIENIA Prorok: moralny wpływ. Kapłan: prawne, solidarne przedstawicielstwo. Król: Christus Victor.

5. Te role i modele są metaforami Każdy z nich z kolei obejmuje wiele innych metafor i pojęć, których autorzy Nowego Testamentu używali, aby opisać dzieło odkupienia i wyjaśnić jego znaczenie. Wszystkie są biblijne i potrzebne; nie ma jednej, jedynej teorii odkupienia.

6. Prorok: moralny wpływ Prorok przemawia do ludzi w imieniu Boga. Jezus jako najwyższy (ostateczny) prorok.

7. Kapłan: prawne, solidarne przedstawicielstwo Kapłan przemawia do Boga wimieniu ludzi. Jezus jako Arcykapłan. Składa siebie w ofierze. Nadal pełni służbę kapłańską.

8. Król: Christus Victor -zwycięstwo nad Szatanem Król mądrze prowadzi swój lud, pokona swoich wrogów. • Jezus jako Król – tu i teraz? • Czy Jezus obecnie jest Królem? • Jezus jako eschatologiczny Król.

9. A INNE METAFORY? Brat Mędrzec Mistyka Nauczyciel Poeta Wyzwoliciel ….

10. Krzyż Chrystusa Podstawa Pytania Problemy

11. Dzieło Chrystusa: Obiektywne czy subiektywne? Obiektywne poglądy: odkupienie ma wpływ na Boga. Subiektywne poglądy: odkupienie ma wpływ na nas.

12. Obiektywne i subiektywne! Obiektywne poglądy: odkupienie ma wpływ na Boga. Chrystus objawił nam miłość Boga względem nas przez dokonanie naszego odkupienia.

13. Obiektywne i subiektywne! Subiektywne oglądy: odkupienie ma wpływ na nas. Chrystus dokonał nasze odkupienie przez objawienie nam miłości Boga względem nas.

14. Odkupienie i charakter Boga: Cechy Boga, m.in. świętość, miłość, sprawiedliwość Boga: Żadna teoria czy metafora nie uwzględnia wszystkich tych cech adekwatnie. Zatem żaden model nie jest kompletny sam w sobie.

15. Odkupienie i charakter człowieka Grzech ludzki: Odkupienie jako niezmuszone, wolne dzieło łaskawego Boga przymierza. Godność człowieka: Czy Bóg dokonał dzieła odkupienia ze względu na wartość człowieka?

16. Odkupienie: Niektóre problemy Bóg miłości a przemoc? Zastępczość? Zapłata Szatanowi? Ciągła obecność zła w świecie?

17. Nauczanie Jezusa: „okup za wielu”: Bo i Syn Człowieczy nie przyszedł, aby Mu służono, lecz aby służyć i dać swoje życie na okup za wielu. (Mk 10:45) To jest moja Krew Przymierza, która za wielu będzie wylana. (Mk. 14:24)

18. KONTEKSTUALIZACJA Rzeczywistośćrzeczywistość Tj.Bóg, stworzenie, Tj.mojepoznanie tacy, jacy (zrozumienie) jesteśmy Boga, stworzenia, naprawdę! siebie samego.

19. KONTEKSTUALIZACJA Systemy teologiczne są modelami rzeczywistości - a nie zbiorami ponadhistorycznych i ponadkulturowych dogmatów.

20. KONTEKSTUALIZACJA Każda teologia jest osadzona w konkretnym kontekście kulturowym.

21. Okup za wielu: Kontekst (Mk. 14) Naśladowcy Chrystusa ulegają pokusie, aby pozyskać władzę i wspinać się po drabinie statusu społecznego (nadrzędnej wartości Imperium Rzymskiego).

22. Okup za wielu Ci, którzy uchodzą za władców narodów, uciskają je, a ich wielcy dają im odczuć swą władzę. Nie tak będzie z wami: Lecz kto by między wami chciał się stać wielkim, niech będzie sługą waszym. A kto by chciał być pierwszym między wami, niech będzie niewolnikiem wszystkich. (Mk 10:42-44)

23. Okup za wielu Mk. 14:25 Krzyż stoi w samym centrum misji Jezusa, i w dobitny sposób przeciwstawia ówczesnemu systemowi władania innym i wykorzystywania ich.

24. Okup: Targ niewolników Niewolnik należy do tego, który płacił okup. Nie ma tu ani słowa o tym komu zapłacono okup. Jako „cierpiący sługa” z Izajasza 53, Jego cierpienie i śmierć zbawi wielu.

25. Okup: wyzwolenie z niewoli Odkupienie = wyzwolenie Israela z niewoli Egipskiej. W Mk. 14:22-25 Chrystus odwołuje się do Nowego Przymierza, które wkrótce ustanowi. Nadchodzące zbawienie polega na odnowie przymierza z ludem Bożym, więc ma ono charakter wybitnie społeczny.

26. Nauczanie Pawła: 2 Kor. 5:14-6:2 Paweł używa wielu metafor, pojęć: Pojednanie (główny temat). Zastępstwo, przedstawicielstwo (5:14-15, 21). Ofiara (5:21). Usprawiedliwienie. (5:19, 21). Przebaczenie. (5:19). Nowe stworzenie. (5:15). Świat jest wyobcowany od Boga, nie Bóg od świata. (5:19). Świat potrzebuje zmiany, a nie Bóg. (5:17). Zbawienie jako odnowa ludu Bożego. (6:1-2; por. Iz. 49:8)

27. Nauczanie Pawła: Gal. 3:10-14 Chrystus jest przedstawicielem Izraela, spełnieniem przymierza. Abrahama (3:14…). Usprawiedliwienie. (3:11). Odkupienie. (3:13). Zastępstwo. (3:13). Ofiara. (3:13) Obietnica Ducha. (3:14)

28. Czy to „tylko” Metafora? Czy „aż”? Te role i modele są metaforami. Każda z nich z kolei obejmuje wiele innych metafor i pojęć, których autorzy Nowego Testamentu używali, aby opisać dzieło odkupienia i wyjaśnić jego znaczenie.

29. KONTEKSTUALIZACJAModel praxis itp. (2) Rozważanie (a) Analiza działania i sytuacji (b) Czytanie Biblii i tradycji „od nowa” (3/1) Przemyślane zaangażowanie (praxis) Zaangażowanie (działanie)

30. Modele i nowy paradygmat Zanim przyjrzymy się bliżej głównym modelom odkupienia, rozważmy nowy paradygmat: „Gościnność Boga”.

31. Odkupienie, Gościnność Boga i wybranie

32. Gościnność (Niemożliwy) wymóg bezwarunkowej gościnności. (Derrida). Gościnność ma swoje granice w tym świecie. Miłość Boga jako bezwarunkowa gościnność.

33. Gościnność Historyczne uwarunkowanie bezwarunkowej gościnności Boga? Nie raz „Boska przemoc” w czasie i historii jest nie tylko sprawiedliwa, ale i konieczna, aby chronić jego bezwarunkową miłość – gościnność.

34. Gościnność Jeśli przeniesiemy te historyczno-czasowe uwarunkowania do wieczności, wprowadzimy przemoc do samego charakteru Boga. Bóg miłości, łaski, sprawiedliwości jest także Bogiem przemocy i gniewu. Zatem gościnność Boga jest ograniczona i uwarunkowana.

35. „Wybór” i gościnność Wybór człowieka przez Boga, wraz z ominięciem/wykluczeniem innych (niewybranych), jest formą przemocy. Boersma zatem proponuje pojęcie „preferencyjnej gościnności”, której jest w czasie (nie poza czasem), zbiorowej (nie indywidualna) oraz historycznej (nie futurystycznej).

36. Boży wybór dot. Israelu: To wybór miejsca kultu, króla, oraz Lewitów. Jakie są cechy charakterystyczne dla bożego wyboru?

37. 4 cechy Bożego wyboru: • Wybór to dzieło suwerennej łaski. • Wybór boży to wydarzenie historyczne. • Wybranie to wydarzenie społeczne (Pwt.7:6; 14:2) • Wybór boży ma charakter instrumentalny. Jest związany z przymierzem.

38. Kto wybiera? Po co (do czego)? Bóg i człowiek: wybór to zaproszenie (wybór jak jazz). Rdz. 12:3 Wybór ma na celu misję Boga: przyniesienie zbawienia całemu świata.

39. Podstawą bożego wyboru jest: Łaska, a nie ludzka zasługa bądź odpowiedź. Miłość Boga, a nie rozum. Pwt. 6:4-6 Bóg wybiera Israela, by podtrzymać uwielbienie jedynego Boga (monoteizm).

40. Boży wybór jest także: Karą dla nieposłuszeństwa innych narodów. Aby chronić swoją bezwarunkową gościnność w upadłym świecie, musi osądzić grzech. Bóg wybrał biednych i wykorzystywanych. Lud Boży jest rozliczany za odpowiedź na gościnności Boga (Pwt. 10:19; 24:18)

41. Chrystus a przemoc Oczyszczał świątyni. Mk. 11:15 Ogłosił potępienie (wykluczenie) tych, którzy pokładali swoją ufność w byciu wybranym / żydem, a nie w Bogu. (Mt. 8:12; 11:24) Werbalna przemoc (Łk. 7:36-50; 11:37-52; 14:1-24)

42. Chrystus rozszerzył nakaz gościnności Boga. (Mt. 5:38-42) Gościnność Boga osiągnęła nowy szczyt w Chrystusie. (Hbr. 1:1-2) Kościół teraz jest ludem wybranym (1 Ptr. 2:9). Wybranie teraz jest w Chrytusie a nie według etycznego klucza (Ef. 1:4). Chrystus (Bóg) przychodzi do nas. Chrystus zaprasza nas do siebie.

43. Krzyż Chrystusa:3 modele dzieła odkupienia Moralny wypływ Prawne, solidarne przedstawicielstwo Christus Victor

44. Odkupienie Moralny wypływ

45. Dzieła odkupienia: modele Moralny wpływ: Jezus jest naszym Prorokiem! Objawił nam Boga, Jego miłość nas przynagla. Miłość Boga objawiona w Chrystusie motywuje nas do naśladowania Jezusa. On jest naszym przykładem, mistrzem.

46. Teoria „przykładu”. Pelagiusz, Socyn, Abelard. 1 P 21 Wyście przez Niego uwierzyli w Boga, który wzbudził Go z martwych i udzielił Mu chwały, tak że wiara wasza i nadzieja są skierowane ku Bogu. 1 J 6 Po tym właśnie poznajemy, że jesteśmy w Nim. Kto twierdzi, że w Nim trwa, powinien również sam postępować tak, jak On postępował.

47. Teoria „przykładu”. Czy jest biblijna? Owszem, przecież mamy Chrystusa naśladować, i „być doskonałymi, tak jak Bóg.” Cały sęk w tym, jak to zrobić. I czy potrafimy to sami zrobić?

48. Teoria „moralnego wpływu”. Abelard, Bushnell. Rz 5:8 Bóg zaś okazuje nam swoją miłość [właśnie] przez to, że Chrystus umarł za nas, gdyśmy byli jeszcze grzesznikami.

49. Teoria „moralnego wpływu”. 1 Kor 5:14 Albowiem miłość Chrystusa przynagla nas, pomnych na to, że skoro Jeden umarł za wszystkich, to wszyscy pomarli. 15 A właśnie za wszystkich umarł <Chrystus> po to, aby ci, co żyją, już nie żyli dla siebie, lecz dla Tego, który za nich umarł i zmartwychwstał.

50. Teoria „moralnego wpływu”. To „subiektywny” model odkupienia: Rozwiązaniem naszego wyobcowania od Boga jest odnowiona miłość do Boga i innych. Akcent pada tu gościnność Boga, nie na Jego gniew.