Research Centrum voor Onderwijs en Arbeidsmarkt

1. Research Centrum voor Onderwijs en Arbeidsmarkt Arbeidsmarktkansen van afgestudeerden: het perspectief van werkgevers Martin Humburg, Rolf van der Velden en Annelore Verhagen

2. Achtergrond • Menselijk kapitaal drijvende kracht economie: veel verwacht van afgestudeerden. • Maar: arbeidsmarktkansen van afgestudeerden zijn niet altijd goed. • Onderzoek onder afgestudeerden (bv. REFLEX / HEGESCO) geeft aan welke factoren succes op arbeidsmarkt bevorderen, maar dit is slechts één perspectief. • Belangrijk om het werkgeversperspectief in te brengen.

3. Bijdrage van deze studie • Onderzoek onder werkgevers vaak beperkt: • Te algemeen (verwaarlozing specifieke vaardigheden). • Of te specifiek (gericht op een enkele sector). • Onrealistisch: wat is belangrijk? Alles! • Resultaat: werkgevers willen ‘schaap met 5 poten’. • Maar: “Je kunt niet altijd krijgen wat je wilt”. • Bijdrage van deze studie: • Realistischer beeld door werkgevers te forceren om te kiezen. • Combinatie van kwantitatieve en kwalitatieve methoden.

4. Onderzoeksvragen • Wat zijn de belangrijkste ontwikkelingen op de arbeidsmarkt voor afgestudeerden en wat betekent dit voor de competenties waarover ze moeten beschikken? • Welke formele kenmerken zijn van invloed op de arbeidsmarktkansen van afgestudeerden? • Welke competenties zijn van invloed op de arbeidsmarktkansen van afgestudeerden?

5. Opzet van het onderzoek • Literatuuronderzoek. • Vignette studie: 900 werkgevers in 9 landen • Diepte-interviews met 120 werkgevers. • Focusgroepen met stakeholders (6-8 in elk land): instellingen HO, werkgevers, ministerie enz.

6. Opzet vignette studie • Simulatie van selectieprocedure in twee stappen. • Stap 1: Uitnodiging sollicitatiegesprek op basis van CV kenmerken (bijvoorbeeld studie, werkervaring etc.). • Stap 2: Selectie kandidaten op basis van ‘rapporten’ van assessment centrum over hun competenties.

7. Vignette studie voorbeeld dating Voorkeur Keuze Jacky Chan (mr. Nice Guy) Mr. Bean Einstein Brad Pitt • Aardig: 35% • Humor: 30% • Intelligent: 25% • Aantrekkelijk: 10% • Feitelijk gedrag ‘onthult’ ware preferenties. • Keuzes zijn niet-lineair: drempels.

8. Stap 1: Welke CV kenmerken zijn relevant?

9. De signaalwaarde van CV kenmerken: uitnodiging voor sollicitatiegesprek • Opleidingsniveau (bachelor, master, doctor) • Aansluiting baan-studierichting (studie sluit precies aan, studie gerelateerd, studie niet-gerelateerd) • Relevante werkervaring (nee, 1 jaar, 2 jaar) • Studie in het buitenland (nee, deels, geheel) • Gemiddeld studiecijfer (beneden gemiddeld, gemiddeld, boven gemiddeld, top 10%) • Prestige van de universiteit (top ranking, gemiddeld) • Salaris (-25%, -10%, gemiddeld, +10%, +25%)

10. Bachelor Master Geen match Goede match naar richting

11. Belangrijkste kenmerken: Aansluitende studierichting en werkervaring “De studierichting is echt een belangrijke indicator hoe snel iemand is ingewerkt.” “Werkervaring toont aan dat ze meteen aan de slag kunnen."

12. Cijfers zijn belangrijk: het wordt lastig als je beneden gemiddeld scoort “Mensen met lage cijfers kunnen het werk niet goed aan.”

13. Studie in het buitenland is positief. Maar de effecten verschillen per land. “Degenen die een half jaar in het buitenland hebben gezeten, beschikken over een andere state of mind, een zekere openheid."

14. Sommige kenmerken kunnen elkaar compenseren • Niet precies aansluitende studie kan worden gecompenseerd met relevante werkervaring. • Het niet hebben van een master opleiding kan worden gecompenseerd met relevante werkervaring. • Hoge cijfers belangrijk wanneer je geen werkervaring hebt. Omgekeerd kan werkervaring beneden gemiddelde cijfers compenseren.

15. Stap 2: Welke competenties zijn relevant?

16. De keuze voor afgestudeerden: welke competenties zijn relevant? • ‘Rapporten’ van assessment centrum over competenties (hoogste 25%, gemiddeld, laagste 25%) • Professionele expertise: 19.5% • Socialevaardigheden: 19.1% • Commerciële/ ondernemersvaardigheden: 17.6% • Innovatieve/ creatievevaardigheden: 16.0% • Strategische/ organisatorischevaardigheden: 14.2% • Algemene academische vaardigheden: 13.7%

17. Salaris 10% boven gemiddelde Salaris 10% onder gemiddelde Top academische vaardigheden, lage professionele Top professionele vaardigheden, lage academische

18. Beneden gemiddelde scores zeer negatief

19. Algemene academische vaardigheden kunnen een gebrek aan professionele expertise niet compenseren

20. Gemiddelde allrounder krijgt voorkeur boven eenzijdige specialist

21. Effecten van hoge en lage prestaties

22. Effecten van hoge en lage prestaties

23. Effecten van hoge en lage prestaties

24. Conclusies (1) • Lage prestaties hebben een hoge prijs:Kosten van beneden gemiddelde prestaties zijn het dubbele van de mogelijke voordelen van bovengemiddelde prestaties. • Werkgevers kunnen deze risico's niet zomaar bundelen: • Liever twee gemiddelde allrounders dan twee eenzijdige specialisten. • Goede signalen over inzetbaarheid van afgestudeerden zijn daarom belangrijk: • Aansluitende studierichting; relevante werkervaring; cijfers, prestige van de universiteit.

25. Conclusies (2) • Het belang van specifieke kennis: • Basis voor professionele expertise. • Typische domein van HO. • Beste voorspeller voor arbeidsmarktkansen. • Algemene academische vaardigheden worden beschouwd als goed ontwikkeld en zijn dus niet doorslaggevend: • HO succesvol in screening en signaleringsfunctie. • Typische domein van HO maar algemene academische vaardigheden kunnen niet worden ontwikkeld zonder inhoud.

26. Conclusies (3) • Sterk belang van sociale vaardigheden: • Lage prestaties zeer nadelig. • Maar deze kunnen ook elders ontwikkeld worden (bv. teamsport, studentenvereniging). • Ruimte voor specialisatie: innovatieve/creatieve, commerciële/ondernemersvaardigheden: • Niet iedereen hoeft dit te hebben. • Kan het in HO worden ontwikkeld? • Produceer een ideale mix van afgestudeerden in plaats van een 'ideale' afgestudeerde.

27. Bedankt voor uw aandachtMeer informatie? R.vanderVelden@Maastrichtuniversity.nl De literatuurstudie “What is expected of higher education graduates in the 21st century?” verschijnt in: J. Buchanan, D. Finegold, K. Mayhew and C. Warhurst (eds.), Oxford Handbook of Skills and Training, Oxford University Press. Het rapport “The Employability of Higher Education Graduates: The Employers’ Perspective”: http://ec.europa.eu/education/library/study/2013/employability_en.pdf