Download
1 / 15
150 likes | 325 Views
Keizers, pausen en burgers. Keizers, pausen en burgers. Tijd van Steden en Staten (Hoge en Late Middeleeuwen, 1000-1500). Kenmerkende aspecten. Strijd tussen de geestelijke en de wereldlijke machthebbers Kruistochten als expansie van de christelijke wereld
E N D
Keizers, pausen en burgers Tijd van Steden en Staten (Hoge en Late Middeleeuwen, 1000-1500)
Kenmerkende aspecten • Strijd tussen de geestelijke en de wereldlijke machthebbers • Kruistochten als expansie van de christelijke wereld • Opkomst van handel en ambacht • Opkomst van de stedelijke burgerij • Het begin van staatsvorming en centralisatie
Paus en keizer God had twee machten ingesteld: de geestelijke macht en de wereldlijke macht: “Deze twee machten worden verenigd door het geloof in onze heer Jezus Christus, die hen schiep om recht te spreken over de ziel en het lichaam. Het is daarom passend en redelijk dat zij altijd eendrachtig optreden en elkaar wederzijds bijstaan”
Wie heeft de hoogste macht? • De keizer en koningen hadden de gewoonte bisschoppen en abten te benoemen en te bekleden met hun ambt • De Investituurstrijd die hieruit ontstond, draaide uiteindelijk om de vraag wie het hoogste gezag had: de paus of de keizer?
1-0 voor de paus? In 1077 zag de Duitse koning Hendrik IV zich gedwongen in het hartje van de winter over de Alpen te trekken om de de paus om vergiffenis te smeken. De paus leek de Investituurstrijd te hebben gewonnen.
De paus en de kruistochten • In 1095 gaf paus Urbanus II het startschot voor een nieuwe beweging, de kruistochten: • aanleiding was een verzoek om hulp van de Byzantijnse keizer • Urbanus had echter zo zijn eigen motieven • Aan de deelnemers beloofde hij kwijtschelding van hun zonden
Een vrome beweging? Nadat de eerste kruistocht in 1099 leidde tot de verovering van Jeruzalem werden er nog verschillende andere kruistochten georganiseerd. Aan deze expedities namen veel mensen deel. Wat dreef hen?
Snel verdiend! • De kruistochten maken deel uit van de expansie van het christendom • In dezelfde tijd breidden Italiaanse steden hun handelsactiviteiten in het oostelijke Middellandse Zeegebied uit • Ook verdienden ze veel aan het transport van kruisvaarders
Nieuwe steden • Een hogere productiviteit in de landbouw leidde tot bevolkingsgroei • Hierdoor bloeiden oude steden op en werden nieuwe steden gesticht • In de steden wijdde men zich aan ambachten en handel
Stadslucht maakt vrij • De steden betaalden veel belastingen aan de vorsten. Ook leverden zij troepen in tijden van oorlog. In ruil kregen zij een grotere zelfstandigheid: • de inwoners van de stad waren vrij • de burgers regelden zelf hun bestuur en rechtspraak • ook ontstond er een gevoel van trots op de stad
Woelige steden • In de steden vormde zich een bovenlaag van patriciërs: rijke kooplui en bankiers, die ook de macht in handen hadden. • Dit leidde tot wrijvingen met het ‘gemeen’, het gewone volk. • In veel steden had dit burgerstrijd tot gevolg.
De Bourgondische staat • In de late Middeleeuwen begon een proces van staatsvorming en centralisatie • De hertogen van Bourgondië waren hierin heel succesvol en droomden van een Bourgondisch koninkrijk • Hun droom vervloog, maar zij brachten de Nederlanden wel een stap dichter bij de eenheid
Pure ijdelheid? • De hertogen van Bourgondië omringden zich met veel pracht en praal: • aan hun hof organiseerden zij grote feesten en ceremonies; • ze gaven veel geld uit aan kunstwerken; • ze richtten een eigen ridderorde op.
