140 likes | 669 Views
Edukiak. 1. Neurketen ziurgabetasuna 2. Erroreak 2.1. Errore sistematikoak 2.2. Errore akzidentalak 2.3. Erroreen adierazpena 2.3.1. Errore absolutua 2.3.2. Errore erlatiboa 2.3.3. Zifra esangarriak 2.4. Zenbakien biribiltzea
E N D
Edukiak 1. Neurketen ziurgabetasuna 2. Erroreak 2.1. Errore sistematikoak 2.2. Errore akzidentalak 2.3. Erroreen adierazpena 2.3.1. Errore absolutua 2.3.2. Errore erlatiboa 2.3.3. Zifra esangarriak 2.4. Zenbakien biribiltzea 3. Zuzenean eginiko neurketa baten errorearen zenbatespena 3.1. Neurketa-multzo baten baliorik onena 3.2. Sakabanaketa eta errorea. Desbiderapen estandarra 3.3. Desbiderapen estandarraren esangura. Banaketa normala 3.4. Sakabanaketarik gabeko neurketak. Irakurketa-errorea edo errore instrumentala 4. Erroreen hedapena 5. Doikuntzak 5.1. Minimo txikienen bidezko doikuntza-metodoa 5.2. Doiketaren egokitasuna 5.3. Parametroen erroreak Laborategia.
Magnitudeak • Fisika:neurtuak izan daitezkeen energiaren eta materiaren propietateak ikasten dituen zientzia da. • Fisika zientzia esperimentala da. Esperimentutan oinarrituta dago. Metodo zientifikoa • Sistemari buruzko informazioa behar dugu: • Magnitude fisikoak (sistemaren propietateak) • Masa, konposizio kimikoa… • Posizioa, abiadura, azelerazioa (ZINEMATIKA) • Indarrak (DINAMIKA) • Tenperatura, presioa, bolumena (TERMODINAMIKA) • Erresistentzia, tentsioa, intentsitatea (ELEKTRIZITATEA) • ... • Magnitudeen balioak kuantitatiboki (zenbakien bidez) neurtu ahal izateko eskala behar dugu, unitate sistema bat. Laborategia. Sarrera
Magnitudeak. Unitateak. Oinarrizko magnitudeak: • Luzera: metro (m) • Masa: kilogramo (kg) • Denbora: segundo (s) • Tenperatura: Kelvin gradu (K) • Subtantzia kantitatea: mol (mol) • Korrente elektrikoa: Ampere (A) • Argiaren intentsitatea: Kandela (cd) • Azelera, bolumena, abiadura, azelerazioa,...: m2, m3, m/s, m/s2, ... • Indarra: Newton (N = kg m/s2) • Presioa: Pascal (Pa = N/m2) • Energia: Joule (J = N m = kg m2/s2) • Potentzia: Watt (W = J/s) • Maiztasuna: Hertz (Hz = ziklo/s) Magnitude eratorriak: Laborategia. Sarrera
1.Neurketak. Ziurgabetasuna. • Zein da neurketa baten zehaztasuna? MUGATUA • Neurgailuaren bereizmena • Zorizko erroreak • Errore sistematikoak • Neurketa adierazteko: x x (batezbesteko balioa+ tartea) • Ad.: Laborategia
2.1. Errore sistematikoak Neurtzailearen ohitura txarra Neurketa-tresnaren akatsa beti norantza berean gertatzen dira. Errore sistematikoa detektatzen badugu, konponketa ez da zaila: kopuru hori kendu edo gehitu behar diogu neurtutako balioari. Ez badugu detektatzen: neurketak errepikatu baina aldagaiaren balore ezberdinak erabilita. Egokia: - neurtutako baloreen arteko erlazioa lineala bada - errore sistematikoak konstanteak badira Laborategia
2.2. Zorizko erroreak • Zorizko erroreak • Behatzailea • Tenperatura aldakorra • Tentsio aldakorra • Konpentsa daitezke: • Neurketa errepikatuz Batezbesteko balioa: • Desbiazio estandarra: neurketaren dispertsioa, neurtutako balioak batezbesteko baliotik hurbil dauden edo urrun dauden • Neurketaren emaitza: S Laborategia
2.3.1. Errore absolutua. 2.3.2.Errore erlatiboa • x x • x: neurketaren balioa • x: errore absolutua ziurgabetasuna: tarte honetan dago neurketaren emaitza • Errorearen garrantzia Errore erlatiboa • Ez da berdina 0,1 cm-ko errore absolutua errepide bat neurtzen dugunean edo atomo bat neurtzen dugunean. Laborategia
2.3.3. Zifra esangarriak • Neurketaren zifra guztietatik zenbat diren baliozkoak: • Errore absolutuan: zifra bakarra • Batezbesteko balioan: errore absolutuko orden bereko edo nagusiagoko zifra guztiak • Ad.: Zenbat zifra dira baliozkoak hurrengo kasuetan? 1240 70 V 1.22 0.03 cm • Adibideak: T = 301,267 ± 0,3 K T = 301,3 ± 0,3 K v = 84,62 ± 0,482 m/sv= 84,6 ± 0,5 m/s v= 84,6 ± %0,6, T=301,3 ± % 0,1 Laborategia
2.4. Zenbakien biribiltzea Adibideak: 3,678 zenbakia hiru zifra esangarritara biribilduta 3,68 3,673 balitz hurbilketa 3,67 izango litzateke, jatorrizkotik hurbilago dagoelako 3,68 baino. 3,675 biribiltzeko, hirugarren araua erabiliz 3,68 3875 zifra batera biribilduz gero 4000 Laborategia
3.3. Desbideraketa estandarra. Banaketa normala • Probabilitatea • Banaketa normala (m - σ, m + σ) % 68.3 (m - 2σ, m + 2σ) % 95.4 (m - 3σ, m + 3σ) % 99.7 Laborategia
4. Propagación de errores z=f(x) ; medimos x, para obtener z Error: z=f(x,y) Error: Ej.: Ley de Ohm. - Para calcular R medimos V e I : V = 15.4 0.1 V eta I = 1.7 0.1 A Cálculo del error: Laborategia
4. Erroreen hedapena z=f(x) ; medimos x, para obtener z Error: z=f(x,y) Error: Ej.: Ley de Ohm : Para calcular R medimos V e I : V = 15.4 0.1 V eta I = 1.7 0.1 A Cálculo del error: Laborategia
5. Mínimos cuadrados • Ej.: m = tg b Pi(xi,yi) punt Qi (xi,yi) Laborategia