150 likes | 334 Views
Thema 4 DNA. Ongeslachtelijke voortplanting. DNA en erfelijkheid. Vaak lijk je op je ouders of één van je ouders. Veel eigenschappen en uiterlijke kenmerken erf je van je ouders. De helft van de eigenschappen erf je van je vader, de andere helft van je moeder.
E N D
Thema 4 DNA Ongeslachtelijke voortplanting
DNA en erfelijkheid • Vaak lijk je op je ouders of één van je ouders. • Veel eigenschappen en uiterlijke kenmerken erf je van je ouders. • De helft van de eigenschappen erf je van je vader, de andere helft van je moeder. • Erfelijke eigenschappen liggen opgeslagen in het DNA in je cellen.
Geslachtelijke voortplanting • Bevruchting. • Kern van een eicel smelt samen met een kern van een zaadcel. • Bevruchte eicel • De bevruchte eicel / zygote ondergaat celdeling (ontstaan miljarden cellen) • Elke dochtercel is gelijk aan de moedercel. • Iedere cel bevat dezelfde erfelijke informatie. • Ieder individu heeft zijn eigen unieke erfelijke eigenschappen.
Ongeslachtelijke voortplanting Ongeslachtelijke voortplanting of a-seksuele reproductie is voortplanting waarbij slechts één ouder betrokken is • De deling van bacteriën en andere primitieve (eencellige) organismen • Planten • Knollen • Uitlopers • Bollen • Wortelstokken • Enten en stekken • Weefselkweek • Maagdelijke voortplanting • Klonen door mensen
De deling van bacteriën en andere primitieve (eencellige) organismen
Maagdelijke voortplanting • Meeste hogere dieren doen aan geslachtelijke voortplanting. • Sommigen kunnen echter aan maagdelijke voortplanting doen. • Vrouwtjes krijgen jongen zonder dat hier een mannetje aan te pas is gekomen. • Nakomelingen vaak alleen vrouwtjes. • Soms ook geslachtelijke voortplanting. • Soms paring, maar alleen voor de hormonen (zaadcellen later afgebroken) • Bijv. sommige bladluizen, wandelende takken, kever, hagedissen, salamanders, slangen,wespen, bijen, mieren, etc.
Maagdelijke voortplanting bij wespen, bijen en mieren • Uit onbevruchte eitjes worden ♂ geboren, uit bevruchte eitjes ♀. • Mannetjes zijn haploïd (n). • Vrouwtjes zijn diploïd (2n).
Klonen door mensen • Het schaap Dolly was het eerste gekloonde dier. • Gekloond uit een cel van een volwassen schaap. • Dolly werd geboren in 1996. • Vernieuwend omdat voor het eerst uit een volwassen cel een nieuw organisme kon groeien. • Daarvoor konden alleen embryo’s ontstaan uit embryonale stamcellen.
Andere gekloonde dieren • Okt 1997: Muis. • Dec 1997: Koe. • Okt 1998: Geit. • Dec 1999: Rhesusaap. • Mrt 2000: Varken. • Jan 2001: Aziatisch rund. • Dec 2001: Kat. • Mei 2003: Paard en witstaarthert. • Aug 2003: Wilde kat. • Sep 2003: Rat. • Dec 2004: Kat op bestelling. • Apr 2005 /2006: Hond