AVRUPA’DA DÜŞÜNCE VE EKONOMİ ALANINDAKİ GELİŞMELER

1. AVRUPA’DA DÜŞÜNCE VE EKONOMİ ALANINDAKİ GELİŞMELER

2. 1-AVRUPA’DA DÜŞÜNCE ALANINDAKİ GELİŞMELER  Avrupa’da Rönesans ve Reform hareketleri sonrası skolâstik düşünce sistemi yıkıldı. •  17. yüzyılda Akıl Çağı, 18. Yüzyılda ise Aydınlanma Çağı denilen düşünce akımı ortaya çıktı. •  18. yüzyılda Avrupa'da ortaya çıkan her konuda akla öncülük tanıyan düşünce sistemine "Aydınlanma", bu düşünce sistemi ile gelen yeni döneme ise "Aydınlanma Çağı" adı verilir. •  Aydınlanma Çağı'nda "aklın kullanılması ile doğru bilgiye ulaşabileceği" fikri temel olarak kabul edildi. •  Bu dönemde akıl, deney ve gözlem önem kazandı, doğa bilimlerinde büyük gelişmeler sağlandı.

3.  Avrupa'da geçmişten kalan pek çok düşünce sistemi değişti, yerini akılcı düşünce sistemi aldı. •  Fizik, Kimya, Astronomi ve Tıp gibi alanlarda büyük gelişmeler yaşandı. •  Aydınlanmacılar, deney ve gözlemle ispatlayamadıklarını inkâr etme yoluna girdiler (Materyalizm). •  Avrupa'daki sosyal ve siyasal gelişmeler; ABD’nin kurulmasında, Fransız İhtilâli'nin çıkmasında ve demokrasi fikrinin gelişmesinde etkili olmuştur. •  Aydınlanma Çağı'ndaki bilimsel ve teknolojik gelişmeler dünyayı geliştiren Sanayi İnkılâbı'nın temellerini oluşturmuştur. •  17. ve 18. yüzyıllarda Avrupa’da ortaya çıkan kapitalizm, liberalizm, sosyalizm ve komünizm gibi düşünce akımları, günümüz düşünce hayatında etkisini devam ettirmektedir.

4. Akıl ve Aydınlanma Çağı’nın Sosyal-Ekonomik ve Bilimsel Sonuçları •  Bilimde akıl, deney ve gözlem yöntemi ön plana çıktı. •  Bilim ve teknoloji gelişti. •  Sanayi İnkılâbı ortaya çıktı. •  Ham madde ve pazar arayışı ortaya çıktı. •  İşçi sınıfı ortaya çıktı. •  Üretim arttı. •  Sağlık alanında gelişmeler oldu. •  Nüfus arttı. •  Toplumsal hayatta ayrıcalıklar kaldırıldı.

5. Akıl ve Aydınlanma Çağı’nın İdari ve Siyasi Sonuçları •  Özgürlük, eşitlik, insan hakları, milliyetçilik kavramları ön plana çıktı. •  Fransız İhtilali çıktı. •  Mutlakıyet yönetimleri yıkıldı. •  Yönetimde demokrasi ve laiklik kavramları öne çıktı. •  Sömürgecilik, kapitalizm, liberalizm, komünizm ve sosyalizm kavramları ortaya çıktı. •  Milliyetçilik ve işçi haklarıyla ilgili ihtilaller ortaya çıktı. •  Devletlerarası bloklaşma ve rekabet oluştu. •  Dünya Savaşı ve II. Dünya Savaşı çıktı.

6. 18. Yüzyılda Gerçekleştirilen Bazı Buluşlar •  1701- Tohum makinesi üretildi. •  1705- Buhar makinesi üretildi. •  1714- Civalı termometre bulundu. •  1721- Çiçek aşısı üretildi. •  1728- Işık sapması keşfedildi. •  1732- Çelik eritildi. Sülfürik asit üretildi. •  1759- Deniz kronometresi bulundu. •  1750- Samanyolu galaksisi bulundu. •  1764- Buhar makinesi geliştirildi. •  1768- Hidrojen keşfedildi. •  1779- Çıkrık makinesi bulundu. •  1783- Buharlı gemi yapıldı. •  1788- Harman makinesi yapıldı. •  1800- Pil üretildi.

7. Buharlı gemi

8. 2-AVRUPA’DA SANAYİ İNKILÂBI •  Her türlü üretim faaliyetinde kol gücünün yerini, makine gücünün almasıdır. •  Sanayi İnkılâbı, 18. Yüzyılda ilk olarak İngiltere'de dokuma sektöründe başlamıştır. • Sanayi İnkılâbı’nın Sebepleri: •  Coğrafi keşifler ve sömürgecilikle ele geçen zenginlik kaynakları ve sermaye birikimi •  Rönesans ve Aydınlanma sürecinde ortaya çıkan bilgi birikimi

9. Sanayi İnkılâbı’nın Sonuçları •  Üretim arttı. •  Ham madde ve pazar sorunu ortaya çıkmıştır. •  Sömürge elde etme yarışı hız kazanmıştır. •  Bu gelişmeler yaşanırken Almanya ve İtalya siyasi birliklerini kuramadıkları için sömürgecilik yarışında geç kalmışlardır. Daha sonra siyasi birliklerini tamamlayan bu devletlerin gelişen sanayileri için sömürge elde etmek istemeleri Avrupa'daki dengeleri değiştirmiştir. Özellikle Almanya ile İngiltere büyük bir rekabete girmişlerdir.

10. Avrupa’da Sömürgeciliğin Gelişimi Sömürgecilik •  Büyük devletlerin, gelişmemiş ülkeleri ve milletleri siyasi ve ekonomik olarak himayelerine almaları ile bu bölgelerin yer altı ve yer üstü kaynaklarını istedikleri gibi kullanmalarına sömürgecilik denir. •  Sömürgecilik, önce Avrupa devletlerinin Uzak Doğu zenginliklerini Avrupa’ya taşımalarıyla başladı. •  Sanayi İnkılâbı, 19. yüzyılda Avrupa’da ham madde, pazar ve iş gücü ihtiyacını artırdı. Bu durum sömürgecilik faaliyetlerinin başlamasına ve dünyada yaygınlaşmasına neden oldu.

11.  Sanayi İnkılâbı ile ekonomik olarak gelişen Avrupalı devletler, silah sanayilerini de geliştirdiler. •  Güçlü silahlarla donatılan savaş gemileri, eski silahlarla savaşan Afrika, Çin ve Hindistan gibi ülkelere karşı rahat bir üstünlük kurabiliyordu. •  20. Yüzyılın başına gelindiğinde Avrupalı devletler, dünyanın %85’ini sömürge durumuna getirmişti. •  Sömürgeci devletler, kolonilerinde demiryolları, telgraf hatları ve şehirler kurdular. •  Sömürgeleştirilen milletler, “özgür hayatlarını ve zengin yer altı kaynaklarını” yapılanların karşılığı olarak verdiler.

13. Sömürgecinin Gözüyle Dünya  “Kuzey Amerika ve Rusya ovalan bizim ekin tarlalarımızdır. Chicago ve Odesa bizim ambarlarımızdır; Kanada ve Baltık bizim kereste ormanlarımızdır; Avustralya’da bizim koyun çiftliklerimiz vardır; Arjantin’de ve Kuzey Amerika’nın batısındaki kırlarında bizim öküz sürülerimiz yayılır, Peru, altınını gönderir, Güney Amerika ve Avustralya alanı Londra’ya akar; Hindular ve Çinliler çayı bizim için yetiştirirler ve bizim kahve, şeker ve baharat çiftliklerimiz tüm Hint Adaları üzerindedir. İspanya ve Fransa bizim bağlarımız, Akdeniz meyve bahçemizdir. Uzun süre Güney Birleşik Devletlerini kaplayan bizim pamuk alanlarımız, artık dünyadaki sıcak bölgelerin her yanına yayılmaktadır”. (Prof. Dr. Paul Kennedy, Büyük Güçlerin Yükseliş ve Çöküşleri, s. 178-179)

14. KÜBRA GEVEZ • 10-C 602