PATRONI ROKU 2014

1. Oskar Kolberg Jan Karski Św. Jan z Dukli PATRONIROKU2014

2. JAN KARSKI (wł. Jan Romuald Kozielewski) - ur. 24 kwietnia 1914 r. w Łodzi, zm. 13 lipca 2000 r. w Waszyngtonie. Jeden z najwybitniejszych Polaków XX wieku, bohater II wojny światowej,Sprawiedliwy Wśród Narodów Świata, Obywatel Stanów Zjednoczonych, Honorowy Obywatel Państwa Izrael, często dziś określany jako „Człowiek, który chciał powstrzymać Holokaust”. Osiem uczelni polskich i zagranicznych przyznało Janowi Karskiemu doktoraty honoris causa. Był kawalerem Orderu Orła Białego (najwyższego polskiego odznaczenia państwowego). Sam ufundował nagrodę im. Jana Karskiego i Poli Nireńskiej, przyznawaną co roku wspólnie przez YIVO w Nowym Jorku i Żydowski Instytut Historyczny w Warszawie, autorom publikacji przedstawiających rolę i wkład Żydów polskich w polską kulturę.

3. BIOGRAFIA • w międzywojennej Polsce ukończył wydział prawa i studium dyplomacji oraz szkołę podchorążych, • po wybuchu wojny trafił do niewoli, z której zbiegł, a następnie podjął działalność konspiracyjną. Powierzono mu obowiązki politycznego emisariusza władz Polskiego Państwa Podziemnego, • w roku 1942 pod pseudonimem Jan Karski, którego odtąd będzie stale używał, wyruszył w misję do Wielkiej Brytanii i Stanów Zjednoczonych. Jednym z jego głównych zadań było poinformowanie aliantów o tragicznej sytuacji ludności żydowskiej pod okupacją niemiecką, • dwukrotnie przedostał się do warszawskiego getta, a także do obozu przejściowego w Izbicy, z którego Żydzi kierowani byli do obozów zagłady, • wstrząsającą relację naocznego świadka przekazał ogromnej liczbie amerykańskich i brytyjskich polityków, dziennikarzy i artystów,

4. spotkał się m.in. z ministrem spraw zagranicznych rządu brytyjskiego oraz z prezydentem USA. Jednak dramatyczne apele emisariusza o ratunek dla narodu żydowskiego nie przyniosły rezultatów – większość rozmówców nie dowierzała jego doniesieniom lub je ignorowała, • po wojnie Jan Karski pozostał na emigracji w Stanach Zjednoczonych. Podjął studia z zakresu nauk politycznych i obronił doktorat na Uniwersytecie Georgetown w Waszyngtonie, gdzie przez dalsze czterdzieści lat wykładał stosunki międzynarodowe i teorię komunizmu. Wśród jego studentów znalazł się między innymi przyszły prezydent Bill Clinton, • Jan Karski był również autorem kilku książek. Publikacja o działalności polskiego państwa podziemnego „Story of a SecretState”, opublikowana w 1944 w USA, stała się wkrótce bestsellerem i została przetłumaczona na wiele języków, • w ostatnich dwudziestu latach życia powrócił do swojej „nieukończonej misji”, wielokrotnie opowiadając na spotkaniach w Ameryce, Izraelu i w Polsce o masowej eksterminacji ludności żydowskiej w czasie wojny i swoich próbach zainteresowania świata tym dramatem.

5. OSKAR KOLBERG Etnograf, folklorysta, kompozytor - ur. 22 lutego 1814 w Przysusze - zm. 3 czerwca 1890 w Krakowie. Uznawany powszechnie za twórcę źródłowych podstaw współczesnych nauk o kulturze: etnografii i etnologii, folklorystyki, etnomuzykologii, językoznawstwa. Dorobek naukowo-badawczy Oskara Kolberga, dokumentujący kulturę ludową XIX wieku jest imponujący ze względu na wszechstronny zakres jego zainteresowań kulturą ludu oraz geografię badań, obejmującą Polskę przedrozbiorową i obszary ludowych kultur Ukrainy, Białorusi, Litwy, Śląska, Słowian południowych, Łużyczan, Czechów i Słowaków.

6. BIOGRAFIA 1823-1830- uczęszczał do Liceum Warszawskiego, 1830-1833 i 1841-1844 - pracował jako księgowy, 1830 - 1836 - kontynuował studia muzyczne, od 1838 - zaczął przejawiać zainteresowanie folklorem, 1842 - 1845 - wydał w pięciu zeszytach swój pierwszy zbiór – „Pieśni ludu polskiego”, od 1845 - przez 12 lat pracował jako urzędnik w zarządzie kolei żelaznej warszawsko -wiedeńskiej. Jednocześnie podjął systematyczne badania terenowe, początkowo na Mazowszu, z czasem objął nimi cały obszar dawnej Rzeczpospolitej, 1859 - 1868 - był współredaktorem Encyklopedii powszechnej Samuela Orgelbrandta, dla której opracował ok. 150 haseł, 1865 - ukazał się I tom dzieła pt. „Lud. Jego zwyczaje, sposób życia, mowa, podania, przysłowia, obrzędy, gusła, zabawy, pieśni, muzyka i tańce. Seria I. Sandomierskie”, 1867 - wydał „Kujawy” jako serię III i IV „Ludu...”,

7. 1871 - zamieszkał pod Krakowem, najpierw w Mogilanach, u przyjaciela Józefa Konopki, a następnie w Modlnicy we dworze brata Juliana, gdzie spędził 13 lat, 1873 - został członkiem - korespondentem Krakowskiej Akademii Umiejętności, 1874 - przewodniczył sekcji etnologicznej Komisji Antropologicznej Akademii, 1878 - udał się na światową wystawę do Paryża. Za swoje wydawnictwa, eksponowane w dziale etnograficznym pawilonu austriackiego, otrzymał brązowy medal, 1884 - przeniósł się do Krakowa, gdzie żył i pracował, 1885 - ukazał się t. I nowej serii „Obrazy etnograficzne”, 1889 - otrzymał członkostwo honorowe Cesarskiego Towarzystwa Miłośników Przyrody, Antropologii i Etnografii w Moskwie oraz członkostwo Warszawskiego Towarzystwa Muzycznego i Warszawskiego Towarzystwa Śpiewaczego „Lutnia”, 3 VI 1890 - zmarł w Krakowie.

8. ŚW. JAN z DUKLI Patron Polski, archidiecezji przemyskiej, Lwowa i rycerstwa polskiego. Patronuje również (od 2010 roku) Centrum Onkologii Ziemi Lubelskiej. Wpisał się w szereg działań władz polskich, które doceniały jego walkę o prawdę, wierność Bożym przykazaniom oraz ofiarną miłość do Ojczyzny. Pamięć jego działań, zmierzających do troski całego Narodu o wspólne dobro w duchu sprawiedliwości społecznej i miłości bliźniego, będzie fundamentem naszej tożsamości w Europie.

9. BIOGRAFIA • urodził się około 1414 roku w katolickiej rodzinie mieszczańskiej, w miejscowości Dukla, oddalonej o 20 km od Krosna, • w młodości prowadził życie pustelnicze w pobliskich lasach na południowym stoku Góry Cergowej, • w latach 30-tych XV wieku wstąpił do klasztoru Franciszkanów Konwentualnych w Krośnie, • po zdobyciu wykształcenia teologicznego i przyjęciu święceń kapłańskich powierzono mu zaszczytny urząd kaznodziei. Pełnił także obowiązki gwardiana w klasztorach we Lwowie i w Krośnie, a około 1443 roku objął funkcję kustosza kustodii ruskiej, • zachęcony sposobem życia nowopowstałej i surowszej gałęzi zakonu franciszkańskiego nazwanej bernardynami, w 1463 roku powiększył ich grono. W Zakonie Braci Mniejszych spędził 21 lat sprawując urząd kaznodziei i spowiednika w klasztorach w Poznaniu oraz we Lwowie, • prowadził także działalność charytatywną w Bractwie św. Bernardyna i angażował się w pracę misyjną wśród prawosławnych,

10. służył gorliwie wiernym głosząc płomienne kazania, za które był bardzo ceniony, • do samej śmierci starał się jak najlepiej wypełniać obowiązki kapłańskie poprzez nieustanną modlitwę oraz ciągłe powtarzanie poszczególnych punktów reguły zakonnej. Pod koniec życia poważnie chorował i stracił wzrok, • zmarł 29 września 1484 roku. Został pochowany w krypcie pod kościołem św. Andrzeja we Lwowie, • grób Jana z Dukli otaczała sława miejsca cudownego i jego wstawiennictwu przypisywano ocalenie Lwowa w czasie oblężenia przez wojska Bohdana Chmielnickiego w roku 1648, • ze względu na rozwijający się intensywnie kult pośmiertny bernardyna, Papież Klemens XII w 1733 roku ogłosił go błogosławionym, a w roku 1739 – patronem Korony i Litwy. 10 czerwca 1997 roku, podczas VI pielgrzymki do ojczyzny Papież Jan Paweł II włączył zakonnika do grona świętych.