Halkın Temel Organizasyon İlkeleri ve İş Bölümü

1. Halkın Temel Organizasyon İlkeleri ve İş Bölümü SSG -TAG – Bölüm 4

2. 4. Bölümün Amaçları Mahallede afete hazırlık ve organizasyon çalışmalarını başlatmak.

3. 4. Bölümün Hedefleri • Mahallede afete hazırlık çalışmalarında ilk adımları başlatmak. • Afet sonrası görevlere ve iş bölümüne aşina olmak. • Olay Kumanda Sistemi (OKS)’nin mahalle düzeyinde uygulanmasını anlamak. • Mahallede o anda gönüllü olan ve dışardan yardıma gelen gönüllüleri harekete geçirmeyi (mobilizasyon) öğrenmek. • Ekip organizasyonu ve karar verme uygulamaları yapmak.

4. Sivil Savunma Mahalle Görevlileri HALKIN AFETE HAZIRLIKLI OLMA ÇALIŞMALARINDA “12325 SAYILI SİVİL SAVUNMA BAKIMINDAN HALK TARAFINDAN YAPILACAK TEŞKİLAT VE ALINACAK TEDBİRLER HAKKINDA YÖNETMELİK” MADDELERİNİN UYGULANMASI

5. Komuta Zinciri Başbakanlık / İçişleri Bakanlığı Valilik Kaymakamlıkve Belediye Mahalle İşyeri / Site / Konut

6. Komuta Zinciri Emniyet Md. (Şef kılavuz) Karakol Amiri (Baş kılavuz) Mahalle Muhtarı (Kılavuz) Cadde ve Sokak Kılavuzları Bina Korunma Amiri ve Personeli

7. Şef Kılavuzluk(İl-İlçe Emniyet Müdürü veya Amiri) • Her İl ve İlçe Emniyet Müdürlüğü veya Amirliği sorumluluk bölgesi bir Şef Kılavuzluk kademesini oluşturur. Her şef kılavuzluğun kapsadığı alan bir Korunma bölgesidir. • İl ve İlçelerde Emniyet Müdürü veya Amiri Şef Kılavuzdur. Şef kılavuz kendisine iki yardımcı seçer. Şef kılavuzlar bu görevi, yetki devri yapacağı rütbeli bir astı vasıtasıyla yürütebilir. • Şef kılavuzlar MÜLKİ İDARE AMİRİNE karşı sorumludur.

8. Baş Kılavuzluk(Karakol Amiri) • İl ve İlçelerde her karakolun sorumluluk bölgesi içindeki mahallelerden bir Baş Kılavuzluk bölgesi oluşmaktadır. Her karakol baş kılavuzluk karargahı, her karakolun amiri ise baş kılavuzdur. • Emniyet teşkilatı bulunmayan yerlerde bu görevler Jandarma teşkilatı tarafından yürütülür. • Baş kılavuzlar ŞEF KILAVUZA karşı sorumludurlar.

9. Kılavuz(Muhtar) • İl ve İlçelerde her mahalle bir kılavuzluk bölgesidir. Mahallenin Muhtarı da kılavuzdur. Muhtarın görev yaptığı yer veya ikametgahı kılavuzluk karargahı olarak seçilir. Muhtar kendisine iki yardımcı seçer. • Kılavuzlar BAŞ KILAVUZLARA karşı sorumludurlar.

10. Cadde ve Sokak Kılavuzları(Vatandaşlardan seçilir) • Her mahallede cadde ve sokaklar için sivil savunma teşkilat personeli ve muhtarla müştereken; vatandaşlar arasından cadde ve sokak kılavuzları seçilir. • Seçilen bu şahıslar kılavuzların yardımcılarıdır. • Sivil Savunma konularında eğitilirler. • Cadde veya sokak kılavuzları KILAVUZLARA karşı sorumludur.

11. Bina Korunma Personeli (Binada yaşayanlardan seçilir) • Bina korunma personeli nüfus mevcuduna göre • Bina korunma amiri (Bina Yöneticisi) • Bina İtfaiyecileri (Yangın eğitimi almış olanlar) • Bina Hastabakıcıları (İlk Yardım eğitimi almış olanlar) • Bina Kurtarıcıları (Arama-Kurtarma eğitimi almış olanlar) • Sığınak Amiri(Olası bir afette, öncelikle binada yaşayanları önceden belirlenmiş emin bir barınağa nakledilmesinden ve bu yerin afet öncesinden hazırlanmasından sorumlu kişidir.)

12. Bina Korunma Amiri ve Personeli • Bina korunma amirleri; bina yöneticisi olup, diğer korunma personeli ise binada oturan ailelerin de yardımı ile korunma amiri tarafından seçilirler ve sivil savunma hizmetleri yönünden korunma amirlerinin emrinde bulunurlar. • Bina korunma personeli; şehir, kasaba ve daire ve müesseselerdeki sivil savunma teşkilleriyle askerlik veya milli savunma ile ilgili diğer hizmetlere ayrılmamış olan bina içindeki 16-65 yaşlarındaki bireyler arasından seçilir.

13. Sivil SavunmaKoruma Malzemesi • Ev, apartman ve içinde oturulan diğer binalarda sivil savunma bakımından bulundurulması gereken malzeme çeşitleri şunlardır: • Yangın söndürme malzemesi, • Yiyecek ve içeceklerin korunması ve yedeklenmesi için gereken malzeme ve maddeler, • Sığınaklarda (barınaklarda) bulundurulması gereken malzemeler, • İlk yardım malzemesi, • Acil kurtarma ve onarma malzemesi

14. Sivil SavunmaHalk Tarafından Alınacak Tedbirler • Yangınlara karşı önleyici ve söndürücü tedbirler, • Yiyecek ve içecek maddelerinin korunması ve yedeklenmesi, • Barınaklar • Tahliye-Seyrekleştirme veya kabul işleri, • Birbirlerine karşılıklı yardım, • Afet haberleri ve bu haberlerde yapılacak işler.

15. MAHALLE PLANLAMASI Mahallede Afete Hazırlık

16. 1. Adımİlk Toplantı • KİMLERİN KATILMASI GEREKTİĞİNİ DÜŞÜNÜN • Muhtar • Okul Müdürleri • Sağlık Merkezi Yöneticisi • İş adamları ve yöneticiler • Mahalle ve toplum Liderleri • Sivil Savunma gönüllüleri • Özel becerileri olan bireyler • İlgilenen herkes

17. 1. Adımİlk Toplantı • HERKESİ TOPLANTIYA DAVET EDİN • Kişisel ilişkiler önemlidir. • Herkesi çağırmak için İlanlar \ Posterler • Yazılı davetiye • Toplantıdan hemen önce davet edilenlerin takibi • İsim etiketleri • İlgilenen herkesin bir listesini tutmaya başlayın.

18. 1. Adım İlk Toplantı • GÜNDEM İlk toplantı gündeminde şunlar olabilir; • Tanışma • Sorunun özet olarak tanımlanması • Mahalledeki potansiyel tehlikeler • Mahalledeki kaynaklar • Olası çalışmaların ve önceliklerin belirlenmesi • Görev dağılımı

19. 1. Adımİşin Sırrı • TOPLANTILAR VE İŞ Toplantılar sadece; • Bilgiyi paylaşmak • Var olan görevleri paylaşmak ve organize etmek • Kararları vermek için yapılır İŞ toplantılar ARASINDAKİ zamanda yapılır.

20. 2. Adım - Mahalle Envanteri Riskler ve Zarar Görebilirlikler • Tüm riskleri ve tehlikeleri tanımlayın ve haritada işaretleyin • Tehlikeli binalar • Yangın tehlikesi • Benzin istasyonları • Radyoaktif maddeler (laboratuarlar, paratonerler) • Engelliler, yaşlılar, çocuklar ve diğer özel ihtiyaçları olanların yerlerinin belirlenmesi

21. 2. Adım - Mahalle Envanteri Kaynaklar ve Beceriler • Tüm kaynakları ve becerileri tanımlayın ve haritada işaretleyin • Operasyon, tedavi ve barınak bölgelerinin kurulabilmesi için güvenli açık alanlar • Ekipman • İnsan gücü ( beceriler)

22. 2. Adım - Mahalle Envanteri Mahalle Haritasının Hazırlanması • Afet müdahalesi için mahalle haritanızı hazırlayın. • Riskleri ve zarar görebilirlikleri gösterin. • Kaynakları gösterin. • Olası erişim rotalarını gösterin. • Olası müdahale bölgelerini gösterin. • Olası barınak bölgelerini gösterin. • Haritayı kolay ulaşabilmek amacı ile birkaç yerde bulundurun.

23. 3. Adım Önceliklerinizi Belirleyin İYİ Güçlü yönlerinizi ve kaynaklarınızı göz önünde bulundurun GÖZLEYİN / KONTROL EDİN Sonraki adımlarınızı planlayın ACİL Derhal harekete geçin

24. 4. Adım Riskleri Azaltmak İçin Harekete Geçin • Komşularınıza örnek olun. Aile Afete Hazırlık Planınızı ve Deprem Tehlike Avınızı Tamamlayın. • Mahallenizde yangın söndürücülerin sayısını arttırmak için çalışın. • Komşularınıza yapısal olmayan tehlikeleri anlatın ve eşyaların sabitlenmesini öğretin. • Bina yapı yönetmelikleri hakkında bilgi edinin ve yapı güçlendirme çalışmaları için uzmanlarla temasa geçin. • Mahallenizdeki okulların afet hazırlığı yapıp yapmadığını kontrol edin. • Mahallenizdeki geniş alanlara sahip çıkın ve koruyun. • Çevredekiler için hayati tehlike oluşturan terkedilmiş yapıların yıkılması için belediyeyle temasa geçin.

25. O.K.S O.K. İLTŞ. LOJ. O.P. Olay Kumanda Sistemi (OKS)

26. Olay Kumanda Sistemi (OKS) Mahallede • Mahallede OKS’nin amacı; • Etkili liderlik sağlamak, • Müdahalenin verimliliğini arttırmak ve • Müdahalecilerin emniyetini sağlamaktır. • Mahalle OKS ekiplerinin hedefleri; • Olayın boyutlarını belirlemek, • Bir müdahale planı oluşturmak ve • Kaynakları harekete geçirmektir.

27. OKS Sorumlulukları İnsanların Ve Toplumun Emniyeti • Mahalledeki OKS ekiplerinin öncelikli sorumluluğu • Bireylerin • Ailelerin • Toplumun emniyetini sağlamaktır. • Mahalledeki OKS ekiplerinin ikinci sorumluluğu • Çevreyi • Ekonomik kaynakları • Mal ve mülkü korumaktır.

28. Olay Kumanda Sistemi (OKS) Organizasyon Yapısı • PLANLAMA KOMİTESİ • Mahalle Envanteri • Risk Belirleme • Halk Eğitimi • İDARE VE • İLETİŞİM BÖLÜMÜ • Kayıt Görevlisi • Halkı Bilgilendirme S. • Harita Sorumlusu • OLAY KUMANDA MERKEZİ • Kumandan • Kumandan Yardımcısı • Haberleşme Sorumlusu OPERASYON BÖLÜMÜ LOJISTIK BÖLÜMÜ Tehlike Belirlenmesi ve Kontrolü Ekipman ve Teçhizat Su ve Yiyecek Hasar Tespiti ve Hafif Arama ve Kurtarma Trafik Kontrolü ve Ulaşım Afette İlk Yardım Barınma ve Hijyen Küçük Yangınlara ve Basit Tehlikeli Maddelere Müdahale Psikolojik Destek ve Yönlendirme Emniyet (örneğin;okul tahliyesi) Yardıma Gelenler

29. Olay Kumanda SistemiTemel Özellikleri • Birleşik Kumanda Yapısı • Yönetilebilir Kontrol Aralığı • Esnek Organizasyon • Standart Dil Birliği • Merkezi İletişim • Ayrıntılı Kaynak Yönetimi

30. 1. Birleşik Kumanda Yapısı • Her ölçekte afetin yönetimine uygundur. • Farklı organizasyonlardan ilk müdahaleciler ve mahallelerdeki gönüllüler de bu sistem sayesinde bir arada olaya müdahale edebilirler. • Mümkün olan en uygun kişi tarafından sürdürülen sabit yönetim sağlar.

31. Bir ekip en az 3 veya ihtiyaç duyulan kişi sayısı ile başlar. Bir ekip liderinin etkin bir şekilde denetleyebileceği kişi sayısı 5’dir. Kontrol aralığının yönetilebilirliği korundukça, organizasyon büyüyebilir. Sorumluluklar dağıtılmalı ve işler paylaşılmalıdır. 2. Yönetilebilir Kontrol Aralığı

32. Yönetilebilir Kontrol Aralığı OLAY KUMANDANI BÖLÜM LİDERİ A BÖLÜM LİDERİ B BÖLÜM LİDERİ C BÖLÜM LİDERİ D BÖLÜM LİDERİ E YARDIMCI YARDIMCI YARDIMCI YARDIMCI YARDIMCI EKİP 1-A EKİP 1-A EKİP 1-A EKİP 1-A EKİP 1-A EKİP 1-B EKİP 1-B EKİP 1-B EKİP 1-B EKİP 1-B EKİP 2-A EKİP 2-A EKİP 2-A EKİP 2-A EKİP 2-A EKİP 2-B EKİP 2-B EKİP 2-B EKİP 2-B EKİP 2-B

33. 3. Esnek Organizasyon • Duruma ve ihtiyaçlara göre müdahale grupları genişletilebilir veya sınırlandırılabilir. • Tüm seviyelerde aynı ilkeler ve yaklaşım geçerlidir. • Sadece gerekli fonksiyonlar ve birimler harekete geçirilir. • Bir kişi birden fazla fonksiyonu yerine getirebilir. • Gereken durumlarda görev dağılımı değiştirilebilir.

34. 4. Ortak Dil Birliği • Farklı yer ve seviyelerden müdahalecilerin katılımında ortak terminoloji gereklidir. • Benzer yapı ve ortak dil kullanmak, her yerde, birbirini daha önce tanımayanlar arasında bile takım çalışması sağlar. • Mahalle gönüllüleri çalışmalarını, profesyonel müdahalecilere devrettiğinde karşılıklı yardım çalışmaları sırasında verilen emekler boşa gitmiş olmaz.

35. 5. Merkezi İletişim • Merkezi iletişimde, herkes sadece bir kişiye karşı sorumludur. • Kumanda sisteminde haberleşme aşağıdan yukarı ve yukarıdan aşağıdır. • Kendi kontrol aralıklarında tüm seviyelerdeki sorumlular, etkili şekilde bilgi alabilirler ve kendi kontrol aralıklarında yayabilirler. • Verimli ve etkili karar verebilmek için bilgiler bir merkezde toplanır.

36. 6. Ayrıntılı Kaynak Yönetimi • Tüm talepler Kumanda Merkezine gider. • Olayın tamamı göz önünde bulundurularak kaynakların nasıl kullanılacağına karar verilir. • Kaynaklar merkezden sahaya en verimli şekilde koordine edilir ve gönderilir.

37. Olay Kumanda Sistemi İş Bölümü

38. Olay Kumanda Sistemi (OKS) Görev Tanımları • PLANLAMA KOMİTESİ • KILAVUZ (MUHTAR) • Cadde ve Sokak Kılavuzu • Gönüllüler • İDARE VE • İLETİŞİM BÖLÜM LİDERi (SSG-TAG) • Kayıt Görevlisi • Halkı Bilgilendirme S. • Harita Sorumlusu • OLAY KUMANDA MERKEZİ • Kumandan (Aza) • Kumn.Yard.(SSG-TAG) • Haberleşme Sorumlusu (SSG-TAG) OPERASYON BÖLÜM LİDERİ (SSG-TAG) LOJISTIK BÖLÜM LİDERİ (SSG-TAG) Ekipman ve Teçhizat E.L. Tehlike Belirlenmesi ve Kontrolü Ekip Lideri Su ve Yiyecek E.L. Hasar Tespiti ve Hafif Arama ve Kurtarma E.L Trafik Kontrolü ve Ulaşım E.L. Tıbbi Operasyon Ekip. L. Barınma ve Hijyen E.L. Küçük Yangınlara ve Basit Tehlikeli Maddelere Müdahale E.L. Psikolojik Destek ve Yönlendirme E.L. Olay Bölgesi Emniyet E.L. Yardıma Gelenler E.L

39. Olay Kumanda Sistemi (OKS)Planlama Bölümü • OKS’de organizasyon yapısının 5 fonksiyonu • Planlama / Haber Alma (“Düşünenler”) • Kumanda (“Liderlik”) • İdare ve İletişim / Finans (“İdari işler”) • Operasyon (“Yapanlar”) • Lojistik (“Tedarikçiler”)

40. Planlama BölümüSorumlulukları • Afet öncesinde,sırasında ve sonrasında devam edecek bir planlama komitesi olacaktır. • Bu komitenin sorumlulukları şunlardır: • Strateji ve taktikleri belirler. • Operasyonel kaynakları belirler. • Bütün kayıtları tutar. • Risk değerlendirme ve risk haritalaması. • Operasyonun değerlendirilmesi. • Halkın Eğitimi

41. Olay Kumanda Sistemi(OKS) Olay Kumandanı • OKS’de organizasyon yapısının 5 fonksiyonu • Planlama / Haber Alma (“Düşünenler”) • Kumanda (“Liderlik”) • İdare ve İletişim / Finans (“İdari işler”) • Operasyon (“Yapanlar”) • Lojistik (“Tedarikçiler”)

42. Olay Kumandanı Kimdir ? • İlk gelen müdahalecidir. • Aza veya daha deneyimli ve yetkili ya da resmi görevliler geldiğinde, kumanda uygun bir anda el değiştirir. • Gerekirse, gönüllüler yardıma devam edebilirler.

43. Olay Kumandanı Sorumlulukları • Olayın boyutları ve türünü belirlemek • Neleri tehdit ettiğini belirlemek -insan yaşamı -çevre -yapılar ve mal-mülk • Uygun kişileri gerekli yerlerde görevlendirmek • Mevcut ve gerekli olan kaynakları tespit etmek • Olayla başa çıkmak için uygun strateji belirlemek • Mahalle afet planını gözden geçirmek • Planı uygulamak

44. Olay Kumandanı Operasyonel Sorumlulukları • Olay Kumanda Merkezinin organize edilmesi • Müdahale ve Hizmet bölgesinin tespiti ve kurulması • Olayların ve önceliklerinin belirlenmesi • Kaynakların başlangıçta ve gerektikçe kullandırılması • Bütün yapılanların kayda geçirilmesinin sağlanması • Mahalle haritası üzerinde gelişmelerin işlenmesi • Düzenli şekilde bölüm sorumluları ile görüşerek durumun güncellenmesi • Profesyonel ilk müdahalecilerin durum, öncelikler ve hareket planı hakkında bilgilendirilmesi • Yetkili resmi yardım ekipleri geldiğinde bilgilendirerek görevi devreder, koşullara göre yardımetmeyi ya da görevi sürdürmeyi önerir.

45. Olay Kumanda Merkezi - OKM(İdare Merkezi) Konumu • Merkezi yerde • Ulaşılabilir • Mevcut malzeme merkezine yakın • Tıbbi müdahale alanından ayrı bir yerde • Trafik karmaşasından uzak • Potansiyel tehlikelerden uzak • Yukarıdaki özelliklere sahip ”yedek ikinci bir yer” de belirlenir

46. Olay Kumanda Merkezinin İşlevleri OKS • Yönlendirme ve Denetim • Telsiz ve Telefon Haberleşmesi • Planlama • Finans Sağlama • Operasyonlar • Lojistik • Dokümantasyon ve Bilgi Toplama ( Haritalama da dahil olmak üzere) • Halkı Bilgilendirme • Dışardan gelen kurumlarla ilişkiler • Emniyet OK İLT OP LOJ

47. Alıştırma! 4.1 Olay Kumandanının Sorumlulukları Evet? Hayır? Olabilir?

48. Alıştırma! 4.1Olay Kumandanının Sorumlulukları Olabilir Olabilir Evet Hayır Hayır Hayır Evet Hayır Olabilir Hayır Evet Olabilir Evet Evet Evet • Mahalle sakinlerine bilgi vermek • Kriz merkezindeki yetkililerle haberleşmek • Herhangi bir tehlike gördüğünde tüm operasyonu durdurmak • Mahalledeki hasarlı evlerin tespit çalışmalarını yapmak • Ev ev dolaşarak mahsur kalan mahalle sakinlerini aramak • Ev ev dolaşarak gaz kaçaklarını ve diğer potansiyel tehlikeleri belirlemek • Lojistik bölüm liderini değiştirmek • Başıboş hayvanların toplanması ve bakımı • Çağrıldığında ilk yardıma desteğe gitmek • Evi hasarlı olan mahalle sakinleri ile ilgilenmek • Mahallede yapılacaklar konusunda öncelikleri belirlemek • Mahalledeki müdahale ekiplerini oluşturmak • Eldeki kaynakların nasıl ve nerede kullanılacağına karar vermek • Mahalledeki çalışmaları ana hatlarıyla raporlamak • Mahalledeki bütün müdahale çalışmalarının yönetimi

49. Olay Kumanda Sistemi (OKS)Haberleşme Sorumlusu • Olay Kumandanının (OK) gölgesidir. Sürekli OK ile kalır. • Diğer ekiplerin haberleşmelerini takip eder. • Kriz Merkezi ile sürekli bağlantı kurar. • Kriz Merkezinin talimatlarını alır ve OK’ ye iletir. • Görüşmeleri kısa tutar. • Kendisini, bulunduğu mahalleyi ve bölgeyi tanımlar. • Lojistik Ekip Lideri ile çalışarak farklı haberleşme yolları belirler.

50. Olay Kumanda Sistemi (OKS) • OKS’de organizasyon yapısının 5 fonksiyonu • Planlama / Haber Alma (“Düşünenler”) • Kumanda (“Liderlik”) • İdare ve İletişim / Finans (“İdari işler”) • Operasyon (“Yapanlar”) • Lojistik (“Tedarikçiler”)