SIVILARDA KALDIRMA KUVVETİ HAZIRLAYAN FERDANE ÇOBAN

1. SIVILARDA KALDIRMA KUVVETİ HAZIRLAYAN FERDANE ÇOBAN ALTINTAŞ İLKÖĞRETİM FEN VE TEKNOLOJİ DERSİ ÖĞRETMENİ

2. CİSMİN SUDA DAHA HAFİF GELDİĞİNİ GÖRÜRÜZ. BU FARK SIVILARIN KALDIRMA KUVVETİNDEN KAYNAKLANIR KALDIRMA HAVADAKİ SUDAKİ KUVVETİ AĞIRLIK AĞIRLIK Bir sıvıya batırılan cisim taşırdığı sıvının ağırlığı kadar kendi ağırlığından kaybeder.Yani ağırlığı taşırdığı sıvının ağırlığı kadar azalır. Bir cismi suda tarttığımız zaman Birde civa içinde tarttığımız zaman Arada ne fark gözleriz? Bir cismi önce Havada Tartalım Aynı cismi su içine tartalım

3. *SIVI İÇİNDE BULUNAN CİSİMLERE SIVI İÇİNDE İKİ TÜRLÜ KUVVET ETKİ EDER. 1-Cismin ağırlığından dolayı yer çekim kuvveti 2-Sıvının cisme uyguladığı kaldırma kuvveti. Sıvıların kaldırma kuvvetini ilk defa ARCHİMEDES Tarafından bulunmuştur. KALDIRMA KUVVETİ SIVILAR VE GAZLAR İÇİN VARDIR. KISMEN YADA TAMAMEN SIVI İÇİNDE BULUNAN CİSME KALDIRMA KUVVETİ ETKİ EDER. F SIVILARIN KALDIRMA KUVVETİ ARCHIMEDES PRENSİBİ G G=m.g AĞIRLIK =KÜTLE *YERÇEKİM İVMESİ G= Vc x dc x g

4. KALDIRMA =Cismin Batan x Sıvının x Yerçekim KUVVETİ Kısmının hacmı yoğunluğu İvmesi Fk = Vb x ds x g BİRİM TABLOSU

5. CİSİMLERİ SIVI İÇİNDEKİ DURUMLARI CİSİMLER SIVI İÇİNDE AĞIRLIKLARINA VE KALDIRMA KUVVETİNE GÖRE 1-SIVI İÇİNDE BATABİLİR 2-SIVI İÇİNDE ASKIDA KALABİLİR 3-YÜZEBİLİR BATAN CİSİMLER ÖZ KÜTLESİ SIVININ ÖZ KÜTLESİNDEN BÜYÜK OLAN CİSİMLERDİR. dc > ds ve G > Fk olur Fk G

6. ASKIDA KALAN CİSİMLER Öz kütlesi sıvının öz kütlesine eşit olan cisimler sıvı içinde askıda kalırlar.Cismin askıda kalması demek ,cisim sıvıda bırakıldığı yerde kalması demektir.Hacmının tamamı sıvı içinde kalan cisimler askıda kalmış cisimlerdir.Mesela denizaltılar yoğunluklarını deniz suyuna göre ayarlayarak Askıda kalarak yüzerler. dc= ds ve G=Fk Fk ASKIDA DEĞİL ?? ASKIDA ASKIDA ASKIDA DEĞİL!! ASKIDA G ??

7. YÜZEN CİSİMLER Yoğunluğu sıvı yoğunluğundan küçük olan cisimlerdir.Bu cisimler sıvı içine bırakıldığında bir kısmı sıvı dışında kalır,bir kısmıda sıvı sıvı içinde içinde kalır Yüzen cisimlerede yine iki kuvvet etki eder. dc < ds G = Fk Fk Bu kuvvetler cismin ağırlığı ve kaldırma kuvvetidir. Bu iki kuvvet birbirine eşit ve yüzen cisim dengededir. G=Vc.dc.g Fk=Vb.ds.g G Vc.dc.g = Vb.dc.g

8. Bu bağıntıdan yüzen bir cismin batma yüzdesini verir. Bundan cismin yoğunluğu,sıvının yoğunluğu cinsinden bulunabilir. Vb dc Vc ds ÖRNEK 1: Eşit hacimli X Y Z cisimleri şekildeki dengededir.Buna göre; a-Cisimlere uygulanan kaldırma kuvvetleri arasında nasıl bir ilişki vardır? b-Cisimlerin ağırlıkları arasında nasıl bir ilişki vardır? c-Cisimlerin yoğunlukları arasında nasıl bir ilişki vardır. X Y Z SIVI

9. ÇÖZÜM 1: a- FK YALNIZ SIVILARIN BATAN KISMIYLA DOĞRU ORANTILIDIR. Vb BÜYÜKSE Fk BÜYÜK Vb KÜÇÜKSE Fk KÜÇÜKTÜR FKX < FKY = FKZ b-Cisimler sıvı içinde yüzdüğünden ağırlıkları kaldırma kuvvetine eşittir. GX< GY= GZ C- Vb dc ORANI VARDIR Vc ds CİSİMLERİN YOĞUNLUKLARI ARASINDA dx < dy = dz olur

10. ÖRNEK 2: dc=3 gr/cm3 ÖNEMLİ:BİR CİSMİN YARISI SIVIYA BATIYOR YARISI SIVININ DIŞINDA İSE SIVININ ÖZ KÜTLESİ CİSMİN ÖZ KÜTLESİNİN İKİ KATIDIR. ds=6 gr/cm3 ÖRNEK 3: ŞEKİLDEKİ SIVI İÇERİSİNDE CİSMİN YARISI SIVI İÇİNDE KALACAK ŞEKİLDE YÜZMEKTEDİR.SIVININ DIŞINDA KALAN KISIM KESİLİP ATILIRSA KALAN KISIM SIVI İÇİNDE NASIL GÖRÜNÜR?

11. CİSİM KESİLİP ATILDIKTAN SONRADA AYNI ŞEKİLDE YARISI SIVI DIŞINDA KALACAK ŞEKİLDE YÜZER. AYNI İŞLEMİ TEKRARLARSAK HER DEFASINDA CİSMİN YARISI SIVI DIŞINDA KALIR. ÖRNEK 4: ŞEKİLDEKİ K CİSMİ SU İÇİNDE ŞEKİLDEKİ GİBİ DENGEDEDİR.SU İÇİNE ALKOL İLAVE EDİLİP HOMOJEN BİR KARIŞIM ELDE EDİLİRSE CİSMİN DENGE DURUMU NASIL OLUR? dsu > dalkol K

12. ÖRNEK 5: ŞEKİLDEKİ CİSİMLER İPLERLE BAĞLANMIŞTIR.İPLERDEKİ GERİLME KUVVETLETİ BİRBİRİNE EŞİTTİR. İPLER KESİLİRSE CİSİMLERİN DURUMU NE OLUR? T1 2 1 T2 Su içine atılmış yumurtanın yüzebilmesi için aşağıdaki işlemlerden hangilerinin yapılması gerekir? 1-Kaba bir miktar daha su katmak. 2-Kaba su ile karışabilen daha az yoğun sıvı ilave etmek 3-Suya tuz döküp karıştırmak 4-Suyu daha geniş bir kaba boşaltıp yumurtayı içine atmak. ÖRNEK 6: su yumurta

13. ÖRNEK 7: d1 d2 d3 Küre şeklindeki homojen K cismi üç farklı sıvı içinde şekildeki gibi dengededir. Buna göre 1-Cisimlere uygulanan kaldırma kuvvetleri arasında nasıl bir ilişki vardır? 2-Sıvıların yoğunlukları arasında nasıl bir ilişki vardır?

14. 1-KALDIRMA KUVVETLERİ HEPSİNDE AYNIDIR 2- d1 > d2 > d3 Bir X cismi d öz kütleli sıvıda hacminin yarısı batmış şekilde yüzmektedir. Aynı sıcaklıkta 2d öz kütleli sıvı akıtan musluk açılarak türdeş bir karışım oluşturulursa X cisminin denge konumu nasıl olur ÖRNEK 8: 2d X d

15. 1

16. 2

17. 3

19. 5

20. 6

21. 7

22. 8

23. 9

24. CEVAPLAR 1- B 2- A 3- C 4- C 5- D 6- D 7- C 8-B 9- C

25. GAZLARIN KALDIRMA KUVVETİ KARTALIN UÇMASINI SAĞLAYAN ETKİLER NELERDİR? PARAŞÜTÇÜNÜN YERE ÇAKILMASINI ENGELLEYEN NEDİR? UÇAN BALON NASIL UÇAR? BALONU AĞZIMIZLA ŞİŞİRDİĞİMİZDE NEDEN UÇMAZ? Archimedes prensibi tüm akışkanlar gibi gazlarda da uygulanır. Bir gaz karışımı olan hava cisimlere bir kaldırma kuvveti uygular Uçan balon havaya uçuyorsa bunun nedeni havanın balonu yukarı kaldırmasıdır. 1-BİR CİSMİN AĞIRLIĞI KALDIRMA KUVVETİNDEN BÜYÜKSE? 2-BİR CİSMİN AĞIRLIĞI KALDIRMA KUVVETİNE EŞİTSE? 3-BİR CİSMİN AĞIRLIĞI KALDIRMA KUVVETİNDEN KÜÇÜKSE?

26. BALONU HAREKET HAVANIN BALONUN ETTİREN KUVVET KALDIRMA KUV AĞIRLIĞI BALONU HAREKET = Vbalon . dhava .g - Vbalon . dgaz .g ETTİREN KUVVET