510 likes | 859 Views
Warszawa, 20.11.2010. Michał Ćwil Polska Izba Gospodarcza Energii Odnawialnej. INWESTYCJE I ZARZĄDZANIE PROJEKTAMI WYKORZYSTUJĄCYMI OZE. Plan wykładów (1). Warszawa, 20.11.2010, Michał Ćwil, PIGEO. Energia – charakterystyka ogólna
E N D
Warszawa, 20.11.2010 Michał Ćwil Polska Izba Gospodarcza Energii Odnawialnej
INWESTYCJE I ZARZĄDZANIE PROJEKTAMI WYKORZYSTUJĄCYMI OZE Plan wykładów (1) Warszawa, 20.11.2010, Michał Ćwil, PIGEO • Energia – charakterystyka ogólna • Związek między pracą, mocą i energią. Produkcja energii i jej zużycie • Formy, rodzaje i postaci energii • Zasada zachowania energii • Pomiar energii; jednostki • System energetyczny • Sektory energii (elektroenergetyka, ciepło i chłód, transport) • Źródła odnawialne, nośniki energii; co tak na prawdę się odnawia i w jakim cyklu? • Przetwarzanie i konwersja energii • Energia pierwotna i końcowa • Wartość energii netto i brutto • Ciepło spalania a wartość opałowa • Konwersja energii – sprawność, straty, bilans
INWESTYCJE I ZARZĄDZANIE PROJEKTAMI WYKORZYSTUJĄCYMI OZE Plan wykładów (2) Warszawa, 20.11.2010, Michał Ćwil, PIGEO • Przesył i dystrybucja energii • Rodzaje sieci elektroenergetycznych, przesył energii elektrycznej • Sieć ciepłownicza a lokalne zagospodarowanie energii cieplnej • Rodzaje sieci gazowych; przesył biogazu • Odnawialne źródła energii w bilansie energetycznym kraju • Bilans energii pierwotnej • Bilans energii końcowej • Bilanse z podziałem na sektory, źródła i technologie • Udziały energii ze źródeł odnawialnych w strukturze zużycia • Metodologia obliczeń stosowana w rozporządzeniu Ministra Gospodarki z dnia 14 sierpnia 2008 r. w sprawie tzw. zielonych certyfikatów • Metodologia obliczeń stosowana w Dyrektywie Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 23 kwietnia 2009 r. (2009/28/WE)
INWESTYCJE I ZARZĄDZANIE PROJEKTAMI WYKORZYSTUJĄCYMI OZE Praca, moc, energia – model uproszczony Warszawa, 20.11.2010, Michał Ćwil, PIGEO • Praca (w = F * r) mierzona w dżulach (J) Iloczyn siły i przesunięcia. Jeden dżul to praca wykonana przez siłę (F) o wartości 1 niutonu (N) na drodze 1 metra (m). 1N = 1kg * m/(1s2). 1J = 1 N * 1 m = (1 kg * m2) / (1s2) • Moc (P = w/t) mierzona w watach (W) Jest to szybkość wykonanej pracy. Stosunek wykonanej pracy (w) do czasu jej wykonania (t). Jeden wat (W) to moc takiego urządzenia, które wykonuje pracę 1dżula (J) w ciągu 1 sekundy (s). 1 W = 1J/1s • Energia (E) mierzona w dżulach (J) Zdolność ciała do wykonania pracy. 1J = 1W * 1 s
INWESTYCJE I ZARZĄDZANIE PROJEKTAMI WYKORZYSTUJĄCYMI OZE Formy / rodzaje energii Warszawa, 20.11.2010, Michał Ćwil, PIGEO Energia (E) kinetycznaposiadają ciała w ruchu potencjalnaw polu grawitacyjnym (na wysokości) Ep = m*g*h m*v2 Ek = Ek ciała w ruchu = pracy, jaką może wykonać to ciało, zanim się zatrzyma. 2 m – masa (kg) g – przyspieszenie ziemskie (m/s2) h – wysokość (m) v – prędkość (m/s) Są inne rodzaje energii stanowią różnorodną składową formę energii potencjalnej i kinetycznej
INWESTYCJE I ZARZĄDZANIE PROJEKTAMI WYKORZYSTUJĄCYMI OZE Energia kinetyczna na przykładzie wiaru źródło zdjęć: wikipedia Warszawa, 20.11.2010, Michał Ćwil, PIGEO prędkość wiatru v = 10 m/s promień łopaty R = 60 m gęstość powietrza q = 1,2 kg/m3 wiatr masa przepływająca w czasie 1 s to: m = q*V (gęstość x objętość) V = S * v*t m = q * S*v*t m*v2 Ek= powierzchnia zakreślona skrzydłami wirnika S = πR2 = 11 304 m2 2 = 0,5 * (q * S*v*t) * v2 = 0,5*(q*S*v3*t) kg*m2 Ek = 0,5*(1,2*11304*1000*1) = 6 782 400 J s2 Ek - energia pierwotna w czasie 1 s
INWESTYCJE I ZARZĄDZANIE PROJEKTAMI WYKORZYSTUJĄCYMI OZE Inne formy energii Warszawa, 20.11.2010, Michał Ćwil, PIGEO • Cieplna • Chemiczna • Elektryczna • Radiacyjna (radiacje elektromagnetyczne) • Jądrowa • Magnetyczna • Sprężystości • Dźwiękowa • Mechaniczna = Ep + Ek
INWESTYCJE I ZARZĄDZANIE PROJEKTAMI WYKORZYSTUJĄCYMI OZE Zmiana formy energii Warszawa, 20.11.2010, Michał Ćwil, PIGEO Przy czym: wysoka sprawność może być zapewniona jeśli przekształceniu nie poddaje się energii cieplnej. Z II zasady termodynamiki wynika, że ciepło nie może samorzutnie przepływać od ciała o temperaturze niższej do ciała o temperaturze wyższej (entropia nie maleje). Dlatego też w przypadku konwersji energii cieplnej występują ograniczenia sprawności procesu. Może być także tak, że energi cieplna charakteryzować będzie się takimi parametrami, że nie będzie możliwa przemiana jej w inną formę. Każdy rodzaj energii może być przekształcony w inną formę energii
INWESTYCJE I ZARZĄDZANIE PROJEKTAMI WYKORZYSTUJĄCYMI OZE Zasada Zachowania energii Warszawa, 20.11.2010, Michał Ćwil, PIGEO Energia całkowita, czyli suma energii kinetycznej, potencjalnej, cieplnej i wszystkich innych rodzajów energii nie zmienia się. Energia całkowita jest wielkością stałą. We wszystkich procesach przemiany całkowita ilość energii pozostaje stała. „Rzeczy nie mogą powstać z niczego, a gdy zostały stworzone, nie mogą zmienić się w nicość” - Lukrecjusz
INWESTYCJE I ZARZĄDZANIE PROJEKTAMI WYKORZYSTUJĄCYMI OZE Zasada Zachowania energii Warszawa, 20.11.2010, Michał Ćwil, PIGEO Energia nie może być sama z siebie stworzona, ani zniszczona. energia odnawialna Energia się nie odnawia ! Odnawia się źródło, stąd: odnawialne źródła energii (OZE).
INWESTYCJE I ZARZĄDZANIE PROJEKTAMI WYKORZYSTUJĄCYMI OZE Rodzaje energii: pierwotna - wtórna Warszawa, 20.11.2010, Michał Ćwil, PIGEO • Energia pierwotna Energia zawarta w pierwotnych nośnikach energii, która nie była poddana żadnym przemianom (konwersjom). Nośniki energii pierwotnej pozyskiwane bezpośrednio z natury to: • Biomasa • Energia słoneczna • Energia wiatru • Energia wody • Energia geotermalna • Energia wtórna Energia otrzymana z przetworzenia energii pierwotnej (lub przetworzenia energii wtórnej) – wytwarzanie energii lub paliw z innych (zwykle pierwotnych) paliw lub energii.
INWESTYCJE I ZARZĄDZANIE PROJEKTAMI WYKORZYSTUJĄCYMI OZE Rodzaje energii: energia finalna i użyteczna Warszawa, 20.11.2010, Michał Ćwil, PIGEO • Energia finalna (końcowa) Energia przystosowana do użycia (np. energia elektryczna, ciepło, gaz) • Energia użyteczna Energia po przemianach w odbiornikach (takich jak: urządzenia gospodarstwa domowego, urządzenia przemysłowe, lampy, grzejniki, samochody, ...) Rodzaje energii użytecznej: świetlna, mechaniczna, cieplna
INWESTYCJE I ZARZĄDZANIE PROJEKTAMI WYKORZYSTUJĄCYMI OZE Rodzaje energii: przemiana energii Warszawa, 20.11.2010, Michał Ćwil, PIGEO przemiana (konwersja) energii przemiana (konwersja) energii energia wtórna energia finalna energia pierwotna
INWESTYCJE I ZARZĄDZANIE PROJEKTAMI WYKORZYSTUJĄCYMI OZE Przemiana energii pierwotnej na wtórną Warszawa, 20.11.2010, Michał Ćwil, PIGEO biomasa energia słoneczna energia wiatru energia wody energia geoterm. energia pierwotna biopaliwa, w tym biogaz elektro-ciepłownie CHP elektrownie (także cieplne) ciepłownie elektrownie wiatrowe elektrownie wodne energia wtórna energia elektryczna i/lub cieplna odpowiednio
INWESTYCJE I ZARZĄDZANIE PROJEKTAMI WYKORZYSTUJĄCYMI OZE Rodzaje energii: wtórna - końcowa źródło zdjęć: własne lub wikipedia Warszawa, 20.11.2010, Michał Ćwil, PIGEO przemiana (konwersja) energii np. konwersja fotowoltaiczna energia wtórna energia końcowa energia elektryczna energia pierwotna np. słoneczna
INWESTYCJE I ZARZĄDZANIE PROJEKTAMI WYKORZYSTUJĄCYMI OZE Rodzaje energii: energia wtórna - końcowa źródło zdjęć: własne, GE lub wikipedia Warszawa, 20.11.2010, Michał Ćwil, PIGEO przemiana (konwersja) energii np. fermentacja przemiana (konwersja) energii np. spalanie w silniku gazowym energia wtórna np. biogaz energia końcowa (finalna) np. energia elektryczna i ciepło energia pierwotna np. kukurydza
INWESTYCJE I ZARZĄDZANIE PROJEKTAMI WYKORZYSTUJĄCYMI OZE Rodzaje energii: brutto - netto źródło zdjęć: wikipedia oraz GE Warszawa, 20.11.2010, Michał Ćwil, PIGEO energia pierwotna konwersja energii energia finalna brutto netto nośnik/źródło energii własne zużycie energetyki wytwórczej generator (sprawność) (straty) przesył i dystrybucja (straty) odbiorca końcowy
INWESTYCJE I ZARZĄDZANIE PROJEKTAMI WYKORZYSTUJĄCYMI OZE Rodzaje energii: brutto - netto Warszawa, 20.11.2010, Michał Ćwil, PIGEO • Energia finalna brutto EFB > Energia finalna netto EFN własne zużycie energetyki energia finalna brutto energia finalna netto straty na przesyle
INWESTYCJE I ZARZĄDZANIE PROJEKTAMI WYKORZYSTUJĄCYMI OZE Konwersja a transformacja energii – przykład źródło zdjęć: wikipedia Warszawa, 20.11.2010, Michał Ćwil, PIGEO transformacja energii konwersja energii energia finalna (elektr.) kocioł turbina generator transformator źródło energii pierwotnej straty
INWESTYCJE I ZARZĄDZANIE PROJEKTAMI WYKORZYSTUJĄCYMI OZE Pobór energii a wytwarzanie – uproszczony model Warszawa, 20.11.2010, Michał Ćwil, PIGEO • Urządzenie odbiorcze o mocy 1000 wat (np. odkurzacz) pracując pełną mocą przez 1 godzinę (1h) zużyje (1000 W x 1 h) = 1000 watogodzin energii • Jednostka wytwórcza o mocy zainstalowanej 1000 wat (np. elektrownia na biomasę) pracując pełną mocą przez 1 godzinę wyprodukuje 1000 watogodzin energii W energetyce dla rozróżnienia stosuje się następujące jednostki mocy: • MWel – jednostka określająca moc elektryczną (megawat mocy elektrycznej) • MWth - jednostka określająca moc cieplną (megawat mocy cieplnej)
INWESTYCJE I ZARZĄDZANIE PROJEKTAMI WYKORZYSTUJĄCYMI OZE Moc wytwórcza – charakterystyka jednostki wytwórczej Warszawa, 20.11.2010, Michał Ćwil, PIGEO • Moc zainstalowana – łączna moc znamionowa generatorów elektrowni, ciepłowni, czy elektrociepłowni. Zwykle określa się oddzielnie moc zainstalowaną elektryczną i cieplną (przy kogeneracji) • Moc znamionowa – jest to wartość znamionowa mocy, przy której urządzenie pracuje prawidłowo i zgodnie z normami lub zaleceniami producenta. Wartość ta zazwyczaj podawana jest na tabliczce znamionowej na obudowie urządzenia • Moc osiągalna – maksymalna moc jednostki wytwórczej do wytwarzania energii w sposób ciągły w określonym czasie • Moc dyspozycyjna - jest to moc osiągalna pomniejszona o ubytki na remonty planowe, ubytki okresowe, eksploatacyjne i losowe.
INWESTYCJE I ZARZĄDZANIE PROJEKTAMI WYKORZYSTUJĄCYMI OZE Moc wytwórcza – charakterystyka jednostki wytwórczej Warszawa, 20.11.2010, Michał Ćwil, PIGEO • Dla biogazowni nie zintegrowanej z układem do wytwarzania energii elektrycznej/cieplnej, za moc wytwórczą uważa się produkcję biogazu w określonym czasie (np. m3/rok) lub ilość ekwiwalentnej energii elektrycznej obliczanej na podstawie wartości opałowej biogazu oraz referencyjnej wartości sprawności elektrycznej. • Dla biopaliw, moc wytwórcza może być określona w tonach/rok • W fotowoltaice (PV), nominalną moc modułu fotowoltaicznego określa się przez pomiar prądu i napięcia (P = U * I) podczas zmiany oporu przy określonym oświetleniu. Oświetlenie ma miejsce w tzw. warunkach standardowych – airmass 1,5 (natężenie światła 1000W/m2), temperatura ogniwa 25° C. W wyniku otrzymuje się tzw. moc w jednostkach MWpeak (MWp)
INWESTYCJE I ZARZĄDZANIE PROJEKTAMI WYKORZYSTUJĄCYMI OZE Sprawność konwersji, η (%) Warszawa, 20.11.2010, Michał Ćwil, PIGEO konwersja energii SPRAWNOŚĆ η (%) E WE E WY E WY (output) η = * 100% E WE(input)
INWESTYCJE I ZARZĄDZANIE PROJEKTAMI WYKORZYSTUJĄCYMI OZE Sprawność konwersji, przykład biogaz CHP Warszawa, 20.11.2010, Michał Ćwil, PIGEO E WY = 816 MWh (2938 GJ) biogaz η (%) Ilość: 190 tys. m3 Wartość opałowa: 19 MJ/m3 2938 GJ η = * 100% = 81,4% 190 000 * 19*0,001 GJ
INWESTYCJE I ZARZĄDZANIE PROJEKTAMI WYKORZYSTUJĄCYMI OZE Pomiar energii - jednostki Warszawa, 20.11.2010, Michał Ćwil, PIGEO Jednostką energii w układzie SI jest: Dżul (ozn. J) Układ SI – Międzynarodowy Układ Jednostek Miar zatwierdzony w 1960 (później modyfikowany) przez Generalną Konferencję Miar. Jest stworzony w oparciu o metryczny system miar. W Polsce układ SI obowiązuje od 1966 r. Został przyjęty przez wszystkie kraje świata z wyjątkiem Stanów Zjednoczonych, Liberii i Birmy.
INWESTYCJE I ZARZĄDZANIE PROJEKTAMI WYKORZYSTUJĄCYMI OZE Pomiar energii – inne stosowane jednostki Warszawa, 20.11.2010, Michał Ćwil, PIGEO • Watogodzina (Wh) – “moc” * “czas” 1 Wh = 1 W * 1 h = 1W * 3600 s = 3600 Ws = 3600 J = 3,6 kJ (kilodżuli) • Elektronowolt (eV) 1 eV = 1 e · 1 V ≈ 1,602 × 10-19 J = 16020 fJ (femptodżuli) • Tona oleju ekwiwalentnego (toe) – tona ropy naftowej 1 toe = 41,868 × 10+9 J = 41,868 GJ • Tona paliwa umownego (tpu) - tona węgla kamiennego 1 tpu = 29,3 × 10+9 J = 29,3 GJ (gigadżuli) • kaloria (cal) 1 cal = 4,1868 J
INWESTYCJE I ZARZĄDZANIE PROJEKTAMI WYKORZYSTUJĄCYMI OZE Przedrostki jednostek Warszawa, 20.11.2010, Michał Ćwil, PIGEO
INWESTYCJE I ZARZĄDZANIE PROJEKTAMI WYKORZYSTUJĄCYMI OZE Jednostki – przykłady (moc zainstalowana) Warszawa, 20.11.2010, Michał Ćwil, PIGEO 1000 W = 1 kW (kilowat) 1000 kW = 1 MW (megawat) 1000 MW = 1 GW (gigawat) 1000 GW = 1 TW (terawat) 1 TW = 1000 GW = 1000 000 MW = 1000 000 000 kW = 1 x 1012 W 0,001 W = 1 mW (miliwat) 0,001 kW = 1 W (wat) 0,001 MW = 1 kW (kilowat)
INWESTYCJE I ZARZĄDZANIE PROJEKTAMI WYKORZYSTUJĄCYMI OZE Jednostki – przykłady (energia) Warszawa, 20.11.2010, Michał Ćwil, PIGEO 1 kWh = 1*1000*W*60*60*s = 3 600 000 Ws = 3 600 000 J = 3,6 MJ = 0,0036 GJ 1 MWh = 3 600 000 000 J = 3,6 GJ 1 GWh = 3 600 GJ 1 ktoe = 11,63 GWh
INWESTYCJE I ZARZĄDZANIE PROJEKTAMI WYKORZYSTUJĄCYMI OZE Stosowanie jedn. w zależności od sektora Warszawa, 20.11.2010, Michał Ćwil, PIGEO
INWESTYCJE I ZARZĄDZANIE PROJEKTAMI WYKORZYSTUJĄCYMI OZE System energetyczny źródło zdjęć: wikipedia Warszawa, 20.11.2010, Michał Ćwil, PIGEO odbiorca jedn. wytwórcza • sieć energetyczna: • elektroenergetyczna • ciepłownicza • gazowa może być także wytwarzanie energii „wyspowe”
INWESTYCJE I ZARZĄDZANIE PROJEKTAMI WYKORZYSTUJĄCYMI OZE Rodzaje sieci elektroenergetycznych źródło zdjęć: wikipedia, bociany.pl Warszawa, 20.11.2010, Michał Ćwil, PIGEO • Sieć przesyłowa • wysokiego napięcia WN (110kV, 220 kV) • najwyższego napięcia NN ≥ 400 kV • Sieć dystrybucyjna (rozdzielcza) • średniego napięcia SN (1 – 60 kV) • sieć niskiego napięcia (<1 kV)
INWESTYCJE I ZARZĄDZANIE PROJEKTAMI WYKORZYSTUJĄCYMI OZE Charakterystyka parametrów sieci Warszawa, 20.11.2010, Michał Ćwil, PIGEO • Prąd przesyłany w sieci elektroenergetycznej to zwykle prąd przemienny, gdyż daje się łatwo transformować. • Moc w układzie można opisać jako: • P = U* I* cos (φ); U- wartość napięcia, I – natężenie prądu, φ- przesunięcie fazowe prądu przemiennego • Im wyższe napięcie sieci, tym mniejszy prąd i mniejsze straty w przesyle (mniejsze straty mocy na rezystancji przewodów). • Można tej samej wartości moc “przesłać” na tym samym napięciu. Jednakże do sieci o danym napięciu znamionowym przyłącza się źródła o określonej wartości - tzw. kryterium zwarciowe (Instrukcja Ruchu i Eksploatacji Sieci Przesyłowej/Dystrybucyjnej): PEL * 20 ≤ PZW PEL – moc znamionowa jednostki przyłączanej PZW - moc zwarciowa (systemowa) w przewidywanym punkcie przyłączenia W sieci 110 kV występują następujące prądy zwarcia: 20, 25, 40 kA.
INWESTYCJE I ZARZĄDZANIE PROJEKTAMI WYKORZYSTUJĄCYMI OZE Sieci przesyłowe w Polsce źródło zdjęć: PSE Warszawa, 20.11.2010, Michał Ćwil, PIGEO 750 kV 400 kV 220 kV 110 kV
INWESTYCJE I ZARZĄDZANIE PROJEKTAMI WYKORZYSTUJĄCYMI OZE Sieć ciepłownicza Warszawa, 20.11.2010, Michał Ćwil, PIGEO • Sieć ciepłownicza – sieć do transportu rurociągowego energii cieplnej od jednostki wytwórczej (np. ciepłownia na biomasę) do odbiorców, za pośrednictwem czynnika termodynamicznego (nośnika ciepła, zwykle woda, para). • W przypadku źródeł odnawialnych ciepło w większości przypadków wykorzystane będzie lokalnie bez wprowadzania do sieci.
INWESTYCJE I ZARZĄDZANIE PROJEKTAMI WYKORZYSTUJĄCYMI OZE Sieć gazowa (wtłaczanie biogazu) Warszawa, 20.11.2010, Michał Ćwil, PIGEO • Od 11 marca 2010 r. biogaz rolniczy uznany został w prawie energetycznym jako paliwo gazowe, co umożliwia jego wtłaczanie do sieci gazowej (od 1.01.2011). Niestety inne biogazy (wysypiskowy, komunalny, z osadów ścikowych) nie mają takiej możliwości. • Biogaz rolniczy może zostać wtłoczony do danej sieci z grupy E lub podgrupy Lw, Ls, Ln, Lm po oczyszczeniu do parametrów gazu transportowanego daną siecią. • Ciepło spalania wtłaczanego biogazu nie może być mniejsza niż: • E 34 MJ/m3 • Lw 30 MJ/m3 • Ls 26 MJ/m3 • Ln 22 MJ/m3 • Lm 18 MJ/m3
INWESTYCJE I ZARZĄDZANIE PROJEKTAMI WYKORZYSTUJĄCYMI OZE Ciepło spalania i wartość opałowa Warszawa, 20.11.2010, Michał Ćwil, PIGEO • Przydatność energetyczna paliwa (biogazu, biomasy) może wystarczająco być opisana przez: • ciepło spalania (mierzona w MJ / kg lub MJ / m3) • wartość opałową (mierzona w MJ/kg lub MJ / m3) • Wartość tych wielkości zależy przede wszytskim od składu chemicznego paliwa i zależy od jego wilgotności i innych właściwości fizycznych. Ciepło spalania: ilość ciepła, jaka powstaje przy spalaniu całkowitym i zupełnym jednostki masy lub jednostki objętości analizowanej substancji w stałej objętości, przy czym produkty spalania oziębiają się do temperatury początkowej, a para wodna zawarta w spalinach skrapla się zupełnie. Wartość opołowa ilość ciepła wydzielana przy spalaniu jednostki masy lub jednostki objętości paliwa przy jego całkowitym i zupełnym spalaniu, przy założeniu, że para wodna zawarta w spalinach nie ulega skropleniu, pomimo że spaliny osiągną temperaturę początkową paliwa.
INWESTYCJE I ZARZĄDZANIE PROJEKTAMI WYKORZYSTUJĄCYMI OZE Ciepło spalania i wartość opałowa Warszawa, 20.11.2010, Michał Ćwil, PIGEO Wartość opałowa jest mniejsza od ciepła spalania o wartość ciepła parowania wody wydzielającej się z paliwa podczas jego spalania. Woda opuszcza palenisko w postaci pary, więc wartość opałowa określa to ciepło, które wydziela się przy spalaniu paliwa (może być wykorzystane użytecznie).
INWESTYCJE I ZARZĄDZANIE PROJEKTAMI WYKORZYSTUJĄCYMI OZE Odnawialne źródła energii (OZE) – nośniki energii Warszawa, 20.11.2010, Michał Ćwil, PIGEO zgodnie z ROZPORZĄDZENIEM PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY (WE) NR 1099/2008 z dnia 22 października 2008 r. w sprawie statystyki energii
INWESTYCJE I ZARZĄDZANIE PROJEKTAMI WYKORZYSTUJĄCYMI OZE OZE – energia wodna Warszawa, 20.11.2010, Michał Ćwil, PIGEO • Energia potencjalna i kinetyczna spadku wód przekształcana w energię elektryczną przez hydroelektrownię, z uwzględnieniem elektrowni szczytowo-pompowych.
INWESTYCJE I ZARZĄDZANIE PROJEKTAMI WYKORZYSTUJĄCYMI OZE OZE – energia geotermalna Warszawa, 20.11.2010, Michał Ćwil, PIGEO • Energia dostępna w postaci energii cieplnej ze skorupy ziemskiej, zwykle w formie wody lub pary. Wytwarzana energia równa się różnicy entalpii płynu z odwiertu i płynu, który jest następnie rozprowadzany. Wykorzystuje się ją w dogodnych miejscach: • do wytwarzania energii elektrycznej przy użyciu pary suchej lub też solanki o wysokiej entalpii po odparowaniu rzutowym, • bezpośrednio jako ciepło używane w centralnym ogrzewaniu, do celów rolnictwa itp.
INWESTYCJE I ZARZĄDZANIE PROJEKTAMI WYKORZYSTUJĄCYMI OZE OZE – energia fal i pływów oceanicznych Warszawa, 20.11.2010, Michał Ćwil, PIGEO • Energia mechaniczna pływów morskich, ruchu fal lub prądów oceanicznych wykorzystywana do wytwarzania energii elektrycznej.
INWESTYCJE I ZARZĄDZANIE PROJEKTAMI WYKORZYSTUJĄCYMI OZE OZE – energia wiatrowa Warszawa, 20.11.2010, Michał Ćwil, PIGEO • Energia kinetyczna wiatru wykorzystywana do wytwarzania energii elektrycznej w turbinach wiatrowych.
INWESTYCJE I ZARZĄDZANIE PROJEKTAMI WYKORZYSTUJĄCYMI OZE OZE – odapady komunalne Warszawa, 20.11.2010, Michał Ćwil, PIGEO • Część odpadów komunalnych o pochodzeniu biologicznym. Odpady komunalne - odpady pochodzące z gospodarstw domowych, szpitali i placówek sektora usług, spalane przy użyciu specjalnych instalacji, rozliczane na podstawie wartości opałowej.
INWESTYCJE I ZARZĄDZANIE PROJEKTAMI WYKORZYSTUJĄCYMI OZE OZE – biomasa stała Warszawa, 20.11.2010, Michał Ćwil, PIGEO • Obejmuje organiczne, niekopalne substancje o pochodzeniu biologicznym, które mogą być wykorzystane w charakterze paliwa do produkcji energii cieplnej lub wytwarzania energii elektrycznej, w tym drewno, uprawy, odapdy stałe biodegradowalne, i in.
INWESTYCJE I ZARZĄDZANIE PROJEKTAMI WYKORZYSTUJĄCYMI OZE OZE – biogaz Warszawa, 20.11.2010, Michał Ćwil, PIGEO • Gaz składający się w przeważającej części z metanu i dwutlenku węgla, powstały w wyniku beztlenowej fermentacji biomasy: • Biogaz powstały w wyniku procesów gnilnych odpadów na wysypisku. • Biogaz powstały w wyniku procesów fermentacji beztlenowej osadów ściekowych. • Biogaz powstały w wyniku procesów fermentacji beztlenowej gnojowicy zwierzęcej oraz odpadów w rzeźniach, browarach i innych zakładach przemysłu rolnospożywczego.
INWESTYCJE I ZARZĄDZANIE PROJEKTAMI WYKORZYSTUJĄCYMI OZE OZE – biopaliwa płynne (1) Warszawa, 20.11.2010, Michał Ćwil, PIGEO • biobenzyna • bioetanol (etanol produkowany z biomasy lub z podatnej na • rozkład biologiczny frakcji odpadów), • biometanol (metanol produkowany z biomasy lub z podatnej na rozkład biologiczny frakcji odpadów), • bio-ETBE (eter etylo-tertbutylowy na bazie bioetanolu; w którym procent objętości bio-ETBE, liczonego jako biopaliwo, wynosi 47 %); • bio-MTBE (eter metylo-tert-butylowy produkowany na bazie biometanolu, gdzie procent objętości bio-MTBE, liczonego jako biopaliwo, wynosi 36 %).
INWESTYCJE I ZARZĄDZANIE PROJEKTAMI WYKORZYSTUJĄCYMI OZE OZE – biopaliwa płynne (2) Warszawa, 20.11.2010, Michał Ćwil, PIGEO • biodiesle • biodiesel (tj. ester metylowy produkowany z oleju roślinnego lub zwierzęcego, o jakości oleju napędowego), • biodimetyloeter (eter (di)metylowy produkowany z biomasy), • Fischer-Tropsch (mieszanka Fischera-Tropscha produkowana z biomasy), • bio-oleje ekstrahowane na zimno (olej produkowany z nasion oleistych przez wyłącznie mechaniczną obróbkę) • wszelkie inne płynne biopaliwa będące dodatkiem lub domieszką do oleju napędowego wysokoprężnych silników transportowych lub wykorzystywane bezpośrednio jako tego rodzaju olej. • Płynne biopaliwa wykorzystywane bezpośrednio w charakterze paliwa, nieobjęte kategoriami „biobenzyna” i „biodiesel”.
INWESTYCJE I ZARZĄDZANIE PROJEKTAMI WYKORZYSTUJĄCYMI OZE Dziękuję za uwagę Warszawa, 20.11.2010, Michał Ćwil, PIGEO Michał Ćwil Polska Izba Gospoadarcza Energii Odnawialnej michal.cwil@pigeo.pl Literatura podana będzie podczas wykładu PIGEO ul. Gotarda 9, 02-683 Warszawa Tel. +48 22 548 49 99, Fax +48 22 548 49 00 pigeo@pigeo.pl www.pigeo.org.pl