KONSTYTUCYJNE GWARANCJE PRAW JEDNOSTKI A ROZWÓJ PRAWA TECHNOLOGII INFORMACYJNYCH

1. KONSTYTUCYJNE GWARANCJE PRAW JEDNOSTKI A ROZWÓJ PRAWA TECHNOLOGII INFORMACYJNYCH ERNEST BOJEK UNIWERSYTET WROCŁAWSKI FUNDACJA INSTYTUT PRAWA TECHNOLOGII INFORMACYJNYCH

2. Zarys treści wystąpienia 1. Rozwój społeczeństwa informacyjnego i status informacyjny jednostki, 2. Wolności i prawa jednostki a informacja, 3. O granicach i gwarancjach, 4. Granice i gwarancja na przykładzie wybranych instytucji prawnych, 5. Podsumowanie.

3. Status informacyjny jednostki w nowoczesnym społeczeństwie • Pojęcia konstrukcyjne: -konstytucyjny system praw jednostki, -informacja i dane, -status informacyjny, -społeczeństwo informacyjne, -metody analizy i deskrypcji prawniczej (uzasadnienie i zakres stosowania socjologii prawa i badań pierwotnych).

4. 2. Społeczeństwo informacyjne: Trzy są zalety cyfr: nie wymagają zbyt wiele wysiłku, aby je zapisać lub przeczytać, nie są możliwe do rozszyfrowania i są poza wszelkimi podejrzeniami F.Bacon -urządzenia operacji logicznych, -sieci komputerowe, 1973 sieć poza granicami USA, pierwsze łącze wiąże Norwegię i Anglię, -lawinowy rozrost: 1994-15 mln użytk. sieci,1998-125 mln, -koncentracja sprzętu i sieci, -eklektyzm informacyjny-wiarygodność informacji oceniana przez użytkowników.

5. 3. Prawo technologii informacyjnych: • Pierwsza fala norm – 1973 – szwedzka ustawa o och. danych osobowych, • Zamachy na dobra informacyjne – przestępczość teleinformatyczna, • Jurydyczne przemiany mają liczną egzemplifikację. Tak oto tytuł Nowe wyzwania stał się oznaczeniem bloku tematycznego XI Światowego Kongresu Prawa Procesowego w 1999 w Wiedniu.

6. 4. Podstawy prawne statusu informacyjnego jednostki: • Wolności i prawa osobiste: -prawo ochrony: życia prywatnego, rodzinnego, czci i dobrego imienia ( art.47) -wolność komunikowania się (49) -wolność wyrażania poglądów oraz pozyskiwania i rozpowszechniania informacji (54) • Wolności i prawa polityczne: -wolność zrzeszania się (art.58) -dostęp do informacji publicznej (61) -petycje, skargi, wnioski (63)

7. Uzasadnienie statusu • Prawda - dążenie do niej, • Samorealizacja, • Tolerancja, • Przegląd informacji i idei – społeczeństwo informacyjne.

8. Przykłady z praktyki • Poprawka Exona – poprawka do Communication Decency Act, grudzień 1995, • Spam – oblicza zjawiska i perspektywa zwalczania, • Patologie – przestępczość teleinformatyczna, • Reno v. ACLU (521 US 844 1997). SN stwierdził tu między innymi, że Internet jest to najpowszechniejszym ze środków przekazu, • Problemy informatyzacji.

9. „Akta Norymberskie”- autorzy upowszechnili na stronie zdjęcia kilkuset lekarzy dokonujących zabiegów aborcji w USA. Sąd federalny w Portland zasądził 109 mln odszkodowania uzasadnione sformułowaniem, że strona namawia do agresji wobec lekarzy, • W dniu 1.12.1998 włamanie na stronę TPSA doprowadziło do umieszczenia podmienionej strony pod nazwą „Telekomuna Polska SA” oraz zamieszczenia na niej obraźliwych animacji komputerowych.

10. Ocena zjawisk była i pozostaje ambiwalentna. W jednym z wyroków sąd apelacyjny stwierdził, że imię i nazwisko będąc dobrami osobistymi podlegają ochronie przed bezprawnym działaniem, jednakże posłużenie się nimi w obrocie i popularyzacji informacji handlowej nie jest niezgodne z normami społecznymi i nie może być uznane za bezprawne (15.03.1996 I ACR 33/96, OSA 1996/7-8/31).

11. Informacyjne prawa jednostki • Historia- Akt o formie rządu (1720) i Akt o wolności druku (1776), • Rozdział I, art.14- wolność prasy, może być pojmowana dwojako: obiektywnie (ogólnie) i indywidualistycznie (L.Garlicki), • Wolność pozyskiwania i rozpowszechniania informacji – art.54 ograniczenie tylko w ustawie i w taksatywnym kręgu przesłanek (31.3) TK ukształtował reguły analizy: np. ograniczenie nie może zamykać drogi sądowej (16.03.1999)

12. Kilka uwag o pojęciu prywatności: • art.8, EKPC- ujęcie szerokie nie daje się wyczerpująco zdefiniować, obrane prze siebie reguły, styk kręgów, • Gaskin v. Wlk.Brytania-352 dok. od 46 osób, • Porządek konstytucyjny: -art.47, 24.06.1997 TK prawo musi być respektowane w związku z gwarancjami: tajemnicą korespondencji, poszanowania i respektowania umów międzynarodowych, -24.10.2000 TK ograniczenie w tajemnicy bankowej jest uzasadnione realizacją obowiązku podatkowego.

13. Zasady dostępu do informacji osobowej • Art.51, chodzi o wszelkie możliwe źródła, • Zbiory kwalifikowane jako tajne: -wniosek, odwołanie, NSA

14. Podsumowania i perspektywy • Zespół ekspertów ONZ w 1946, J.Maritain: Tak, zgadzamy się co do praw, ale pod warunkiem że nikt nas nie pyta dlaczego, • Sprawdził się słowa Dostojewskiego, że to wiek XX zdecyduje o wszystkim, rozwój informatyzacji przechylił szalę, • Raport Bangemanna dla Rady Europy: Europe and Global Information Society, nowa formacja daje szansę poprawienia jakości życia, efektywności struktur gospodarczych i społecznych, • Raport Rand Corporation: Ani producenci ani konsumenci na rynku technologii informacyjnych nie mają czasu ani cierpliwości do regulacji