Stosowanie przepisów prawa oświatowego w pracy szkół i przedszkoli w okresie poprzedzającym

1. Stosowanie przepisów prawa oświatowego w pracy szkół i przedszkoli w okresie poprzedzającym zakończenie zajęć dydaktycznych Konferencje w dniach 12 i 13 czerwca 2012r.

2. Pracownicy Kuratorium Oświaty w Szczecinie nie udzielają porad prawnych. Interpretacji przepisów prawa dokonuje się na potrzeby indywidualnej sprawy rozstrzyganej w toku prowadzonego postępowania administracyjnego wszczętego w trybie i na zasadach określonych przepisami Kodeksu postępowania administracyjnego, w oparciu o zebrany materiał dowodowy.

3. Materiały wykorzystane podczas naszej dzisiejszej konferencji nie mają więc charakteru porady prawnej i nie stanowią wykładni prawa a służą jedynie celom informacyjnym.

4. Celem naszych spotkań jest ułatwienie Państwu podejmowania autonomicznie decyzji: • trafnych – tzn. takich, z których nie trzeba będzie się wycofywać; • świadomych – będących aktem woli decydenta; • kompetentnych – zgodnych z uprawnieniami; • racjonalnych – tj. rzeczowych, zgodnych ze stanem wiedzy pedagogicznej, organizacyjnej i prawnej.

5. Program konferencji • Prawo materialne dotyczące oceniania, klasyfikowania i promowania. • Procedury dotyczące oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów. • Czynności materialno-techniczne związane z wypełnieniem dokumentacji przebiegu nauczania i przygotowaniem świadectw. • Zapytania i problemy zgłaszane przez rodziców i dyrektorów szkół i przedszkoli.

6. Prawo materialne dotyczące oceniania, klasyfikowania i promowania

7. Prawny charakter oceniania szkolnego Ocena to: • opinia fachowa, podjętą w określonej sprawie wychowania i nauczania; • również kompetencja prawna, z zasady wyłączna kompetencją nauczyciela i rady pedagogicznej, co oznacza, iż • nie można za nauczyciela tej oceny postawić, ani z zasady już prawidłowo wystawionej, podważyć.

8. Procedury dotyczące oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów

9. Uczeń • „status ucznia” pojęcie

10. Uczeń przebywał w szpitalu § 12 ust.10. Dyrektor szkoły specjalnej zorganizowanej w: 1) zakładzie opieki zdrowotnej, w tym w zakładzie opiekuńczo-leczniczym i zakładzie lecznictwa uzdrowiskowego, 2) jednostce pomocy społecznej przesyła dyrektorowi szkoły, do której dziecko wraca, pisemną informację o wynikach nauczania i zachowaniu uzyskanych przez dziecko w czasie pobytu w szkole specjalnej, jeżeli w tym okresie dziecko nie było klasyfikowane. Podstawa prawna: rozporządzenie MEN z dnia 19 lutego 2002 r. w sprawie sposobu prowadzenia przez publiczne przedszkola, szkoły i placówki dokumentacji przebiegu nauczania, działalności wychowawczej i opiekuńczej oraz rodzajów tej dokumentacji

11. Uczeń wraca z zagranicy a/ przyjmujemy ucznia na podstawie świadectwa (zaświadczenia) wydanego przez szkołę za granicą i ostatniego świadectwa szkolnego wydanego w Polsce, na podstawie sumy lat nauki szkolnej ucznia. b/ przywieziona dokumentacja musi być przetłumaczona na język polski przez tłumacza przysięgłego. Podstawa prawna: 1. Rozporządzenie MENiS z dnia 20 lutego 2004 r. w sprawie warunków i trybu przyjmowania uczniów do szkół publicznych oraz przechodzenia z jednych typów szkół do innych (Dz.U. Nr 26, poz. 232 z późn. zm.) - § 19 ust.1 pkt. 3 i § 22 ust.1 pkt. 1 i 2; 2. Ustawa z dnia 7 października 1999r. o języku polskim (Dz.U. Nr 90, poz. 999) – art. 4 pkt. 2 i art. 9.

12. Uczeń zmienia szkołę Postępowanie dyrektora wynika z następujących przepisów prawnych: art. 63 ustawy o systemie oświaty: Rok szkolny we wszystkich szkołach i placówkach rozpoczyna się z dniem 1 września każdego roku, a kończy - z dniem 31 sierpnia następnego roku; art. 7 ust. 1 pkt 2 - Szkołą publiczną jest szkoła, która przeprowadza rekrutację uczniów w oparciu o zasadę powszechnej dostępności; • Rozporządzenia MENiS z dnia 20 lutego 2004 r. w sprawie warunków i trybu przyjmowania uczniów do szkół publicznych oraz przechodzenia z jednych typów szkół do innych (Dz.U. Nr 26, poz. 232 z późn. zm.)

13. Prawidłowe wystawianie ocen Wystawia je nauczyciel (osoba spełniająca warunki art. 9 ust. 1 pkt. 1 ustawy z dnia 26 stycznia 1982r. - Karta Nauczyciela) Zgodnie z ustawowym zapisem stanowisko nauczyciela może zajmować osoba, która posiada wyższe wykształcenie z odpowiednim przygotowaniem pedagogicznym lub ukończyła zakład kształcenia nauczycieli i podejmuje pracę na stanowisku, do którego są to wystarczające kwalifikacje.

14. Prawidłowe wystawianie ocen Podstawa prawna: art. 7 ust. 1a; 1b;1d ustawy o systemie oświaty: 1a. W uzasadnionych przypadkach w szkole publicznej może być, za zgodą kuratora oświaty, a w przypadku szkoły artystycznej - ministra właściwego do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego, zatrudniona osoba niebędąca nauczycielem, posiadająca przygotowanie uznane przez dyrektora szkoły za odpowiednie do prowadzenia danych zajęć.

15. Prawidłowe wystawianie ocen 1d. Przepisy ust. 1a i 1b stosuje się również w przypadku zatrudnienia osoby posiadającej przygotowanie zawodowe uznane przez dyrektora szkoły lub placówki za odpowiednie do prowadzenia zajęć z zakresu kształcenia zawodowego, z tym że zatrudnienie tej osoby następuje za zgodą organu prowadzącego.

16. Prawidłowe wystawianie ocen • Nauczyciel realizuje zadania przydzielone przez dyrektora szkoły. (podstawa prawna zapisy odpowiednich załączników do rozporządzenia MENiS z dnia 21 maja 2001r. (Dz. U. z 2001r. Nr 61, poz.624 z późniejszymi zmianami) w sprawie ramowych statutów publicznego przedszkola oraz publicznych szkół, np. załącznik nr 2 • § 10. 1. Szczegółową organizację nauczania, wychowania i opieki w danym roku szkolnym określa arkusz organizacji szkoły opracowany przez dyrektora szkoły, z uwzględnieniem szkolnego planu nauczania, o którym mowa w przepisach w sprawie ramowych planów nauczania - do dnia 30 kwietnia każdego roku. Arkusz organizacji szkoły zatwierdza organ prowadzący szkołę do dnia 30 maja danego roku.

17. Prawidłowe wystawianie ocen w sytuacji zwolnienia lekarskiego nauczyciela • Jeśli choroba nauczyciela obejmuje również okres, w którym należy ustalić roczne oceny – ustala je nauczyciel zastępujący (zatrudniony na zastępstwo) nauczyciela przebywającego w tym czasie na zwolnieniu lekarskim, gdyż on jest aktualnie prowadzącym dane zajęcia edukacyjne.

18. Prawidłowe wystawianie ocen w sytuacji zwolnienia lekarskiego nauczyciela • W świetle zapisów art. 35 ustawy Karta Nauczyciela nauczyciel może być obowiązany do odpłatnej pracy w godzinach ponadwymiarowych w szczególnych wypadkach, podyktowanych wyłącznie koniecznością realizacji programu nauczania lub zapewnienia opieki w placówkach opiekuńczo-wychowawczych. • Opinia Sądu Najwyższego wyrażona w wyroku z dnia 12 maja 2004 r. (I PK 454/03 - OSNP 2005/3/32)„Praca w godzinach ponadwymiarowych nie stanowi uprawnienia nauczyciela, lecz jest jego obowiązkiem, jeżeli została zarządzona zgodnie z prawem. Stanowi ona dodatkowe obciążenie dla nauczyciela, wykraczające poza jego normalne powinności wynikające z aktu mianowania, dopuszczone przez prawo w szczególnych sytuacjach określonych art. 35 Karty Nauczyciela.”

19. Prawidłowe wystawianie ocen rocznych w sytuacji zwolnienia lekarskiego nauczyciela Ustawa Karta Nauczyciela Art. 10. 7. W przypadku zaistnienia potrzeby wynikającej z organizacji nauczania lub zastępstwa nieobecnego nauczyciela, w tym w trakcie roku szkolnego, z osobą rozpoczynającą pracę w szkole, z nauczycielem kontraktowym lub z nauczycielami, o których mowa w ust. 5, stosunek pracy nawiązuje się na podstawie umowy o pracę na czas określony. 9. W przypadku, o którym mowa w ust. 7, jeżeli nie ma możliwości zatrudnienia osoby posiadającej wymagane kwalifikacje, można za zgodą organu sprawującego nadzór pedagogiczny zatrudnić nauczyciela, który nie spełnia warunku wymienionego w ust. 5 pkt 5.

20. Prawidłowe wystawianie ocen rocznych w sytuacji zwolnienia lekarskiego nauczyciela • Ustawa o systemie oświaty Art. 39. 1. Dyrektor szkoły lub placówki w szczególności: 1) kieruje działalnością szkoły lub placówki oraz reprezentuje ją na zewnątrz; 2) sprawuje nadzór pedagogiczny, z zastrzeżeniem art. 36 ust. 2; /…/ 3. Dyrektor jest kierownikiem zakładu pracy dla zatrudnionych w szkole lub placówce nauczycieli i pracowników niebędących nauczycielami. Dyrektor w szczególności decyduje w sprawach: 1) zatrudniania i zwalniania nauczycieli oraz innych pracowników szkoły lub placówki;

21. Prawidłowe wystawianie ocen • Nauczyciel jest zatrudniony w szkole. • (art. 40 ustawy o systemie oświaty) 1. W szkole lub placówce zatrudniającej co najmniej 3 nauczycieli działa rada pedagogiczna /…/ 3. W skład rady pedagogicznej wchodzą: dyrektor szkoły lub placówki i wszyscy nauczyciele zatrudnieni w szkole lub placówce oraz pracownicy innych zakładów pracy pełniący funkcję instruktorów praktycznej nauki zawodu lub prowadzący pracę wychowawczą z młodocianymi pracownikami w placówkach zbiorowego zakwaterowania, dla których praca dydaktyczna i wychowawcza stanowi podstawowe zajęcie.

22. Prawidłowe wystawianie ocen • „Nauczyciel w realizacji programu nauczania ma prawo do swobody stosowania takich metod nauczania i wychowania, jakie uważa za najwłaściwsze spośród uznanych przez współczesne nauki pedagogiczne,oraz do wyboru spośród zatwierdzonych do użytku szkolnego podręczników i innych pomocy naukowych”. • Podstawa prawna: art. 12 ust. 2 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta Nauczyciela (Dz.U. z 2006 r., nr 97, poz. 674 ze zm.),

23. Wybór podręcznika wg zapisów ustawy o systemie oświaty Art. 22a. 1. Nauczyciel ma prawo wyboru podręcznika spośród podręczników dopuszczonych do użytku szkolnego. 2e. Dyrektor szkoły podaje do publicznej wiadomości, do dnia 15 czerwca, zestaw podręczników, które będą obowiązywać od początku następnego roku szkolnego.

24. Prawidłowe wystawianie ocen • Ten sam akt prawny nakłada na nauczyciela obowiązek rzetelnej realizacji zadań związanych z powierzonym mu stanowiskiem oraz podstawowymi funkcjami szkoły. • Podstawa prawna: art. 6 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta Nauczyciela (Dz. U. z 2006 r., nr 97, poz. 674 ze zm.),

25. Prawidłowe wystawianie ocen • Zasady oceniania szkolnego są zgodne z przepisami powszechnie obowiązującymi a nauczyciel je stosuje. • Podstawa prawna: Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 30 kwietnia 2007 r. w sprawie warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów … (Dz. U. z 2007 r. Nr 83, poz. 562 z późn. zm.) • § 3. 1. Ocenianie osiągnięć edukacyjnych i zachowania ucznia odbywa się w ramach oceniania wewnątrzszkolnego. /…/ • 4. Szczegółowe warunki i sposób oceniania wewnątrzszkolnego określa statut szkoły, z uwzględnieniem przepisów rozporządzenia.

26. Prawidłowe wystawianie ocen - WSO • System - to układ elementów mający określoną strukturę i stanowiących logicznie uporządkowaną całość (Słownik Języka Polskiego PWN), zaś za wewnątrzszkolny system oceniania uznając przepisy prawa szkolnego stanowiące część statutu szkoły określające zasady organizacji oceniania uczniów danej szkoły (Wikipedia). W mojej opinii definicja słownikowa pojęcia „system” wyklucza możliwość obowiązywania w szkole różnych progów procentowych dla poszczególnych przedmiotów przy ustalaniu ocen ze sprawdzianów i innych prac pisemnych.

27. Udostępnianie prac uczniowskich „§ 5. 1. Oceny są jawne dla ucznia i jego rodziców (prawnych opiekunów). 2. Na wniosek ucznia lub jego rodziców (prawnych opiekunów) nauczyciel uzasadnia ustaloną ocenę w sposób określony w statucie szkoły. 3. Na wniosek ucznia lub jego rodziców (prawnych opiekunów) sprawdzone i ocenione pisemne prace kontrolne oraz inna dokumentacja dotycząca oceniania ucznia są udostępniane do wglądu uczniowi lub jego rodzicom (prawnym opiekunom)”.

28. Udostępnianie prac uczniowskich • Ustawa z dnia 7 września 1991r. o systemie oświaty nie określa specjalnych zasad udostępniania prac wykonanych przez uczniów w trakcie egzaminów wewnętrznych (poprawkowe, klasyfikacyjne). Należy uznać więc, iż obowiązkiem dyrektora szkoły jest udostępnianie prac wykonanych przez uczniów również w trakcie egzaminów wewnątrzszkolnych.

29. Egzaminy wewnątrzszkolne Organizowane na podstawie rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 30 kwietnia 2007 r. w sprawie warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy oraz przeprowadzania sprawdzianów i egzaminów w szkołach publicznych (Dz.U. z 2007, Nr 83, poz.562 z późn. zm.).

30. Egzaminy wewnątrzszkolne • Egzamin klasyfikacyjny - § 17 • Ustalenie rocznej oceny z zajęć edukacyjnych lub rocznej oceny klasyfikacyjnej zachowania ze względu na to, iż ocena ta została ustalona niezgodnie z przepisami prawa dotyczącymi trybu ustalania tej oceny - § 19 • Egzamin poprawkowy - § 21 • Inne – jakie?

31. Egzamin klasyfikacyjny • § 17. 1. Uczeń może nie być klasyfikowany z jednego, kilku albo wszystkich zajęć edukacyjnych, jeżeli brak jest podstaw do ustalenia śródrocznej lub rocznej (semestralnej) oceny klasyfikacyjnej z powodu nieobecności ucznia na zajęciach edukacyjnych przekraczającej połowę czasu przeznaczonego na te zajęcia w szkolnym planie nauczania.

32. Egzamin klasyfikacyjny 4. Egzamin klasyfikacyjny zdaje również uczeń: 1) realizujący, na podstawie odrębnych przepisów, indywidualny tok nauki; 2) spełniający obowiązek szkolny lub obowiązek nauki poza szkołą.

33. egzaminy wewnątrzszkolne § 19 § 19. 1. Uczeń lub jego rodzice (prawni opiekunowie) mogą zgłosić zastrzeżenia do dyrektora szkoły, jeżeli uznają, że roczna (semestralna) ocena klasyfikacyjna z zajęć edukacyjnych lub roczna ocena klasyfikacyjna zachowania została ustalona niezgodnie z przepisami prawa dotyczącymi trybu ustalania tej oceny. Zastrzeżenia mogą być zgłoszone w terminie 7 dni od dnia zakończenia zajęć dydaktyczno-wychowawczych.

34. egzaminy wewnątrzszkolne § 19 • 2. W przypadku stwierdzenia, że roczna (semestralna) ocena klasyfikacyjna z zajęć edukacyjnych lub roczna ocena klasyfikacyjna zachowania została ustalona niezgodnie z przepisami prawa dotyczącymi trybu ustalania tej oceny, dyrektor szkoły powołuje komisję, która: • 1) w przypadku rocznej (semestralnej) oceny klasyfikacyjnej z zajęć edukacyjnych - przeprowadza sprawdzian wiadomości i umiejętności ucznia, w formie pisemnej i ustnej, oraz ustala roczną (semestralną) ocenę klasyfikacyjną z danych zajęć edukacyjnych;

35. egzaminy wewnątrzszkolne § 19 • 2) w przypadku rocznej oceny klasyfikacyjnej zachowania - ustala roczną ocenę klasyfikacyjną zachowania w drodze głosowania zwykłą większością głosów; w przypadku równej liczby głosów decyduje głos przewodniczącego komisji.

36. egzaminy wewnątrzszkolne § 19 • 3.  Sprawdzian, o którym mowa w ust. 2 pkt 1, przeprowadza się nie później niż w terminie 5 dni od dnia zgłoszenia zastrzeżeń, o których mowa w ust. 1. Termin sprawdzianu uzgadnia się z uczniem i jego rodzicami (prawnymi opiekunami).

37. egzaminy wewnątrzszkolne § 19 6. Ustalona przez komisję roczna (semestralna) ocena klasyfikacyjna z zajęć edukacyjnych oraz roczna ocena klasyfikacyjna zachowania nie może być niższa od ustalonej wcześniej oceny. Ocena ustalona przez komisję jest ostateczna, z wyjątkiem niedostatecznej rocznej (semestralnej) oceny klasyfikacyjnej z zajęć edukacyjnych, która może być zmieniona w wyniku egzaminu poprawkowego, z zastrzeżeniem § 21 ust. 1.

38. egzaminy wewnątrzszkolne § 19 10. Przepisy ust. 1-9 stosuje się odpowiednio w przypadku rocznej (semestralnej) oceny klasyfikacyjnej z zajęć edukacyjnych uzyskanej w wyniku egzaminu poprawkowego, z tym że termin do zgłoszenia zastrzeżeń wynosi 5 dni od dnia przeprowadzenia egzaminu poprawkowego. W tym przypadku ocena ustalona przez komisję jest ostateczna.

39. egzamin poprawkowy • § 21. 1. Począwszy od klasy IV szkoły podstawowej, uczeń, który w wyniku klasyfikacji rocznej (semestralnej) uzyskał ocenę niedostateczną z jednych albo dwóch obowiązkowych zajęć edukacyjnych, może zdawać egzamin poprawkowy z tych zajęć.

40. egzamin poprawkowy 4. Termin egzaminu poprawkowego wyznacza dyrektor szkoły do dnia zakończenia rocznych zajęć dydaktyczno-wychowawczych. Egzamin poprawkowy przeprowadza się w ostatnim tygodniu ferii letnich, a w szkole, w której zajęcia dydaktyczno-wychowawcze kończą się w styczniu - po zakończeniu tych zajęć, nie później jednak niż do końca lutego.

41. egzamin poprawkowy 9. Uczeń, który nie zdał egzaminu poprawkowego, nie otrzymuje promocji do klasy programowo wyższej (na semestr programowo wyższy) i powtarza klasę (semestr).

42. egzamin poprawkowy 10. Uwzględniając możliwości edukacyjne ucznia szkoły podstawowej, gimnazjum i szkoły ponadgimnazjalnej, rada pedagogiczna może jeden raz w ciągu danego etapu edukacyjnego promować do klasy programowo wyższej (semestru programowo wyższego) ucznia, który nie zdał egzaminu poprawkowego z jednych obowiązkowych zajęć edukacyjnych, pod warunkiem że te obowiązkowe zajęcia edukacyjne są, zgodnie ze szkolnym planem nauczania, realizowane w klasie programowo wyższej (semestrze programowo wyższym).

43. Oceny rocznie nie zostały wystawione prawidłowo – co dalej? Działania podejmowane przez kuratora oświaty jako organu administracji właściwego do rozstrzygania sporów wynikłych na tle klasyfikowania i promowania ucznia. Kurator rozstrzyga ewentualne spory w trybie nadzoru pedagogicznego, tzn.: • ustala zgodność postępowania klasyfikacyjnego i promocyjnego ucznia z wewnętrznym prawem szkolnym regulującym proces oceniania oraz cytowanym wyżej rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowej z dnia 30 kwietnia 2007r.

44. Oceny rocznie nie zostały wystawione prawidłowo – co dalej? • W przypadku stwierdzenia nieprawidłowości przepis art. 41 ust. 3 ustawy z dnia 7 września 1991r. o systemie oświaty daje Zachodniopomorskiemu Kuratorowi Oświaty możliwość uchylenia uchwały Rady Pedagogicznej (w całości lub części) podjętej niezgodnie z przepisami prawa.

45. Rada Pedagogiczna

46. Uchwały Rady Pedagogicznej Podejmowanie uchwał w sprawie wyników klasyfikacji i promocji uczniów należy  do kompetencji stanowiących (tj. wywołujących skutki prawne) rady pedagogicznej (art. 41 ust.  1 pkt 2 ustawy o systemie oświaty)

47. Uchwały Rady Pedagogicznej Ustawa o systemie oświaty: • Art. 43. 1. Uchwały rady pedagogicznej są podejmowane zwykłą większością głosów w obecności co najmniej połowy jej członków. • 2. Rada pedagogiczna ustala regulamin swojej działalności. Zebrania rady pedagogicznej są protokołowane.

48. Uchwały Rady Pedagogicznej 3.  Osoby biorące udział w zebraniu rady pedagogicznej są obowiązane do nieujawniania spraw poruszanych na zebraniu rady pedagogicznej, które mogą naruszać dobra osobiste uczniów lub ich rodziców, a także nauczycieli i innych pracowników szkoły lub placówki.

49. Rada Pedagogiczna Sporządzenie protokołu art. 68 Kodeksu postępowania administracyjnego

50. Uchwały Rady Pedagogicznej Uchwała w sprawie wyników klasyfikacji i promocji uczniów powinna zawierać: • Informację ogólną o promocji uczniów kontynuujących naukę (np. promocję otrzymują uczniowie zgodnie z wykazami zamieszczonymi w dziennikach lekcyjnych)