ESMA YILDIZ ORTA DOĞU TEKNİK ÜNİVERSİTESİ İŞLETME BÖLÜMÜ 3.SINIF STAJ BİRİMİ:MALİ İŞLER

2. ESMA YILDIZ ORTA DOĞU TEKNİK ÜNİVERSİTESİ İŞLETME BÖLÜMÜ 3.SINIF STAJ BİRİMİ:MALİ İŞLER ODTÜ

3. 13.06.2006 Tarihli 5520 Sayılı KVK Madde 12/1 Kurumların, ortaklarından veya ortaklarla ilişkili olan kişilerden doğrudan veya dolaylı olarak temin ederek işletmede kullandıkları borçların, hesap dönemi içinde herhangi bir tarihte kurumun öz sermayesinin üç katını aşan kısmı, ilgili hesap dönemi için örtülü sermaye sayılır.

4. Örtülü sermaye uygulamasının amacı • Kurumların borçlanma yoluyla vergi matrahlarını azaltmaya çalışmalarını engellemek 5520 sayılı KVK Madde 11/1-b “Örtülü sermaye üzerinden ödenen veya hesaplanan faiz, kur farkı ve benzeri giderler kurum kazancından indirilemez.”

5. Örtülü Sermayenin Tespitinde Kriterler Ortaklar veya ilişkili kişiler Borcun öz sermayenin 3 katını aşan kısmı örtülü sermaye Doğrudan veya dolaylı temin

6. Ortakla ilişkili kişiler kimlerdir? (5520 Sayılı KVK Madde 12/3-a) Doğrudan veya dolaylı olarak en az % 10 oranında ortağı olduğu kurum Ortağın En az %10 oranında oy veya kar payı hakkına sahip olduğu kurum Dolaylı olarak ortağın veya ilişkili kurumun hisselerinin en az % 10’una sahip gerçek kişi veya kurum

7. 5422 ve 5520 Sayılı KVK’ larının Karşılaştırılması

8. 5422 ve 5520 Sayılı KVK’ larının Karşılaştırılması

9. Örtülü Sermayeye İlişkin Faiz ve Kur Farkları Örtülü sermaye üzerinden ödenen veya hesaplanan faiz, GVK ve KVK uygulamasında: • Borç alan kurum açısından dağıtılan kar payı • Borç veren kurum açısından elde edilen kar payı • Dar mükellefler için ana merkeze aktarılan tutar ! Örtülü sermaye kullandığı tespit edilen kurumda hem kapsama giren faiz ve kur farkları için hem de kar dağıtım stopajı için cezalı vergi

10. Örtülü sermaye uygulamasında vergiler ve KKDF 1- Faiz üzerinden hesaplanır. 2- 1 yıla kadarki kredilerde uygulanır.

11. Örtülü sermaye sayılmayan durumlar • 1-Ortakların veya ilişkili kişilerin sağladığı gayri nakdi teminatlar karşılığında üçüncü kişilerden yapılan borçlanmalar • 2-ilişkili kişilerin banka veya diğer finans kurumlarından veya sermaye piyasalarından temin ederek aynı koşullarda kısmen veya tamamen aktardığı borçlar • 3-Bankalar tarafından yapılan borçlanmalar • 4-Finanssal kiralama şirketleri, finansman ve faktoring şirketleri ile ipotek finansman kuruluşlarının ortak veya ilişkili bankalardan yaptığı borçlanmalar

12. Örtülü sermaye yaratabilecek haller • Ortak ve ilişkili kişiden borçlanmalar • ortak ve ilişkili şirketten vadeli mal ve hizmet alımı karşılığında borçlanmalar • Back to back krediler • Leasing, faktoring • Cash pooling (nakit havuzu) • Sipariş avansları • Tahvil ihracı • Serbest bölgelerdeki şubeler

13. Örtülü sermayenin hesaplanması Örnek: X A.Ş.’nin hesap dönemi başındaki öz sermayesi 500.000 TL olsun. 2006 yılının 8.ayında ortağı B A.Ş.’den 800.000 TL Sonraki ayda B’ nin %15 oranında iştiraki olan C A.Ş.’den 1.000.000 TL karşılığında döviz bazında borç alsın. Bu borçlarına faiz,kur farkı ve vade farkı ödesin.

14. ÖRTÜLÜ SERMAYE= TOPLAM BORÇ- ÖZSERMAYE X 3 ÖRTÜLÜ SERMAYE= 1.800.000 – 500.000 X 3 =300.000

15. X A.Ş. • Örtülü Sermaye Oranı= 300.000 / 1.800.000= 0, 1666666 • Faiz, kur farkı ve vade farkının örtülü sermayeye isabet eden kısmı: 1.800.000 310.000 300.000 X -------------------------------------------- X= 300.000 X 310.000 / 1.800.000 = 51.666 TL =>KKEG B A.Ş. Faizin örtülü sermayeye isabet eden kısmı= 80.000 x 0,1666666=13.333,33 Vade farkının örtülü sermayeye isabet eden kısmı= 95.000 x 0,1666666=15.833,32

16. B A.Ş.’nin düzeltme kayıtları: ----------------------------------------- / ------------------------ 602 diğer gelirler 15.833,32 642 faiz gelirleri 13.333,33 640 iştiraklerden temettü gelirleri 29.166,65 -------------------------------------------------------------------- C A.Ş. Borç veren C A.Ş.’nin aldığı 90.000 TL faizin örtülü sermayeye isabet eden kısmı: 90.000 x 0, 1666666 = 14.999,99

17. C A.Ş.’nin düzeltme kayıtları: ---------------------------------------- / -------------------- 642 faiz gelirleri 14.999,99 640 iştiraklerden temettü gelirleri 14.999,99 --------------------------------------------------------------- Kur farkının örtülü sermayeye isabet eden kısmı= 45.000 x 0, 1666666 = 7.499,97 ! Kur farkıyla ilgili düzeltme yapılmaz.

18. Transfer Fiyatlandırması(Transfer Pricing) ilişkili şirketler arasında gerçekleşen mal ve hizmet alım satımları ile finanssal işlemlerinde aralarındaki ilişki nedeniyle birlikte kararlaştırarak uyguladıkları fiyattır.

19. İlişkili şirketlerin işlemleri için belirlenen transfer fiyatlarının, ilişkili şirket olmamaları halinde uygulayacakları fiyatlara veya bağımsız şirketlerin kendi işlemlerinde kullandıkları fiyatlara uygun olmasıdır. Emsallere Uygunluk İlkesi( The Arm’s Length Principle)

20. Emsallere uygunluk ilkesine(the arm’s length principle) aykırı olarak tespit edilen fiyatlar ile emsal fiyatlar arasındaki fark

21. Hangi Durumlarda Söz Edilebilir? • Bir mal veya hizmetin alım yada satım işlemi yapılmış olmalı • Bu işlem ilişkili kişilerle yapılmış olmalı, • Bu işleme ilişkin bedel veya fiyat emsallere uygunluk ilkesine aykırı olarak belirlenmiş olmalı

22. Emsale Uygun Fiyat Nasıl Belirlenir? 1-karşılaştırılabilir fiyat yöntemi 2-maliyet artı yöntemi 3-yeniden satış fiyat yöntemi 4-kar bölüşüm yöntemi

23. 1-karşılaştırılabilir fiyat yöntemi(comparable price method) Karşılaştırılabilir mal yada hizmet alım yada satımında bulunan ve aralarında ilişki bulunmayan kişilerin birbirleriyle yaptıkları işlemlerde uygulayacağı piyasa fiyatıyla karşılaştırılmasıdır.

24. ÖRNEK: Türkiye’de yerleşik K Kurumu Türkiye’de bulunan ilişkili kurumu M ‘ye ve ilişkili olmayan N’ ye bilgisayar satmaktadır. Aynı ürün hem ilişkili hem de ilişkisiz kişilere satıldığından bu ikisi arasında fiyat karşılaştırması yapılarak emsallere uygun fiyat belirlenebilir.

25. 2-maliyet artı yöntemi(cost plus method) Emsale uygun fiyat, malın maliyetine belirli oranda brüt kar oranı eklenerek bulunur.

26. ÖRNEK:Türkiye’deki D Kurumu Hollanda’daki ilişkili E kurumuna otomobil lastiği satmaktadır. Türkiye’de bulunan ve ilişkili olmayan A,B ve C kurumları ise benzer özellikteki malı hem yurtiçi hem de yurtdışına %10 karla satmaktadır. D kurumunun malın birimi başına maliyeti 100 TL dır. Bu durumda maliyete %10 kar eklenmeli (100 + 100 x 0.10=110 TL) ve D kurumunun uygulayacağı transfer fiyatı 110 TL olmalıdır.

27. 3-yeniden satış fiyat yöntemi(resale price method) İşlem konusu mal veya hizmetlerin aralarında herhangi bir şekilde ilişki bulunmayan gerçek veya tüzel kişilere yeniden satılması halinde uygulanacak fiyattan, makul bir brüt satış kârı düşülerek hesaplanır.

28. ÖRNEK: Türkiye’de tam mükellef X Kurumu, Azerbaycan’da bulunan ana şirketi adına Türkiye’de küçük ev aletleri pazarlamaktadır. Y kurumu ise Türkiye’de ilişkisiz bir şirket olarak bu ana şirketle ticaret yapmakta ve aynı malları pazarlamaktadır.

29. Ana şirket ilişkisiz Y kurumu ile olan işlemlerde garanti masraflarını üstlenirken,ilişkili X ile olanlarda garanti riskini üstlenmemektedir. Ayrıca ana şirket ilişkisiz Y’ nin reklam ve pazarlama malzemelerini ücretsiz sağlamakta, X kurumu ise bu masrafları kendisi karşılamaktadır. Y kurumu sattığı mallardan net satış tutarının %10’u kadar komisyon almaktadır.

31. Sorulabilecek Sorular ? Eğer örtülü sermaye meydana gelmişse ancak kur farkı ve faiz yoksa herhangi bir işlem yapılacak mı? Bu durumda KKEG ve dağıtılmış kar payı olmadığı için herhangi bir işlem yapılmayacaktır. ?İşletmeye verilen borç karşılığında faiz alınmaması cezaya engel midir? İşletmeye ortaklar yada ortakların ilişkide olduğu kişiler tarafından verilen borçlar karşılığında faiz veya başka bir çıkar temin edilmemesi durumunda ceza olmayacak.

32. SorulabilecekSorular ? Dönem içindeki sermaye artışı örtülü sermaye hesabını etkiler mi? Hayır.kurumun dönem başındaki öz sermayesi dikkate alınır. Bu nedenle dönem içindeki sermaye değişimi sonraki yılı etkiler. ?Kendi şirketime faiz almadan borç vermemin sakıncası var mı? Eğer şirketinize borç vermeniz gerekirse bunu sermaye artırımı yaparak gerçekleştirmek daha doğru olur.Böylece doğabilecek sorunların önüne geçmiş olursunuz. Çünkü bankadan faiz geliri yada finans kurumlarından kar payı almak varken şirketi bedelsiz fonladığınız düşüncesi pek gerçekçi olmayacaktır.

33. SorulabilecekSorular ?Alınan avanslar da örtülü sermaye hesabına dahil midir? Alınan sipariş avansları işletmenin ortaklardan yada ortaklarla ilişkili kişilerden gerçekleşirse örtülü sermaye hesabından dikkate alınır. ? Transfer fiyatı belirlenmesinde başka yöntemler uygulanabilir mi? Geleneksel yöntemlerle belirlemek mümkün olmadıysa OECD’nin düzenlemelerinde yer alan işleme dayalı kar yöntemleri(kar bölüşüm yöntemi,işleme dayalı net kar marjı yöntemi) kullanılabilir. Bu da mümkün olmadıysa kurum diğer yöntemlerin uygulanamayacağını kanıtlamak şartıyla kendi yöntem belirleyebilir.

34. Sorulabilecek Sorular ? Transfer fiyatlamasında belgeleme zorunlumu dur? Bu konuda bir yaptırım var mıdır? 5520 sayılı KVK 13. maddesine göre tespit edilen fiyatları belgelemek zorunludur.Transfer fiyatlaması yoluyla örtülü Kazançtan incelemeye alınan kurumlar bu belgeleri istendiğinde sağlayamazlarsa, usulsüzlük cezası alırlar.

35. “Hesabı temiz olanın muhasebeden korkusu olmaz.” TEŞEKKÜRLER 