160 likes | 448 Views
İŞYERİNDE TOKSİNLER. Prof.Dr.Recep AKDUR. KLASİK TOKSİKOLOJİ. Çevre toksikolojisi Endüstriyel toksikoloji Ekonomik toksikoloji Adli toksikoloji. Yapay kimyasalların sayısı 5 milyonu aşmıştır. UNEP verilerine göre 2000 yılında 400 milyon ton kimyasal üretilmiştir.
E N D
İŞYERİNDE TOKSİNLER Prof.Dr.Recep AKDUR
KLASİK TOKSİKOLOJİ • Çevre toksikolojisi • Endüstriyel toksikoloji • Ekonomik toksikoloji • Adli toksikoloji
Yapay kimyasalların sayısı 5 milyonu aşmıştır. • UNEP verilerine göre 2000 yılında 400 milyon ton kimyasal üretilmiştir. • Önemlice bir kısmı canlılığa zararlıdır. • 80-100 bin kadarı insanla günlük yaşamda temas halindedir. • 7000 kadarının kesinlikle zehir olduğu bilinmektedir. • Birçoğu konusunda da henüz kesinleşmiş bilgi yoktur.
TOKSİK KİMYASALLAR ÖZENLİ KULLANILMAZ İSE • Boğulma, • Kiyasal yanık, • Dermatit, • Parlama-patlama, • Zehirleme, Yollarıyla insanlara zarar verir
Dünyada her yıl yarım milyon insan zehirlenme nedeniyle yaşamını yitiriyor • Türkiye’de genelde zehirlenmeler özelde ise işyeri zehirlenmeleri konusunda yeterli ve güvenilir bilgi yok.
2001 yılında Türkiye’deki hastanelere; - yatan 4957800 kişiden 218042’ü (%044) - ölen 81733 kişiden 254’ü (%031) zehirlenmeye bağlı. • Akköse ve arkadaşlarını çalışmasına göre; Uludağ ÜTFH 1996-2001 yılları arası acil servis başvurularının %1.57’sinin nedeni zehirlenme. • Çetin ve arkadaşlarının Süleyman Demirel ÜTFH Acil Servisi’ne başvuran olguların %1.7’sinin nedeni zehirlenme.
SSK’ya 2003 yılında 76668 iş kazası bildirilmiş bunun 360’ı ( %047) zehirlenmeye bağlı • Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı verilerine göre; son üç yılda kazazedeyi öldüren ya da işgöremez hale getiren, 7632 iş bildirilmiş, bunlardan 41’inin (%054) nedeni zehirlenme.
Gerek çalışanların ve gerekse çevrenin zehirlerden korunması bağlamında ilk adım; zehirli maddelerin tanımlanmasıdır. • Binlerce tür ve sayıda zehir olması, zehirlerin tanımlanmasında sınıflamaları ön plana çıkarmıştır.
ZEHİRLERİ BAŞLICA SINIFLANDIRMA BİÇİMLERİ • Kaynağına, • Üretim sürecindeki yerine, • Fizik yapısına, • Kullanma amaçlarına, • Kimyasal yapılarına, • İnsandaki etkilerine, • Etki mekanizmalarına, • Verdikleri zararlara göre sınıflandırma
TOKSİK GAZLAR • Karbondioksit • Karbonmonksit • Amonyak • Azot oksitler
TOKSİK TOZLAR • Pamuk tozu • Silisyum dioksit tozu • Asbest • Talk
Kurşun Alüminyum Antimon Kadmiyum Cıva Arsenik Fosfor Selenyum Talyum Çinko METALİK ZEHİRLER
TOKSİK ÇÖZÜCÜLER • Metil alkol • Etil alkol • Trikloroetilen • Benzen
PESTİSİTLER • Klorlu hidrokarbonlar • Organik fosforlular • Karbamatlar • Pretroitler
İŞYERİ ZEHİRLERİNDEN KORUNMA • Kuruluş ve projelendirme • Risk Değerlendirilmesi • İşlem akışı depolama bakım ve onarım süreçlerinin kontrolü • Kişisel önlemler • Sağlık gözetimi • Atıkların zarasızlaştırılması
TÜRKİYE’DE YASAL DÜZENLEMELER • Kimyasal Maddelerle Çalışmalarda Sağlık ve Güvenlik Önlemleri Hakkında Yönetmelik • Tehlikeli Kimyasallar Yönetmeliği