300 likes | 659 Views
‘Als het gaan niet meer gaat’ Chronisch perifeer arterieel vaatlijden. Jean Tombeur ZNA-campus Middelheim. Chronisch perifeer arterieel vaatlijden. KLASSIFICATIE - DEFINITIES ETIOLOGIE INCIDIENTIE – PREVALENTIE RISICOFACTOREN DIAGNOSE. Chronisch perifeer arterieel vaatlijden.
E N D
‘Als het gaan niet meer gaat’Chronisch perifeer arterieel vaatlijden Jean Tombeur ZNA-campus Middelheim
Chronisch perifeer arterieel vaatlijden • KLASSIFICATIE - DEFINITIES • ETIOLOGIE • INCIDIENTIE – PREVALENTIE • RISICOFACTOREN • DIAGNOSE
Chronisch perifeer arterieel vaatlijden 1. Klassificatie
Chronisch perifeer arterieel vaatlijden Definities: • “Chronisch“ perifeer vaatlijden: > 14 dagen • Claudicatio intermittens: spierpijn tijdens wandelen • Nachtelijke pijn: voetpijn tijdens slaap • Rustpijn: voetpijn continu
Chronisch perifeer arterieel vaatlijden 2. Etiologie • Atherosclerose: 90-95% • Andere: • Arteritis: Buerger, SLE,Art. temp, RA,Takayashu, Behçet • Post-embolie • Thrombose aneurysma • Post-vaatchirurgie, PTA • Infectieus • Post-radiotherapie • Post-traumatisch • Entrapment • Adventitiële kyste • Fibromusculaire dysplasie • Iatrogeen
Chronisch perifeer arterieel vaatlijden 3. Incidentie – Prevalentie • Asymptomatisch vaatlijden (E/A index < 0.9) Asympt : sympt = 3-4 : 1 • Claudicatio 3-6% mannen > 60j Rokers: niet-rokers = 3:1 • Kritische ischemie 500-1000/jaar/miljoen (europese populatie)
Chronisch perifeer arterieel vaatlijden 4. Risicofactoren (atherosclerose) • Leeftijd: exponentiëel • Roken: decade vroeger, ernst > pakjaren rookstop: incidentie CI en progressie • Diabetes: CI = 2x frequenter 1% HbA1c risk 26% • AHT • Cholesterol • CRP • Hyperviscositeit, -coagulabiliteit • Hyperhomocysteïnemie • Chronische nierinsufficiëntie
‘Ik heb pijn in mijn been’‘Ik kan niet meer gaan’ 5. Diagnose Differentiële diagnose • Claudicatio: • Veneuze claudicatio • Rug: ischialgie • Rug: lumbaal kanaal stenose • Orthopedisch: Baker kyste arthritis, bursitis: heup arthritis: enkel
Differentiële diagnose B. Rustpijn • Diabetische neuropathie • Causalgie (Südeck) • Rug: wortelcompressie • Perifere neuropathie (chemo, alcohol…) • Nachtelijke spierkrampen • Arthritis (jicht)
Differentiële diagnose C. Ulcus • Veneuze insufficiëntie • Diabetische voet • Decubitus • Pyoderma gangrenosum • Osteomyelitis
Diagnose • Anamnese • Sinds hoelang pijn? • Evolutie? - stabiel - toenemend stenose? - plots thrombose? 3) Waar pijn? - beide benen aorta, bi-iliacaal? - bil, heup iliacaal? - kuit femoraal? - voet onderb.vaten? - lateraal neurogeen?
Anamnese 4) Nevenverschijnselen? - Paresthesieën neurogeen? - Voosheid ischemie? 5) Wanneer pijn? - Continu gans been neurogeen? voet rustpijn? - Tijdens wandelen <100m: ernstig 100-500m: matig >1000m: licht - Startpijn arthrose?
Anamnese 6) Maatregelen? -étalage ziekte claudicatio -voet uit bed, opstaan rustpijn 7) Risicofactoren: roken, DM, AHT, Cholest. 8) Voorgeschiedenis: coronairlijden, carotis, perifere vaatHK, NI 9) Medicatie
Diagnose 2. Klinisch Onderzoek 1) Inspectie -kleur: houding -capillaire refill -ulcera, gangr, -blue toe 2) Palpatie -t° voeten -abdomen: AAA? -art. pulsaties liezen knieholtes ATP,ADP,AF
Klinisch Onderzoek 3) Auscultatie: souffle? -abdomen -liezen -bovenbenen -knieholtes 4) BD: beide armen (a. subclavia)
Diagnose 3. Doppler 1)Wat? Doppler Klein, goedkoop Snel: screening Geluid Flowcurve (vorm, amplitudo)
Diagnose 3. Doppler 1)Wat? Duplex Groot, duur Tijdrovend: gericht onderzoek Geluid + echo Flowcurve (snelheid cm/sec)
Doppler 2) Waar onderzoeken? 12 plaatsen R/L - AFcommunis - AFsuperficialis - A poplitea - ATP - ADP - A fibularis
Doppler 3) Enkel/arm index = syst. BD onderbeensvat / syst. BD arm normaal> 0.9 Addertjes: - aorta-iliacale stenose: na inspanning - rigiede vaatwand (DM,NI):teen/arm index - a.subclavia stenose
Diagnose van Perifeer art. vaatlijden 4. Imaging 1) Duplex (echo-doppler) 2) Arteriografie (DSA) 3) CT-angiografie 4) MR-angiografie
Imaging • Duplexonderzoek Voor: Tegen: -gericht - tijdrovend -goedkoop: 37euro
Imaging 2)Arteriografie (DSA) Voor : -haarscherp Tegen: - invasief - contrast: jodium - embolen - X-stralen: ± 6 mSv - 367 euro
Imaging 3) CT-angio Voor: - niet-invasief - 173 euro Tegen: - contrast: jodium - kalkmasker - metaalartefacten - X-stralen: ± 14 mSv - minder scherp
Imaging 4) MR-angio Voor: -niet-invasief -geen kalkmasker -geen jodium -geen X-stralen Tegen: -minder scherp -metaal -claustrofobie -langdurig -247 euro
CONCLUSIE Als het gaan niet meer gaat…. vasculair? anamnese klinisch onderzoek vaatlabo Doppler, Duplex DSA, CTangio, MRangio VASCULAIR BILAN