Temat: O czasowniku raz jeszcze . oprac. Karolina Sroka

1. Temat:O czasowniku raz jeszcze. oprac. Karolina Sroka

5. Co pamiętam o czasowniku?

6. Czasownik odpowiada na pytanie:co robi?bawi się

7. co się z nim dzieje? kwitnie

8. w jakim jest stanie?topi się

9. Czasownik odmienia się przez: • osoby i liczby liczba pojedyncza ja robięty robiszon, ona, ono robi liczba mnoga my robimywy robicie oni, one robią

10. rodzaje

11. rodzaje

12. Czasownik występuje w formie: • osobowej – gdy wiemy, kto wykonuje czynność, np. Kasia gotuje obiad.

13. nieosobowej – nie wskazuje wykonawcy czynności, np. Formy zakończone na –no lub –to Ugotowano obiad. Uszyto firanki. Formy zakończone na –ć lub –cTrzeba upiec tort.Wygrać konkurs to zaleta.

14. Czasownik występuje w czasach:

15. Tryby czasownika: • tryb oznajmujący – informujemy, ma formę trzech czasów, np. idę, pójdę, szedłem; • tryb rozkazujący – przekazujemy polecenie, rozkaz, prośbę, nie rozróżniamy czasów, np. wracaj, oddajcie; • tryb przypuszczający – mówimy o czynnościach, które rzeczywiście się nie dzieją, lecz przypuszczamy, że mogłyby zajść, np. poszedłbym;budowa podobna do czasu przeszłego,ale nie jest to czas przeszły;

16. Dlaczego zakończenia –bym, -byś itp. są ruchome? Mogą być umieszczane przed lub po czasowniku (różnią się wtedy pisownią), np.Chętnie pojechałbym z wami.Chętnie bym pojechałz wami.

17. Czym różni się forma dokonana czasownika od niedokonanej? Forma dokonana od niedokonanej różni się budową – dokonane mają dodane z przodu cząstki, np. jechał – po-jechałwiózł – za-wiózłgrał – prze-grał

18. Ćwiczenie 1. Znajdź czasowniki w trybie przypuszczającym! Gdybym miał jedenaście kapeluszy,pierwszy schowałbym w szafie, żeby się nie kurzył.Drugi nadałbym przez pocztę w postaci paczki.Trzeci byłby na drobnostki i drobiażdżki.Czwartego używałbym wyłącznie do sztuk magicznych et cetera.Piąty zamiast klosza, do przykrywania sera.Szósty kapelusz – dla Jadwisi.Siódmy bym powiesił. Niech wisi.Ósmy przerobiłbym na nastrojowy abażurek.W dziewiątym hodowałbym jeża lub coś z zoologii w ogóle.Co do dziesiątego, to jeszcze nie mam pomysłu.A jedenasty kapelusz porwałby mi wiatr nad Wisłą.Bo powiedziała o mnie jedna poetka z Krakowa:„ To głowa nie do kapeluszy! To taka posągowa głowa”.

19. Ćwiczenie 2. Ile jest czasowników w poniższym tekście? Wiktor tańczył najzręczniej. Gdzie, kiedy on się tego nauczył? Kuzyni Bartka obracali swoje partnerki z ogromnie poważnymi minami. Roman nie posiadał tej sztuki w zbyt dużym stopniu. Co chwila nadeptywał partnerce na nogi lub wpadał na inne pary,a jednak Stefan nawet jemu zazdrościł.

20. Ćwiczenie 3. Uzupełnij pary czasowników dokonanych i niedokonanych. brudzić - ............................................. - zachorowaćradzić - .......................................... - zażartować oprac. Karolina Sroka