350 likes | 1.07k Views
GELİŞİMSEL KALÇA DİSPLAZİSİ ERKEN TANI VE TEDAVİ PROGRAMI. Ders 2: GKD’nin Anatomik, İşlevsel, Ekonomik ve Sosyal Etkileri. İSİMLENDİRME. Konjenital kalça çıkığı (K.K.Ç.), Doğumsal kalça çıkığı (D.K.Ç.) Gelişimsel kalça displazisi ( G.K.D.). Düzelme Kötüleşme. Dinamik bir hastalık
E N D
GELİŞİMSEL KALÇA DİSPLAZİSİERKEN TANI VE TEDAVİ PROGRAMI Ders 2: GKD’nin Anatomik, İşlevsel, Ekonomik ve Sosyal Etkileri
İSİMLENDİRME Konjenital kalça çıkığı (K.K.Ç.), Doğumsal kalça çıkığı (D.K.Ç.) Gelişimsel kalça displazisi (G.K.D.) Düzelme Kötüleşme Dinamik bir hastalık gelişim süreci Ebeveynler Sağlık personeli Çevresel etkenler
GELİŞİMSEL KALÇA DİSPLAZİSİ 60 yenidoğandan 1 inin kalçasında pozitif instabilite bulgusu vardır. Bunların %60’ı yaşamın ilk haftasında, %88’i yaşamın ilk 2 ayında kendiliğinden düzelir.
GELİŞİMSEL KALÇA DİSPLAZİSİ Kalça ekleminin bozuk gelişimi Asetabulum (birincil) Proksimal femur (birincil) Çevre yumuşak dokular (ikincil) Tanımlama Asetabular displazi Yalnız asetabulumdaki yetmezlik Sublüksasyon Yarı çıkık Dislokasyon Tam çıkık
G.K.D. GÖRÜLME SIKLIĞI Kız / Erkek; 4-8 / 1 Dünyada 0-188.5 / 1000 canlı doğum Türkiye’de ? 10-20 / 1000 canlı doğum Türkiye’de Yıllık G.K.D.’li Yenidoğan Sayısı 1.4 milyon canlı doğum / yıl 15000-20000 yeni G.K.D. olgusu / yıl
GEÇ TANI GEÇ YA DA HİÇ TEDAVİ UYGUN OLMAYAN TEDAVİ Kalça Dejeneratif Eklem Hastalığı (Koksartroz)
GELİŞİMSEL KALÇA DİSPLAZİSİ Erken Tanı, Erken ve Uygun Tedavi Tedavi Başarısı ↑ Tedavinin Zorluğu ↓ Komplikasyon riski ↓ Morbidite olasılığı ↓ Sosyo ekonomik sorunlar ↓
NE ZAMAN TANI EN İYİSİ ? İlk 6 Haftada Tanı !!! 6 Aydan Sonra Tanı ???
G.K.D. ERKEN VE BAŞARILI TEDAVİ Erken ve başarılı bir G.K.D. tedavisi gören çocuklarda sağlıklı çocuklara göre fiziksel ve psikososyal açıdan belirgin farklılıklar yoktur
G.K.D. SOSYAL SORUNLAR(BAŞARISIZ TEDAVİ/HİÇ TEDAVİ) Günlük işlevlerde bozulma Ağrı, aksama, hareket kaybına bağlı İş ve güç kaybı İş bulma ve ekonomik sorunlar Çevrenin olaya bakışı Çeşitli nitelendirmeler ve bakış açıları Psikolojik etkilenim Tüm bu faktörlerin toplam etkisi
2010 SUT ERKEN TANI VE TEDAVİ MALİYETİ
GEÇ TEDAVİ MALİYETİ • Kalça displazisi uygun tedavi edilmediğinde erişkin hayatta kalça eklem artrozu ile sonuçlanır ve sıklıkla total kalça artroplastisi (TKA) ile tedavi edilir. • Ülkemizde kalça displazisi sonrası gelişen koksartroz nedeniyle yılda yaklaşık 3000 TKA ameliyatı yapıldığı tahmin edilmektedir. Erken tanı ile konservatif tedavinin cerrahi tedavi gerekliliğini %80 oranında azaltması söz konusudur.
SUT 2012 28180 SAYILI RESMİ GAZETE SOSYAL GÜVENLİK KURUMU SAĞLIK UYGULAMA TEBLİĞİNDE DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR TEBLİĞ
Tedavi Edilmemiş Kalça Displazisinin Anatomik ve İşlevsel Etkileri
KALÇA EKLEMİ omurga ve alt ekstremitelerin bileşkesinde büyük kas gruplarının etkidiği bir eklemdir
KALÇA DİSPLAZİLİ HASTADA ANATOMİK ve İŞLEVSEL OLARAK ETKİLENEN BÖLGELER • kalça eklemleri ve pelvis • omurga (bel*) • alt ekstremite (diz*)
Eklemdeki Etkilenim erken bozunma (artroz)
Displastik kalçada femoral şekil bozuklukları • baş yuvarlaklığı bozulur • baş yüksekliği azalır • boyun kısalır • cisimde dış çap azalır • cisimde kanal transvers uzunluğu azalır • cisimde korteks kalınlığı azalır • anteversiyon artar
DOĞUM KANALI DEĞİŞİKLİKLERİ • Pelvik girim dar • Pelvik çıkım geniş Antropoid doğum kanalı insidansı GKD %72,5 Kontrol %38,1 Antropoid pelvis zor doğum ihtimalini arttırır
kalça eklemi ve hareket merkezi yukarı ve arkaya yer değiştirir
OMURGA DEĞİŞİKLİKLERİ Omurgada normal eğiklikler bozulur Normal olmayan eğilmeler başlar Tek taraflı tam çıkıklarda: Özellikle lomber bölgede yana eğiklik Çift taraflılarda: Lomber lordozda artış Tümünde: Bel ağrısı sendromu Artmış omurga ve disk bozunmasına bağlı
ALT EKSTREMİTEDE • En belirgin olarak diz etkilenir • Aynı taraf dizde valgus dizilim bozukluğu olur • Nedeni medial femoral kondil hiperplazisidir • Patellofemoral oluk sığdır • Olguların çoğunda kalçadan önce diz ağrısı başlar
YÜRÜME ÜZERİNDEKİ ETKİLER Tam tek taraflı çıkıklarda boy eşitsizliği ve kas dengesizliklerine bağlı yürüme bozulur ve yürümedeki enerji harcaması artar
Genel Sağlık Puanı Etkileri GKD li kişiler kendilerini ülke ortalamasının yarısı kadar sağlıklı bulmaktadırlar DDH 42 55 61 44 42 65 55 80
GELİŞİMSEL KALÇA DİSPLAZİSİ en uygun zaman ve biçimde tedavi edilmediğinde kişisel ve toplumsal bir sağlık sorunudur Önlenebilir!