ECON1221 - Ekonomi

ECON1221 - Ekonomi ders 3 esneklİk Mankiw 2007, BL. 5 Dr. EminKöksal

Arz Denge Denge fiyatı 2.00 Talep Denge miktarı Hatırlatma Fiyat Miktar 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 Dr. Emin Köksal

Giriş • Esneklik arz & talebi daha derin değerlendirmemize yardımcı olur. • Esneklik, alıcıların ve satıcıların değişen piyasa koşullarına nasıl tepki verdiklerinin bir ölçüsüdür. • Bazı ürünlerindeki ciddi fiyat artışları talep edilen miktarı düşürmezken, aynı durum diğer bazı ürünlerde kayda değer miktar düşüşlerine sebep olur. • Ders boyunca iki temel esneklik türünden bahsedeceğiz: • Talebin fiyat esnekliği • Arzın fiyat esnekliği Dr. Emin Köksal

1. Talebin fiyat esnekliği • Talebin fiyat esnekliği, bir malın fiyatındaki değişimin o malın talep edilen miktarını ne kadar değiştirdiğinin bir ölçüsüdür. • Talebin fiyat esnekliği, fiyatta meydana gelen yüzde değişimin talep edilen miktarda yarattığı yüzde değişimi ile ilişkilidir: • Örneğin, sodanın fiyatındaki %20’lik bir artış talep edilen miktarı %10 düşürüyorsa, Dr. Emin Köksal

1. Talebin fiyat esnekliği (dvm…) • Talep aşağıdaki koşullarda daha esnek olur: • söz konusu ürünün yerine kullanılabilecek ürünlerin sayısı arttıkça • söz konusu ürün lüks bir ürün ise • daha uzun vadede • Talep eğrilerini esneklikleri bakımında ikiye ayırabiliriz: • Esnek olmayan talep eğrisi • Fiyat değişimleri talep edilen miktarda güçlü değişimlere sebep olmaz. • Talebin fiyat esnekliği 1’den küçüktür. • Esnek talep eğrisi • Fiyat değişimleri talep edilen miktarda güçlü değişimlere sebep olur. • Talebin fiyat esnekliği 1’den büyüktür. Dr. Emin Köksal

5 4 1. %25’lik Talep bir fiyat artışı. . . 90 100 2. . . . talep edilen miktarda %10’luk bir düşüşe sebep oluyor. 1. Talebin fiyat esnekliği (dvm…) Esnek olmayan talep eğrisi (<1) Fiyat Miktar 0 Dr. Emin Köksal

5 4 Talep 1. %25’lik bir fiyat artışı . . . 50 100 2. . . . talep edilen miktarda %50’lik bir düşüşe sebep oluyor. 1. Talebin fiyat esnekliği (dvm…) Esnek talep eğrisi (>1) Fiyat Miktar 0 Dr. Emin Köksal

1.1. Talebin fiyat esnekliği için bir uygulama • Sigaranın toplumsal zararlarının bir çok kesim tarafından anlaşılıp kabul edilmesi, hükümetleri bu konuda bir takım düzenlemeler yapmaya itti: • fiyat ve • fiyat dışı düzenlemeler. • Sigaranın fiyatının yükseltilmesinin veya kullanımının azaltılması yönündeki kampanyaların tüketim miktarı üzerindeki etkileri nelerdir? • Bir talep şeması üzerinde nasıl gösteririz? • Sigaranın talebinin fiyat esnekliği hakkında ne söyleyebiliriz? Dr. Emin Köksal

5 4 3. Fiyatı arttırmak 1. %25’lik Talep2 Talep1 yerine talep azal- bir fiyat artışı. . . tılırsa . . . 90 100 4. . . . talep edilen miktarda %30’luk bir düşüşe sebep oluyor. 2. . . . talep edilen miktarda %10’luk bir düşüşe sebep oluyor. 1.1. Talebin fiyat esnekliği için bir uygulama (dvm…) Sigaranın talep eğrisi (esnek olmayan talep eğrisi) (<1) Fiyat Miktar 0 70 Dr. Emin Köksal

2. Arzın fiyat esnekliği • Arzın fiyat esnekliği, bir malın fiyatındaki değişimin o malın arz edilen miktarını ne kadar değiştirdiğinin bir ölçüsüdür. • Arzın fiyat esnekliği, fiyatta meydana gelen yüzde değişimin arz edilen miktarda yarattığı yüzde değişim ile ilişkilidir: • Örneğin, sodanın fiyatındaki %20’lik bir artış arz edilen miktarı %5 arttırıyorsa, Dr. Emin Köksal

Arz 5 4 1. %25’lik bir fiyat artışı. . . 100 110 2. . . . arz edilen miktarda %10’luk bir artışa sebep oluyor. 2. Arzın fiyat esnekliği (dvm…) Esnek olmayan arz eğrisi (<1) Fiyat Miktar 0 Dr. Emin Köksal

Arz 5 4 1. %25’lik bir fiyat artışı . . . 100 200 2. . . . Arz edilen miktarda %100 artışa sebep oluyor. 2. Arzın fiyat esnekliği (dvm…) Esnek arz eğrisi (>1) Fiyat Miktar 0 Dr. Emin Köksal

2. Arzın fiyat esnekliği (dvm…) • Arzın esnek oluşu üreticilerin ürettikleri ürünün miktarını değiştirebilme olanağı ile sınırlıdır. • Deniz kenarındaki alanların arzı sınırlı ve dolayısı ile esnek değildir. • Kitaplar, otomobiller gibi imalat ürünlerinin arzı daha esnektir. • Uzun vadede arzın daha esnek olduğundan bahsedebiliriz: • Yeni teknolojiler, • alternatif ürünler, • üretim kapasitesinin genişletilmesi vs. gibi şartlar arzı daha esnek kılar. Dr. Emin Köksal

2.1. Arzın fiyat esnekliği için bir uygulama • Çiftçiler için iyi bir haber aynı zamanda kötü haber de olabilir mi? • Mevcut tohumlardan çok daha verimli melez tohumlar geliştirildiğinde, çiftçilere ve tahıl piyasasına ne olur? • Arz ve talep eğrilerinden hangisi kayar? Hangi yöne kayar? • Çiftçilerin toplam geliri artar mı, azalır mı? • Tahıl ürünlerinin talebi esnek midir, değil midir? Dr. Emin Köksal

1.Talep esnek olmadığı zaman, arzda meydana gelen artış … . . . 2 …fiyatlarda büyük düşüşlere Arz1 Arz2 yol açar . . . 3 2 Talep 100 110 3. . . . ancak oransal olarak satışta daha az bir artış yaratır. Sonuç olarak, gelir 300-TL’den 220-TL’ye düşer. 2.1. Arzın fiyat esnekliği için bir uygulama(dvm…) Tahılın Fiyatı Tahıl miktarı 0 Dr. Emin Köksal

Dersin anahtar kavramaları • esneklik (elasticity) • Talebin fiyat esnekliği (price elasticity of demand) • Arzın fiyat esnekliği (price elasticity of supply) Dr. Emin Köksal

ECON1221 - Ekonomi